សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

កម្រិតទឹកក្នុងខែសីហា​ធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៅទន្លេសាប ​ខណៈ​ដែល​ទិន្នន័យ​ទំនប់វារីអគ្គិសនី​​បង្ហាញ​ភាពខុសគ្នា

សាឡង់មួយគ្រឿងបើកឆ្លងកាត់ទន្លេសាបកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ។ (ខេមបូចា / ព្រីង សំរាំង)
សាឡង់មួយគ្រឿងបើកឆ្លងកាត់ទន្លេសាបកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ។ (ខេមបូចា / ព្រីង សំរាំង)

ដោយ​​ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា​បឹងទឹកសាបដែលសម្បូរត្រីបំផុត​នៅលើ​ពិភព​លោក បឹងទន្លេសាប​តែងតែ​នាំមក​នូវ​ជំនន់តាមរដូវកាល​​ដែលធ្វើ​ឱ្យ​​ទទឹងបឹង​រីកមាឌនៅរដូវវស្សា ​​ដល់​ទៅ​ ៥ដង​ធំជាង​ទទឹង​របស់​វា​នៅរដូវប្រាំង ។ ហើយ​ជាយូរលង់មកហើយ ជំនន់​តាមរដូវកាល​នៅបឹងទន្លេសាប​តែងត្រូវបាន​ស្វាគមន៍​ដោយ​ប្រជាជន​រាប់លាននាក់​ដែលរស់នៅជុំវិញ​បឹង ។  ​

ប៉ុន្តែ បឹងដែលជាជង្រុកត្រីដ៏ធំបំផុត​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​មួយ​នេះ​កំពុង​ជួបញ្ហា​ក្នុងការ​រក្សា​ជំនន់​តាម​ធម្មជាតិ​ដោយសារតែ​ការគំរាមកំហែង​រួមផ្សំគ្នាជាច្រើន​ដែល​បង្កបង្កើតឡើងដោយ​មនុស្ស ។

​អាកាសធាតុ​មិនទៀងទាត់​ដែលបណ្ដាលមកពី​ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ​ និង​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​ជាច្រើន​ដែលសង់នៅផ្នែកខាងលើ​នៃដងទន្លេមេគង្គ និង​ដៃទន្លេមេគង្គ​ បាន​រំខាន​ដល់​លទ្ធភាព​របស់​បឹង​ទន្លេសាប​ក្នុង​ការពង្រីកខ្លួន​ក្នុងអំឡុងរដូវវស្សា ដែលនេះជា​បាតុភូតមួយ​ដ៏សំខាន់​បំផុត​ចំពោះ​វិស័យ​ជល​វប្បកម្ម​និង​សន្តិសុខ​ស្បៀង ។

កម្ពស់ទឹក​របស់បឹងទន្លេសាប​បានឡើងជិតដល់​កម្រិតធម្មតា​កាលពី​ខែកក្កដា ប៉ុន្តែ បែរជាធ្លាក់ចុះ​វិញ​យ៉ាងខ្លាំង​នៅខែសីហា ។ ការឡើងចុះ​ទាំងនេះ​កើតឡើងស្របគ្នាទៅនឹង​ដំណើរ​ស្រកចុះទៅវិញ​រយៈពេលវែង​នៃកម្ពស់ទឹក​នៅក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ទន្លេមេគង្គ​ក្នុងអំឡុងពេល​មួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ។

ខណៈដែល​សហគមន៍​ជុំវិញបឹងទន្លេសាប​ដែលស្ថិតនៅ​ខាងក្រោម​ខ្សែទឹក និង​ដៃទន្លេ​ផ្សេងទៀត​សម្រប​ខ្លួន​ទៅតាម​បែបផែនថ្មី​នៃ​ជំនន់​ដែលមិនអាចទស្សន៍ទាយដឹងមុនបាន មូលហេតុចម្បង​ដែលជាប់សង្ស័យ​ក្នុង​វិបត្តិនេះ គឺ​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី​រាប់រយ​កន្លែង​ដែល​សាងសង់​នៅក្នុង​អាង​ទន្លេ​មេគង្គ និង​ស្ថាប័ន​និយ័តកម្ម​ដែល​មិនសូវទទួលបានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ពី​សមាជិក​របស់​ខ្លួន ។​

ពង្រីក​ទំនប់ បង្រួញ​ជីបចរ​ជំនន់

លោក Brian Eyler ដែល​ជា​អ្នកគ្រប់គ្រង​កម្មវិធី​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង​កម្មវិធី​ថាមពល ទឹក និង​និរន្តរភាព​របស់​មជ្ឈមណ្ឌល​ Stimson បាននិយាយថា៖ «ចំណុចកំពូលនៃជីពចរ​ជំនន់ប្រចាំឆ្នាំ​របស់​[ទន្លេសាប]​មិនបានឡើងដល់​កម្ពស់ទឹក​ធម្មតា​ដែល​វាគួរតែ​ឡើងដល់​នោះឡើយ ហើយ​វា​កម្រ​នឹង​ឡើង​ដល់​កម្ពស់​ធម្មតាណាស់​នៅក្នុង​អំឡុង​រដូវវស្សា» ។

យោងតាមទិន្នន័យ​ដែលប្រមូលដោយ​គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប​​ – ដែល​ហូរ​បញ្ច្រាសក្នុងអំឡុង​រដូវវស្សា​ ដោយ​ហូរ​ចុះទៅទិសខាងជើង​ចេញពី​ចំណុចតភ្ជាប់គ្នា​នឹង​ទន្លេមេគង្គ រួចហើយ​បន្ត​ហូរ​ចាក់​ចូល​ទៅក្នុង​បឹងទន្លេសាប – មានកម្ពស់ទឹក​ប្រហែល ២ម៉ែត្រ​ទាបជាង​កម្ពស់ទឹក​មធ្យម​របស់​​វា នៅពេលនេះ​នៃរៀងរាល់ឆ្នាំ ។

ប៉ុន្តែ លោក Eyler បានកត់សម្គាល់ថា នៅខែកក្កដា គឺនៅចំកណ្ដាល​រដូវ​វស្សា កម្រិតកម្ពស់ទឹក​នៅ​ទន្លេ​សាប​អាច​ឡើង​ដល់​កម្រិតធម្មតា ដោយ​ពុំមានផលប៉ះពាល់អ្វី​ពី​ទំនប់​វារីអគ្គិសនី ។

លោកបាននិយាយថា៖ «ប៉ុន្តែ ក្នុងខែសីហា និងចូលខែកញ្ញា ទំនោរកម្ពស់ទឹក​ធ្លាក់ចុះ​ក្រោម​នៅពេល​ដែល​ខ្សែបន្ទាត់​មធ្យមភាគ​កំពុង​ស្ថិត​នៅខ្ពស់​នៅឡើយ ។ ដូច្នេះ គេសង្កេតឃើញនិន្នាការផ្ទុយពីអ្វីដែល​គួរកើតឡើង​ ហើយ​មូលហេតុ​ភាគច្រើន​​គឺ​ដោយសារ​ផលប៉ះពាល់ពីទំនប់​វារីអគ្គិសនី មិនមែន​ពាក់ព័ន្ធនឹង​កម្រិតទឹក​ភ្លៀងអ្វីទេ» ។

ខ្នាតវាស់កម្រិតកម្ពស់ទឹក​បង្ហាញពីកម្ពស់ទឹកទាបនៅក្នុង​ទន្លេមេគង្គ កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ។ (ខេមបូចា / ព្រីង សំរាំង)

ឆ្នាំ​២០១០​ត្រូវគេចាត់ទុកថា​ជាការចាប់ផ្ដើម​នៃ«យុគសម័យ​មហាទំនប់» ដោយក្នុង​អំឡុង​ទសវត្សរ៍​២០១០នេះ គេឃើញការអភិវឌ្ឍ​គម្រោងទំនប់​វារីអគ្គិសនីធំៗ​រាប់សិប​គម្រោង​នៅតាម​ដង​ទន្លេ​មេគង្គ និង​ដៃទន្លេជាច្រើនទៀត​ដែលជាសរសៃឈាមរបស់ទន្លេមេគង្គ ។ ភាគច្រើននៃទំនប់ទាំងនេះ​ដែល​ជំរុញ​ដោយ​តម្រូវការថាមពល​ដែលកើតចេញពីការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច ត្រូវបាន​សាងសង់​ឡើង​ដោយ​ប្រទេសចិននៅផ្នែក​ខាងលើ​នៃ​ទន្លេមេគង្គ ដែលប្រជាជន​ចិន​​​ហៅថា​ទន្លេឡានឆាង ។​

ផលប៉ះពាល់​ពី​ទំនប់ទាំងនេះ​ដែលភាគច្រើន​ជាទំនប់​វារីអគ្គិសនី​និង​ទំនប់សម្រាប់​ផ្គត់ផ្គង់​ទឹក​អាច​រក​ឃើញ​នៅគ្រប់ទិសទី​នៅក្នុង​អាងទន្លេមេគង្គ ។

ចំពោះទន្លេសាបវិញ ការទប់ទឹកទុកនៅផ្នែកខាងលើ​​នៅតាម​ទំនប់ដែលភាគច្រើនលើសលប់ជាទំនប់​របស់​ចិន​និង​ឡាវ ធ្វើ​ឱ្យរំខាន​ដល់​ជីពចរ​ជំនន់ធម្មជាតិ​ ដោយកាត់បន្ថយ​រំហូរ​ចូលតាមរដូវកាលនៃទឹកទន្លេ​ដែលសំខាន់ចាំបាច់ចំពោះការប្រកបរបរចិញ្ចឹម​ជីវិតរបស់សហគមន៍ក្នុងស្រុក ។ ជំនន់ទឹកទន្លេ​តាមរដូវ​កាល​ដែលមានកម្រិតកម្ពស់ទឹកទាបក៏ជះផលប៉ះពាល់បន្តគ្នា​មកលើ​សន្តិសុខស្បៀង​ជាតិ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​សហគមន៍​កសិកម្ម​នៅខ្សែទឹកខាងក្រោមបំផុត​នៅ​តំបន់​ដីសណ្ដរ​មេគង្គ​របស់​ប្រទេស​វៀតណាម ។ នេះ​បើតាម​ការលើកឡើងរបស់​លោក Eyler ។ ​

លោកបានបន្តថា នៅពេលបឹងទន្លេសាប​រីកខ្លួនមិនសូវបានធំ វារឹតត្បិត​ដំណើររបស់ត្រីទៅរក​ទឹករាក់​ដែលសំខាន់បំផុត​សម្រាប់ការពងកូននិងធំលូតលាស់របស់ត្រី ។ លើសពីនេះ ការថយចុះ​នូវជំនន់​​ក៏នាំ​ឱ្យធ្លាក់ចុះនូវ​ដីល្បាប់​និង​វត្ថុធាតុ​សរីរាង្គ​ ដូចជា ស្លឹកឈើនិង​មែកឈើតូចៗ ដែល​ទឹកហូរនាំចូលទៅក្នុង​បឹងទន្លេសាប ផងដែរ ។ លោក Eyler បាន​រៀបរាប់​បន្ថែមទៀត​ថា កត្តានេះ​នាំ​ឱ្យ​ខ្សត់ប្រភពចំណីរបស់ត្រី និង​រំខានដល់​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី​របស់​បឹងផង និង​តំបន់​មាត់បឹងផង ។ ការធ្លាក់ចុះ​ធនធានមច្ឆជាតិ​ក៏នឹង​បង្ខំ​ឱ្យ​សហគមន៍អ្នកនេសាទ​ស្វែងរក​មុខរបរ​ចិញ្ចឹមជីវិត​ក្រៅពីនេសាទ ដែល​នេះ​ជា​ភាពប្រឈមមួយ​សម្រាប់ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដែលបច្ចុប្បន្ន​​នៅពុំទាន់មានផ្លូវច្បាស់លាស់​ណាមួយ​សម្រាប់ដោះស្រាយ​ភាពប្រឈមនេះ​នៅឡើយ ។

ប៉ុន្តែ មិនមែនតែសហគមន៍ប្រជាជនដែលរស់នៅជុំវិញ​បឹងទន្លេសាបប៉ុណ្ណោះនោះទេ ដែល​មុខរបរចិញ្ចឹម​ជីវិតត្រូវបានរំខាន​ដោយ​​ជំនន់ទន្លេ​ធ្លាក់ចុះទាប ។

មុខរបរចិញ្ចឹមជីវិត​មិន​ប្រាកដប្រជា

លោក លឹម សៃ អាយុ ៥៤ឆ្នាំ ជាអ្នកនេសាទ​នៅខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង ដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់គ្នានឹងប្រទេស​ឡាវ និង​ដែលហូរកាត់ដោយទន្លេមេគង្គ បាននិយាយថា ជាច្រើនឆ្នាំចុងក្រោយនេះ លោកមិនដែល​បាន​ឃើញ​កម្ពស់​ទឹក​ទន្លេ​ឡើងខ្ពស់​បំផុត​ឡើយ ។

បុរសអ្នកនេសាទដដែល​បាននិយាយថា៖ «ខ្វះ[ទឹក]ហ្នឹងហើយ ជាពិសេស[បញ្ហា]ធំជាងគេទឹកខែប្រាំង មិនទៀងទេ ជួនកាលទឹកច្រើនគេបើក[ទំនប់]ទៅ ជួនកាលទឹកតិចគេបិទទៅ អ៊ីចឹងពិបាកដែរ ពិបាកក្នុងការនេសាទ»

លោក សៃ បានយល់ឃើញថា ការធ្លាក់ចុះធនធានត្រី​ មូលហេតុចម្បងគឺ​ដោយសារតែ​ផលប៉ះពាល់​ពី​ទំនប់ដែលនៅផ្នែកខាងលើទឹក ។ ប៉ុន្តែ លោក​ក៏ជឿជាក់ដែរថា កំណើននៃ«ការឆក់ត្រី»ដោយខុសច្បាប់​ ដែលជំរុញដោយ​ការធ្លាក់ចុះ​នូវ​ទិន្នផលត្រីដែលបណ្ដាលមកពី​ទំនប់ទាំងនេះ បានធ្វើ​ឱ្យ​បញ្ហា​កាន់តែ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ថែមទៀត ។ នៅក្នុងភូមិ​របស់លោក សៃ ដូចគ្នានឹងប្រជាជន​ជាច្រើនទៀត​ដែរ ការនេសាទ​ត្រីត្រូវបាន​ហាមឃាត់​ចាប់ពីដើមខែមិថុនា​រហូតដល់​ដំណាច់ខែ​កញ្ញា ដើម្បី​អភិរក្ស​ធនធាន​មច្ឆជាតិ ។ ក្នុងអំឡុងពេលរដូវហាមនេសាទនេះ លោក​ធ្វើស្រែចម្ការដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសារ ។

អ្នកនេសាទ​ចតទូក​របស់ខ្លួន​នៅ​លើដងទន្លេមេគង្គ​​នាថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ។ (ខេមបូចា / ព្រីង សំរាំង)

កញ្ញា អ៊ឹម រចនា អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ បាននិយាយថា ក្រសួង​បាន​យល់ដឹងពី​ស្ថានភាព​របស់អ្នកនេសាទដែល​និយាយថា​ទិន្នផលនេសាទរបស់ពួកគេ​បាន​តិចជាង​បណ្ដា​ឆ្នាំមុនៗ ។ ប៉ុន្តែ កញ្ញា រចនា អះអាងថា ការនេសាទបានផលទាបជាង​ធម្មតា​នៅអំឡុង​រដូវនេះ​ គឺ​បណ្ដាលមកពី​ការកើនឡើងនៃចំនួនអ្នកនេសាទច្រើនជាងមុន មិនមែនមកពីការធ្លាក់ចុះនូវបរិមាណត្រី ព្រោះតែកម្ពស់ទឹក និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលបង្ករការរំខានដល់ចរាចរណ៍របស់ត្រីឡើយ។

អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានលើកឡើង​ដោយសំដៅ​ទៅ​លើ​ទិន្នផល​ជលផលទាំងអស់​របស់​កម្ពុជា យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ជាក់ស្តែងទិន្នផលត្រីក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គឺកើនឡើង៥ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២ មិនមែនថយចុះទេ»

យោងតាមរដ្ឋបាល​ជលផល នៅឆ្នាំ២០២៣ ប្រទេសកម្ពុជា​ប្រមូលផល​នេសាទ​ទឹកសាប​បានសរុប ៤២៦.៧៥០​តោន​ ។ ទោះបី​តួលេខ​ផលនេសាទ​នេះ​ខ្ពស់ជាង​កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ឆ្នាំ២០២១ និងឆ្នាំ​២០២២ក្ដី រយៈពេល​បីឆ្នាំជាប់គ្នា​ពីឆ្នាំ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ២០២១ គឺជា​ឆ្នាំដែលរាំងស្ងួត​បំផុត​មិនធ្លាប់មានពីមុនមកសម្រាប់​បឹង​ទន្លេសាប ដែល​ជំនន់ទាប​បានធ្វើឱ្យទិន្នផល​នៃ​ជង្រុកត្រីដ៏សម្បូរបំផុត​របស់​កម្ពុជា​ធ្លាក់ចុះ ។

ភាពខុសគ្នា​នៅក្នុងការតាមដាន​ទំនប់

ខណៈដែល​សហគមន៍នេសាទ​បន្ត​និយាយពី​ផលប៉ះពាល់​នៃគម្រោងទំនប់​នានា និងការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ គណៈកម្មការ​ទន្លេមេគង្គ (MRC) – ជាអង្គការអន្តររដ្ឋាភិបាល​ដែលទទួលខុសត្រូវ​លើការ​សម្របសម្រួល​ការគ្រប់គ្រង​អាងទន្លេមេគង្គ​ឱ្យមានចីរភាព – បានជួបការលំបាកក្នុងការ​​ដោះស្រាយ​ផល​ប៉ះពាល់ទាំងនេះ​ និង​​រាប់ចំនួន​ច្បាស់លាស់​នូវទំនប់ដែល​ត្រូវតាមដាន ។

គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ប៉ាន់ស្មានថា នៅតាមដងទន្លេមេគង្គនិងដៃរបស់វា មាន​គម្រោងទាញទឹក​ទុក​ប្រើប្រាស់ចំនួន ៦១គម្រោង ។ ក្នុងចំណោម​ប្រទេសហត្ថលេខីទាំង​៤​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទន្លេមេគង្គឆ្នាំ១៩៩៥ ដែល​បាន​បង្កើត​ក្របខ័ណ្ឌ​មួយ​សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការទឹកថ្នាក់តំបន់ និង​ឈានទៅដល់ការបង្កើត MRC នេះឡើង ប្រទេសកម្ពុជា​មានទំនប់តិចជាងគេបំផុត  នេះ​បើ​យោងតាម​ MRC ។

ប្រទេសថៃ ឡាវ និងវៀតណាម គឺជា​ប្រទេស​បីផ្សេងទៀត​ដែល​បាន​ផ្ដល់​សច្ចាប័ន​លើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ និង​បានក្លាយជា​សមាជិក​របស់ MRC ។ ចំណែក​ឯ​ប្រទេស​ចិន បើ​ទោះបី​ខ្លួនមាន​ផល​ប៉ះពាល់​ធំធេង​មក​លើ​ទន្លេមេគង្គក្ដី មិនបានចុះហត្ថលេខា​លើកិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ​ទេ ហើយ​ក៏​មិន​បាន​ដំឡើង​ឋានៈ​របស់ខ្លួន​ពី«ដៃគូ​សន្ទនា»​ទៅកាន់ឋានៈ​ជា​សមាជិក​ពេញសិទ្ធិ​របស់​ MRC ដែរ ។

ទោះបីយ៉ាងនេះ​ក្ដី នៅឆ្នាំ២០១៦ កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ទន្លេ​ឡានឆាង-មេគង្គ​ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ជំរុញ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​រវាង​ប្រទេសចិន​ សមាជិក​ MRC និង​សហភាពមីយ៉ាន់ម៉ា សម្រាប់​ការគ្រប់គ្រង​និងអភិវឌ្ឍ​ធនធាន​ទឹករួមគ្នា​សម្រាប់ទន្លេឡានឆាងនិង​ទន្លេមេគង្គ ។

លេខាធិការដ្ឋាន​ MRC បាន​និយាយ​តាមរយៈសារអ៊ីមែល ថា៖ «យើងធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​សមាជិក​របស់​យើង​ដើម្បីតាមដាន​ទិន្នន័យ​ជលសាស្ត្រ​ និង​សម្របសម្រួល​កិច្ច​សន្ទនា​​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​សមាជិក ។ យើង​ធ្វើការវាយតម្លៃ​ផលប៉ះពាល់​ ជំរុញ​ការតាមដាន​រួមគ្នា និង​លើក​កម្ពស់​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេសនៅផ្នែកខាងលើ​នៃខ្សែទឹក ដូចជា ប្រទេស​ចិន ជាដើម»​ ។

គណៈកម្មការ​បាន​បន្តថា៖ «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ​នឹងផ្ដោតលើ​ការចែករំលែក​ទិន្នន័យ គម្រោង​រួមគ្នា និង​គំនិតផ្ដួចផ្ដើម​ទូទាំង​អាង ដែលសំដៅ​ដោះស្រាយ​កង្វល់សន្តិសុខទឹក​ ការកាត់បន្ថយ​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​ទឹកជំនន់​និងគ្រោះរាំងស្ងួត និង​ការជំរុញ​ការអភិវឌ្ឍ​ដោយចីរភាព» ។

ទាំង​សមាជិក MRC ទាំង​ប្រទេសចិនសុទ្ធតែប្ដេជ្ញា​ចែករំលែក​ទិន្នន័យ​និង​បច្ចុប្បន្នភាពទាន់ពេលវេលា​អំពីសកម្មភាព​ទំនប់​របស់ខ្លួន ប៉ុន្តែ មជ្ឈមណ្ឌល Stimson និង​អង្គការតំបន់​ផ្សេងទៀត ជឿជាក់ថា ប្រទេសភាគច្រើនបំផុត​មិនបាន​បញ្ចេញ​ព័ត៌មាន​របស់ខ្លួន​ពេញលេញ​នោះ​ឡើយ ។​

ដោយខុសគ្នា​យ៉ាងខ្លាំងពីរបាយការណ៍របស់​គណៈកម្មការ​ MRC មជ្ឈមណ្ឌល Stimson បាន​កត់ត្រា​ចំនួនសរុប​នៃទំនប់​មាន ៧៤៥ ដែល​កំពុងដំណើរការ ឬ​កំពុង​សាងសង់​នៅតាម​ដងទន្លេ​មេគង្គ និង​ដៃទន្លេ​របស់​អាងទន្លេមេគង្គ ដែលក្នុងនោះ មាន ៤០ទំនប់​ស្ថិតនៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ។

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​ផ្នែក​ភូមិវិទ្យា​មកពីសាកលវិទ្យាល័យ​នានានៅក្នុងតំបន់ និង​នៅក្រៅប្រទេស បាន​បោះពុម្ពផ្សាយ​របាយការណ៍​មួយ​កាលពីដើមឆ្នាំ២០២៤ ដោយ​លើកឡើងថា ទំនប់មានចំនួន​ ១០៥៥

លោក Eyler បាននិយាយថា៖ «ក្រុមរបស់​យើង​ដឹង និង​អ្នកឃ្លាំមើល​ទន្លេមេគង្គ​ផ្សេងទៀត​ភាគច្រើន​បំផុត​ ដឹងថា បច្ចុប្បន្ន មាន​ទំនប់​រាប់​រយនៅក្នុង​អាងទន្លេមេគង្គ ក្នុង​នោះរួមទាំងនៅតាមដៃទន្លេ​របស់​ទន្លេមេគង្គដែរ» ។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះ វា[របាយការណ៍ដែលថាមាន ៦១ទំនប់]បង្ហាញថា ប្រទេសទាំងនេះ​មិនបាន​ជូនដំណឹងដល់​ MRC ទេនៅពេលមាន​ទំនប់ថ្មី​ដែល​គេ​សាងសង់​នៅតាម​ដៃទន្លេ» ។ ទោះបី MRC បាន​ទំនាក់ទំនង​មក ខេមបូចា  ប៉ុន្តែ គណៈកម្មការនេះ​មិន​បាន​ឆ្លើយតបសំណួរ​ដែល​សួរពី​មូលហេតុនៃភាពខុសគ្នា​លើទិន្នន័យ​តាមដាន​ទំនប់នោះទេ ។

លោក ម៉ារ សុផល អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធី​នៅ​អង្គការ​វេទិកា​អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា (NGO Forum) ​ដែលបានធ្វើការជាមួយ​សហគមន៍នានាដែលរងផលប៉ះពាល់​ដោយ​គម្រោង​ទំនប់ បាន​លើកឡងថា រដ្ឋជាសមាជិក​ MRC គួរតែ​ស្វែងរក​ការពិគ្រោះយោបល់អន្តរជាតិជាបន្តទៀត និង​ស្នើសុំ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​បន្ថែម​ទៀត​ជាមួយ​ប្រទេសចិន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹង​បញ្ហាដែលកំពុង​កើត​មាន​ ដែល​បង្ក​ឡើងដោយ​គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់​ពួកគេ ។​

ទោះបីយ៉ាងណា ការទាមទារកិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ច្រើនថែមទៀត​ពី​ប្រទេសចិន​ទើបតែកើតមាន​ឡើង​នៅពេល​ដែលប្រទេសកម្ពុជា​បើក​ការដ្ឋានសាងសង់​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍របស់​ខ្លួន – ព្រែកជីង​ហ្វូណន​តេជោ ដែលមានតម្លៃ​ទឹកប្រាក់ ១,៧ពាន់លានដុល្លារ  ដែល​គម្រោងនេះនឹង​ទាញ​យក​ទឹកពី​ទន្លេមេគង្គ​ ដែល​គម្រោងនេះ​មាន​ធាតុចូលអន្តរជាតិ​តិចតួចបំផុត​​នៅ​មុន​ការចាប់ផ្ដើម​ ។​ 

ខណៈដែលគេនៅមិនទាន់យល់ច្បាស់ពី​ផលប៉ះពាល់បរិស្ថានពីគម្រោងនេះ​ក្ដី លោក Eyler ជឿជាក់ថា កម្ពុជា​បានបាត់បង់ឋានៈរបស់ខ្លួន​ក្នុងនាមជាជើងឯកធំបំផុត​នៃ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទន្លេមេគង្គ​ដោយសារតែ​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍ចុងក្រោយនេះ ។

លោក Eyler បានកត់សម្គាល់ថា បើទោះបីយ៉ាងនេះក្ដី ប្រសិនបើ​ការពិគ្រោះយោបល់​ថ្នាក់​តំបន់​កើតមាន​ឡើង ហើយ​កិច្ច​ប្រឹងប្រែង​កាត់បន្ថយ​ផលប៉ះពាល់​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាពត្រូវបានគេអនុវត្ត ព្រែកជីក​នេះ​អាចផ្ដល់​ផលប្រយោជន៍ដល់​បណ្ដា​ប្រទេសដែលពាក់ព័ន្ធ ជំរុញ​ការភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង និង​ពង្រឹង​ការគោរព​ពិធីសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងស្ដីពី​គម្រោងនាពេល​អនាគត ។ ការធ្វើបែបនេះ​នឹង​ជួយ​ទប់ស្កាត់​វដ្ដអវិជ្ជមាន និង​បង្កើត​នូវ​គំរូវិជ្ជមាន​សម្រាប់​ការអភិវឌ្ឍ​ផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់ ដែល​នៅទីបំផុត​ទៅនឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​កម្រិតកម្ពស់ទឹក​នៅក្នុង​ទន្លេសាប ៕

ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ August Water Levels Dropped Sharply at Tonle Sap Amid Dam Data Discrepancies

236 views
ព័ត៌មានទាក់ទង

ព័ត៌មានថ្មីៗ

អត្ថបទពេញនិយម