បន្ទាប់ពីសវនាការរយៈពេល១៣ម៉ោងដែលធ្វើតាំងពីព្រឹកដល់យប់ ការជំនុំជម្រះក្តីក្នុងសំណុំក្បត់ជាតិរបស់អតីតមេដឹកបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា ដែលអូសបន្លាយអស់រយៈពេល៣ឆ្នាំ ត្រូវបានបញ្ចប់នៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃពុធម្សិលមិញ។
សាលក្រមក្នុងសំណុំរឿងនេះគ្រោងនឹងប្រកាសនៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំក្រោយ។
ខណៈដែលលោក កឹម សុខា និងមេធាវីរបស់លោកបានបដិសេធរាល់ការចោទប្រកាន់ហើយបានលើកហេតុផលថាសំណុំរឿងប្រឆាំងនឹងលោកគ្មានមូលដ្ឋាន និងមានហេតុផលនយោបាយ មេធាវីរបស់រដ្ឋាភិបាល និងព្រះរាជអាជ្ញាបានរក្សាពាក្យចោទប្រកាន់ដដែលថាលោក កឹម សុខា ជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងគម្រោងដែលបានរៀបចំជាយូរដោយពីជួយជ្រៀតជ្រែកពីបរទេសក្នុងគោលបំណងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
លោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ ២០១៧ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទក្បត់ជាតិដោយឃុបឃិតជាមួយមហាអំណាចបរទេសប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយដោយតុលាការកំពូលពីរខែក្រោយមក។
ព្រះរាជអាជ្ញាបានអះអាងក្នុងសេចក្តីសន្និដ្ឋានបញ្ចប់ថាលោក កឹម សុខា បានឈានដល់ការបង្កើត«អំពើត្រូវរ៉ូវគ្នាដោយសម្ងាត់ជាមួយរដ្ឋបរទេស» ដើម្បី«បង្កើតឱ្យមានអំពើប្រទូសសារ៉ាយ» ចន្លោះពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់ ឆ្នាំ២០១៧។
ព្រះរាជអាជ្ញារង ប្លង់ សុផល បានលើកឡើងថា៖ «តំណាងអយ្យការ បានស្នើឱ្យចៅក្រមដាក់ទោសឱ្យធ្ងន់ធ្ងរបំផុត[ប្រឆាំងនឹង] ជនជាប់ចោទ ព្រោះជាបទល្មើសឧក្រិដ្ឋពាក់ព័ន្ធក្បត់ជាតិ»។ លោក ក៏បានស្នើសុំឱ្យចៅក្រម«ដកហូតសិទ្ធិធ្វើនយោបាយជាស្ថាពរ»ពីលោក កឹម សុខា ផងដែរ។
លោក សុផល បានលើកឡើងជាភស្តុតាងនៃពាក្យស្លោកក្បត់ជាតិរបស់ កឹម សុខា ដូចជា «ហ៊ុនអើយចុះចេញទៅ» និង«បើមិនមានការប្រថុយ និងមិនមានផ្លាស់ប្តូរ»ក្នុងពេលធ្វើមហាបាតុកម្មនៅតាមដងផ្លូវអំឡុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៣ នៅពេលនោះអ្នកតវ៉ាទាមទារឱ្យមានគណៈកម្មាធិការឯករាជ្យមួយដើម្បីស៊ើបអង្កេតភាពមិនប្រក្រតីនៃលទ្ធផលបោះឆ្នោត។
លោក សុផល បានបន្តថា៖ «ជនជាប់ចោទកឹម សុខា ស្តាប់បង្គាប់បញ្ជារបស់បរទេស»។
ព្រះរាជអាជ្ញាធ្លាប់បានលើកឡើងថាពីភស្តុតាងនៃការបណ្តុះបណ្តាលសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលគេចោទថាបានទទួលពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលស៊ែប៊ី និងអាមេរិក។ នៅក្នុងសេចក្តីសន្និដ្ឋានរបស់ពួកគេ អយ្យការបានអះអាងថា ការបង្កើតអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) របស់លោក កឹម សុខា និងក្រោយមកនៅឆ្នាំ២០២១មានការច្របាច់បញ្ចូលគ្នានៃគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ជាមួយគណបក្សប្រឆាំងឈានមុខគេផ្សេងទៀតគឺគណបក្ស សម រង្ស៊ី គឺជាលទ្ធផលនៃការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស។
លោក សុផល អះអាងថា លោក កឹម សុខា បានបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរក្នុងអំឡុងពេលបាតុកម្មឆ្នាំ ២០១៤ នៅស្ទឹងមានជ័យ ដែលមនុស្ស ៤ នាក់បានស្លាប់បន្ទាប់ពីហ្វូងមនុស្សបានដុតរថយន្តយោធា។ លោកក៏បានលើកឡើងពីយុទ្ធនាការថ្ងៃចន្ទពណ៌ខ្មៅដើម្បីដោះលែងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស៥នាក់ដែលជាប់ពន្ធនាគារផងដែរ។
មេធាវីរដ្ឋាភិបាលលោក គី តិច មានប្រសាសន៍ថា ចុងចោទ កឹម សុខា កៀរគរ «អំណាចប្រជាជន»ហើយមហាបាតុកម្មទាមទារលទ្ធផលបោះឆ្នោត គឺជាលេសដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលនៅក្នុងអ្វីដែលគេហៅថា «បដិវត្តន៍ពណ៌» ដែលដឹកនាំដោយបរទេស។
មេធាវីរូបនេះបានចោទថា៖ «ជនបរទេសបានចូលជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ»។ លោក តិច បានហៅជនជាប់ចោទ កឹម សុខាថា «ខ្លួនខ្មែរ ប៉ុន្តែក្បាលបរទេស»។
នៅខាងក្រៅតុលាការ លោក តិច បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានថា រដ្ឋាភិបាលនឹងដាក់ពាក្យបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី«ទាមទារសំណង»ពីលោក កឹម សុខា ដែលនេះជាលទ្ធផលនៃបាតុកម្មដែលដឹកនាំដោយអតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលចោទប្រកាន់ថាបានបង្កការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ និងឯកជន។
លោក តិច បានបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនអាចប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានបានទេថាតើវា [សំណង] ប៉ុន្មាន» ។
ដោយប្រកាន់ជំហរដដែល លោក កឹម សុខា បានបដិសេធថា លោកមិនបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋអ្វីទេ ហើយបានជំរុញឲ្យចៅក្រមទម្លាក់បទចោទទាំងអស់មកលើរូបលោក។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំសូមស្នើឲ្យតុលាការលើកលែងការចោទប្រកាន់ទាំងអស់មកលើរូបខ្ញុំ ដើម្បីខ្ញុំមានឱកាសចូលរួមធ្វើការបម្រើជាតិ និងប្រជាជន។ ខ្ញុំគ្មានចេតនាប្រព្រឹត្តដូចអ្វីដែលគេចោទប្រកាន់ខ្ញុំនោះទេ»។
មេធាវីការពារក្តីរបស់គាត់បានដាក់សេចក្តីថ្លែងការណ៍សន្និដ្ឋានចំនួន៥៣ ទំព័រទៅកាន់តុលាការ ហើយបានចំណាយពេលភាគច្រើននៃការធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានរយៈពេល៥ម៉ោងរបស់ពួកគេធ្វើឱ្យសំណុំរឿងចេញពីបរិបទនៃការចោទប្រកាន់ ហើយព្យាយាមពន្យល់ថាវីដេអូឃ្លីបដែលត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាភស្តុតាងនោះត្រូវបានកាត់តដើម្បីបំភាន់ថាលោក កឹម សុខា ព្យាយាមផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
លោក អាង ឧត្តម មេធាវីការពារក្តីរបស់ សុខា បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំអាចនិយាយថាវាជាភស្តុតាងក្លែងក្លាយ»។
លោកថ្លែងថា៖ «ភស្តុតាងដែលពួកគេរឹបអូសបានដូចជាអត្តសញ្ញាណបណ្ណខ្មែរ ទូរសព្ទ បណ្ណឥណទានធនាគារ មិនបង្ហាញពីបទល្មើសឃុបឃិតជាមួយបរទេសទេ»។
មេធាវីការពារក្តីបានអះអាងថា កូនក្តីរបស់ពួកគេគ្រាន់តែចូលរួមក្នុងមហាបាតុកម្មអហិង្សានៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យកាលពីឆ្នាំ ២០១៣ ប៉ុណ្ណោះ និងមិនពាក់ព័ន្ធនឹងបាតុកម្មដែលនាំឱ្យខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ ឬអំពើហិង្សាឡើយ។
លោក ឧត្តម ថ្លែងថា៖ «វាជារឿងនយោបាយទាំងស្រុង ទុកឱ្យអ្នកនយោបាយដោះស្រាយករណីនេះទៅ»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ដែលបានចូលរួមសវនាការបាននិយាយថា ភស្តុតាងភាគច្រើនបានមកពីបណ្តាញព័ត៌មាន Fresh News របស់រដ្ឋាភិបាល ហើយព័ត៌មានទាំងនេះគ្រាន់តែជាការឃោសនាប៉ុណ្ណោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «លោក កឹម សុខា នឹងរួចផុតពីការចោទប្រកាន់ ប្រសិនបើតុលាការសម្រេចដោយយុត្តិធម៌ព្រោះមិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ប្រឆាំងលោក កឹម សុខាទេ»។ ប៉ុន្តែលោកបន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើតុលាការស្ថិតក្រោមសម្ពាធនយោបាយ លោក កឹម សុខា មិនអាចត្រូវបានលើកលែងទេ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Kem Sokha Trial Hears Closing Arguments, Verdict Set for March 3
