ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនិងយុវជនមកពីចម្រុះស្ថាប័នជួបជុំគ្នាធ្វើពិធីរំលឹកខួប៦ឆ្នាំនៃឃាតកម្មលោកបណ្ឌិត កែម ឡី អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមនិងនយោបាយដ៏មានប្រជាប្រិយភាព ដែលត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់កាលពីឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅ។ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលនៅតែទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលស្វែងរកឃាតកពិតចំពោះការស្លាប់របស់អ្នកវិភាគរូបនេះ។
៦ឆ្នាំនៃការស្លាប់របស់លោក កែម ឡី ក្រុមសង្គមស៊ីវិល និងយុវជន បានមកប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច នៅចំណុចភ្លើងស្ដុបបូកគោ ខណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធ និងពញ្ញាក់ស្មារតីទៅសាធារណជន អំពីការស្លាប់របស់អ្នកវិភាគរូបនេះ ថាមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដឡើយ។
ពួកគេបានសម្ដែងមតិអំពីវីរភាព និងរំលឹកអំពីអនុស្សាវរីយ៍នៃការចងចាំមុនពេលដាក់កម្រងផ្កាអមជាមួយរូបថតនៅមុខស្ដាម៉ាតក្នុងស្ថានីយឥន្ធនៈកាល់តិច ទីតាំងដែលឃាតកបានបាញ់ប្រហារមកលើរូបលោក កែម ឡី។
លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា រយៈពេល៦ឆ្នាំមកនេះ ការស្លាប់របស់បណ្ឌិត កែម ឡី នៅមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ពិតប្រាកដឡើយ ត្បិតថាឃាតកដែលអាជ្ញាធរចាប់បានជាឃាតកក្លែងក្លាយ។ លោកបន្តថា លោកពិតជាចង់ឃើញអាជ្ញាធរក្រុងភ្នំពេញ និងរដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែវែកមុខរកអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងឃាតកមកផ្តន្ទាទោសទៅតាមច្បាប់ ដើម្បីលុបបំបាត់និន្ទភាពនៅកម្ពុជា។
លោក ឈុន ថ្លែថា៖ «នៅមានភាពស្រពេចស្រពិល ដែលមតិជាតិនិងអន្តរជាតិភាគច្រើនថាជាឃាតកក្លែងក្លាយ មិនមែនជាអ្នកបាញ់សម្លាប់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី ទេ។ ខ្ញុំក៏មើលឃើញចឹង ព្រោះវាមិនមែនជាឃាតកពិត ព្រោះរូបស្រមោលនិងរូបរាងលោក ជួប សម្លាប់ វាផ្សេងគ្នា»។
លោកបន្ថែមថា ការពិត និងយុត្តិធម៌ត្រូវតែលាតត្រដាងជូនអស្សរជនផ្សេងៗទៀតដែលគេបានសម្លាប់យ៉ាងអាថ៍កំបាំងកន្លងមក ហើយលោកមិនចង់ឃើញយុវជនខ្មែរដែលមានឆន្ទៈចូលរួមជួយជាតិ និងទស្សនៈល្អត្រូវបានឃាតកបាញ់សម្លាប់បន្តបន្ទាប់ឡើយ។ លោកបន្តថា ការបង្ហាញខ្លួនដើម្បីគោរពវិញ្ញាញក្ខន្ធបណ្ឌិត កែម ឡី នាពេលនេះ ដើម្បីជាសារជំរុញឱ្យក្រុមយុវជន ប្រជាពលរដ្ឋ និងអន្តរជាតិ ផ្ដោតអារម្មណ៍ទៅលើបញ្ហានៃការស្លាប់របស់អ្នកវិភាគរូបនេះ។
លោកអះអាងថា៖ «ទោះបីប៉ុន្មានឆ្នាំក៏ដោយ បើពុំមានយុត្តិធម៌ទេ យើងនៅតែគោរព ហើយបើមានយុត្តិធម៌ហើយក៏យើងនៅតែគោរព ព្រោះគាត់បានបន្សល់ស្នាដៃជាច្រើនដែលយើងមិនអាចរៀបរាប់អស់ និងមិនអាចបំភ្លេចបានទេ»។
យ៉ាងណាមិញលោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអាជ្ញាធរមិនមែនគ្មានសមត្ថភាពស្វែងរកឃាតកពិត និងអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងនេះទេ។ លោកថា ករណីនេះហាក់នៅតែជាអាថ៍កំបាំង និងជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយអ្នកមានឥទ្ធិពល ទើបបានជាសំណុំរឿងនេះអូសបន្លាយរហូតមកដល់ពេលនេះ។
គេឃើញមានព្រះសង្ឃ៣អង្គនិមន្តសូត្រធម៌ឧទ្ទិសកុសល និងមានក្រុមយុវជនកោសក់ដើរដោះទ្រទាប់ជើងដោយកាន់រូបថត ស្រែកបន្ទរអំពីការប្ដេជ្ញាចិត្តបន្តវីរភាពបណ្ឌិត កែម ឡី។ ដោយឡែក មុនមានការជួបជុំគ្នា សន្តិសុខនៅម៉ាតបានបិទទីតាំងមិនឱ្យមនុស្សចូលក្នុងដើម្បីដាក់កម្រងផ្កា ដូច្នេះអ្នកចូលរួមបានត្រឹមតែឈរនៅក្រៅដើម្បីប្រារព្ធពិធីតែប៉ុណ្ណោះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ គេឃើញមានកម្លាំងសណ្ដាប់ធ្នាប់ខណ្ឌបានដាក់កម្លាំងនៅក្បែរៗស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈ និងជនស៊ីវិលជាច្រើននាក់តាមឃ្លាំមើលផងដែរ។
កញ្ញា ឈឿន ដារ៉ាវី ជាយុវជនខ្មែរថាវរៈ បានកោសក់ស្លៀកពាក់ស កាន់ផ្កាឈូក មកគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធលោក កែម ឡី និងបានលើកឡើងថា ការបាត់បង់លោក កែម ឡី គឺជារឿងឈឺចាប់មួយមិនអាចបំភ្លេចបានសម្រាប់កញ្ញា។ កញ្ញាបន្ថែមថា ក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈកោសក់ គឺចង់បង្ហាញនូវការឈឺចាប់ និងបង្ហាញពីភាពអយុត្តិធម៌ទៅកាន់តុលាការចំពោះការរកឃើញឃាតកតែម្នាក់សម្រាប់ឃាតកម្មសម្លាប់លោក កែម ឡី។
កញ្ញាអះអាងថា៖ «យើងមើលឃើញថាវាមិនមែនជាការពិតដែលឃាតកពិត និងអ្នកនៅពីក្រោយខ្នងរឿងនេះ មកកាត់ទោសនៅឡើយ។ ពួកខ្ញុំនឹងធ្វើកម្មវិធីជារៀងរាល់ឆ្នាំបង្ហាញថាយុវជនខ្មែមិនភ្លេចវីរភាព និងការរកយុត្តិធម៌ជូនលោកដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យតំណាងអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ លោក ប្លង់ សុផល បានឱ្យដឹងតាមរយៈតេឡេក្រាម នៅថ្ងៃអាទិត្យនេះថា លោកមិនអាចអធិប្បាយជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ ដោយឱ្យសាកសួរលោក អ៊ី រិន្ទ អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានិភ្នំពេញ។ ប៉ុន្តែលោក អ៊ី រិន្ទ បានទទួលទូរសព្ទ តែមិនឆ្លើយតប រួចក៏ចុចបិទទូរសព្ទ។
គួររំលឹកថា ស្របពេលដែលតុលាការសម្រេចផ្តន្ទាទោសលោក ជួប សម្លាប់ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត កាលពីចុងខែមិនា ឆ្នាំ២០១៧មក តុលាការបានបំបែកសំណុំរឿងព្រហ្មទណ្ឌនេះ ទៅជាពីរករណី។ ប៉ុន្តែមកទល់ឆ្នាំ២០២២នេះ គេពុំទាន់ឃើញមានការសើររើ ឬស្វែងរកតម្រុយថ្មីនៃសំណុំរឿងនេះឡើយ។
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកចាត់ការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ (Licadho) មើលឃើញថា ឃាតកម្មលើលោកកែម ឡី គឺនៅជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបុគ្គលផ្សេងទៀត ថ្វីបើតុលាការបានសម្រេចផ្តន្ទាទោសលោក អឿត អាង ហៅ ជួប សម្លាប់ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតក្ដី ក៏ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅតែមានមន្ទិលសង្ស័យជុំវិញករណីនេះដដែល។ លោកបន្តថា សំណុំរឿងនេះបានបំបែកជាពីរក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែសំណុំរឿងទី២ ដែលតុលាការចោទប្រកាន់ទៅលើជនពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនមានរយៈពេល៦ឆ្នាំហើយមិនទាន់មានភាពជឿនលឿនទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ចំណុចត្រង់ហ្នឹង យើងទាមទារឱ្យមានការស៊ើបអង្កេត ដោយតម្លាភាព ឱ្យបានពេញលេញ ដើម្បីយុត្តិធម៌ក្នុងសង្គម ក៏ដូចជាផ្ដល់ជាយុតិ្តធម៌ដល់លោកបណ្ឌិត កែម ឡី និងក្រុមគ្រួសារ និងជាគំរូដើម្បីធ្វើការទប់ស្កាត់នូវអំពើឃាតកម្មទៅលើអ្នក ដែលជានិមិត្តរូបនៃសេរីភាពបញ្ចេញមតិ»។
សូមជម្រាបជូនថា លោក កែម ឡី អ្នកវិភាគសង្គម និងនយោបាយ ត្រូវបានខ្មាន់កាំភ្លើងបានបាញ់ប្រហារមកលើលោកនៅស្តាម៉ាតក្នុងស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈកាល់តិច នៅចំណុចភ្លើងស្ដុបបូកគោ រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៦។
យ៉ាងណាមិញ កាលពីចុងខែមិនា ឆ្នាំ២០១៧ តុលាការក្រុងភ្នំពេញ បានសម្រេចផ្តន្ទាទោស ជនដៃដល់ ឈ្មោះអឿត អាង ហៅជួប សម្លាប់ ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតពីបទ«ឃាតកម្មគិតទុកជាមុន» និង «ការកាន់កាប់អាវុធដោយគ្មានការអនុញ្ញាត» ប៉ុន្តែក្រុមសិទ្ធិមនុស្ស និងសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកថា លោក ជួប សម្លាប់ មិនមែនជាឃាតកពិតឡើយ។
អ្នកសារព័ត៌មានខេមបូចា មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពី លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ និង លោក ឆាយ គឹមខឿន អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ បានទេ៕
