ធនាគារពិភពលោកកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែតុលា បានជំរុញឱ្យប្រទេសនានានៅអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ បង្កើនការវិនិយោគលើជំនាញការងារ ការបង្កើតការងារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល ដើម្បីចៀសវាង «អន្ទាក់ពាណិជ្ជកម្ម» និងការកើនឡើងនៃភាពក្រីក្រចំពេលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកថយចុះ។
ក្នុងការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពសេដ្ឋកិច្ចប្រចាំតំបន់ចុងក្រោយរបស់ខ្លួន គ្រឹះស្ថានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីអភិវឌ្ឍន៍ធំជាងគេបំផុតរបស់ពិភពលោកបានលើកឡើងថា កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក (EAP) នៅតែខ្ពស់ជាងមធ្យមភាគសកល ប៉ុន្តែត្រូវបានព្យាករថានឹងថយចុះនៅឆ្នាំ២០២៥ និងម្តងទៀតនៅឆ្នាំ២០២៦។
របាយការណ៍នេះបានលើកឡើងពីសន្ទុះយឺតយ៉ាវ ដោយការលក់រាយបានកើនឡើង ប៉ុន្តែទំនុកចិត្តរបស់អ្នកប្រើប្រាស់នៅតែមានកម្រិតទាបជាងមុនជំងឺកូវីដ-១៩ កំណើនឧស្សាហកម្មមិនអាចជួយលើកកម្ពស់ទំនុកចិត្តអាជីវកម្មដែលកំពុងធ្លាក់ចុះ ចំណែកការកើនឡើងនៃការនាំចេញ ប្រឈមនឹងការថយចុះនៃការបញ្ជាទិញ ក្រោមអត្រាពន្ធខ្ពស់។
លោក អាឌីទ្យា ម៉ាតូ (Aaditya Mattoo) ប្រធានសេដ្ឋវិទូរបស់ធនាគារពិភពលោកប្រចាំតំបន់ អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិកបានថ្លែងថា៖ «កំណើនដែលផ្តោតលើការនាំចេញនិងពឹងផ្អែកលើកម្លាំងពលកម្មរបស់អាស៊ីបូព៌ាបានជួយមនុស្សរាប់ពាន់លាននាក់ឱ្យរួចផុតពីភាពក្រីក្រក្នុងរយៈពេលបីទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ប៉ុន្តែតំបន់នេះឥឡូវនេះប្រឈមនឹងបញ្ហាប្រឈមទ្វេពីរយ៉ាង គឺការការពារពាណិជ្ជកម្ម និងការធ្វើស្វ័យប្រវត្តិកម្មការងារ»។ លោកបានបន្ថែមថា ការកែទម្រង់បរិយាកាសអាជីវកម្ម និងការកែលម្អការអប់រំអាចជំរុញឱកាស និងសមត្ថភាព។
ធនាគារពិភពលោកបានឱ្យដឹងថា កម្មករជាច្រើននៅទូទាំងតំបន់ រួមទាំងប្រទេសអាស៊ានចំនួនប្រាំបី នៅតែស្ថិតក្នុងវិស័យផលិតភាពទាប ឬក្រៅប្រព័ន្ធ ខណៈចំនួនប្រជាជនដែលងាយរងគ្រោះនឹងការធ្លាក់ចូលក្នុងភាពក្រីក្រឥឡូវនេះលើសពីទំហំនៃវណ្ណៈកណ្តាលនៅក្នុងប្រទេសភាគច្រើន។
ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាត្រូវបានធនាគារពិភពលោកទម្លាក់ចុះមកត្រឹម ៤.០ភាគរយ នៅដើមឆ្នាំនេះ ពីការព្យាករពីមុន ៥.៥ភាគរយ ក្នុងខែមិថុនា។ នេះបើធៀបនឹងកំណើន ៥.៤ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ និងនៅតែទាបជាងអត្រា ៧.០ភាគរយ ក្នុងមួយឆ្នាំដែលអង្គកាសហប្រជាជាតិថ្លែងថា ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចត្រូវការដើម្បីសម្រេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
ក្នុងអំឡុងពេលបើកបង្ហាញពីរបាយការណ៍របស់ខ្លួន តាមរយៈប្រព័ន្ធអនឡាញ លោក Mattoo បានគូសបញ្ជាក់ពី ហានិភ័យដែលកំពុងកើនឡើងពីការបង្កើនពន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ និងភាពមិនប្រាកដប្រជាជាសកលកាន់តែទូលំទូលាយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «កម្ពុជាមានសក្តានុពលយ៉ាងខ្លាំង ហើយទទួលបានផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីការបើកចំហ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះកំពុងជាប់ក្នុងអន្ទាក់ពាណិជ្ជកម្ម» ដោយចង្អុលបង្ហាញពីការពឹងផ្អែករបស់ប្រទេសនេះលើការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ដែលមានជំនាញទាប។
ពន្ធនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាទីផ្សារធំជាងគេទីពីរសម្រាប់ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់របស់ខ្លួន ត្រូវបានកាត់បន្ថយមកត្រឹម ១៩% កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ធ្លាក់ចុះពីអត្រាមុនគឺ ៤៩% និង ៣៦% ដែលបានដាក់បន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើមនៃសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មរបស់លោក ត្រាំ។
បន្ទាប់ពីការភ័យខ្លាចដំបូងមុនពេលពន្ធត្រូវបានបន្ទាបមកកម្រិតប្រកួតប្រជែង ការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង ទំនិញធ្វើដំណើរ (GFT) និងកង់របស់កម្ពុជាបានងើបឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែលោក Mattoo បានព្រមានថា ឆ្នាំក្រោយទំនងជានឹងមានការលំបាកជាងនេះ។
ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរផ្តល់ការងារដល់កម្មករក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជិត១លាននាក់ ។
ខណៈពេលដែលធនាគារពិភពលោកបានកត់សម្គាល់ថា ស្វ័យប្រវត្តិកម្មនឹងផ្លាស់ប្តូរទីផ្សារការងារក្នុងតំបន់ ដែលអាចធ្វើឱ្យកម្មករជំនាញទាបបាត់បង់ការងារ ធនាគារពិភពលោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនកំពុងជាប់គាំងក្នុងការងារក្រៅប្រព័ន្ធ។
យោងតាមអង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ កម្មករកម្ពុជាជាង៨៨ភាគរយកំពុងធ្វើការក្នុងការងារក្រៅប្រព័ន្ធដែលមានអត្ថប្រយោជន៍មានកម្រិត។
លោក Mattoo បានថ្លែងថា៖ «បញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ប្រទេសដូចជាកម្ពុជា គឺការធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពរវាងការពង្រីកការអប់រំជាមួយនឹងការបង្កើតឱកាសការងារដែលមានគុណភាព ឬប្រឈមនឹងការកើនឡើងនៃអត្រាអ្នកអត់ការងារធ្វើ និងការមិនពេញចិត្ត» ដោយសំដៅលើចំណុចខ្វះខាតនៃប្រព័ន្ធអប់រំរបស់ប្រទេស។
កម្ពុជាមានកម្ចីមិនដំណើរការចំនួន ៧ភាគរយនៃកម្ចីសរុប ដែលខ្ពស់ជាងគេទីពីរក្នុងចំណោមប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលជាភាពងាយរងគ្រោះនៃវិស័យហិរញ្ញវត្ថុមួយទៀតដែលបានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងរបាយការណ៍នេះ។
លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) បានថ្លែងថា កម្ពុជានៅតែពឹងផ្អែកលើកម្លាំងពលកម្មដែលមានជំនាញទាប ជាពិសេសនៅក្នុងរោងចក្រ និងការដ្ឋានសំណង់។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដូចដែលយើងអាចមើលឃើញ ប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងជាច្រើនមានជំនាញកម្រិតខ្ពស់តិចតួច ជាពិសេសនៅក្នុងបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល»។ លោកបន្តថា៖ «យើងមិនខ្វះកម្មករទេ ប៉ុន្តែយើងខ្វះបុគ្គលិកដែលមានជំនាញខ្ពស់សម្រាប់មុខតំណែងគ្រប់គ្រងជាន់ខ្ពស់»។
បន្ទាប់ពីការប៉ះទង្គិចគ្នា នៅតាមព្រំដែនដ៏ខ្លីជាមួយប្រទេសថៃ ដែលបណ្តាលឱ្យមានស្លាប់និងរបួសទាំងសងខាង កាលពីខែកក្កដា កម្មករចំណាកស្រុកយ៉ាងហោចណាស់ ៩០ម៉ឺននាក់បានវិលត្រឡប់មកវិញ។ នេះបើយោងតាមការប៉ាន់ស្មានរបស់រដ្ឋាភិបាល។
ខណៈពេលដែលរោងចក្រខ្លះបានបង្កើនការជួលបុគ្គលិកដើម្បីស្រូបយកលំហូរចូលនេះ លោក ពៅ បានព្រមានថា ប្រទេសយើងអាចប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត ប្រសិនបើជំនាញរបស់កម្មករមិនត្រូវបានពង្រឹងនោះទេ។
លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពីកង្វះខាតក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មធំៗរបស់កម្ពុជា ដូចជាក្រុមហ៊ុននៅក្នុងវិស័យអេឡិចត្រូនិក និងការផលិតយានយន្ត ដែលជាវិស័យដែលប្រទេសជិតខាងបានទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីក្រុមហ៊ុនឈានមុខគេរបស់ពិភពលោក។
ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាលកំពុងជំរុញគោលនយោបាយដើម្បីបង្កើនជំនាញដល់កម្មករ និងទាក់ទាញការវិនិយោគដែលមានតម្លៃខ្ពស់ជាងមុនចំពេលភាពមិនប្រាកដប្រជាកើនឡើង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក ស៊ុន មេសា បានលើកឡើងថា ក្រសួងបានបណ្តុះបណ្តាលកម្មកររាប់សែននាក់ទូទាំងប្រទេសក្នុងវិស័យអាទិភាពវិជ្ជាជីវៈ ដែលរួមមាន អគ្គិសនី សំណង់ បច្ចេកវិទ្យា និងទេសចរណ៍។
ចាប់ពីឆ្នាំ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ២០២៨ ក្រសួងគ្រោងនឹងពង្រីកការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈនៅទូទាំងកម្មវិធីចំនួន ៤៥ នៅក្នុងសាលាចំនួន ៣៧ លោក មេសា បានថ្លែងដូច្នេះ ដោយមានគោលបំណងទាក់ទាញការវិនិយោគដែលមានតម្លៃខ្ពស់ជាងមុន ដូចជាក្រុមហ៊ុនផលិតគ្រឿងបន្លាស់មេកានិច MinebeaMitsumi ដែលដំណើរការរោងចក្រដំឡើងមួយនៅភ្នំពេញ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច លោក មាស សុខសេនសាន បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងផ្តោតលើទាំងធនធានមនុស្ស និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល ដើម្បីគាំទ្រកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
ទាក់ទងនឹងពលករដែលទើបត្រលប់មកពីថៃវិញ លោកបានឱ្យដឹងថា ក្រសួងការងារកំពុងចូលរួមផ្តល់ការគាំទ្រ ប៉ុន្តែលោកក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថាបើពួកគេមិនអាចស្វែងរកការងារថ្មីបានទេ រដ្ឋាភិបាលអាចប្រឈមនឹងការទទួលខុសត្រូវបន្ថែមទៀត៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ឃួន ណារីម និង មួន លីហ្សា)
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ World Bank Warns Cambodia, Region Face Trade Trap, Job, Poverty Risks
