គម្រោងផ្លាស់ប្ដូររថយន្តក្រុងជូនកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរដែលរៀបចំដោយស្ថាប័នរដ្ឋសហការជាមួយអង្គការដៃគូរផ្សេងៗ បានអនុវត្តសាកល្បងលើរោងចក្រគោលដៅចំនួន៤៣ ដែលស្ថិតក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៃរាជធានីភ្នំពេញ និងទីរួមខេត្តមួយចំនួន។ ការផ្លាស់ប្តូរនេះ ត្រូវបានអង្គការបង្ការរបួសអាស៊ីរំពឹងថានឹងមានការប្រែប្រួលជាវិជ្ជមានខ្លាំងឡើង នៅចុងឆ្នាំ២០២២ ឬ២០២៣ខាងមុខ។
លោក គឹម បញ្ញា នាយកប្រត្តិបត្តិនៃអង្គការបង្ការរបួសអាស៊ី មានប្រសាសន៍ថា គម្រោងផ្លាស់ប្តូររថយន្តនេះ ត្រូវបានចាប់ផ្តើមដំណើរសាកល្បងតាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ហើយគោលបំណងនៃការផ្លាស់ប្ដូររថយន្តដឹកកម្មករនេះ ដោយសារតែអង្គការបង្ការបួសអាស៊ីយល់ឃើញថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗមានកម្មករនិយោជិតលើគ្រប់វិស័យស្លាប់ជាង២០ភាគរយដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក្នុងនោះកម្មករនិយោជិតក្នុងវិស័យកាត់ដេរនៅពេលដែលពួកគេធ្វើដំណើរទៅមកបំពេញការងារក៏រងគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។
លោកបញ្ញា ឲ្យដឹងថា៖ «ទោះបីជាកម្មករនិយោជិតយើងភាគច្រើនដែលទទួលរងគ្រោះជាងអ្នកជិះម៉ូតូ ប៉ុន្តែយើងមើលឃើញថាចំនួនកម្មករនិយោជិតដែលទទួលរងគ្រោះថ្នាក់ ហើយធ្វើដំណើរដោយមធ្យោបាយរួម គឺនៅតែមានចំនួនច្រើនប្រហែល១០ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំៗ និងកើតឡើងស្ទើរាល់ខែ ក្នុងមួយករណីៗមានកម្មកររាប់សិបនាក់ដែលរងគ្រោះបាត់បង់ជីវិត របួសធ្ងន់ធ្ងរ និងពិការ»។
លោកបញ្ញាថា បច្ចុប្បន្នគម្រោងផ្លាស់ប្ដូររថយន្តក្រុងជូនកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរនេះ បានអនុវត្តមកលើរោងចក្រគោលដៅចំនួន៤៣តែប៉ុណ្ណោះ ប្រសិនបើការអនុវត្តសាកល្បងនេះជោគជ័យនឹងបន្តទៅរោងចក្រគោលដៅផ្សេងៗទៀតទូទាំងប្រទេស។ ត្បិតតែសកម្មភាពរបស់អង្គការមូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ីផ្ដោតតែរោងចក្រចំនួន៤៣ក៏ពិតមែន តែក្នុងការជំរុញនិងការប្ដូររថយន្តនេះ អង្គការនឹងព្យាយាមធ្វើឱ្យបានទូលំទូលាយទូទាំងប្រទេស។
លោកបន្តទៀតថា ទន្ទឹមនឹងនេះ កិច្ចការទាំងអស់ខាងលើវាទាមទារពេលវេលាយូរបន្តិចក្នុងការធ្វើឱ្យមានភាពប្រសើរឡើងនៃសុវត្ថិភាពរបស់កម្មករនិយោជិតពេលធ្វើដំណើរបំពេញការងារ ព្រោះគ្រប់គ្នាដឹងហើយថា ការប្រើរថយន្តមិនត្រឹមត្រូវតាមស្ដង់ដា គឺជាដើមចមមួយទៅហើយនៃគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ក្នុងនោះវាក៏មានធាតុផ្សំចូលច្រើន ដូចជាបញ្ហាឥរិយាបទ កត្តាផ្លូវ និងធនធាន។
លោកបញ្ញា លើកឡើងថា ត្បិតតែមានកម្មករជាច្រើនប្រើប្រាស់មធ្យោបាយផ្តាល់ខ្លួន តែក្នុងនោះក៏មានអត្រាកម្មករដែលប្រើមធ្យោបាយរួមដែលបណ្តាលឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ច្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ។
ស្របពេលដែលភាគច្រើននៃកម្មករជាង៧០០០០០នាក់ក្នុងវិស័យកាត់ដេរកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នេះ អង្គការបង្ការបួសអាស៊ីរកឃើញមូលហេតុចំនួន៥ រួមមានទីមួយ បទពិសោធន៍របស់អ្នកបើកបរ និងការមិនគោរពវិធានសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ ទីពីរ គឺអត្រាអ្នកពាក់មួកសុវត្ថិភាពនៅមានកម្រិតទាបនៅឡើយ ទីបី គឺការប្រើប្រាស់មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនមិនត្រឹមត្រូវតាមស្ដង់ដាសម្រាប់ដឹកកម្មករនិយោជិត ដោយប្រើរថយន្តកែច្នៃ រថយន្តចាស់ៗ ដឹកលើសចំណុះជាដើម ទីបួន គឺដោយសារតែការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គមច្រើន ធ្វើឱ្យមានលំហូរចរាចរណ៍ច្រើន និងចុងក្រោយគឺបញ្ហាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមិនទាន់គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
បើតាមរបាយការណ៍ដដែល គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មិនបានប៉ះពាល់តែបុគ្គលរងគ្រោះផ្ទាល់ទេ តែក៏បានប៉ះពាល់ក្រុមគ្រួសាររបស់ជនរងគ្រោះជិត២លាននាក់ ខណៈដែលអ្នកទាំងនោះរំពឹងទៅលើការរកប្រាក់ចំណូលពីវិស័យកាត់ដេរ។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ អង្គការបង្ការបួសអាស៊ីបាននឹងកំពុងអនុវត្តលើចំណុចសំខាន់មួយក្នុងចំណោមធាតុផ្សំសំខាន់ផ្សេងទៀត គឺការបណ្ដុះបណ្ដាលកម្មករបើកបរដោយសុវត្ថិភាព ដែលគាំទ្រដោយGIZ ផ្ដោតទៅលើការបណ្ដុះបណ្ដាលអ្នកបើកបរចំនួន១០០០នាក់ឱ្យមានឥរិយាបទកាន់តែប្រសើរឡើង ក្នុងខេត្តចំនួន៧នៃប្រទេសកម្ពុជា។
លោក គឹម បញ្ញា បញ្ជាក់ថា៖«យើងចង់ឃើញអ្នកបើកបររថយន្តដឹកកម្មករនិយោជិតប្រមាណ៣០០០គ្រឿង ទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលពីការបើកបរដោយសុវត្ថិភាព ការផ្លាស់ប្ដូររថយន្តដែលមិនមានសុវត្ថិភាពមកជារថយន្តដែលមានសុវត្ថិភាព ខណៈបច្ចុប្បន្នមានរថយន្តកែច្នៃជិត៦០% មិនទាន់រៀបរយ»។
ប្រធានសមាគមដឹកជញ្ជូន និងការងារក្រៅប្រព័ន្ធ លោក នាក់ ហេង បាននិយាយថា អ្នកបើកបរឡានដឹកកម្មករបច្ចុប្បន្ន ក៏មានបញ្ហាប្រឈមខ្លះដែរ។ ហើយមូលហេតុដែលជំរុញអោយពួកគាត់ត្រូវប្រើប្រាស់រថយន្តកែច្នៃ និងមិនគោរពតាមគោលការណ៍ណែនាំស្ដីពីច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក គឺដោយសារតែចំណួលរបស់កម្មកររោងចក្រជាដើម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «កត្តាទីមួយពាក់ព័ន្ធនឹងថវិកា ដែលចំណាយក្នុងការផ្លាស់់ប្តូររថយន្តថ្មី។ កត្តាទីពីរ ពាក់ព័ន្ធនឹងចំណូលរបស់កម្មករ ដោយសារកម្មករពួកគាត់ក៏ត្រូវការស្វែងរកឡានដែលធ្វើដំណើរដែលមានតម្លៃទាប ចឹងហើយបានជាផ្លាស់ប្ដូរ គឺមានដំណើរយឺតផងដែរ»។
លោកហេងបន្តថា រដ្ឋាភិបាលក៍មានការបន្ធូរបន្ថយចំពោះអ្នកដឹកជញ្ជូនកម្មករទូទៅដែរ។ ប៉ុន្តែការបន្ធូរបន្ថយនេះ គឺដោយសារតែខ្សែច្រវ៉ាក់ផលិតកម្មក្នុងរោងចក្រ បើសិនជាឡានដែលដឹកជញ្ជូនកម្មករទាំងអស់នេះ មិនបានដឹកកម្មករទៅដល់រោងចក្រទេ នោះខ្សែច្រវ៉ាក់ផលិតកម្មមិនអាចដំណើរការបានឡើយ។
លោកលើកឡើងថា៖ «រឿងដែលយើងរួមគ្នាដោះស្រាយ គឺសុំអោយមានការចូលរួម ពីកម្មករ ទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងអ្នកបញ្ជាទិញ និងទាំងអង្គការដៃគូទាំងអស់ ដើម្បីសិក្សានិងអោយរថយន្តដែលដឹកកម្មករសព្វថ្ងៃមិនមានលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងគ្មានលិខិតបទដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ហើយយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចអោយរថយន្តនឹងមានបទដ្ឋានត្រឹមត្រូវ»។
លោកបន្ថែមថា ការចូលរូមដ៏សំខាន់មួយទៀតនោះគឺ បេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម ដែលគួរតែមានការវិនិយោគមួយសម្រាប់អ្នកបើកបរ ដើម្បីអោយអ្នកបើកបរទាំងនោះមានលទ្ធភាពអាចផ្លាស់ប្ដូររថយន្តបាន។
បើតាមលោក គឹម បញ្ញា បានឱ្យដឹងទៀតថា ខាងអង្គការបាននឹងកំពុងសិក្សា និងរកមធ្យោបាយធ្វើយ៉ាងណាមិនឱ្យម្ចាស់ឡាននិងកម្មករបាត់បង់ប្រាក់ចំណូល និងចំណេញថ្លៃប្រេង ព្រោះអង្គការមិនមានលទ្ធភាពក្នុងការទិញឡានថ្មីជូនអ្នកបើកបរនោះទេ បានត្រឹមតែពិភាក្សារកវិធីសាស្រ្តជាមួយអង្គការដៃគូធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឱ្យអ្នកបើកបររថយន្តដឹកកម្មករ ផ្លាស់ប្ដូររថយន្តមកជាប្រភេទស្ដង់ដា ដើម្បីសុវត្ថិភាពកម្មកនិយោជិត។
លោកបញ្ញាថា៖ «យើងនឹងទៅជជែកជាមួយពូកគាត់ នៅកម្រិតរោងចក្រ កម្រិតក្រុមហ៊ុនតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ដើម្បីរកឱ្យឃើញថាអ្នកបើកបរត្រូវការអី? កម្មករគាត់អាចជួយអីបាន? ភាគីផ្សេងទៀតដូចជារោងចក្រ អ្នកបញ្ជាទិញ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមស៊ីវិល និងក្រុមហ៊ុនឯកជន ថាតើគាត់អាចជួយអីបាន?»។
ជាពិសេសខាងអង្គការនឹងខិតខំដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យខាតអត្ថប្រយោជន៍អ្នកបើកបរទាំងនោះខ្លាំង ដោយសារតែម្ចាស់ឡានទាំងនោះប្រើប្រាស់មធ្យោបាយដែលបំពានច្បាប់ ព្រោះច្បាប់មិនអនុញ្ញាតឱ្យកែច្នៃរថយន្តដឹកទំនិញ មកដឹកកម្មកររោងចក្រនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ម្ចាស់ឡានទាំងនោះ កែច្នៃរថយន្តដឹកទំនិញ ដឹកសត្វ មកដឹកកម្មករនិយោជិតរបស់យើងក្នុងចំនួនច្រើន ឈរប្រតែងប្រតោងអ៊ីចឹងហ្អេ! ចឹង គាត់ខុសច្បាប់ យើងមិនចាត់ទុកថាត្រូវតែមានច្បាប់ឃាត់ពួកគេទេ តែយើងត្រូវរកវិធីសាស្រ្តធ្វើយ៉ាងម៉េចប្ដូររថយន្ត»។
ជាភាពវិជ្ជមាន លោកសង្កេតឃើញថា កន្លងមកមានរោងចក្រមួយចំនួននៅពេលដែលជជែកពីបញ្ហានេះ ខាងរោងចក្រចាប់ផ្ដើមមានការសម្របសម្រួល និងជួយសម្រួលបង់ថ្លៃរថយន្តដល់កម្មករប្រចាំខែ និងការជួយផ្សេងៗទៀត។ចំណែកខាង កម្មករក៏មានឆន្ទៈក្នុងការបង់ប្រាក់ថែម ស្របពេលដែលកម្មករនិយោជិតទាំងនោះក៏ត្រូវការមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសមរម្យដើម្បីធានាបានសុវត្ថិភាព។
នាយកប្រតិបត្តិរូបនេះ រំពឹងថាក្រោមការខិតខំទាំងនេះនៅចុងឆ្នាំ២០២២ ឬ២០២៣ខាងមុខ នឹងមានការប្រែប្រួលជាវិជ្ជមានខ្លាំងសម្រាប់ការប្ដូររថយន្ត និងឥរិយាបទអ្នកបើកបរ ទាំងការពាក់មួកសុវត្ថិភាព និងការគោរពច្បាប់ទម្លាប់ជាដើម។
កម្មកររោងចក្រម្នាក់នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង អ្នកស្រី ឈន សុភា អាយុ៣៧ឆ្នាំ បានអោយដឹងថា ឡានដែលអ្នកស្រីធ្វើដំណើរ បានដឹកកម្មករជាង៥០នាក់ ដោយឈរតម្រៀបគ្នាជាជួរ និងមិនមានកន្លែងសម្រាប់អង្គុយឡើយ។
កាលពីដើមខែឧសភា ឡានដែលអ្នកស្រីធ្វើដំណើររាល់ថ្ងៃ បានជួបគ្រោះថ្នាក់ ដោយឡានបែកកង់ ហើយបណ្តាលអោយអ្នកស្រី និងកម្មករផ្សេងៗទៀតរងរបួសផងដែរ។
អ្នកស្រីថា៖ «ពេលនោះខ្ញុំភ័យណាស់ ខ្លាចឡានក្រឡាប់ ប៉ុន្តែសំណាងដែរ ដែលអ្នកបើកគាត់ជាន់ហ្វាំងទាន់ មិនបណ្ដាលអោយមានអ្នករបួសធ្ងន់ឡើយ»។
បន្ទាប់ពីគ្រោះថ្នាក់នោះមក អ្នកស្រីនៅតែមានអារម្មណ៍ថាភ័យខ្លាចអំពីសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរ ហើយគ្រាន់តែចង់អោយការធ្វើដំណើរសព្វថ្ងៃទាំងទៅធ្វើការ និងទាំងទៅផ្ទះជួបតែសុវត្ថិភាព។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖ «មួយខែខ្ញុំចំណាយ៣២០០០រៀល ថ្លៃធ្វើដំណើរ គឺជីវិតរបស់ខ្ញុំ និងអ្នកផ្សេងទៀត ត្រូវបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពរាល់ថ្ងៃ។ ហើយពួកខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បានការធ្វើដំណើរដោយសមរម្យ មិនចំណាយថ្លៃពេកចឹង ប៉ុន្តែអាចធានាសុវត្ថិភាពគ្រាន់បើជាងឡានពួកខ្ញុំជិះសព្វថ្ងៃនេះ»។
រីឯកម្មកររោងចក្រម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី បេង សុវណ្ណចេង អាយុ៤២ឆ្នាំ បាននិយាយថា សព្វថ្ងៃនេះ អ្នកស្រីក៏បារម្ភខ្លះដែលទាក់ទងនឹងសុវត្ថិភាពក្នុងការធ្វើដំណើរពីផ្ទះទៅកន្លែងធ្វើការ និងពីកន្លែងធ្វើការត្រឡប់ទៅផ្ទះ។
ក្នុងស្ថានភាពដែលធ្វើដំណើរក្នុងឡាន អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ថា ត្រូវអង្គុយចង្អៀតគ្នា ហើយពេលខ្លះត្រូវបង្ខំអង្គុយលើដំបូលឡានថែមទៀត។
អ្នកស្រីថា៖ «ខ្ញុំក៏បារម្ភខ្លះដែរអំពីសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែធ្វើម៉េចបើគ្រោះថ្នាក់យើងមើលមិនឃើញ ហើយអ្នកផ្សេងទៀតសុទ្ធតែជិះចឹងដែរ វាដូចជាធម្មតាហើយ»។
តាមការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការបង្ការបួសអាស៊ី ក្នុងឆ្នាំ២០២០ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើតឡើងចំពោះកម្មករនិយោជិតក្នុងវិស័យកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ និងផលិតផលស្បែកជើងមានចំនួន២២០៦លើក ស្មើនឹងជាង១៨៣លើកក្នុងមួយខែ។ គួរឱ្យសោកស្ដាយកម្មករនិយោជិតចំនួន៣០នាក់បានស្លាប់ និង៤៦៧នាក់ទៀតបានរងរបួសធ្ងន់ក្នុងករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ទាំងនេះ។
បើតាមរបាយការណ៍បឋមរបស់អគ្គស្នងការនគរបាលជាតិក្នុងរយៈពេល១០ខែក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ មានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍កើតឡើងចំនួន២១៣១លើក បណ្ដាលឱ្យមានអ្នកស្លាប់ចំនួន១១៩៨នាក់ និងអ្នករបួសធ្ងន់ស្រាលចំនួន២៩២៩នាក់។ ក្នុងចំណោមករណីគ្រោះថ្នាក់ទាំងនេះក៏មានរថយន្តដឹកកម្មករកម្មការនីរោងចក្រផងដែរ ក្នុងនោះអ្នកស្លាប់ភាគច្រើនជាអ្នកជិះម៉ូតូ៧៧ភាគរយ និងអ្នកមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាពចំនួន៧៨ភាគរយ ការបើកលើសល្បឿនកំណត់៣២ភាគរយ ការមិនគោរពសិទ្ធអាទិភាព២៤ភាគរយ និងគ្រោះថ្នាក់ដោយមិនប្រកាន់ស្ដំា១៥ភាគរយ ស្រវឹង ៦ភាគរយ និងយានយន្តខ្វះលក្ខណៈបច្ចេកទេស៣ភាគរយ។
