ស្របពេលដែលរដ្ឋបាលលោកដូណាល់ ត្រាំ កំពុងតែបង្កើនភាពតានតឹងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន រដ្ឋបាលលោក ត្រាំ កាលពីថ្ងៃពុធ បានពន្យារពេលអនុវត្តពន្ធ «បដិការ» ចំនួន៩០ថ្ងៃ សម្រាប់ប្រទេសជាង៩០ ក្នុងនោះមានកម្ពុជាផងដែរ ដោយទុកឲ្យអនុវត្តពន្ធត្រឹម១០ភាគរយសិនក្នុងរយៈពេលនេះ។
ការពន្យារពេលនេះ បានទុកឱកាសឲ្យកម្ពុជាចរចាលើពន្ធដែលអាមេរិកដាក់ចំនួន៤៩ភាគរយ លើទំនិញកម្ពុជានាំចូលទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាទីផ្សារធំបំផុតមួយរបស់កម្ពុជា។ ពន្ធបដិការដែលអាមេរិកដាក់លើកម្ពុជានេះគឺខ្ពស់ជាងប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់។
លោក អាត់ ធន់ អនុប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា (ស៊ីខៅឌូ) មានប្រសាសន៍ថា ទាំងម្ចាស់រោងចក្រ និងកម្មករកំពុងបារម្ភពីសេចក្ដីប្រកាសចំពោះការយកពន្ធលើទំនិញកម្ពុជាពីសំណាក់សហរដ្ឋអាមេរិក ហើយការប្រកាសឲ្យពន្យារការអនុវត្តនេះនៅមិនទាន់លុបបំបាត់ភាពមិនប្រាកដប្រជានៅឡើយដែរ។ ជាងពាក់កណ្តាលនៃការនាំចូលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពីកម្ពុជាគឺសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងទំនិញធ្វើដំណើរ ដែលជាវិស័យមួយដែលបង្កើតបាន ៤៥ភាគរយ នៃប្រាក់ចំណូលនាំចេញរបស់កម្ពុជា និងផ្តល់ការងារដល់កម្មករជាង ៩០០,០០០។ កាលពីឆ្នាំមុន កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញចំនួន ៩,៩ ពាន់លានដុល្លារទៅអាមេរិក ឬជិត ៣៨ភាគរយ នៃការនាំចេញសរុបរបស់ខ្លួន។
កម្ពុជា-អាមេរិក បានបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មវិស័យវាយនភណ្ឌកាលពីឆ្នាំ១៩៩៩ ដោយបានផ្ដល់ឱកាសឲ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកអាចទទួលបានកម្មករមានតម្លៃកម្លាំងពលកម្មទាប និងបានធ្វើឲ្យការគាំពារសិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជាបានប្រសើរឡើង។
ទោះបីជាមានការផ្អាករយៈពេល ៩០ថ្ងៃក៏ដោយ ក៏លោក ធន់ បានលើកឡើងថា ពន្ធ ៤៩ភាគរយ នៅតែស្ថិតនៅលើផ្លូវដែលត្រូវអនុវត្ត។ លោកបានថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះក្នុងរយៈពេលបីខែ វានឹងល្អ ប៉ុន្តែប្រសិនបើមិនដូច្នោះទេ វាអាចមានផលពិបាកធ្ងន់ធ្ងរ រោងចក្រអាចនឹងដាក់កម្រិតលើការនាំចេញ បិទ ឬផ្លាស់ប្តូរទីតាំងទៅកន្លែងដូចជាប្រទេសឥណ្ឌា អេហ្ស៊ីប ឬឥណ្ឌូនេស៊ី»។
អ្នកស្រី យ៉ាង សុភ័ណ្ឌ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា បានបង្ហាញក្ដីបារម្ភប្រហាក់ប្រហែលនឹងលោក អាត់ ធន់ ដែរ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី នៅបង្ហាញក្ដីសង្ឃឹមថាកម្ពុជា-អាមេរិក នឹងអាចឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងមួយក្នុងន័យអាចកម្រិត ឬបញ្ជៀសផលប៉ះពាល់ដល់វិស័យនាំចេញដ៏សំខាន់មួយនេះរបស់កម្ពុជា។
ត្រឹមតែពីរថ្ងៃបន្ទាប់ពីការប្រកាសពន្ធរបស់លោក ត្រាំ នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាសពីការបន្ថួរបន្ថយពន្ធលើទំនិញអាមេរិកនាំចូលកម្ពុជាចំនួន១៩មុខ ពីអត្រាពន្ធ៣៥ភាគរយ មកនៅត្រឹម៥ភាគរយ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះផ្សាយលិខិរបស់លោកផ្ញើទៅលោកត្រាំ លើបណ្ដាញសង្គមហ្វេសប៊ុក និងក្រោយមកទៀតគណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «កំពុងរង់ចាំភ្លើងខៀវ» ដើម្បីបញ្ជូនគណៈប្រតិភូទៅកាន់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។
ពេលសួរទាក់ទងនឹងការយល់ឃើញរបស់រដ្ឋបាលលោកត្រាំមកលើការបន្ថូរបន្ថយពន្ធរបស់កម្ពុជា ដើម្បីបានចរចាឲ្យអាមេរិកបន្ថួរបន្ថយពន្ធដែរនោះ អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកនៅកម្ពុជា បានបង្វែរសំណួរអ្នកសារព័ត៌មានទៅកាន់សេតវិមានវិញ។
ទោះបីជាការអនុវត្តលើអត្រាពន្ធថ្មីត្រូវបានពន្យារពេល រដ្ឋបាលលោកត្រាំ នៅតែគិតគូរល្អិតល្អន់លើមុខទំនិញនាំចូលពីកម្ពុជា ដោយបានអះអាងថាកម្ពុជាជាប្រទេសទីបីជួយបង្វែរទំនិញចិនគេចពីការបង់ពន្ធខ្ពស់ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកដោយឆ្លងកាត់កម្ពុជា។
លោក Stephen Higgins ស្ថាបនិក និងជាអ្នកគ្រប់គ្រងជាន់ខ្ពស់ក្រុមហ៊ុនផ្ដល់ប្រឹក្សា និងវិនិយោគ Mekong Strategic Capital មានប្រសាសន៍ថា ការយល់ឃើញរបស់អាមេរិកនេះគឺផ្អែកលើអតីតកាលរបស់កម្ពុជាដែលបានជួយនាំបន្ទះសូឡារបស់ចិនទៅអាមេរិក។ លោកថា៖ «ការណ៍នេះមិនមានប្រយោជន៍ទាល់តែសោះសម្រាប់កម្ពុជា»។
លោកព្យាករថា ការព្យារពេលអនុវត្តអត្រាពន្ធថ្មីនេះ អាចនាំឲ្យមានសន្ទុះនៃការបញ្ជាទិញមុនកាលបរិច្ឆេតកំណត់៩០ថ្ងៃ ខណៈរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏ប្រឹងជំរុញឲ្យមានកិច្ចព្រមព្រៀងសមស្របមួយ។
លោកក៏បានព្រមានថា ចិន ដែលនាំទំនិញវាយនភណ្ឌ១៨ពាន់លានដុល្លារទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏អាចបញ្ជូនទំនិញរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីផ្សារផ្សេងដែលជាការឆ្លើយតបទៅនឹងការដាក់ពន្ធរបស់អាមេរិក ដែលការណ៍នេះក៏អាចដាក់សម្ពាធដល់កម្ពុជា។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា ចំពោះរោងចក្រវិញ នៅមិនទាន់ប្រាកដចិត្តនៅឡើយថាត្រូវរើចេញពីកម្ពុជា ឬអត់ ដោយមិនទាន់ដឹងច្បាស់ថាអាមេរិកនឹងគិតយ៉ាងណាក្រោយការពន្យារពេលអនុវត្តពន្ធថ្មី៩០ថ្ងៃ។ លោកបន្ថែមថា៖ «តើអ្នកនឹងអាចរើរោងចក្របានដោយរបៀបណា បើសិនជាអ្នកមិនទាន់ទាំងដឹងពីជំហររបស់អាមេរិកថានឹងធ្វើបែបណាផង…ការរកស៊ីត្រូវការភាពច្បាស់លាស់ និងអាចស្មានដឹងជាមុនបាន ហើយពេលនេះរដ្ឋបាលលោកត្រាំទំនងជាមិនយល់នូវអត្ថន័យនៃពាក្យទាំងនេះផង»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការពន្យារពេលអនុវត្តពន្ធបដិការរបស់អាមេរិកនេះជាសញ្ញា «វិជ្ជមាន» សម្រាប់មន្ត្រីកម្ពុជាក្នុងការស្នើសុំជួបចរចា។
អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា បញ្ជាក់ថា ការពន្យារពេលអនុវត្តពន្ធបដិការ៤៩ភាគរយ ជាឱកាសក្នុងការចរចា ប៉ុន្តែលោកបដិសេធអត្ថាធិប្បាយលើការលើកឡើងរបស់អាមេរិកថាកម្ពុជាជាកន្លែងជួយនាំទំនិញចិនទៅអាមេរិក ឬផលប៉ះពាល់ពន្ធមកលើវិស័យកាត់ដេរ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា លោក ជុំ សុន្ទរី មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Trump’s Tariff Delay Eases Pressure, But Garment Sector Uncertainty Remains
