អាជ្ញាធរខេត្តកោះកុង និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ បានសម្រេចឱ្យពលរដ្ឋស្ថាបនាផ្លូវមួយខ្សែពីតំបន់ជីផាតទៅតំបន់អារ៉ែង ក្នុងស្រុកថ្មបាំង បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ាពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ និងការប្រកបរបររកស៊ីរបស់ពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ទាំងពីរ។
បន្ទាប់ពីមានការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីស្នើស្ថាបនាផ្លូវពីតំបន់ជីផាតទៅតំបន់អារ៉ែង ក្នុងស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង។ អាជ្ញាធរខេត្ត និងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃបានប្រជុំដោះស្រាយសំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ហើយបានសម្រេចឱ្យប្រជាពលរដ្ឋស្ថាបនាផ្លូវមួយខ្សែនេះដោយមានប្រវែងទទឹងផ្លូវត្រឹមតែ២ម៉ែត្រកន្លះដែលមានប្រវែងប្រហែល ៣០គីឡូម៉ែត្រ ដើម្បីបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ និងការប្រកបរបររកស៊ីរបស់ពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ទាំងពីរ។ យោងតាមមន្ត្រីបរិស្ថានខេត្តលើកឡើង។
លោក ស៊ីម សំណាង អាយុ៣៥ឆ្នាំ រស់នៅភូមិជីផាត ឃុំជីផាត ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា ការតវ៉ាដើម្បីស្ថាបនាផ្លូវនេះ ដោយសារតែផ្លូវនេះជាផ្លូវចាស់ពីមុនមក ទើបប្រជាពលរដ្ឋ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានចង់សង់ផ្លូវនេះឡើងវិញដោយប្រើប្រាស់ថវិកាភូមិឃុំ ដើម្បីមានផ្លូវមួយដែលផ្ដល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាពីតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ។
លោក សំណាងបញ្ជាក់ថា៖ «ផ្លូវនេះជាផ្លូវចាស់ ដែលគេហៅថាផ្លូវម៉ាឡេ ម្យ៉ាងទៀតប្រជាពលរដ្ឋគាត់មានបងប្អូនចង់ប្រាស្រ័យទាក់ទងពីជីផាតទៅអារ៉ែង ឬធ្វើដំណើរទៅការ បុណ្យ រកស៊ី អីពិបាក ដោយសារតែផ្លូវកាត់ផ្ដាច់ ហើយផ្លូវដែលស្នើនេះទំហំតែ៩ម៉ែត្រទេ»។
លោកបន្តថា ប្រសិនបើមានផ្លូវនេះ ភាពងាយស្រួល គឺត្រង់ថា ពលរដ្ឋដែលចង់ទៅកម្សាន្តតំបន់អារ៉ែង ធ្វើដំណើរប្រហែល៦០គីឡូម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះពីស្ពានអណ្ដូងទឹក។ តែបើធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិ៤៨ តាមផ្លូវស្រុកថ្មបាំង ទៅតំបន់អារ៉ែង ចំងាយប្រហែល១៦០គីឡូម៉ែត្រឯណោះ។
ក្នុងនាមជាប្រជាពលរដ្ឋមួយរូប លោកមើលឃើញថា ប្រជាសហគមន៍ជីផាត ចង់បានផ្លូវមួយខ្សែនេះក្រោមហេតុផលមួយចំនួន ទី១ ផ្លូវនេះជាផ្លូវចាស់ដែលប្រជាពលរដ្ឋជីផាត និងតំបន់អារ៉ែងប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាតាំងពីយូរមកហើយ។ ចំណុចទី២ បើមានផ្លូវនេះ ពលរដ្ឋនឹងមានភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ និងចំណាយពេលតិចពីជីផាតទៅតំបន់អារ៉ែងក្នុងការទៅលេងស្រុកកំណើត ចូលរួមពិធីការ បុណ្យផ្សេងៗ។
លោកលើកឡើងថា៖ «ផ្លូវមួយខ្សែនេះ គឺជាសសៃឈាមសិដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់មួយក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរទំនិញ និងងាយស្រួលសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាតិនិងអន្តរជាតិ ធ្វើដំណើរកម្សាន្តពីជីផាតទៅតំបន់អារ៉ែង»។ លោកបន្តថា៖ «យោងតាមអត្ថប្រយោជន៍ខាងលើ នឹងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ទាំងពីរ កាត់បន្ថយការចូលព្រៃ និងការបបាញ់សត្វ ព្រោះពួកគេមានការងារធ្វើក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ និងរកស៊ីផ្សេងៗ»។
ចំពោះស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន លោកសំណាងថា អាជ្ញាធរបានធ្វើផ្លូវត្រឹមដីរដ្ឋដែលមានប្លង់ស្របច្បាប់តាមបទបញ្ជាលេខ០១ ចុះវាស់កាលពីឆ្នាំ២០១២។ ចំពោះផ្លូវចាស់ឆ្លងកាត់ព្រៃការពារប្រមាណ២០គីឡូម៉ែត មិនទាន់បានឈូសឆាយធ្វើទេ ដោយរង់ចាំការសម្រេចពីអាជ្ញាធរ។ លោកបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋពិតជាចង់បានផ្លូវមួយខ្សែនេះមែន ហើយរូបលោកមិនចង់ឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើតាមដងផ្លូវទេ និងស្នើសុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ជីផាត និងអារ៉ែងចូលរួមថែរក្សាការពារព្រៃឈើទាំងនោះជាសម្បត្តិរួម។
ពលរដ្ឋមួយរូបទៀតរស់នៅក្នុងតំបន់ជីផាត លោក អន សុវណ្ណ អាយុ២៩ ឆ្នាំ បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា ប្រសិនបើមានផ្លូវនេះ គឺពិតជាសម្រួលការរស់នៅរបស់ប្រជាជនក្នុងតំបន់ជីផាត និងអារ៉ែងបានច្រើន ព្រោះជាផ្លូវសេដ្ឋកិច្ចផ្សារភ្ជាប់ទៅតំបន់ទាំងពីរ។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «និយាយពីសេដ្ឋកិច្ច គឺមានច្រើន គាត់ងាយស្រួលរកស៊ី អ្នកខ្លះអាចដាក់មង ដាក់បង្កៃ និងងាយស្រួលទំនាក់ទំនងចំពោះអ្នកមានបងប្អូននៅតំបន់អារ៉ែង និងជីផាត»។
លោក សុវណ្ណ ក៏លើកឡើងពីការព្រួយបារម្ភអំពីការសង់ផ្លូវនេះដែរ គឺអាចបង្កជាឱកាសងាយស្រួលដល់បុគ្គលរកស៊ីកាប់ឈើ និងបរបាញ់សត្វព្រៃខុសច្បាប់។
លោក សុវណ្ណ ប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំក៏ព្រួយបារម្ភដែរ ព្រោះដោយសារតែផ្លូវហ្នឹងព្រៃ ហើយវិធានការច្បាប់អីហ្នឹងវាពិបាកដែរ ព្រោះបទល្មើសអាចកើតមាន»។
តែយ៉ាងណាមិញ លោកសុវណ្ណ សង្កេតឃើញថា កន្លងមានអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធបានអនុវត្តច្បាប់បានល្អហើយចំពោះការការពារព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ ដោយមានការល្បាតបានខ្ជាប់ខ្ជួន។
តំណាងអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ មិនអាចសុំការអធិប្បាយទាក់ទងនឹងការស្ថាបនាផ្លូវមួយខ្សែក្នុងតំបន់ជីផាតទៅតំបន់អារ៉ែងបានទេ។
ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានប្រចាំខេត្តកោះកុង លោក ហ៊ុន ម៉ារ៉ាឌី បានប្រាប់ខេមបូចា ថា ក្រោមកិច្ចប្រជុំមួយរវាងរដ្ឋបាលខេត្ត និងមន្ទីរបរិស្ថាន អង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូនេះ គឺមានការឯកភាពគ្នាក្នុងការធ្វើផ្លូវ តាមសំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្ថិតក្នុងភូមិជីផាត ឃុំជីផាត ក្រោយមានការតវ៉ាជាមួយអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ។
ប្រធានមន្ទីបរិស្ថានររូបនេះបន្តថា៖ «យើងបានព្រមព្រៀងគ្នាហើយ គឺអនុញ្ញាតឱ្យមានការសាងសង់តួផ្លូវទទឹង២ម៉ែត្រកន្លះទេ ហើយអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃគ្រាន់តែជាដៃគូអនុវត្ត ហើយការសម្រេចចិត្តគឺស្ថិតនៅលើស្ថាប័នរបស់រដ្ឋ»។
លោកម៉ារ៉ាឌី បន្ថែមថា មូលហេតុនៃការសម្រេចឱ្យសាងសង់ផ្លូវនេះឡើង គឺដោយសារតែតំបន់ព្រៃភ្នំស្ថានភាពផ្លូវក្នុងការធ្វើដំណើរមានការលំបាក មិនដួចតំបន់ទំនាបកណ្ដាល។ផ្លូវនេះនឹងបង្កើនទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធពីប្រជាពលរដ្ឋតំបន់មួយទៅតំបន់មួយ ហើយភ្ញៀវទេសចរណ៍ កាន់តែមានភាពងាយស្រួលក្នុងការទស្សនាកម្សាន្ត និងចំណាយលុយតិច។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួរថា តើវត្តមាននៃផ្លូវមួយខ្សែក្នុងតំបន់ដ៏មានសក្កានុពលធនធានធម្មជាតិ ជាធ្នាក់ក្នុងការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើ លោកម៉ារ៉ាឌី បានឆ្លើយយ៉ាងខ្លីថា វាជារឿងធម្មតា ប៉ុន្តែអាស្រ័យលើប្រជាពលរដ្ឋយល់ឃើញថា ការចូលរួមគ្រប់គ្រងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិជាប្រយោជន៍រួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក ម៉ារ៉ាឌី បន្តថា៖ «នៅពេលដែលយើងការពារព្រៃឈើ ក៏ដូចជាសត្វព្រៃឱ្យគង់វង្សនៅក្នុងតំបន់ហ្នឹង យើងអាចទាញយកចំណូលតាមរយៈទេសចរណ៍ធម្មជាតិ ព្រោះតំបន់ជីផាត តំបន់អារ៉ែង គឺជាគោលដៅនៃទេសចរណ៍ធម្មជាតិ»។
លោកបញ្ជាក់ថា ក្រសួងបរិស្ថាន មន្ទីរបរិស្ថាន និងអង្គការដៃគូ ជារៀងរាល់ឆ្នាំបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយទៅប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមានការយល់ដឹងពីបរិស្ថាន ការចូលរួមថែរក្សាព្រៃឈើ និងធនធានធម្មជាតិ។
លោក ម៉ារ៉ាឌី បន្ថែមថា៖ «ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋណាម្នាក់ ប្រព្រឹត្តបទល្មើសផ្ទុយនឹងច្បាប់ ក្រសួងនឹងអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ហើយក្រសួងនឹងយកច្បាប់ជាគោលក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិ»។
លោក សាន ម៉ាឡា មន្ត្រីតស៊ូមតិនៃគម្រោងអ្នកការពារព្រៃឈើរបស់សមាគមបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា បានសម្ដែងនូវការព្រួយបារម្ភចំពោះវត្តមានផ្លូវមួយខ្សែនេះ ដែលអាចនាំឱ្យមានការប្រព្រឹត្តិបទល្មើសព្រៃឈើ និងការបាញ់សត្វខុសច្បាប់ ប្រសិនបើការអនុវត្តច្បាប់មានភាពធូររលុង។
លោក ម៉ាឡា បន្តថា ការសង់ផ្លូវថ្មីនេះ គឺជាការជួយសម្រួលក្នុងការធ្វើដំណើររបស់ពលរដ្ឋពីជីផាត ទៅអារ៉ែង ទាំងការរកស៊ី ការប្រាស្រ័យទាក់ទងនានា។ ហើយទន្ទឹមនឹងផលចំនេញ ការស្ថាបនាផ្លូវនេះក៏បង្កហានិភ័យដែរ គឺផ្ដល់ភាពងាយស្រួលទៅដល់ជនល្មើសក្នុងការដឹកជញ្ជូន និងបង្កើនសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើខុសច្បាប់នៅតំបន់នេះផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «តម្រូវការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានវាជាការសំខាន់ តែយ៉ាងណាក៏ដោយការធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សត្វព្រៃ និងតំបន់ព្រៃការពារក៏ជារឿងមួយដែលយើងគួរតែយកចិត្តទុកដាក់»។
សកម្មជនបរិស្ថានរូបនេះ ស្នើឱ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធគួរតែធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវឱ្យបានលម្អិត ដោយអាចផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ផង និងការពារឱ្យបាននូវផលប៉ះពាល់ចំពោះធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថានផង ក្នុងនោះគឺការរឹតបន្តឹងច្បាប់ឱ្យបានហ្មត់ចត់ចំពោះជនល្មើសដែលប្រព្រឹត្តខុស។
លោកបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ប្រសិនជាមានការអនុវត្តច្បាប់តឹងរឹងចំពោះជនល្មើសដែលចូលទៅកាប់បំផ្លាញ ឬក៏មានបំណងអាក្រក់មកលើតំបន់អារ៉ែង ការស្ថាបនាផ្លូវមួយខ្សែនេះទំនងមិនបង្កហានិភ័យអ្វីធ្ងន់ធ្ងរដែរ»។ លោក ម៉ាឡា បន្តថា៖ «ប៉ុន្តែបើការអនុវត្តច្បាប់ដូចយើងមើលឃើញសព្វថ្ងៃមានលក្ខណៈធូររលុង ការស្ថាបនាផ្លូវមួយខ្សែនេះនឹងនាំមកនូវមហន្តរាយធ្ងន់ធ្ងរដល់តំបន់អារ៉ែងដែលជាឋានសួគ៌ធម្មជាតិរបស់យើងទាំងអស់គ្នា»។
លោកម៉ាឡា ក៍បានលើកឡើងទៀតថា កន្លងមកការបំផ្លិចបំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គឺកើតឡើងតាមរយៈការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជន ការកាប់ទន្រ្ទាន និងកាប់ឆ្ការដោយអ្នកមានលុយមានអំណាច ក៏ដូចជាសកម្មភាពលួចកាប់បំផ្លាញឈើប្រណិតនៅក្នុងតំបន់ព្រៃការពារធម្មជាតិ។
លោកម៉ាឡា បញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ មានបញ្ហាច្រើនដែលបានកើតឡើង គឺសកម្មភាពទន្រ្ទាន និងឆ្ការយកដីព្រៃសហគមន៍នៅតំបន់ភ្នំសេះក្នុងខេត្តក្រចេះ។ សកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ កំឡុងកូវីដ១៩ក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់ និងព្រៃព្រះរការ រាប់រយករណី»។
