បន្ទាប់ពីបានចុះទៅពិនិត្យផ្ទាល់នៅតាមតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជាវៀតណាមជាលើកដំបូងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាសធានាអះអាងនិងប្តេជ្ញាថា ការអភិវឌ្ឍនៅតំបន់ត្រីកោណ CLV -DTA ក្នុងខេត្តភាគឦសាន«គឺនឹងមិនធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដីឬអធិបតេយ្យភាពជាតិរបស់យើងទេ»ហើយលោកបានជំរុញឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលស្រឡាញ់ទឹកដីនាំគ្នាទៅលេងនៅខេត្តទាំងនោះឱ្យបានច្រើន។
ការថ្លែងអះអាងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបានធ្វើឡើងក្នុងពិធីសំណេះសំណាល និងពិសាភោជនាហារសាមគ្គី នៃមហាគ្រួសារសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា និងសមាគមអ្នកអភិវឌ្ឍន៍លំនៅឋានកម្ពុជា នាល្ងាចថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤។ការធានាអះអាងនេះក៏ស្របពេលដែលមានការរិះគន់យ៉ាងក្តៅគគុកពីមជ្ឈដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនទាំងនៅក្នុងប្រទេសនិងនៅក្រៅប្រទេសលើគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ត្រីកោណ CLV –DTA កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម។
លោកហ៊ុន ម៉ាណែតបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំសូមបកស្រាយ និងសូមធានាជូនប្រជាពលរដ្ឋថាកម្មវិធី ឬកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ត្រីកោណនេះ គឺនឹងមិនធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដី ឬអធិបតេយ្យភាពជាតិរបស់យើងនោះទេ នេះគឺជាការធានា។ តើបានអីយកមកធានា ? គឺអនាគតរបស់ខ្ញុំ អនាគតកូនចៅ ចៅទួតចៅលួតរបស់ខ្ញុំ»។
លោកថ្លែងទៀតថា ពេលលោកទៅរៀននៅក្រៅប្រទេសរាប់ឆ្នាំម្តាយឪពុករបស់លោក ហាមដាច់ខាតមិនឱ្យលោកយកសញ្ជាតិបរទេសត្រូវតែមកស្រុកខ្មែរ។លោកបានបន្តថា លោកគ្មានផែនការ«វេចបង្វិចនាំកូននាំចៅទៅក្រៅប្រទេសទេ។អ៊ីចឹងកូនខ្ញុំចៅខ្ញុំ ចៅទួតខ្ញុំនឹងបន្តរស់នៅក្នុងទឹកដីកម្ពុជាដែលកាន់តែសម្បូរសប្បាយជាបន្តទៅទៀត នេះគឺជាការធានារបស់ខ្ញុំ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងថា បើស្រឡាញ់ខេត្ត៤ភ័យបារម្ភខ្លាចខេត្ត៤នៅភាគឦសាននេះបាត់ត្រូវនាំគ្នាទៅលេងខេត្ត៤នេះឱ្យច្រើនកុំថាឆ្ងាយពេកខ្ជិលទៅ។«បើខ្លាចបាត់ណាស់នាំគ្នាទៅជួយការពារតាមរយៈមិនមែនទៅជួយបាតុកម្មការពារវ៉ៃអ្នកណាទេតែទៅជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចទៅដើរលេងឱ្យច្រើនស្គាល់ខេត្តយើងឱ្យច្រើននេះគឺជាការល្អ»។
បន្ថែមពីនេះលោកក៏បានធ្វើការអំពាវនាវឱ្យសមាគមឧកញ៉ា សមាជិកសមាគមឧកញ៉ាសមាជិកសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាអ្នកវិនិយោគរបស់កម្ពុជាទាំងអស់រួមគ្នាយកចិត្តទុកដាក់តម្រង់ទិសអាទិភាពមួយក្នុងការគិតគូរពីការវិនិយោគរបស់ខ្លួនដើម្បីឈានទៅវិនិយោគនៅទិសឦសាន្តរបស់កម្ពុជាដើម្បីឱ្យខេត្តទាំង៤កាន់តែរីកចម្រើន។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំជួបអ្នកភូមិដែលនៅហ្នុងអ្នកភូមិភាគច្រើនសុទ្ធតែទៅពីត្បូងឃ្មុំពីកំពង់ចាមទៅនៅក្រចេះអ្នកខ្លះឡើងទៅដល់មណ្ឌលគិរីចល័តទៅដើម្បីឱ្យបានច្រើនរួមគ្នាដើម្បីកសាងប្រទេសរបស់យើងថែរក្សាទឹកដីរបស់យើង។ បើស្រឡាញ់ជាតិពិតប្រាកដរួមគ្នាធ្វើអំពើវិជ្ជមានដើម្បីថែរក្សាខេត្តទាំង៤ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជំរុញការអភិវឌ្ឍខេត្តទាំង៤នេះឱ្យកាន់តែរឹងមាំជួយជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលធ្វើបែបនេះទើបល្អជាង»។
លោកក៏បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋធ្វើដំណើរទៅមើលតាមព្រំដែនដោយផ្ទាល់ចាប់ពីខេត្តតាកែវរហូតដល់ខេត្តភាគឦសានដែលផ្លូវខ្លះ ត្រូវបានកងវិស្វកម្មធ្វើមានចម្ងាយតែ៣០ម៉ែត្រ ឬតែ១០ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីបង្គោលព្រំដែន។
លោកលើកឡើងថា៖ «យើងធ្វើផ្លូវធើអី? ដើម្បីកូនខ្មែរជិះទៅឃើញបង្គោលយើងនៅហ្នឹងដើម្បីឱ្យអ្នកភូមិយើងធ្វើកសិកម្មមកដល់ហ្នឹង មិនបាច់ចំណាយលុយធ្វើរបងខ្ពស់តែយកប្រជាជនផ្ទះប្រជាជនចម្ការប្រជាជនជារបងដ៏រឹងមាំរបស់កម្ពុជា។នេះជាអ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើ»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តទៀតថា ពលរដ្ឋខ្លះអត់ដែលទៅដល់ខេត្តភាគឦសានទេ គិតថា«ខេត្តយើងស្រែសុទ្ធព្រៃសុទ្ធស្រួលគេយកអត់ទេ! គ្រាន់តែខ្ញុំទៅថ្ងៃមុនខ្ញុំក៏ចង់ភ្ញាក់ដែរមួយកំណាត់ទៅសុទ្ធតែចម្ការដំឡូង ចម្ការស្វាយចន្ទី ចម្ការកៅស៊ូហើយមិនមែនចម្ការក្រុមហ៊ុនទេ គឺជាចម្ការកៅស៊ូគ្រួសារ មួយគ្រួសារគាត់មាន២ហត្ថ ៣ហត្ថ៤ហត្ថអ្នកខ្លះមានធំបន្តិច»។
លោកបន្តថា បើប្រជាពលរដ្ឋទៅមើលឃើញជាក់ស្តែងប្រហែលជាមានភាពកក់ក្តៅដោយសារនៅខេត្តភាគឦសានមានការរីកចម្រើនមែន។«អ៊ីចឹងខ្ញុំសុំបញ្ជាក់ម្តងទៀតថា ប្រធានបទលើការអភិវឌ្ឍកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្រីភាគី(កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម)គឺមិនខុសពីការអភិវឌ្ឍទ្វេភាគីរវាងប្រទេសនឹងប្រទេសនោះទេ អភិវឌ្ឍន៍ក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ាន១០ប្រទេសគ្មានប្រទេសណាបាត់អធិបតេយ្យភាពទេ។អ៊ីចឹងកន្លែងនេះក៏ដូចគ្នាដែរហីសុំឱ្យបងប្អូនជឿហើយទៅមើលចុះ»។
លើសពីនេះលោកបានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររួមគ្នាការពារទឹកដីហើយការបញ្ចេញនូវអារម្មណ៍បញ្ចេញនូវទស្សនៈទោះបីជាមិនស្របគ្នាក៏ដោយប៉ុន្តែសូមកុំធ្វើអ្វីដែលជ្រុលនិយមនាំឱ្យឈានទៅដល់ការបែកបាក់ឬធ្វើសកម្មភាពអ្វីមួយដែលនាំឱ្យឈានទៅបាត់បង់ស្ថិរភាព។
លោកនាយកដ្ឋមន្ត្រីបានឱ្យដឹងទៀតថា៖ «ខ្ញុំឱ្យគោលការណ៍ឱ្យកងវិស្វកម្មធ្វើយ៉ាងម៉េចយើងឈានទៅដល់ធ្វើផ្លូវដើម្បីឡើងទៅដល់កន្លែងកន្ទុយនាគនៃដីរបស់យើងពីព្រោះអាហ្នឹងខ្ពស់ណាស់ឥឡូវចូលតែពីខាងវៀតណាមតែយើងត្រូវតែពុះពារយ៉ាងណាចំណាយប៉ុនណាក៏ដោយទៅថ្ងៃអនាគតត្រូវធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យកម្ពុជាយើងអាចមានលទ្ធភាពកូនខ្មែរឡើងទៅដល់កន្លែងកន្ទុយនាគហ្នឹងតាមទឹកដីខ្មែរយើងតែម្តងនេះជាមហិច្ឆតារបស់យើង»។
ការថ្លែងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកបានចុះទៅត្រួតពិនិត្យនៅតាមតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាមនៅខេត្តក្រចេះនិងមណ្ឌលគិរី កាលពីថ្ងៃទី៣០ខែកក្កដាឆ្នាំ២០២៤ ដែលជាដំណើរទៅពិនិត្យមើលតាមតំបន់ព្រំដែនដោយផ្ទាល់ជាលើកដំបូង ចាប់តាំងពីលោកឡើងកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រី អស់រយៈពេលប្រមាណមួយឆ្នាំមក។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហោះសារនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី៣១ខែកក្កដាថា៖«កម្លាំងដែលអាចការពារបូរណភាពទឹកដី ជាពិសេសតាមបណ្តោយព្រំដែន ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងចីរភាពយូរអង្វែងបំផុត គឺប្រជាជន មិនមែនកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទេ។ ហេតុដូច្នេះ ការកសាង អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម រួមទាំងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់ ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនគឺជាការចាំបាច់»។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្រេចដាក់ខេត្តខ្មែរចំនួន៤នៅភាគឦសានគឺខេត្តក្រចេះ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី និងស្ទឹងត្រែងចូលទៅក្នុងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ត្រីកោណ CLV -DTA ហើយឡាវក៏បានដាក់ខេត្ត៤នៅជាប់ព្រំដែនផងដែរ ខណៈវៀតណាមដាក់៥ខេត្តដែលគម្រោងនេះបានធ្វើឡើងចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៩មកម្ល៉េះប៉ុន្តែទើបតែមានប្រតិកម្មរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរក្នុងរយៈពេលប្រមាណជា២សប្តាហ៍កន្លងមកនេះ។ នេះបើយោងតាមរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា។
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្ដីពី «តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជា ឡាវ វៀតណាម (CLV -DTA)»ដែលធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២ខែសីហាឆ្នាំ២០២៤ថ្នាក់ដឹកនាំរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា ដែលជាអ្នកធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវពីបញ្ហាព្រំដែន កម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ បានធានាអះអាងយ៉ាងមុតមាំថា ការចូលរួមរបស់កម្ពុជានៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV –DTA នឹងពុំធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់ទឹកដី ឬក៏អាចធ្វើឱ្យប្រជាជនវៀតណាមចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានដោយសេរីដូចការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួននោះទេ ពីព្រោះគម្រោងនេះមិនបានរំលាយព្រំដែនចូលគ្នានោះទេ ពោលគឺប្រទេសទាំង៣នៅតែបន្តរក្សាអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីរៀងៗខ្លួនដដែល។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះលោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា លោកមានមោទនភាពដែលរដ្ឋាភិបាលបានស្ថាបនាផ្លូវទៅកាន់ខេត្តភាគឦសានខណៈកាលពីមុនដើម្បីទៅខេត្តភាគឦសានគឺត្រូវធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តាមប្រទេសវៀតណាមដោយសារតែកម្ពុជាគ្មានផ្លូវ។បច្ចុប្បន្ននៅតែតំបន់កន្ទុយនាគដែលមិនទាន់មានផ្លូវ។លោកលើកឡើងថា នៅខាងទឹកដីវៀតណាមគេបានអភិវឌ្ឍដាំដំណាំខៀវស្រងាត់ជាពិសេសចម្ការកាហ្វេដោយពុំមានទុកដីឱ្យនៅទំនេរឡើយលើកលែងតែតំបន់ដែលគេទុកសម្រាប់អភិរក្ស។
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់អ្នកកាសែតទាក់ទងទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លោក សុខ ទូច បានថ្លែងថា៖ «តាមប្រសាសន៍របស់សម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា ប្រជាជនជាកម្លាំងដែលអាចការពារបូរណៈភាពទឹកដីជាសម្តីទស្សនវិជ្ជាលោកចង់និយាយថាផ្លូវព្រំដែនមានហើយប្រជាជនជាភ្នែកម្នាស់ទៅមើលទៅ! បើទ័ពវាតិចជាងប្រជាជន»។លោកបន្តថា៖ «ដល់ប្រជាជនមើលឃើញខុសឆ្លុះកញ្ចក់ម៉ោប្រាប់ម៉ោថាកន្លែងណាកាត់ឱ្យយួន!ពីព្រោះប្រជាជនហ្នឹងហើយជារបងការពារលោកចង់និយាយអ៊ីចឹង ព្រោះគាត់បណ្ឌិតគាត់រៀនទស្សនវិជ្ជាខ្ញុំក៏បណ្ឌិតក៏រៀនទស្សនវិជ្ជា គាត់ចង់បង្កប់ទស្សនវិជ្ជាអ៊ីចឹង ប្រជាជនវាជារបងដ៏រឹងមាំបានន័យថាម៉េច?ព្រោះមានផ្លូវព្រំដែនហើយធ្វើដំណើរទៅឃើញជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យរដ្ឋាភិបាលវិញខុសកន្លែងណា?»។
គួរបញ្ជាក់ថា រហូតមកដល់ពេលនេះកម្ពុជាវៀតណាម បានបោះបង្គោលព្រំដែនរួមគ្នាសរុបបាន៩០ភាគរយហើយនៅសល់តែ១០ភាគរយទៀតទេក្នុងចំណោមព្រំដែនគោកជាប់ប្រទេសវៀតណាមដែលមានប្រវែង ១ ២៧០គីឡូម៉ែត្រ។គណៈកម្មការព្រំដែនកម្ពុជាធ្លាប់បានឱ្យដឹងកាលពីពេលកន្លងមកថា តំបន់ប្រទាញប្រទង់គ្នាជាមួយភាគីវៀតណាម ដែលមិនទាន់អាចកំណត់ខណ្ឌសីមាបាននោះគឺស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ដាក់ដាំ និងតំបន់អូរហ៊ុជ ស្ថិតក្នុងស្រុកអូររាំង ខេត្តមណ្ឌលគិរី ។
កាលពីថ្ងៃទី២ ខែសីហា ខេមបូចា បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់ពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃដំណើរការអភិវឌ្ឍនៅតាមតំបន់ព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាមក៏ដូចជាការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមព្រំដែនពីលោក ថង សាវុន អភិបាលខេត្តមណ្ឌលគិរីក៏ប៉ុន្តែលោកបានថ្លែងថា លោកមិនមែនជាអ្នកនិយាយជាមួយអ្នកកាសែតអីទេហើយក៏បានចុចបិទទូរសព្ទ។
ចំណែកសកម្មជនសង្គមស៊ីវិល២នាក់ដែលខេមបូចាបានទាក់ទងបានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយដោយថ្លែងថា នេះជាប្រធានបទរសើបពួកគេមិនអាចធ្វើអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
យ៉ាងណាក្តីលោក ប្រង់ ណុប ប្រធានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចពូនងរស់នៅឃុំរយ៉ ស្រុកកោះញែក ខេត្តមណ្ឌលគិរីបានថ្លែងសាទរចំពោះការបន្តធ្វើការអភិវឌ្ឍនៅតាមតំបន់ព្រំដែនខណៈដែលលោកថា បច្ចុប្បន្ននៅខេត្តមណ្ឌលគិរីមានការធ្វើផ្លូវជាតិផ្លូវលំបានល្អច្រើនហើយដែលបានបង្កភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ។ប៉ុន្តែលោកនិយាយថា ជនជាតិដើមភាគតិចពូនងរបស់លោកនៅជួបការលំបាកច្រើនជាពិសេសព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់បង់ដីធ្លី ខណៈដែលសហគមន៍បានស្នើសុំចុះបញ្ជីដីសមូហភាព២-៣ឆ្នាំហើយប៉ុន្តែមិនទាន់ឃើញមានការចុះមកវាស់វែងនិងមិនទាន់ទទួលបានការចុះបញ្ជីនៅឡើយទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកយើងជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងមានការព្រួយបារម្ភខ្លាចអនាគតទៅ បាត់បង់ដីអារុកអារក្សអ្នកតាព្រៃភ្នំតាំងពីដូនពីតារបស់ពួកយើង ខ្លាចទី១ខ្លាចពីខាងក្រៅទន្ទ្រានកាន់កាប់ ខ្លាចទី២ខ្លាចក្រុមហ៊ុនទន្ទ្រានឈូសឆាយយកកន្លែងផ្នូរខ្មោចដូនតាពួកយើងធ្វើឱ្យពួកយើងឈឺគ្រុន»។
ប្រធានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចរូបនេះបានអំពាវនាវសូមឱ្យអាជ្ញាធរខេត្តក៏ដូចជាស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាលជួយពន្លឿនការចុះបញ្ជីដីសហគមន៍របស់ពួកគាត់ឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីឱ្យមានការការពារតាមផ្លូវច្បាប់ចៀសវាងការរំលោភបំពានដីសហគមន៍របស់ពួកគាត់ ខណៈជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះមានអ្នកពីខាងក្រៅនាំគ្នាចូលមកកាប់ឈូសឆាយដីព្រៃលក់ធ្វើឱ្យសហគន៍ជនជាតិដើមភាគតិចជួបការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងដោយសារបាត់បង់ព្រៃឈើដែលធ្លាប់អាស្រ័យផលនិងគ្មានដីវាលសម្រាប់ឃ្វាលគោឃ្វាលក្របី។
ជាមួយគ្នានេះអ្នកឃ្លាំមើលសង្គមបានគាំទ្រឱ្យមានការអភិវឌ្ឍនិងសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់ឱ្យបានខ្វាត់ខ្វែងនៅតាមព្រំដែន និងលើកទឹកចិត្តចែកដីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅរស់នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការការពារទឹកដី។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា បានថ្លែងថា ជាការពិតបច្ចុប្បន្ននៅតាមបណ្តោយព្រំដែន ជាពិសេសនៅភូមិភាគឦសានមិនសូវមានមនុស្សរស់នៅទេ ហើយជាពិសេសក៏មិនសូវមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជាផ្លូវថ្នល់ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ទីផ្សារដែលអាចទ្រទ្រង់ដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។ ហេតុដូច្នេះហើយលោកលើកឡើងថា ដើម្បីជំរុញ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅរស់នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនហើយរដ្ឋាភិបាលគួរតែមានគោលនយោបាយ ប្រសិនបើមានគោលនយោបាយរួចហើយត្រូវតែពង្រីកគោលនយោបាយទាំងអស់នោះ។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន បញ្ជាក់ថា៖ «ទី១ត្រូវផ្តល់ដីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងរស់នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនដើម្បីឱ្យគាត់មានជាកម្មសិទ្ធទាំងក្នុងការរស់នៅនិងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត។ ទី២រដ្ឋត្រូវតែកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជាសាលារៀនមន្ទីរពេទ្យមណ្ឌលសុខភាព ទីផ្សារអីជាដើមដើម្បីជាមូលដ្ឋានសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅទីនោះ»។
តាមរយៈយន្តការនេះ លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ជឿថា វានឹងអាចក្លាយទៅជាកម្លាំងជំរុញដែលអាចទាក់ទាញប្រជាពលរដ្ឋឱ្យទៅរស់នៅធ្វើកសិកម្ម និងប្រកបរបរនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនហើយកាលណាមានសកម្មភាពផុសផុលមានមនុស្សទៅរស់នៅតិច ឬច្រើនប្រជាពលរដ្ឋនឹងចូលរួមចំណែកជួយការពារព្រំដែនកម្ពុជាយើង។
លោកបន្ថែមថា៖ «ព្រំដែនដែលមានប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅជាប្រចាំទើបជាព្រំដែនដែលមានការដុះដាល និងមិនដាច់ដោច»។
ចំណែកលោក យី សុខសាន្ត មន្ត្រីអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានថ្លែងថា តាមទស្សនៈរបស់លោកបើសិនជាប្រទេសមួយដែលមានការគ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់មានព្រំប្រទល់ច្បាស់លាស់ការអភិវឌ្ឍនៅតាមព្រំដែនទោះបីមានប្រជាជនរស់នៅឬក៏គ្មានប្រជាជនរស់នៅក៏រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែស្ថាបនាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឱ្យបានល្អប្រសើរនិងកំណត់ព្រំដែនឱ្យបានច្បាស់លាស់ដែរ។
លោកបានលើកឡើងថា នៅតាមប្រទេសមួយចំនួនដូចជានៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់គេធ្វើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរួចហើយ គេយករោងចក្រសហគ្រាសទៅដាក់នៅតាមជាយដែនហ្នឹង ហើយគេលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគេទៅរស់នៅក្នុងតំបន់ហ្នុងដើម្បីការពារទឹកដីរបស់គេផងដែរ។
លោកបន្តថា នៅពេលដែលមានការកំណត់ព្រំដែនច្បាស់លាស់ហើយមានការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតាមព្រំដែន បើសិនជាអត់មានមនុស្សរស់នៅក៏វាគ្មានហានីភ័យដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលយើងបារម្ភនៅពេលណាដែលយើងធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍រួមគ្នាដូចជាថ្មីៗនេះដែលគេហៅថាតំបន់អភិវឌ្ឍន៍CLVនេះ វាក៏មិនបាត់បង់ទឹកដីទៅណាដែរបើសិនជាយើងគ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់ជាពិសេសពលរដ្ឋនៃប្រទេសនីមួយៗដែលមកស្នាក់អាស្រ័យឬក៏មករកស៊ីបើយើងអាចគ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់វាអត់បាត់បង់ទៅណាទេហើយវាក៏គ្មានហានីភ័យដែរ»៕
