សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

នីតិវិធីថ្មីអាចរារាំងគណបក្សភ្លើងទៀនមិនឲ្យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតជាតិ

ស្លាកសញ្ញាគណបក្សភ្លើងទៀននៅទីស្នាក់ការកណ្តាលថ្មីរបស់គណបក្សក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២។ (ខេមបូចា/ព្រីង សំរាំង)
ស្លាកសញ្ញាគណបក្សភ្លើងទៀននៅទីស្នាក់ការកណ្តាលថ្មីរបស់គណបក្សក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២។ (ខេមបូចា/ព្រីង សំរាំង)

យោង​តាម​​អគ្គ​លេខា​ធិការ​ស្តី​ទី​ លោក គង់ មុនីកា បានឲ្យដឹងថា គណបក្សភ្លើងទៀនដែល​ជា​គណ​បក្ស​ប្រ​ឆាំង​​នាំមុខ​គេ​ ពេល​នេះ​មិនអាច​ចុះឈ្មោះ​​បោះឆ្នោតជាតិ​នាពេល​ខាងមុខ​បាន​ទេ ដោយ​សារ​មាននីតិវិធីថ្មីរបស់គណៈ​កម្មា​ធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត។

លោក មុនីកា បានប្រាប់ខេមបូចា ថា៖ «យើង​ប្រហែលជា​មិនអាច​ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតបាន​ទេ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «បើ​គ្មាន​​​គណបក្ស​​​ភ្លើង​​ទៀន​​ចូលរួម​​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ខាង​មុខ​នេះ​​ទេ គឺ​​មាន​​ន័យ​ថា​​គ្មាន​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​សេរី​ពហុបក្ស​នៅ​​កម្ពុជា​ ដូច​​មាន​​​ចែង​​ក្នុង​​រដ្ឋ​ធម្មនុញ្ញ និង​កិច្ច​​ព្រមព្រៀង​សន្តិភាព​ទីក្រុង​ប៉ារីស​នោះ​ទេ»

គណ​បក្សប្រឆាំង​យល់​​ឃើញថា​ខ្លួន​ជាប់​ក្នុង​បញ្ហា​​​រដ្ឋបាល​ដែលដាក់ជោគវាសនារបស់ខ្លួននៅ​ក្នុងកណ្តាប់​ដៃរបស់​ស្ថាប័ន​រដ្ឋាភិបាល​​ដឹក​នាំ​ដោយ​គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែល​កំពុង​​កាន់អំណាច​។ គណ​បក្ស​នេះ​​មិនទាន់ឃើញ​ចុះ​​ឈ្មោះ​នៅ​លើ​គេ​ហទំព័រ​របស់​​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត (គ.ជ.ប)ទេ​ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃ​ពុធ​នេះ​។

បញ្ហា​ធំ គឺ​ថា​ឯកសារ​ចុះឈ្មោះដើម​របស់​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ ដែលបានបាត់ បន្ទាប់​ពីការវាយឆ្មក់​ចូល​​បិទ​ទី​ស្នាក់ការគណបក្សក្នុងឆ្នាំ​២០១៧​ ហើយ​ក្រសួងមហាផ្ទៃ​ក៏​បាន​​បដិសេធ​មិនផ្តល់​ច្បាប់​ចម្លង​ថ្មីដល់គណបក្ស​នេះ​​ដែរ​។ ទន្ទឹម​នឹង​​នេះ គណៈ​កម្មាធិការជាតិ​រៀប​ចំការបោះឆ្នោត​​ ​ដែល​មើល​ការ​ខុស​ត្រូវ​លើ​​ការបោះឆ្នោត គឺ​តម្រូវឱ្យ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ ​ដាក់​ឯក​សារដើមរបស់ខ្លួន ដើម្បី​ចុះឈ្មោះ​។ ថ្ងៃ​ផុត​​កំណត់​ការចុះឈ្មោះ​សម្រាប់គណបក្ស​នយោ​បាយ និងចុះ​ប​ញ្ជីបេក្ខ​ជនឈរ​ឈ្មោះ​​របស់​ពួក​គេ​សម្រាប់​ការបោះ​ឆ្នោត​នា​​ខែ​កក្កដា​​ខាង​​មុខ​ គឺ​​សល់​​ប្រាំថ្ងៃ​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ​។​

លោក សម រង្ស៊ី មេដឹក​​នាំគណ​បក្សប្រឆាំង​និរទេសខ្លួន​បាន​និយាយនៅ​ក្នុងហ្វេស​ប៊ុក​កាល​ពីថ្ងៃអង្គារ​​ដោយ​លើក​ឡើង​ពី​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងបង្កើតឧបសគ្គ​រដ្ឋបាល​​​ក្នុង​គោល​បំណង​​​រា​រាំង​មិន​ឲ្យ​​គណ​​បក្សប្រឆាំងពិតប្រាកដ​អាច​​ប្រកួតប្រជែង​ក្នុង​ការបោះឆ្នោត​ជាតិ» ។

ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧ អាជ្ញាធរបានបិទទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​​ដែល​ត្រូវបានតុលាការកំពូល​​រំលាយ​ចោល។ លោក មុនីកា និយាយថា ឯក​សារច្បាប់ដើម​​​ចេញដោយរដ្ឋាភិបាល​ដែល​ទទួលស្គាល់គណ​​បក្ស​នេះ​ និង​ឯកសារ​ផ្សេង​​ទៀត​​​បាន “បាត់​​បង់” ហើយ​​ឯកសារ​ទាំង​អស់​របស់​គណ​​បក្ស​​នៅក្នុង​ទីស្នាក់ការ​កណ្តាល​មិនត្រូវបានប្រគល់មក​​ម្ចាស់​​វិញ​​ទេ​។

នៅថ្ងៃទី៣​ ខែមេសា មេដឹកនាំ​​គណបក្ស​ភ្លើង​​ទៀន​បានផ្ញើសំណើទៅក្រសួង​​មហាផ្ទៃ ដើម្បី​​សុំ​​ឯកសារ​ដើម​​នា​ឆ្នាំ​១៩៩៨​​ដែល​បញ្ជាក់​អំពីការចុះ​បញ្ជី​​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ ជា​អង្គភាព​នីតិបុគ្គល។ បក្ស​ភ្លើងទៀនត្រូវ​បាន​ចុះបញ្ជី​ដំបូងជា​​គណ​​បក្ស សម រង្ស៊ី ហើយ​ក្រោយមកបាន​​ក្លាយ​ទៅ​ជា​គណ​បក្សសង្គ្រោះជាតិ​ និង បច្ចុប្បន្ន​នេះ​មាន​​ឈ្មោះ​​ថា គណ​បក្ស​​ភ្លើង​​ទៀន។ ប៉ុន្តែ​ក្រសួង​​មហាផ្ទៃ​មិន​បាន​ឆ្លើយ​តប​នឹង​សំណើ​ជា​ច្រើន​លើក​ច្រើន​សារ​​​កាល​ពី​ខែ​មុន​​​ទៅ​លើ​​ការ​ចេញ​​ច្បាប់​ចម្លង​​​​បញ្ជាក់​​ឡើងវិញ​​​នៃ​​​ឯកសារ​ចុះ​បញ្ជី​​ដើម​​របស់​​គណបក្ស​​នេះ​​ទេ​។

កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​៥ ខែ​មេសា គ.ជ.ប បាន​ផ្ញើ​លិខិត​​ទៅ​គណ​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ដែល​ ខេមបូចា បាន​​ទទួល​បាន​​ ដោយ​​តម្រូវ​ឲ្យ​​គណបក្ស​ទាំង​​អស់​​ដាក់​​ឯក​សារ​ច្បាប់​ដើម​ ​ដែល​ជា​ផ្នែក​នៃ​ដំណើរការ​ចុះ​​ឈ្មោះ។

លោក មុនីកា និយាយ​ថា​ លោកជឿថា គ.ជ.ប កំពុង «ដាក់សម្ពាធដោយចេតនា​» ទៅ​លើបក្ស​ភ្លើងទៀន ហើយបានផ្លាស់ប្តូរលក្ខខណ្ឌនៃការ​ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដោយសារតែស្ថាប័ន​នេះ​​ដឹង​ថា គណបក្ស​នេះ​ខ្វះឯក​​សារចុះឈ្មោះច្បាប់​​​ដើម​។

អ្នកបើក​ម៉ូតូ​​បើក​កាត់​មុខ​​ស្នាក់​ការ​​គណៈកម្មាធិការ​ជាតិ​រៀបចំ​ការ​បោះ​ឆ្នោត​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១១ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​២០២២។ (ខេមបូចា/ព្រីង សំរាំង​)

កាល​ពីឆ្នាំមុន គណបក្សភ្លើង​ទៀន​​បាន​ចូល​រួមក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំ​សង្កាត់ ដោយប្រើច្បាប់​ចម្លង​​​​ស-ខ្មៅនៃការចុះឈ្មោះចាស់​របស់​ខ្លួន ហើយ​ទទួលបាន​សំឡេងឆ្នោត​​គាំទ្រ​ទូទាំង​ប្រទេស​ប្រហែលមួយភាគ​ប្រាំ​នៃ​សំឡេង​គាំ​ទ្រ​សរុប​។ លោក សុន ឆ័យ អនុ​ប្រធាន​​​គណ​បក្ស​​បាន​​និយាយ​​​​ថា នៅ​ពេល​​ដែល​គណបក្ស​នេះ​​ប្តូរ​ឈ្មោះ​​ពី​គណបក្ស​​សង្គ្រោះ​​ជាតិ​ទៅ​ជា​​គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន នោះ​ពួក​គេ​ក៏​​ទទួល​​​បាន​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​ថ្មី​ដែល​ទំនង​ជា​ទទួល​​យក​បាន​​នៅ​ពេល​​នោះ​ដែរ។

លោក សុន ឆ័យ​ បន្ត​​ថា​៖ «​នេះ​ទទួល​បាន​ការ​យល់​ព្រម​ពី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ ហើយ​ឯកសារ​នោះ​ក៏​ត្រូវ​បាន​ទទួល​យក​​ស​ម្រាប់​ការ​បោះឆ្នោត​ឃុំ​សង្កាត់​ដែរ​»

តាំង​ពី​ដើម​ខែ​មេសា​មក ថ្នាក់​​ដឹក​​នាំ​​​គណបក្ស​ភ្លើង​​ទៀន​​បា​ន​ស្នើ​សុំ​ជួប​ជា​មួយ​​​រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ លោក ស ខេង ប៉ុន្តែ​មិន​បាន​​ទទួល​ការ​ឆ្លើយ​តប​ ឬ​«ការ​ណែនាំ​ច្បាស់​លាស់​​ទេ»។

អ្នក​​នាំ​​ពាក្យ​​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ លោក ខៀវ សុភ័គ អះអាង​​ថា ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​មិ​ន​​ទទួល​​ខុស​​ត្រូវ​ចំពោះ​ឯកសារ​បាត់​បង់​​របស់​គណបក្ស​​ភ្លើង​ទទៀន​​ទេ។

លោក សុភ័គ បាន​​និយាយ​ថា៖ «ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ឆ្លើយ​យ៉ាង​​ម៉េច​​​ទេ ព្រោះ​ខ្ញុំ​មិន​ទទួល​​ខុស​ត្រូវ​លើ​ករណី​នោះ​ទេ ហើយ​​បញ្ហា​​នោះ​ក៏​មិន​​​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​អំណាច​​​របស់​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​​ដែរ»។

ប៉ុន្តែ​លិខិត​​ផ្ទាល់​របស់ គ.ជ.ប បញ្ជាក់​ថា ក្រសួង​​​មហាផ្ទៃ​ចេញ​ឯកសារ​ទទួល​​ស្គាល់​គណបក្ស​នយោបាយ​ដោយ​​ស្រប​​ច្បាប់​។

លិខិត​ចុះ​ថ្ងៃទី៥ ខែមេសា បាន​សរសេរ​ថា៖ «គណ​បក្សនយោបាយត្រូវភ្ជាប់​សេចក្តីចម្លង​​បញ្ជាក់​​លិខិតបញ្ជាក់នៃ​កា​រចុះ​បញ្ជីគណប​ក្ស​នយោបាយ​នៅក្រសួងមហា​ផ្ទៃ»។

លោក មុនីកា បាន​និយាយថា បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​​ក៏បាន​ស្នើ​ទៅប៉ុស្តិ៍នគរ​បាល​សង្កាត់​ទន្លេ​​​​បា​​សាក់ និងប៉ុស្តិ៍​នគរ​បាល​ចាក់អង្រែលើក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយ​សុំ​ឲ្យ​ជួយ​​រក​ឯកសារចុះឈ្មោះគណ​បក្ស ដែល​ប្រហែល​អាច​ត្រូវបានរឹប​អូស​​ពេល​​ឆ្មក់​ចូល​បិទ​ទី​ស្នាក់ការ​គណបក្សក្នុងឆ្នាំ ២០១៧​។ ប៉ុន្តែ​លោកបាន​អះអាង​ថា ប៉ូលិសបាន “បដិសេធ” សំណើទាំង​នេះ។ ប៉ូលិស​ប៉ុស្តិ៍​ទាំង​ពីរ​​មិន​អាច​ទា​ក់​ទង​​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​​បាន​​ទេ ហើយ​​អ្នក​នាំ​​ពាក្យ​​​ស្នង​ការ​​នគរបាល​​ក្រុង​ភ្នំ​ពេញ​ លោក សាន សុខ​​សីហា ក៏​មិន​បាន​ឆ្លើយ​តប​នឹង​សំណើ​សុំ​ការ​អត្ថាធិប្បាយ​​ដែរ​។

លោក មុនីកា និយាយ​ថា គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ គ្រោង​នឹង​ដាក់​បញ្ជីបេក្ខជនឈរ​ឈ្មោះ​បោះ​ឆ្នោត​ និងឯកសារ​ចុះឈ្មោះទៅ គ.ជ.ប​ នៅថ្ងៃទី៥ ឬ​ទី៧ ខែឧសភា ដោយលោក​កត់សម្គាល់ថា គ.ជ.ប នឹងទុកពេលមួយសប្តាហ៍បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​កែតម្រូវតាម​ត​ម្រូវ​ការ។

លោក​ មុនីកា ទទួលស្គាល់ថា ប្រសិនបើលិខិតចុះឈ្មោះ​ចាំបាច់​មិនត្រូវបានផ្តល់​ឲ្យ​ដោយ​ក្រសួងមហាផ្ទៃមុនពេល​ថ្ងៃ​កំណត់​នោះ​ទេ គណបក្សភ្លើង​ទៀនអាចនឹង​ត្រូវដក​សិទ្ធិ​មិន​អាច​ចូលរួម​ការបោះឆ្នោតជាផ្លូវការនៅពាក់កណ្តាលខែឧសភា​នេះ​ទេ។

អ្នកនាំពាក្យ គ.ជ.ប លោក ហង្ស ពុទ្ធា បាន​និយាយ​ថា មាន​គណ​បក្សចំនួន១០ ប៉ុន្តែមិន​មាន​​បក្ស​ភ្លើង​ទៀន​ទេ បាន​ចុះឈ្មោះរួ​ច​រាល់ហើយ។ គេហទំព័ររបស់ គ.ជ.ប បង្ហាញថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែ​ឧសភា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សនយោបាយតូចៗចំនួន៦ បាន​ទទួល​ការ​​យល់​ព្រម​ឲ្យចូលរួម​ក្នុងការ​បោះឆ្នោត។

នៅ​ពេល​សួរ​អំពី​ការ​​លំបាក​របស់​គណបក្ស​​ភ្លើងទៀន​​​ក្នុង​​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ លោក​​ ពុទ្ធា​ បាន​​និយាយ​ថា ​លោក​​មិន​​ច្បាស់​​​ពី​​​បញ្ហា​នេះ​​​ទេ​។

លោក​ពុទ្ធា បាន​ថ្លែង​​ថា​៖ «ព័ត៌​មាន​ដែល​ខ្ញុំ​​ទទួល​​បាន​​កាល​​ពី​​ម្សិលមិញ [ថ្ងៃ​អង្គារ] គឺ​គណបក្ស​នេះ [គណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​] មិន​​ទាន់​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​នៅ​ឡើយ​ទេ ហើយ​ខ្ញុំ​នឹង​ប្រាប់​​ទៅ​[ខេមបូចា]វិញ​ ព្រោះ​ខ្ញុំ​ក៏​​តាម​ដាន​​ព័ត៌មាន​នេះ​​ដែរ។ ខ្ញុំត្រូវការពេល១០ នាទី ដើម្បី​សួរ​សហ​ការី​របស់ខ្ញុំ​សិន​​ ថា​តើ​​ឯក​សារអ្វី​ខ្លះ​ ដែលគណបក្ស​ភ្លើង​ទៀន​មិន​មាន»​។

លោក​មិន​បាន​​ផ្តល់​ការ​បំភ្លឺ​ទេ ហើយ​ក៏​​មិន​​បាន​ឆ្លើយ​​តប​នឹង​សំណើ​​សុំ​​ធ្វើ​ការ​​អត្ថាធិប្បាយ​បន្ថែម​ទៀត​​ដែរ។

លោក កន សាវាង្ស​ អ្នក​សម្របសម្រួលកម្មវិធីតាម​ដាន និងតស៊ូមតិនៃគណៈ​កម្មាធិការ ដើម្បី​ការ​​បោះឆ្នោត ដោយ​​សេរី និង​យុត្តិធម៌​នៅ​កម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) បាន​និយាយ​ថា ប្រសិនបើ គ.ជ.ប ផ្លាស់ប្តូរលក្ខខណ្ឌណាមួយសម្រាប់ការចុះឈ្មោះគណបក្ស​នោះ​ គណ​បក្សនយោបាយ​ទាំងអស់គួរ​តែត្រូវ​ផ្តល់​ព័ត៌មា​​នឱ្យ​បាន​ទូលំទូ​លាយ និង​​សុំ​​ឱ្យ​ក្រសួងម​ហាផ្ទៃផ្តល់ឯក​សារពាក់​ព័ន្ធ ​នៅពេល​ចាំបាច់​។

លោក សាវាង្ស​ មាន​និយាយ​ថា៖ «នៅ​ឆ្នាំ២០​២២ គណ​បក្សភ្លើង​ទៀនបានចូល​រួមក្នុង​ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ គឺ​មាន​ន័យ​ថា គណបក្សនេះបានបំពេញ​​​បែបបទ​​របស់ខ្លួនជាមួយ គ.ជ.ប រួច​ហើយ ដូច្នេះ​វាមិន​គួរជាឧប​សគ្គ​ក្នុង​ការចុះឈ្មោះសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំ២០២៣ នោះទេ»។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «វា​​នឹង​​ជា​​ករណី​​មិន​គួរ​​ឱ្យ​​ជឿទេ ​ប្រ​សិន​​បើ​ឯក​សារ​​​​​នោះ​មិន​​អាច​​​​ប្រើ​ប្រាស់​បាន​​»

ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖​ New Policy May Prevent Opposition Candlelight Party From Registering for Elections

2,919 views

ព័ត៌មានថ្មីៗ

អត្ថបទពេញនិយម