រដ្ឋាភិបាលបានប្រកាសថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត រយៈពេលមួយឆ្នាំមកនេះ កម្ពុជាទទួលបានទាំងការអភិវឌ្ឍផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍជាតិគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ យ៉ាងណា សង្គមស៊ីវិលជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ដែលថានៅមានបញ្ហាមិនទាន់បានដោះស្រាយ។
ក្នុងវេទិការសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃចន្ទ អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល លោក ប៉ែន បូណា និងរដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ បានគូសបញ្ជាក់ពីសមិទ្ធផលមួយឆ្នាំដំបូងរបស់រដ្ឋាភិបាលថ្មី ដោយបានកត់សម្គាល់ពីសុខសន្តិភាព ស្ថេរភាពនយោបាយ និងការវិនិយោគ។
កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំមុន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានឈ្នះការបោះឆ្នោតភ្លូកទឹកភ្លូកដី ដោយទទួលបានអាសនៈនៅរដ្ឋសភាចំនួន១២០ ក្នុងចំណោមអាសនៈសរុប១២៥ ដែលធ្វើឲ្យគណបក្សនេះអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទីប្រាំពីរ ដោយមានលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីតពីឪពុករបស់លោក គឺលោក ហ៊ុន សែន។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលកាន់តំណែងនៅថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣។
បើតាមលោក ប៉ែន បូណា និងលោក ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺបន្តភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងកាន់តែល្អជាមួយសាធារណជន និងបន្តទាក់ទាញវិនិយោគពីបរទេស។ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ដដែលលើកឡើងទៀតថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងបន្តកែទម្រង់វិស័យសុខាភិបាល អប់រំ និងកសិកម្ម ក៏ដូចជាប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌។
លោក ប៉ែន បូណា មានប្រសាសន៍ថារដ្ឋាភិបាលបានពង្រឹងធនធានមនុស្សតាមរយៈការអនុវត្តកម្មវិធីគោលនយោបាយបណ្ដុះបណ្ដាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈ ដែលបានផ្ដល់ឱកាសឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរហូតដល់៥០ ០០០នាក់បានទទួលជំនាញថ្មី។ លោកថា តាមផែនការគឺមានគោលដៅសម្រាប់ជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ១,៥លាននាក់។
គោលនយោបាយមួយទៀតគឺទាក់ទងនឹងវិស័យកសិកម្ម ដែលបានជួយដល់កសិករជាង១១០ ០០០នាក់ តាមរយៈការដាក់ពង្រាយមន្ត្រីកសិកម្មឃុំជាង២៥០នាក់ទៅតាមមូលដ្ឋាន និងបានជួយដោះស្រាយបញ្ហាកសិករ«រាប់ពាន់ករណី»។
ក្រសួងកសិកម្មរហូតមកដល់ពេលនេះបានបង្កើតសហគមន៍កសិកម្មទំនើបចំនួនប្រាំបីនៅខេត្តចំនួនប្រាំមួយ ដោយបានបែងចែកកសិករជាក្រុមៗដើម្បីលក់ផលិតផលកសិកម្មរបស់សហគមន៍ និងជួយគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក។
យ៉ាងណា កសិករនៅតែបន្តជួបប្រទះបញ្ហាធំៗមួយចំនួនអំឡុងរដូវប្រាំងកន្លងមកនេះ។ កសិករបានរិះគន់អាជ្ញាធរថាមិនបានជួយពួកគាត់ឲ្យបានតាមតម្រូវការ ខណៈការខ្វះខាតទឹកនៅបន្តកើតមានរាល់ឆ្នាំដោយមិនទាន់មានដំណោះស្រាយសមរម្យនៅឡើយ។
ក្នុងឆ្នាំនេះ កសិករធ្វើស្រូវប្រាំងលើផ្ទៃដីប្រហែល៧៦០ ០០០ហិកតានៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន ប៉ុន្តែដោយសារការខ្វះខាតទឹកធ្ងន់ធ្ងរ និងមិនមានការជួយជ្រោមជ្រែងបានទាន់ពេលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទិន្នផលស្រូវ ដែលធ្វើឲ្យកសិករមានការព្រួយបារម្ភរឿងខ្វះថវិកាដោះស្រាយបំណុល។
ងាកមកគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោវិញ លោក ប៉ែន បូណា ឲ្យដឹងថាជា «សមិទ្ធផលធំបំផុតមួយ» របស់កម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត។ គម្រោងនេះបាន «ទទួលការស្វាគមន៍ពីប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោកបន្តថា៖ «ពីមុនពិភពលោកគេស្គាល់ព្រែកជីកស៊ុយអេ ព្រែកជីកប៉ាណាម៉ា ប៉ុន្តែបន្តិចទៀតនេះនៅពេលដែលព្រែកជីកហ្វូណនតេជោលេចចេញជារូបរាង ពិភពលោកនឹងកត់ត្រាព្រែកជីកហ្វូណនរបស់កម្ពុជា»។
ថ្វីបើមានការសាទរចំពោះគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ក៏មានប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះនៅមិនទាន់បានទទួលព័ត៌មានច្បាស់លាស់លើសំណងនៅឡើយ ខណៈដែលដំណើរការជីកព្រែកក៏បានចាប់ផ្ដើមក្រោយបើកការដ្ឋាននាពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ។
លោក ប៉ែន បូណា បញ្ជាក់ថាសមិទ្ធផលផ្សេងទៀតសម្រាប់រយៈពេលមួយឆ្នាំដំបូងក្នុងការកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺរូបលោកបានចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៥២លើក ដោយពេលចុះជួបប្រជាពលរដ្ឋ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានធានាចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ ហើយរដ្ឋាភិបាលបានបន្តកសាងផ្លូវ ស្ពាន សាលារៀន វត្តអារាម និងផ្ដល់សេវាថែទាំសុខភាព។
លោក ក៏បានផ្ដល់ជាដំណោះស្រាយជាច្រើនដូចជាផ្ដល់សាច់ប្រាក់ ធ្វើឲ្យកាន់តែប្រសើរកន្លែងទទួលទានអាហារ ការដឹកជញ្ជូន និងដំឡើងប្រាក់ខែសម្រាប់កម្មករ ស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ និងជនមានពិការភាព។
ធានាដល់ការបញ្ចេញមតិដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានពិត
កាលពីខែមុន អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិលោក Vitit Muntarbhorn កត់សម្គាល់ថាសេរីភាពស៊ីវិល និងនយោបាយ ក៏ដូចជាសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចត្រូវបានរឹតត្បិត បើទោះជារដ្ឋាភិបាលថ្មីឡើងកាន់អំណាចក៏ដោយ។
កម្ពុជាក៏នៅតែពិបាកក្នុងការទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនវិនិយោគមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែមានការលើកឡើងពីបញ្ហានីតិរដ្ឋ និងអំពើពុករលួយ។
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថាស្របពេលដែលរដ្ឋាភិបាលថ្មីបានបង្ហាញឲ្យសាធារណជន «ឃើញ»ពីភាពរីកចម្រើន លោកថារដ្ឋាភិបាលក៏គួរពិនិត្យឡើងវិញលើសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានមួយចំនួនដូចជាសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សេរីភាពនៃការប្រមូលផ្ដុំដោយសន្តិវិធី សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពផ្នែកនយោបាយ។
លោកបន្តថាបញ្ហានយោបាយ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានៅតែជាប្រធានបទចម្រូងចម្រាសរវាងរដ្ឋាភិបាល និងសហគមអន្តរជាតិ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ « គេ [សហគមអន្តរជាតិ] នៅតែសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ម ហើយនៅតែទទូចឱ្យកម្ពុជាយើងកែលម្អនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស»។
បើសិនជារដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហាទាំងនេះ ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ និងការអនុគ្រោះពន្ធពីសហគមអន្តរជាតិនឹងផ្ដល់ប្រយោជន៍ច្រើនដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ប្រធានសមាគមអាដហុក លោក នី សុខា ប្រាប់ខេមបូចា ថារដ្ឋាភិបាលថ្មីមិនទាន់បានធ្វើឲ្យប្រសើរ ឬធ្វើឲ្យមានការវិវត្តល្អទាក់ទងនឹងជម្លោះនយោបាយ ឬការឃុំខ្លួនសកម្មជនសង្គមនៅឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ផ្ទុយទៅវិញយើងឃើញថា បញ្ហានៃការរឹតត្បិតសេរីភាពទាំងអស់ហ្នឹងនៅតែបន្ត ហើយយើងឃើញទាំងអស់គ្នាហើយពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសេរីភាពនៅក្នុងការបញ្ចេញមតិ សេរីភាពនៅក្នុងការជួបជុំប្រមូលផ្តុំរហូតមកទល់ពេលនេះ ពិសេសការជួបជុំធ្វើបាតុកម្មដោយអហិង្សា ដោយសន្តិវិធីហ្នឹងស្ទើតែអត់មាន»។
រដ្ឋាភិបាលនៅតែព្យាយាមបកស្រាយច្បាប់ទាក់ទងនឹងការចាប់ខ្លួនសកម្មជន និងអ្នកនយោបាយ ដែលវាមិនស្របទៅតាមច្បាប់អន្តរជាតិ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសអង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោក នី សុខា ជំរុញឲ្យរដ្ឋាភិបាលបើកចំហផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសការរិះគន់ពីសាធារណជន ឬសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ដើម្បីអាចឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាច «ទទួលបានព័ត៌មានពិត» និងធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាលកាន់តែការឆ្លើយតបបានល្អចំពោះប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកបន្តថា បើសិនជាកម្ពុជាមិនយកចិត្តទុកដាក់លើសិទ្ធិទាំងនេះ កម្ពុជានឹងពិបាកទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគ។ ប៉ុន្តែថាបើស្ថានការណ៍បានល្អប្រសើរឡើង ការវិនិយោគនឹងកើនឡើងជាស្វយប្រវត្តិ។ លោកថា៖ «ទាំងអ្នករកស៊ី ទាំងអ្នកវិនិយោគ[បរទេស]ផ្សេងៗ គេនឹងមានការកក់ក្តៅនៅក្នុងការទំនាក់ទំនង សហការជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការមកដាក់ទុនរកស៊ី មកប្រទេសយើង»។
ថ្នាក់ដឹកនាំបរទេសមកទស្សនកិច្ចកម្ពុជាច្រើន តែផ្លែផ្កានៅមិនទាន់ច្បាស់លាស់
លោក ហ្សង់ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ មានប្រសាសន៍ថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទទួលជួបមេដឹកនាំសំខាន់ជាង៥០រូប រួមទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងប្រធានាធិបតីក្នុងរយៈពេលបីខែដំបូងនៃការកាន់អំណាចរបស់លោក។
លោកបន្ថែមថាកម្ពុជាស្វាគមន៍ការវិនិយោគមកពីគ្រប់ប្រទេសដោយមិនគិតពីមនោគមន៍វិទ្យានយោបាយ។
រាប់ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែមិថុនា កម្ពុជាបានទទួលការវិនិយោគចំនួន១៩០គម្រោង គិតជាទឹកប្រាក់សរុប៣,២ពាន់លានដុល្លារ ដោយរាប់ទាំងគម្រោងវិនិយោគថ្មីៗ និងការពង្រីកគម្រោងវិនិយោគដែលមានស្រាប់។ ការវិនិយោគទាំងនេះ លោកថាបានបង្កើតការងារចំនួន១៦៨ ៥០៧កន្លែង។ ក្នុងមួយខែកក្កដា មានគម្រោងវិនិយោគថ្មី និងការពង្រីងគម្រោងវិនិយោគដែលមានស្រាប់សរុប៤១គម្រោង ដែលស្មើនឹងទឹកប្រាក់ប្រហែល៣៩៦លានដុល្លារ។
លោកបញ្ជាក់ថាក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំនៃការចូលកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នាលើកាវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម និងអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយប្រទេសចិន ជប៉ុន បារាំង កូរ៉េខាងត្បូង និងថៃ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះផ្ដោតទៅលើច្រើនវិស័យ រួមមានវិនិយោគ កសិកម្ម អាជីវកម្ម អប់រំ ការពារជាតិ សុខាភិបាល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ជឿថាការបង្ហាញពីសមិទ្ធផលរបស់រដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្ហាញទាំងឯកសារ និងតួលេខច្បាស់ៗដើម្បីឲ្យសារធារណជនជឿជាក់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ជាទូទៅមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល ឬក៏អ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាលលើកឡើង តែងតែលើកនៅចំនុចវិជ្ជមានហើយ ដោយឡែកមិនបានលើកនូវចំនុចខ្វះខាត ឬក៏ឧបសគ្គដែលកើតឡើងក្នុងបរិបទនយោបាយសកល និងតំបន់ទេ ហើយក៏មិនបង្ហាញអំពីទិដ្ឋភាពកម្ពុជាដែលជួបឧបសគ្គ ឧទាហរណ៍ទេសចរណ៍ស្ងាត់»។
លោកថា ដូចគ្នាដែរនៅពេលមានការប្រកាសពីគម្រោងវិនិយោគដែលអាចបង្កើតការងារបានជាង១៦៨ ០០០កន្លែង អ្វីៗទាំងនេះគឺស្ថិតនៅក្នុងគម្រោងដែល «មិនទាន់បានអនុវត្តនៅឡើយ»។ លោកបន្តថា វាក៏នៅមិនទាន់ច្បាស់ថាត្រូវការពេលប៉ុន្មានឆ្នាំទៀត «ទើបបង្កើតការងារបានប៉ុណ្ណឹង »។
លោក សុណ្ណារ៉ា មានប្រសាសន៍ទៀតថាកម្ពុជានៅខ្វះគោលនយោបាយវិនិយោគ ដូចជាវិធានការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ និងយុត្តិធម៌សង្គម ដែលបង្អាក់វិនិយោគិនមកវិនិយោគ។ លោកថាជាងនេះទៅទៀតកម្ពុជាក៏គួរបង្កើតឲ្យមានតុលាកាពាណិជ្ជកម្មផងដែរ។
អ្នកអង្កេតភូមិសាស្រ្តនយោបាយក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក លោក សេង វ៉ាន់លី មានប្រសាសន៍ថារដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទីប្រាំពីរកំពុងធ្វើការជំរុញកំណើតសេដ្ឋកិច្ចតាមរយៈការទូតសេដកិច្ចដ៏ខ្លាំងក្លា ដែលនេះបានដើរតួសំខាន់ក្នុងការពង្រីក និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងការទូររវាងកម្ពុជាជាមួយប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា ការចូលកាន់តំណែងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងនាមជានាយករដ្ឋមន្ត្រីគឺបានទទួលដំណើរទស្សនកិច្ចជាច្រើនជួបមិត្តបរទេសរួមមានជាទម្រង់ពហុភាគី ទ្វេភាគី និងផ្សេងទៀត ដែលនេះបានបង្ហាញពីវិសាលភាពទូលំទូលាយនៃទំនាក់ទំនងនានា។
លោកបន្តថា៖ «ចំនួននៃទស្សនកិច្ចនេះយើងឃើញមានភាពជោគជ័យមួយទៅហើយ ក៏ប៉ុន្តែភាពជោគជ័យផ្នែកលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះយើងប្រហែលជាពិបាកក្នុងការវាយតម្លៃ ដោយសារត្រូវមានទិន្នន័យឯកសារច្បាស់លាស់ ហើយត្រូវការពេលវេលា»។ លោកថា ព្រោះកិច្ចហសប្រតិបត្តិការខ្លះមិនអាចហុចផលឲ្យឃើញពីលទ្ធផលភ្លាមៗនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាថ្នាក់ដឹកនាំអាចប្រែក្លាយទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ ហើយផ្តល់ផលប្រយោជន៍ជាវិជ្ជមានដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច លើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងស្រុក នោះមានន័យថាការទស្សនកិច្ចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីក្នុងការពង្រឹងការទូតមានភាពរីកចម្រើន។ ប៉ុន្តែ បើសិនជាមានចំនួនទស្សនកិច្ចច្រើន តែលទ្ធផលផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងស្រុកនៅតែមានបញ្ហា នោះផ្នែកការទូតហ្នឹងក៏មិនជាល្អដែរ»៕
(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ៖ ស៊ើង និមល់)
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Gov’t Trumpets One Year Achievement Under Hun Manet, But Civil Society Calls For Improvements in Human Rights