ស្ថានការណ៍នៅប្រាសាទតាមាន់ធំ នៅតំបន់ដែលមិនទាន់កំណត់ព្រំដែនរួចរាល់នៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ពេលនេះមានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ហើយ ដោយមិនមានការរាយការណ៍ពីភាពតានតឹងនោះទេ។ ទោះយ៉ាងណា ថៃ និងកម្ពុជាទាំងពីរនៅតែបន្តអះអាងថាប្រាសាទនេះស្ថិតនៅក្នុងទឹកដីរៀងខ្លួន។
យោងតាមកាសែត The Nation ភាពតានតឹងបានផ្ទុះឡើងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន នៅពេលដែលទាហានខ្មែរមួយក្រុមបានទៅទស្សនាប្រាសាទតាមាន់ធំ ហើយបានថតវីឌីអូ និងច្រៀងភ្លេងជាតិ។ សកម្មភាពនេះបាននាំឱ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាជាមួយកងទ័ពថៃដែលឈរជើងនៅទីនោះ ដោយពួកគេមានការព្រួយបារម្ភថាវីដេអូនេះអាចត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីគាំទ្រការទាមទារទឹកដីរបស់កម្ពុជា។
ជាការឆ្លើយតប រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិថៃ បានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា យោធាបានសរសេរលិខិតតវ៉ាជាផ្លូវការទៅកាន់កងទ័ពកម្ពុជា ដោយទទូចថាប្រាសាទនេះស្ថិតនៅលើទឹកដីថៃ បើទោះបីជាមានការបោះបង្គោលព្រំដែនមិនទាន់បានដោះស្រាយក៏ដោយ។ លោកបន្ថែមថា លោកនឹងពិភាក្សាបញ្ហានេះជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃ។
ទោះជាយ៉ាងណា អាជ្ញាធរកម្ពុជាអះអាងថា ប្រាសាទតាមាន់ធំ ជាប្រាសាទបុរាណខ្មែរមួយស្ថិតនៅស្រុកបន្ទាយអំពិល ខេត្តឧត្តរមានជ័យ មានចម្ងាយប្រមាណ ៤៨គីឡូម៉ែត្រពីក្រុងសំរោង។ ប្រាសាទនេះត្រូវបានចុះបញ្ជីជាផ្លូវការនៅក្នុងបញ្ជីសារពើភណ្ឌរបស់ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈរបស់កម្ពុជា។
ខណៈអាជ្ញាធរថៃទទូចថាប្រាសាទនេះស្ថិតនៅលើដីថៃ កម្ពុជារក្សាថាប្រាសាទតាមាន់ធំ ជាប្រាសាទបុរាណខ្មែរស្ថិតក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់កម្ពុជា។
លោក មាន ចាន់យ៉ាដា អភិបាលខេត្តឧត្តរមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រាសាទតាមាន់ ស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កម្ពុជា»។
លោក ឈុំ សុជាតិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិបានប្រាប់ សារព័ត៌មានខេមបូចា ថា ក្រសួងមិនទាន់ទទួលបានលិខិតតវ៉ាផ្លូវការណាមួយពីប្រទេសថៃទេ។ លោកបានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា ស្ថានភាពព្រំដែននៅតែស្ងប់ស្ងាត់ជាទូទៅ ដោយច្រានចោលការព្រួយបារម្ភដែលត្រូវបានលើកឡើងដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយថៃ ដែលលោកថា «បំប៉ោង» ឧប្បត្តិហេតុនេះ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោក ចាន់យ៉ាដា បានថ្លែងថា រដ្ឋបាលខេត្តក៏មិនបានទទួលការទំនាក់ទំនងជាផ្លូវការពីប្រទេសថៃដែរ ដោយបញ្ជាក់ថា ស្ថានការណ៍នៅប្រាសាទបានវិលមករកភាពប្រក្រតីវិញហើយ។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «មន្ត្រីទំនាក់ទំនងព្រំដែនមកពីប្រទេសទាំងពីរក៏បានជួបគ្នាដែរ ហើយបានយល់ព្រមរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់»។
យោងតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយថៃ Khaosod មន្ត្រីថៃ និងកម្ពុជាបានពិភាក្សាគ្នាដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងទប់ស្កាត់ការយល់ច្រឡំនាពេលអនាគតនៅតាមព្រំដែន។ ភាគីទាំងពីរបានពិពណ៌នាថា កិច្ចពិភាក្សានេះមានលក្ខណៈស្និទ្ធស្នាល និងបានបញ្ចប់ដោយការប្តេជ្ញាចិត្តទៅវិញទៅមក ក្នុងការរក្សាស្ថិរភាព។
ភាពតានតឹងជាប្រវត្តិសាស្ត្រនៅកន្លែងនោះមិនមែនជារឿងថ្មីទេ។ កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១១ ការប៉ះទង្គិចមួយបានកើតឡើងរវាងទាហានកម្ពុជា និងថៃ នៅក្បែរប្រាសាទតាមាន់ធំ និងប្រាសាទតាក្របី ដោយទាហានថៃបានផ្តួចផ្តើមការវាយប្រហារមកលើកងកម្លាំងកម្ពុជា។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ភាគីទាំងពីរបានបន្ថយស្ថានការចំពោះឧប្បត្តិហេតុនេះ ខណៈដែលមន្ត្រីនៃប្រទេសទាំងពីរបានជួបប្រជុំគ្នាដើម្បីបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះស្ថិរភាព។
ឧប្បត្តិហេតុចុងក្រោយនេះបានបន្តការពិភាក្សាអំពីអធិបតេយ្យភាពព្រំដែន ដោយមានអ្នកវិភាគអំពាវនាវឱ្យមានការបង្ហាញកាន់តែច្បាស់ពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងយន្តការផ្លូវច្បាប់អន្តរជាតិដ៏មានសក្តានុពលមួយដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះនេះ។
លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា អ្នកវិភាគនយោបាយមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសម្របសម្រួលរវាងកម្ពុជា និងថៃ ត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាសកម្មភាពវិជ្ជមានក្នុងការទប់ស្កាត់ជម្លោះកុំឱ្យកើនឡើង។
ប្រសាសន៍នោះ លោកបញ្ជាក់ពីតម្រូវការសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការផ្តល់ព័ត៌មានកាន់តែច្បាស់ដល់សាធារណជន ដើម្បីបំបាត់មន្ទិលពាក់ព័ន្ធនឹងអធិបតេយ្យភាព និងបូរណភាពទឹកដី។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាគួរតែស្វែងរកយន្តការតុលាការអន្តរជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទព្រំដែន ទោះបីជាលោកមានមន្ទិលចំពោះប្រសិទ្ធភាពនៃយន្តការនេះដោយផ្អែកលើបទពិសោធន៍កន្លងមកក៏ដោយ។
ខណៈដែលព្រំដែនកម្ពុជា-សៀម មានតាំងពីសន្ធិសញ្ញាបារាំង-សៀម ឆ្នាំ ១៩០៤ និង ១៩០៧ មក លោកបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការផ្ទៀងផ្ទាត់ព្រំដែនទឹកដីពិតប្រាកដ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងឃើញថា កងកម្លាំងជួរមុខប្ដេជ្ញារក្សាបូរណភាពទឹកដី។ ខ្ញុំគាំទ្រការតាំងចិត្តនិងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ពួកគេ»។
ទោះបីជាមានភាពតានតឹងនៅតែបន្តកើតមានក៏ដោយ លោកជឿជាក់ថាបញ្ហានេះនឹងមិន «ប៉ះពាល់ខ្លាំង» ដល់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនោះទេ ដោយសារការដឹកនាំរបស់ប្រទេសទាំងពីរហាក់ដូចជាមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នាក្នុងការរក្សាស្ថិរភាពការទូត។
លោក ឡាំ ជា រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការព្រំដែនកម្ពុជា មិនឆ្លើយតបទេ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Ta Moan Thom Temple Situation Stabilizes, But Disputes On Rightful Location Persist
