ក្នុងពិធីបំពាក់ឋានន្តរសក្តិដល់មន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឱ្យមានការកែទម្រង់បោះឆ្នោតស្ថាប័នព្រឹទ្ធសភា ព្រោះថាស្ថាប័ននេះគួរមានតំណាងទៅតាមខេត្តច្រើនដូចនឹងសមាជិកសភាដែរ។ លោកលើកឡើងថា សមាជិកព្រឹទ្ធសភា «មិនធ្វើអ្វីសោះ» និងកាន់ការងារដែលស្រួល។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមានចំនួន៦២រូប ដោយក្នុងនោះមានពីររូបចាត់តាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ និងពីររូបទៀតចាត់តាំងដោយរដ្ឋសភា ហើយព្រឹទ្ធសភាបោះឆ្នោតរាល់ប្រាំមួយឆ្នាំម្ដង។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាត្រូវបានបោះឆ្នោតដោយសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ នៅទូទាំងប្រាំបីតំបន់។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកាន់អំណាចតាំងពីរបបខ្មែរក្រហមដួលរលំក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩ និងដឹកនាំដោយ លោក ហ៊ុន សែន នោះ បានទទួលអាសនៈនៅក្នុងព្រឹទ្ធសភាចំនួន៥៥ អាសនៈ ក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីឆ្នាំមុន។
ខណៈដែលការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា មិនសូវទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីអន្តរជាតិ ការបោះឆ្នោតសភាឆ្នាំ២០២៣ បានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងថាមិនសេរី និងមិនយុត្តិធម៌។ នេះបណ្តាលមកពីគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត បានហាមឃាត់មិនឲ្យគណបក្សប្រឆាំងធំមួយចូលរួមការបោះឆ្នោតជាតិ បើទោះបីជាគណបក្សប្រឆាំងនោះបានចូលរួមការបោះឆ្នោតឃុំ សង្កាត់រួចទៅហើយក្ដី។
អ្នកអង្កេតការផ្នែកនយោបាយជាច្រើនមើលឃើញថា កម្ពុជាជាប្រទេសឯកបក្ស។
បន្ទាប់ពីបំពាក់ឋានន្តរសក្តិផ្កាយមាសប្រាំផុតលេខដល់អតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទំនាក់ទំនងរដ្ឋសភាជាមួយព្រឹទ្ធសភា និងអធិការកិច្ច កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា លោកកំពុងពិនិត្យឡើងវិញថាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាគួរតែត្រូវជ្រើសរើសតាមរយៈអ្នកបោះឆ្នោតដូចសមាជិកសភា ឬយ៉ាងណា ដោយថានីតិវិធីបោះឆ្នោតគឺប្រហាក់ប្រហែលគ្នា និងថាគំនិតនេះលោកកំពុងពិចារណា។
លោកពន្យល់ថា ការងារសមាជិកព្រឹទ្ធសភានៅភូមិភាគខ្លះនៅមិនទាន់បានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ ពីព្រោះភូមិភាគមួយ មានបួនប្រាំខេត្ត។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ «ពេលខ្ញុំទៅដឹកនាំព្រឹទ្ធសភាខ្ញុំបានដឹងថាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា មិនថាអ្នកណាចុះទៅណា ចឹងទេយើងត្រូវសិក្សាហ្នឹងដែរ»។ លោកលើកឡើងនេះ សំដៅដល់ពេលដែលលោកបានប្រគល់ដំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីដល់កូនប្រុសនៅឆ្នាំ២០២៣ ក្រោយលោកកាន់អំណាចជិត៤០ឆ្នាំ និងមុនលោកក្លាយជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា។ «ខ្ញុំគិតថាត្រូវកំណែទម្រង់»។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើមិនដូច្នោះទេ សមាជិកព្រឹទ្ធសភានឹងអង្គុយស៊ីប្រាក់ខែដោយមិនបានចុះជួប ឬជួយដល់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ […]ធ្វើផ្លូវ ធ្វើទំនប់»។
សមាជិកសភា ត្រូវបោះឆ្នោតប្រាំឆ្នាំម្ដង តាមរយៈតំណាងនៅតាមខេត្តនីមួយៗ។ ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់អាយុបោះឆ្នោតជាអ្នកបោះឆ្នោតជ្រើសរើសអ្នកទាំងនេះ ហើយគណបក្សដែលទទួលបានសំឡេងច្រើននឹងទទួលបានអាសនៈច្រើននៅរដ្ឋសភា។
បច្ចុប្បន្នគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានអាសនៈ១២០លើ១២៥ នៃចំនួនអាសនៈរដ្ឋសភាទាំងអស់ ដែលការណ៍នេះធ្វើឲ្យគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលមានអាសនៈតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។
លោក គង់ ម៉ូនីកា សមាជិកព្រឹទ្ធសភា មកពីគណបក្សប្រឆាំងលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា ការកែទម្រង់ឱ្យមានការបោះឆ្នោតឲ្យដូចទៅនឹងការបោះឆ្នោតតំណាងរាស្រ្តនឹងធ្វើឲ្យព្រឹទ្ធសភាធ្វើការកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពយ៉ាងណានោះទេ»។
លោកអះអាងថាព្រឹទ្ធសភាកន្លងមកនេះគ្រាន់អនុវត្តមុខងារទាំងបីរបស់ខ្លួន គឺមុខងារនីតិកម្ម មុខងារតំណាង និងមុខងារតាមដានត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តច្បាប់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ហើយមានតួនាទីគ្រាន់តែពាំនាំសម្របសម្រួលការងារមួយចំនួន ហើយជំរុញទៅរាជរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយប៉ុណ្ណោះ ហើយដោះស្រាយបាន ឬមិនបានព្រឹទ្ធសភាមិនមានសិទ្ធិអ្វីទៅដោះស្រាយឬសួរនាំអីច្រើនទេ។
លោក ម៉ូនីកា លើកឡើងថា៖ «ការពង្រឹងអំណាចព្រឹទ្ធសភានឹងអាចជួយលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព និងភាពជាតំណាងរបស់ព្រឹទ្ធសភា»។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាព្រឹទ្ធសភាមានអំណាចក្នុងការទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាល ឬស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដោះស្រាយបញ្ហាណាមួយ នោះវានឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ដល់សាធារណជន ហើយការកែប្រែនេះនឹងមានប្រយោជន៍ច្រើន»។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក មាស នី ស្វាគមន៍ទៅនឹងគំនិតផ្ដួចផ្ដើមឲ្យកែប្រែប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនៅព្រឹទ្ធសភានេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមើលឃើញថាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមិនទាន់បានបំពេញតួនាទីឲ្យបានច្រើនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅឡើយ ហើយភាគច្រើននៃអ្នកទាំងនោះមិនសូវបានចុះជួបស្វែងយល់ពីប្រជាពលរដ្ឋ ឬបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋទេ យើងកម្រឃើញសមាជិកព្រឹទ្ធសភាចុះជួប ឬស្ដាប់កង្វល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋណាស់»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Hun Sen Calls for Major Senate Reforms
