សមាគម និងសហជីព ធ្វើការលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងារជាង១០ស្ថាប័ន ដាក់សំណើទៅកាន់ក្រសួងការងារទទួលយកសហជីពឯករាជ្យមកពីគ្រប់វិស័យទាំងអស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាសមាជិកនៅក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមានិងកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលដូចវិស័យកាត់ដេរ។
នៅព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះ សមាជិកសហជីពប្រមាណ៣០នាក់ តំណាងឱ្យ១១ស្ថាប័ន បានយកសំណើចំនួន៦ចំណុច ដាក់នៅក្រសួងការងារ។ ស្ថាប័នសហជីពទាំងនោះរួមមាន សហព័ន្ធសហជីពកម្មករ, សហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារ និង សេវាកម្មកម្ពុជា និងសមាគមកម្មករកម្ពុជាសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធជាដើម។
សំណើមួយក្នុងចំណោមទាំង៦ខាងលើ បានអំពាវនាវឱ្យក្រសួងការងាររាប់បញ្ចូលសហជីពក្នុងវិស័យផ្សេងទៀតក្រៅពីវាយនភណ្ឌកាត់ដេរជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួល។
ក្នុងញត្តិនិយាយថា៖ «សហជីពឯករាជ្យ និងសហជីពមកពីគ្រប់វិស័យទាំងអស់ពុំទាន់ មានតំណាងពេញលេញសមស្របនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា»។
កាលពីចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាកម្មករកាត់ដេរចំនួន៤ដុល្លារបន្ថែម ដែលសរុបប្រាក់ឈ្នូលអប្បបរមាប្រចាំខែទ្បើងដល់២០៤ដុល្លារសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ខណៈកម្មករ និងសហជីពឯករាជ្យមិនទាន់ពេញចិត្តតួលេខនេះនៅឡើយ។
ថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅមុខក្រសួងការងារ បន្ទាប់ពីដាក់សំណើរហើយ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករចំណីអាហារនិងសេវាកម្មកម្ពុជា អ្នកស្រី អ៊ូ ទេពផល្លីន ទាមទារដ្ឋាភិបាលដាក់តំណាងសហជីពក្នុងវិស័យផ្សេងៗនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ដើម្បីមានការចរចានិងកំណត់ប្រាក់បៀវត្សសម្រាប់និយោជិតទូទាំងប្រទេស ជាពិសេសគឺអ្នកបម្រើការងារតាមវិស័យសេវាកម្មកំសាន្ត។
អ្នកស្រីថា កត្តាពុំមានការកំណត់ប្រាក់បៀវត្សនេះ នាំឱ្យនិយោជិតបម្រើការងារក្នុងវិស័យជាច្រើនទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលតិចតួច និងផ្អែកលើការចរចាជាក់ស្ដែងជាមួយនិយោជក។
អ្នកស្រី បន្តទៀតថា សម្រាប់អ្នកបម្រើការងារក្នុងវិស័យសេវាកម្មកំសាន្តដូចជា ខារ៉ាអូខេ បៀហ្គាឌិន និងកន្លែងម៉ាស្សា និយោជិតខ្លះទទួលបានប្រាក់ចន្លោះ៥០ដុល្លារទៅ៧០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
ក្នុងនាមជាសហជីពធ្វើការជំរុញឱ្យមានការលើកកម្ពស់សិទ្ធិការងារ អ្នកស្រី ទេពផល្លីន ថា ពិបាកចំពោះការចោទប្រកាន់និយោជកក្នុងវិស័យផ្សេងទៀត [មិនមែនវិស័យកាត់ដេរ] ថា បានកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្ម ដោយសារពុំមានការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមារបស់និយោជិតក្នុងវិស័យទាំងនោះ។
អ្នកស្រី ទេពផល្លីន បញ្ជាក់ថា៖ «យើងពិបាកនិយាយថានិយោជកនោះអត់គោរពច្បាប់ ឬក៏រំលោភលើកម្លាំងពលកម្មរបស់កម្មករនិយោជិត កន្លែងហ្នឹង [អត់មានការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួល]»។
អ្នកស្រី យល់ឃើញថា រដ្ឋាភិបាលគួរផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់និយោជិតគ្រប់វិស័យ ដោយនិយោជិតទាំងនោះកំពុងរស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ មិនមែនសម្លឹងឃើញវិស័យកាត់ដេរមួយឡើយ។ បើតាមការអះអាងពីប្រធានសហព័ន្ធសហជីពសេវាកម្មកម្ពុជារូបនេះ ឱ្យដឹងថា មុនការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក្រសួងទេសចរណ៍ ចេញរបាយការណ៍ថា និយោជិតបម្រើការងារក្នុងវិស័យសេវាកម្មមានចំនួន៨ម៉ឺននាក់។
ជាបុគ្គលិកមួយរូបបម្រើការងារក្នុងវិស័យសេវាកម្មកំសាន្តនៅខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ អ្នកស្រី ចិន្តា ចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាលកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាក្នុងវិស័យនេះដូចនៅវិស័យវាយនភណ្ឌ ដោយនាង យល់ថា អ្នកធ្វើការក្នុងវិស័យសេវាកម្មកំសាន្តក៏បានបង់ពន្ធជូនរដ្ឋដូចនិយោជិតក្នុងវិស័យកាត់ដេរដែរ។
អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា៖«វាមិនសមរម្យទេ ព្រោះយើងធ្វើការខាងនេះយើងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាច្រើនជាងកម្មកររោងចក្រដែរ យើងញាំស្រាអី ហើយផ្នែកសាវាកម្មកំសាន្តដូចពួកខ្ញុំអី ក៏បង់ពន្ធឱ្យច្រើនជាងរោចក្រដែរ យើងញាំបៀរអស់មួយកំប៉ុងក៏បង់ពន្ធជូនរដ្ឋដែរ»។
អ្នកស្រី ចិន្តា ថា ជារៀងរាល់ខែ នាងទទួលបានប្រាក់បៀវត្សតិចតួច និងមិនទៀងទាត់ដោយនិយោជកបានកាត់ប្រាក់ខែជារឿយៗរាល់ពេល នាងចូលធ្វើការយឺតម៉ោង សុំច្បាប់ឈប់ និងធ្វើការមិនគ្រប់តាមផែនការកំណត់ជាដើម។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «[ប្រាក់ខែចន្លោះ១០០ដុល្លារទៅ១៥០ដុល្លារ]យើងអត់ដែលបានគ្រប់ទេ មួយខែបើកបានតែ១០០ដុល្លារ, ១២០ដុល្លារ ឬ៨០ដុល្លារ។ ពេលរវល់ច្រើនបាន៦០ដុល្លារ វាមិនស្មើយើងចំណាយ ម្ដាយចាស់ កូនតូចរៀន ផ្ទះជួល ធនាគារ ការប្រើប្រាស់ផ្ទាល់ខ្លួនប្រចាំថ្ងៃ»។
ឆ្លើយតបតាមប្រព័ន្ធតេលេក្រាម អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក កត្តា អ៊ន អះអាងថា ការជ្រើសរើសសមភាពសហជីព គឺធ្វើឡើងដោយក្រុមសហជីពខ្លួនឯងក្រោមការសម្របសម្រួលពីអង្គការ ILO។
លោកថ្លែងថា ក្រសួងការងារចង់ឱ្យមានសមាសភាពសហជីពមានភាពចម្រុះ និងមិនដដែលៗនោះទេ។ លោកបន្តថា ការកំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា គឺទាមទារឱ្យមានការសិក្សាពីបណ្ដាប្រទេសជឿនលឿនទាក់ទិននឹងច្បាប់ សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម។
លោក និយាយថា៖ «យើងចង់ឱ្យកម្មករ និយោជិតគ្រប់វិស័យទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍គ្រប់គ្នា។ ទោះបីជាកម្មករយោជិតវិស័យខ្លះពុំទាន់កំណត់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា ក៏វិស័យខ្លះបានផ្តល់ប្រាក់ខែខ្ពស់ និងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗដល់បុគ្គលិករបស់ខ្លួន ដូចជាក្រុមហ៊ុន ធនាគារ សហគ្រាសផ្សេងៗ»។
រីឯសំណើចំនួន៥ចំណុចផ្សេងទៀតបានលើកឡើងពាក់ព័ន្ធនឹងការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងញើសឈាមនិងការរំលោភបំពានសិទ្ធិកម្មករនិយោជិតតាមបណ្ដាក្រុមហ៊ុនឯកជនទៅកាន់រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការងារថ្មីដើម្បីធ្វើការដោះស្រាយ។
ស្ថិតក្នុងបរិវេណទីស្ដីការក្រសួងការងារ ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា លោក ទូច កុសល បាននិយាយនៅចំពោះមុខតំណាងក្រសួងការងារថា ក្ដីកង្វល់របស់សហជីព គឺឃើញនិយោជិតតាមបណ្ដារោងចក្ររងការបញ្ឈប់ពីការងារពីនិយោជកអំឡុងពេលកំពុងចុះបញ្ជីការសហជីព ដោយសារនីតិវិធីស្មុគស្មាញ និងកិច្ចសន្យាការងាររយៈពេលខ្លី។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងសង្ឃឺមថាឯកឧត្តមទទួលលិខិតសំណើរបស់ពួកយើងហើយ ពាំនាំរឿងហ្នឹងទៅជូនឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តី ហើយពួកយើងសូមជួបឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តីដើម្បីមានការពិភាក្សាគ្នាលើរឿងហ្នឹងដើម្បីមានការដោះស្រាយ»។
ចំណែក អ្នកស្រី ទេពផល្លីន និយាយថា៖ «ជូនកាលអក្ខរាវិរុទ្ធត្រូវហើយ គ្រាន់តែកន្លែងដកឃ្លា អត់បានដកឃ្លា ក៏រកហេតុផលអស់ហ្នឹងយកមក រុញឯកសាររបស់កម្មករនិយោជិតត្រលប់មកវិញដែរ។
ក្រោយការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ អ្នកស្រី ទេពផល្លីន អះអាងថា ការរំលោភបំពានសិទ្ធិការងារ និងការកេងប្រវ័ញ្ចកម្លាំងពលកម្មពីភាគីនិយោជកលើកម្មករនិយោជិតកាន់តែអាក្រក់។
អ្នកស្រីបន្តថា ដោយសារអត្រាអ្នកអត់មានការងារធ្វើខ្ពស់ និយោជិតត្រូវបង្ខំធ្វើការច្រើនម៉ោងជាការផ្គាប់ចិត្តនិយោជក ដើម្បីបានប្រាក់ដោះបំណុល ទោះបីជាមានលក្ខណៈផ្ទុយពីច្បាប់ក៏ដោយ។
តាមរយៈការសម្ភាសអ្នកបម្រើការងារក្នុងវិស័យកំសាន្ត អ្នកស្រី ទេពផល្លីន ថា និយោជកបានធ្វើតេស្តទឹកនោមលើនិយោជិតជាស្រ្តី ក្នុងករណីរកឃើញថាមានផ្ទៃពោះ និយោជិតរូបនោះនឹងរងការបញ្ឈប់ពីការងារ ឬដាក់លក្ខខណ្ឌហាមមិនឱ្យមានផ្ទៃពោះ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «វាជាជម្រើសមួយដែលតម្រូវឱ្យស្រ្តីត្រូវតែរំលួតកូនដើម្បីបន្តការងារ»។
តំណាងក្រសួងការងារដែលចេញមកទទួលសំណើរបស់សហជីព លោក និន វណ្ណៈ ថ្លែងថា លោកនឹងលើកយកការទាមទាររបស់ក្រុមសហជីពទៅកាន់ លោក ហេង សួរ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការងារឱ្យបានជ្រាប។ ប៉ុន្តែ លោក បដិសេធការបញ្ជាក់ពីពេលវេលាក្នុងការឆ្លើយតបចំពោះសំណើនេះ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកខ្ញុំធ្វើការ»។ លោក បន្ថែមថា៖«ខ្ញុំក្នុងនាមតំណាងឱ្យក្រសួងដែលមកទទួលនូវញត្តិនេះបានបញ្ជាក់អំពីកង្វល់របស់បងប្អូនចឹងទេ សូមសង្ឃឹមជឿជាក់ចុះថា អ្វីដែលជាព័ត៌មាននេះ នឹងបានជូនទៅដល់ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្រ្តី»។
ក្នុងចំណោមសហជីពតំណាងកម្មករចំនួន១៧នាក់នៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមា មានត្រឹម៥នាក់ដែលចង់ឃើញប្រាក់ឈ្នួលកម្មករក្នុងវិស័យកាត់ដេរខ្ពស់ គឺចំនួន២១៣ដុល្លារ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤។
សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាជាតិប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាមួយរូប គាំទ្រចំពោះការស្នើដាក់សហជីពឯករាជ្យតាមវិស័យផ្សេងទៀតដើម្បីចរចាប្រាក់ឈ្នួលក្នុងវិស័យរបស់ខ្លួន។ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា លោក អាត់ ធន់ លើកឡើងថា ការចរចាប្រាក់ឈ្នួលក្នុងវិស័យផ្សេងៗនាពេលខាងមុខ ដូចជាវិស័យសំណង់ និងទេសចរណ៍ជាដើម គួរមានវត្តមានសហជីពឯករាជ្យក្នុងវិស័យនោះ និងអំពាវនាវឱ្យដកសហជីពបម្រើផលប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុន។
លោកបន្ថែមថា៖ «[ទី១]គួរតែបញ្ចូលសហជីពក្នុងវិស័យផ្សេងៗឱ្យបានគ្រប់វិស័យ ទី២ គឺគួរតែបញ្ចូលសហជីពឯករាជ្យនៅក្នុងហ្នឹង ហើយដកចោលសហជីពដែលគាំទ្រក្រុមហ៊ុន និងរដ្ឋាភិបាល បើគាត់មិនឯករាជ្យផង គឺឈរកៅអីសហជីព គាត់មានទៅការពារអីកម្មករ»៕
