សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

កុមារីក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមម្នាក់ក្លាយជាស្រ្តីដំបូងក្នុងការអភិរក្សដំរី

លោកស្រី ចិន្តា ថតជាមួយកូនដំរីយ៉ាងស្និទ្ធស្នាលនៅសមាគមចិញ្ចឹមដំរីអៃរាវតា ខេត្តរតនគិរីនៅថ្ងៃទី៣ ខែមករាឆ្នាំ២០២២។ រូបភាពផ្តល់ឱ្យដោយលោកស្រី ចិន្តា
លោកស្រី ចិន្តា ថតជាមួយកូនដំរីយ៉ាងស្និទ្ធស្នាលនៅសមាគមចិញ្ចឹមដំរីអៃរាវតា ខេត្តរតនគិរីនៅថ្ងៃទី៣ ខែមករាឆ្នាំ២០២២។ រូបភាពផ្តល់ឱ្យដោយលោកស្រី ចិន្តា

ក្នុងសំលៀកបំពាក់អាវពណ៌ស ខោពណ៌ខ្មៅ សក់ពណ៌ខ្មៅរួញតិចៗ​មានទឹកមុខញញឹមស្រស់​ប្រកបដោយ​សំដីនិង​កាយ​វិការ​​រួសរាយរាក់ទាក់ ព្រមទាំងមានជំនឿចិត្ត​យ៉ាង​មោះ​មុត គឺជា​ស្រ្តីខ្មែរដំបូងដែលបានលះបង់អ្វីៗគ្រប់យ៉ាងដើម្បីជួយ​សង្គ្រោះសត្វដំរី​ក្នុង​ខេត្ត​រតនគិរី​នៃ​ប្រទេសកម្ពុជា ស្ត្រីនោះឈ្មោះថា ខៃ ចិន្តា។

លោកស្រី ចិន្តា​ ប្រធានសមាគមអៃរាវតា មានដើមកំណើតនៅស្រុកកណ្ដាលស្ទឹង ខេត្តកណ្ដាល មាន​ឪពុកជា​មន្ត្រី​រាជការ និងម្តាយជាកសិករ។ មុនសង្រ្គាមបាន​ផ្ទុះ​ឡើង​គ្រួសារ​របស់លោកស្រីមានជីវភាព​ធូរធារ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីសង្គ្រាមត្រូវបានបញ្ចប់ ជីវភាពរបស់គ្រួសារ​រស់​នៅមួយថ្ងៃគិតមួយថ្ងៃ ដោយសារ​តែលោកស្រីបានបាត់បង់ឪពុកក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម​ដូចនេះម្តាយលោកស្រី​ត្រូវ​មានកាតព្វកិច្ច​មើលថែកូនប្រាំនាក់ក្នុងបន្ទុកគ្រួសារ។

លោកស្រីបន្តថា៖ «​ពេលនោះខ្ញុំទើបតែមានអាយុប្រាំឆ្នាំតាមពិតទៅឪពុក​របស់ខ្ញុំមិនបាន​ធ្វើអ្វី​ខុសទេតែដោយសារតែ ពល ពត ច្រលំយកគាត់ទៅសម្លាប់ដោយសារតែគាត់បានសុំគេ​ទៅ​ជួយបេះពោតក្នុងចំការគឺគិតថាអង្គការនឹងអាចឱ្យពោត២រឺ៣ដើម្បីយកមកឱ្យកូននិង​ប្រពន្ធ»

បន្ទាប់ពីពេលនោះមកម្តាយរបស់លោកស្រី ចិន្តា បានចាប់ផ្ដើមដាំបន្លែជាលក្ខណៈ​គ្រួសារ ប៉ុន្តែ​ដោយមានការខ្វះកម្លាំងផងដែលធ្វើឱ្យការដាំបន្លែមិនបានផលច្រើន ហេតុ​ដូចនេះ​ហើយទើប​ម្តាយរបស់លោកស្រី ចិន្តា ​ក៏សម្រេចចិត្តផ្លាស់មករស់នៅភ្នំពេញ​ដើម្បី​ធ្វើការ​ជាអ្នកលក់ដូរនៅ​អំឡុងឆ្នាំ​១៩៨០។

ក្នុង​ពេល​ផ្លាស់ទីលំនៅ​ទៅទីក្រុង​ភ្នំពេញ គ្រួសារ​របស់​កុមារី ចិន្តា​ រក​ចំណូល​បាន​តិច​តួច ដូច្នេះ​ពួកគេ​មិន​មាន​អាហារូបត្ថម្ភ​សម្រាប់​បរិភោគ​នោះទេក្នុងស្ថានភាព​បែបនេះ​បាន​ធ្វើឱ្យ​ការ​សិក្សា​របស់កុមារី ​ចិន្តា ធ្លាក់ចុះនិងបង្ខំចិត្ត​​ធ្វើការតាមហាងមួយចំនួនដើម្បីបន្តការសិក្សា។

លោកស្រី​ប្រាប់ថា​៖ «​កាល​នោះ​យើង​អត់​មាន​អី​ហូប​ទេ​ មាន​តែ​ហូបបាយជាមួយអំបិលហើយ​ពេល​ខ្លះយើងអត់​មាន​អំបិលទៀត»

ដោយសេចក្ដីខិតខំព្យាយាមលោកស្រី ចិន្តា ​បាន​បន្ត​ការ​សិក្សា​រហូត​ដល់​បញ្ចប់​មហាវិទ្យាល័យ​​ផ្នែកអក្សសាស្រ្តភាសារបារាំងបន្ទាប់ពី ចិន្តា ប្រឡងជាប់ជាអ្នកបកប្រែ​ភាសា​បារាំង​ក្នុង​ចំណោម​សិស្ស ៥០០នាក់ដែលមានបេក្ខជនជាង ១២០០នាក់ក្នុងសម័យ អ៊ុន តាក់។

បន្ទាប់ពីប្រឡងជាប់ ចិន្តា តម្រូវឱ្យរៀនបន្ថែមពីជំនាញបកប្រែភាសាបារាំង ខណៈនោះ ចិន្តា មើលឃើញថាមានសមត្ថភាពកាន់តែប្រសើរ ជាពិសេសទទួលបានប្រាក់លើក​ទឹកចិត្ត​៥០​ដុល្លារក្នុងម្នាក់ដែលធ្វើឱ្យ ចិន្តា រៀនកាន់តែពូកែ។

លោកស្រី ចិន្តា បន្តទៀតថា៖ «​នេះជាប្រាក់ខែដំបូងខ្ញុំពិតជាមានមោទនភាពចំពោះខ្លួនឯង​ដែល​អាច​​ធ្វើបាន»

ក្រោយ​មក ចិន្តា ​ចាប់​ផ្ដើម​សិក្សា​អក្សរសាស្ត្រ​បារាំង​ក្នុង​គោល​បំណង​ក្លាយ​ជា​គ្រូគាត់ក៏​បានបញ្ចប់​ថ្នាក់​បរិញ្ញាបត្រ​ផ្នែក​អក្សរសាស្ត្របារាំងនៅ​ឆ្នាំ​១៩៩៧។

លោកស្រីបន្តទៀតថា៖ «ប៉ុន្តែគោលបំណងមួយនេះត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរដោយសារតែលោកស្រី​ស្រលាញ់ធម្មជាតិហើយវិស័យទេសចរណ៍ពិតជាមានឱកាសច្រើននិងចង់ជួបមនុស្សគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាននិងរៀនពីមនុស្សផ្សេងៗគ្នាហើយក៏មានគំនិតចង់បើកអាជីវកម្មដោយខ្លួនឯង»

លោកស្រី ចិន្តា ថតជាមួយដំរីដែលគាត់ចិញ្ចឹមនៅសមាគមចិញ្ចឹមដំរីអៃរាវតា ខេត្តរតនគិរីនៅឆ្នាំ២០21។ រូបភាពផ្តល់ឱ្យដោយលោកស្រី ចិន្តា

បន្ទាប់ពីរៀបការនៅឆ្នាំ១៩៩៨មក លោកស្រីចិន្តាបានចាប់ផ្ដើមក្លាយជាម្ចាស់អាជីវកម្ម​ផ្នែកទេសចរណ៍ដោយបើកផ្ទះសំណាក់នៅរាជធានីភ្នំពេញ និងបន្ទាប់មកនៅខេត្តរតនគីរី​ដែលមានឈ្មោះថាសណ្ឋាគារទែរូ។ 

លោកស្រីបន្តថា៖ «[ខ្ញុំ]ទៅខេត្តរតនគីរីដំបូងមានសត្វដំរីប្រមាណជាង៧០ក្បាលដែលចញ្ចឹម​ដោយជនជាតិភាគតិចដែលនៅរតនគីរីនោះផ្ទាល់ ជាអកុសលសត្វដំរីដ៏ច្រើននោះត្រូវបាន​ស្លាប់​ម្ដងមួយៗរហូតសល់ត្រឹមតែ៣ក្បាលដោយសារតែសហគមន៍​មិនបានរៀបចំឱ្យបានល្អ​មិនបានបង្កាត់ពូជឱ្យបានត្រឹមត្រូវ កង្វះចំណេះដឹងក្នុងការថែទាំងក៏ដូចជាបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុផង​ដែរ»

ដោយយល់ឃើញថា​សត្វដំរីជាសត្វដែលគួរឱ្យស្រលាញ់ ជាអត្តសញ្ញាណរបស់ជនជាតិដើម​ភាគតិចក៏ដូចជាផ្នែកមួយនៃវិស័យទេសចរណ៍នៅខេត្តភាគ​ឦសាន​ក្រៅពីទឹកជ្រោះព្រៃភ្នំ​ជា​ដើម ​ទើបលោកស្រី ចិន្តា ចាប់ផ្ដើមអាជីវកម្មអេកូទេសចរណ៍អភិរក្សដំរីនៅឆ្នាំពី២០១៥ បើ​ទោះ​បីជាលោកស្រីនៅខ្វះចំណេះដឹងខាងផ្នែកចញ្ចឹមដំរីក៏ដោយ។

លោកស្រីលើកឡើងថា៖ «នៅពេលឃើញដំរីស្លាប់ម្ដងមួយៗចឹង ខ្ញុំសោកស្ដាយព្រោះដំរីជា​អត្តសញ្ញាណ​ជាតិ​មួយ​ដែលជួយពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើន ដូច្នេះទើបខ្ញុំចង់អភិរក្ស និងចង់លើក​ស្ទួយ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ផងដែរ»

លោកស្រីបន្តថា នៅពេលចាប់ដើមអាជីវកម្ម​ដំបូងមានភាពលំបាកច្រើនដោយសារតែ​លោកស្រី​​មិនមានបទពិសោធន៍ក្នុងការចញ្ចឹមដំរី ត្រូវការហ្មដំរីពីនាក់សម្រាប់ដំរី​មួយក្បាល​ព្រម​ទាំងការ​ចំណាយថវិកាជាច្រើនលើចំណីជាពិសេសការចំណាយលើការទិញដំរីមក​អភិរក្សដែលមាន៧ម៉ឺនដុល្លាឡើងទៅសម្រាប់ប្រភេទដំរីដែលមានអាយុចាប់ពី២០ ទៅ៣០​ឆ្នាំក្នុងពេល​បច្ចុប្បន្ន។

បន្ថែមពីនេះការលំបាកបានថែមមួយកម្រិតទៀតនៅអំឡុងពេលការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ បានធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរណ៍ធ្លាក់ចុះ​ និងផ្អាករយៈពេលជិតពីរខែនៅពេលដែលបិទ​ក្រុងប៉ុន្តែការមើលថែដំរីនៅតែដំណើរការជាធម្មតា។

លោកស្រីបានលើកឡើងថា៖ «ទោះបីជាមិនមានភ្ញៀវមកសោះក៏ខ្ញុំទៅជួយលើកទឹកចិត្ត​អ្នកថែរក្សាដំរីថា​មិនអីទេ យើងនៅតែមើលថែដំរីធម្មតាចឹង»

បន្ថាប់ពីបានបើកប្រទេសឡើងវិញអាជីវកម្មអេកូទេសចរណ៍នេះបានចាប់ផ្ដើមដំណើរការប្រសើរជាងមុន​ដោយមានភ្ញៀងភាគច្រើនក្នុងស្រុក និងមួយចំនួនតូចមកពីបរទេស។ លោកស្រី ចិន្តា បន្តថា ខេត្តរតនគីរីមានចម្ងាយឆ្ងាយជាងខេត្ត​ដទៃហេតុដូចនេះចំនួនភ្ញៀវ​ដែលមក​ទស្សនា​នៅក្នុងកម្រិតតិចតួចនៅឡើយ។

ហេតុដូចនេះលោកស្រីសង្ឃឹមថា មានប្រលានយន្តហោះនៅខេត្តភាគ​ឦសាននេះ​នឹងជួយ​ដល់វិស័យទេសចរណ៍ដែលចូលរួមលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ និងជនជាតិដើម​ភាគតិច​នៅទីនោះផងដែរ។ លោកស្រីបន្តថា ក្នុងរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំមកនេះ ដំរី៤ក្បាលដែលកំពុង​ចិញ្ចឹមក្នុងនោះរួមទាំងកូនដំរីដែលតែកើត ដែលនេះជាក្ដីសង្ឃឹមរបស់លោកស្រី និង​ប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅទីនោះ ដោយសារតែប្រជាពលរដ្ឋដែលនៅទីនោះមានការងារធ្វើ អាចលក់ចំនីដំរី និងអាចលក់ផលិតផលរបស់ពួកគេផងដែរ។

លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំអភិរក្សធ្វើឱ្យខ្ញុំខ្សត់ខ្សោយមែន តែទោះជាយ៉ាងណា​ខ្ញុំនៅតែ​សប្បាយ​ចិត្ត មានទឹកចិត្តចេះតែធ្វើបន្តទៅមុខទៀត ហើយខ្ញុំចង់ឃើញកូនដំរីស្រុកកើតបាន​ច្រើន​ជាប្រចាំរាល់ឆ្នាំ»

លោកស្រីបានបន្តថា​៖ «ដោយសារតែវត្តមានរបស់ដំរី គឺជាផ្នែកមួយយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការ​ចូលរួមក្នុងវិស័យអេកូទេសចរណ៍ដើម្បីជួយទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍មកលេងកំសាន្តនៅ​កម្ពុជាឲ្យបានកាន់តែច្រើន ជាពិសេសទៅទៀតនាងខ្ញុំចង់ឃើញដំរីរស់នៅក្នុងជម្រកធម្មជាតិ គឺនៅក្នុងព្រៃធម្មជាតិនេះ»

លោកស្រី បន្ថែមថា សមាគមអៃរាវតាត្រូវចំណាយថវិកាលើការចិញ្ចឹមដំរីនេះក្នុងមួយឆ្នាំៗ​សរុបអស់ជា១០ម៉ឺនដុល្លារ ភាគច្រើនថវិកាដែលចំណាយលើការចិញ្ចឹមដំរីនេះជាថវិកា​ផ្ទាល់​ខ្លួនរបស់ក្រុមគ្រួសារគាត់ ហើយក្នុងពេលកូវីដ១៩កំពុងរាលដាលកន្លងមក គឺពិតជា​មាន​ផលពិបាកមែនទែន​ក្នុងការរកថវិកាដើម្បីចំណាយ​ក្នុងការចិញ្ចឹមដំរីនេះ។

សព្វថ្ងៃនេះលោកស្រី ចិន្តា និងស្វាមីជនជាតិបារាំង Pierre Yves Clais មានកូនបីនាក់ គឺប្រុសម្នាក់និងស្រី២នាក់ហើយកូនទាំងអស់​របស់គាត់​កំពង់សិក្សានៅ​ប្រទេសបារាំង។

លោកស្រី ចិន្តា ផ្តល់ចំណីដល់ដំរីរបស់គាត់នៅសមាគមចិញ្ចឹមដំរីអៃរាវតា ខេត្តរតនគិរីនៅឆ្នាំ២០១៨។ រូបភាពផ្តល់ឱ្យដោយលោកស្រី ចិន្តា

​បច្ចុប្បន្ននេះ មានដំរីព្រៃប្រមាណពី៤០០ ទៅ ៦០០ក្បាលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយមាន​ការប្រមូលផ្តុំសំខាន់នៅជួរភ្នំក្រវាញ ភាគនិរតីនៃប្រទេសកម្ពុជា និងវាលទំនាបភាគខាងកើត​នៃខេត្តមណ្ឌលគិរី យោងទៅតាម FAUNA AND FLORA INTERNATIONA ( FFI )​។

ដំរីនិងសត្វដទៃជាច្រើនទៀតភាគច្រើនបានបាត់បង់ជីវិតពិការរភាពដោយសារតែការដាក់​អន្ទាក់និងការបាត់បង់ព្រៃឈើយោងតាមសារព័ត៍របស់ The Guardian News បានបង្ហាញថា​ឆ្មាំ​ការពារព្រៃបានរកឃើញអន្ទាក់ចំនួន១០៩ ២១៧ក្នុងរយៈពេលតែប្រាំមួយឆ្នាំ​ប៉ុណ្ណោះនៅ​ក្នុងឧទ្យានតែមួយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

លោក ផន ចាន់ថន ជាមេឃុំល្បាងពីរនៃខេត្តរតនះគិរី បានលើកឡើងថា មិនដែលធ្លាប់ជួប​ជាមួយ​ម្ចាស់អភិរក្សដំរីនោះទេ តែលោកផ្ទាល់ក៏ធ្លាប់ទៅទស្សនាកន្លែងចញ្ចឹមដំរីនោះផងដែរ។ លោកបន្តថាបន្ទាប់ពីមានកសិដ្ឋានដំរីមក ប្រជាពលរដ្ឋមានជីវភាប្រសើរជាងមុនដោយសារ​ប្រជាពលរដ្ឋអាចលក់កសិផលដែលជាចំណីរបស់ដំរី និងឧបករណ៍ផ្សេងៗ​បន្តទៅកន្លែង​ចញ្ចឹម​ដំរីនោះ។

លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «គាត់មកទិញផ្ទាល់ គាត់ទិញតាមចំការ គាត់ទិញដើមចេក អំពៅ នៅតាម​ចំការ​របស់អ្នកស្រុក ខ្ញុំពិតជាសប្បាយចិត្តនៅពេលដែលមានកន្លែងចញ្ចឹមដំរីនេះ ដែលបានជួយ​សង្គ្រោះ​ដំរីដែលជិតបាត់បង់ដោយសារតែកង្វះចំណេះដឹងទាក់ទិននឹងការ​ចញ្ចឹមដំរីបាន​ធ្វើ​ឱ្យដំរីស្លាប់ម្ដងមួយៗពីចំនួន១០ក្បាលក្នុងរយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមុន មកត្រឹមតែ​ចំនួន៤ក្បាល​ប៉ុណ្ណោះនៅលើទឹកដីខេត្តរតនគិរីនេះ»

លោក ម៉ាអាន អាយុ 60ឆ្នាំ ជាជនជាតិភាគតិច បានថែទាំដំរីឈ្មោះ អ៊ី កែវ និង បុកវ៉ា តាំងពី​ឆ្នាំ2015 នៅមូលនិធិអៃរាវតា ទោះបីជាការមើលថែដំរីវាពិតជាមិន​ងាយស្រួលទេតែ​ដោយសារ​តែការស្រលាញ់និងចូលចិត្តដំរី​និងដោយសារតែជនជាតិដើមភាគតិចពួកគាត់ចាត់ទុកដំរី​ជា​ដូនតា​របស់ពួកគាត់ ហើយក៏ចូលចិត្តធ្វើការជាមួយលោកស្រី ចិន្តា ព្រោះគាត់ជាមនុស្សល្អ។

លោក ម៉ាអាន និយាយថា៖ «គាត់ពិតជាចូលចិត្តធ្វើការងារជាមួយលោកស្រីចន្តាដោយសារ​តែគាត់​មានចិត្តល្អមិនថាចំពោះមនុស្សរឺក៏សត្វទេតែងតែជួយទាំងថវិកានិងកំលាំងចិត្ត ហើយ​ប៉ុន្មាន​សប្តាណ៍មុនខ្ញុំមិនបានទៅធ្វើការទេដោយសារតែខ្ញុំទើប​នឹងបើកភ្នែកហើយ​លោកស្រី ចិន្តា​តែងតែសួរសុខទុក្ខនិងជួយចេញការព្យាបាល»

អ្នកស្រី សួន នារី មានមុខរបរជាអ្នកលក់សូត្រនៅអង្គការមិត្តសំឡាញ់ហើយក៏ធ្លាប់​ធ្វើការងារ​ជាមួយលោកស្រី ចិន្តា តាមបទពិសោធន៍របស់គាត់សង្កេតឃើញថា៖ «លោកស្រី ចិន្តា​ ជា​មនុស្ស​​មាន​​ចិត្ត​ល្អ​គួរ​ឱ្យ​គោរព ជា​មនុស្ស​ស្រី​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​វីរៈនារី​ក្នុង​សម័យ​នេះ ដោយសារ​ក្នុង​សម័យ​នេះ​ពិបាក​រក​នារី​ដែល​ចិត្ត​ល្អ​ដូច​គាត់ណាស់ គាត់​ចូល​ចិត្ត​ធ្វើ​ការដែលជួយដល់​ប្រយោជន៍​សង្គម ស្រលាញ់អ្នកក្រីក្រ កុមារកំព្រា ជនពិការ និងសត្វគ្រប់ប្រភេទ ជាពិសេស គឺសត្វដំរី មិនតែប៉ុណ្ណោះគាត់បានផ្តល់ឱកាសឱ្យក្មេងកំព្រាធ្វើការក្នុងកន្លែងរបស់គាត់​ទៀត​ផង»

អ្នកស្រី នារី​ បន្តថា លោកស្រី ចិន្តា តែងតែចេះចែករំលែក ដោយមិនគិតពីដើមទុន ការចំណាយ​ទាំងអស់ រាល់ពេល​ប្រមូល​ផល​ម្តងៗគាត់តែងតែជិះឡានទៅដឹកផ្លែឈើ និងបន្លែដល់​កន្លែង​លក់​របស់គាត់ចាប់តាំង​ពី​គាត់​​ជួបគ្រោះថ្នាក់ពិការជើងមក។

អ្នកស្រី នារី បានបន្ថែមថា៖ «គាត់ចង់មើលឃើញស្រ្តីខ្មែរដទៃទៀតមាន​ភាព​ក្លាហ៊ាន សប្បុរធម៌ និងមិនរើសអើងជនពិការ ហើយការជួយអ្នកណាម្នាក់​ដោយមិនចង់​បានការ​​តបស្នង​មកវិញ»៕

705 views

ព័ត៌មានទាក់ទង

ព័ត៌មានថ្មីៗ

អត្ថបទពេញនិយម