ប្រជាពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសាររស់នៅក្នុងខេត្តកណ្តាល ដែលបានទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងស្តារប្រឡាយមេ៨៨ដើម្បីរំដោះទឹកកុំឱ្យជន់លិចនោះ កំពុងតែព្រួយបារម្ភថាពួកគេនឹងទទួលបានសំណងមិនសមរម្យសម្រាប់ផ្ទះសំបែង និងដីរបស់ពួកគេ ខណៈដែលការអភិវឌ្ឍប្រឡាយនេះបានដំណើរការកាលពីដើមខែសីហា។ ចំពោះដំណើរការនៃការអភិវឌ្ឍលើគម្រោងស្តារប្រឡាយនេះ ហាក់នៅតែបង្ហាញពីភាពមន្ទិល ដោយសារមិនទាន់មានអ្នកភូមិណាម្នាក់អាចក្តាប់ជុំនូវរាល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីគម្រោង ឬសំណងច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ។
កាលពីថ្ងៃពុធសប្តាហ៍មុន យ៉ាងហោចណាស់មានគ្រឿងចក្រអេស្កាវ៉ាទ័រ ចំនួន១០គ្រឿង បានមកដល់ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពពង្រីកប្រឡាយមេ៨៨ នៅតាមបណ្តោយឃុំបឹងខ្យាង និងព្រែកស្លែង ក្នុងស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ដែលកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្ទះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនខ្នង ដែលស្ថិតនៅអមសងខាងប្រឡាយ។ ចំណែកអាចម៍ដីត្រូវបានគេចាក់ចូលទៅក្នុងទីធ្លាផ្ទះរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ ខណៈផ្ទះខ្លះត្រូវបានគេបាញ់ថ្នាំព័ណ៌ដោយមានសញ្ញាសម្គាល់ និងបានបោះបង្គោលបញ្ឈរនៅជុំវិញផ្ទះរបស់ពួកគេ។
ការណ៍នេះបានធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានផ្ទះនៅជាប់ប្រឡាយ មានការព្រួយបារម្ភ ដោយសារពួកគេមួយចំនួនមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មានអំពីគម្រោងនេះនៅឡើយ។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ អ្នកភូមិរស់នៅក្នុងឃុំបឹងខ្យាង ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយគម្រោងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិថ្មី ដែលអ្នកខ្លះត្រូវបានគេគំរាមកំហែងថានឹងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់នៅពេលពួកគេតវ៉ាដើម្បីការពារផ្ទះរបស់ពួកគេ និងបានស្នើសុំសំណងសមរម្យ។ ក្រោយការតវ៉ាអស់រយៈពេលជាងពីរឆ្នាំ អ្នកភូមិបានសម្រេចចិត្តទទួលយកសំណងដើម្បីសាងសង់ផ្ទះថ្មី។
លោក គួន សំអាត វ័យ ៥០ឆ្នាំ ដែលជាជនរងគ្រោះម្នាក់នៃគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មី បាននិយាយថា ដីស្រែរបស់លោកចំនួន ០,៤ហិកតាត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់នៅពេលនោះ។ លោកព្រួយបារម្ភអំពីគម្រោងពង្រីកប្រឡាយនេះ ដោយសារមិនទាន់ឃើញមាន
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ណាម្នាក់បានចុះទៅពិនិត្យតំបន់នោះ ហើយក៏គ្មានអ្នកភូមិណាម្នាក់បានដឹងអំពីផែនការអភិវឌ្ឍន៍ ឬសំណងដែលរដ្ឋនឹងផ្តល់ជូនពួកគេឡើយ។
លោក សំអាត និយាយថា នេះជាលើកទី២ហើយ ដែលលោកទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋ បើទោះជាលោកអះអាងថា លោកមិនជំទាស់នឹងការអភិវឌ្ឍក៏ដោយ។ ការលើកឡើងបែបនេះ ក៏ដោយសារលោកនៅសង្ឃឹមថា អាជ្ញាធរនឹងយកចិត្តទុកដាក់លើសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដូចជាការជូនដំណឹងអំពីគម្រោងនេះ ពិភាក្សាអំពីសំណងសមស្របតាមតម្លៃទីផ្សារ និងទំហំនៃការខូចខាតជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានអារម្មណ៍មិនសប្បាយចិត្តព្រោះយើងរស់នៅក្នុងសង្គមដែលមានការដឹកនាំ និងអាជ្ញាធរត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនទទួលយកការអភិវឌ្ឍបែបនេះទេ។ រដ្ឋត្រូវផ្តល់ដំណឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋជាមុនសិន ព្រោះយើងមិនមែនជាអ្នករស់នៅដោយការរំលោភយកដីខុសច្បាប់ទេ»។
លោក សំអាត ធ្លាប់បានសួរទៅអាជ្ញាធរអំពីគម្រោងប្រឡាយនេះ ប៉ុន្តែគ្មាននរណាម្នាក់អាចបកស្រាយប្រាប់លោកបានទេថា តើផ្ទះចំនួនប៉ុន្មានខ្នងនឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់។ លោកបានជំរុញឱ្យក្រសួងទទួលបន្ទុកលើគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ជួយធានាសំណងសមរម្យជូនប្រជាពលរដ្ឋ ដោយមិនឱ្យដូចសំណងដែលពួកគេផ្តល់ជូនអ្នកភូមិផ្សេងទៀត ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយគម្រោងព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិថ្មី។
លោកសំអាត និយាយថា៖ «ពួកយើងបានត្រឹមតែមើលមុខគ្នាទៅវិញទៅមក ព្រោះយើងមិនដឹងថាពេលណាគេមកឈូសឆាយផ្ទះរបស់ពួកយើងទេ។ ខ្ញុំស្នើថា ការអភិវឌ្ឍណាមួយត្រូវតែធ្វើឡើងដោយមានការសហការពីប្រជាពលរដ្ឋ និងដោយតម្លាភាព»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតដែលកំពុងរស់នៅភូមិប្រាសាទ លោក ញ៉េប អឿង វ័យ ៦០ឆ្នាំ បានអះអាងថា គម្រោងពង្រីកប្រឡាយបានប៉ះពាល់មួយផ្នែកធំនៃរបងផ្ទះរបស់លោក។ លោកអឿង បានស្នើឱ្យអាជ្ញាធរទទួលបន្ទុកគម្រោង ចែករំលែកព័ត៌មានឱ្យបានទូលំទូលាយ និងផ្តល់សំណងតាមតម្លៃទីផ្សារ។ លោកបានបន្ថែមថា ពួកគេមិនគួរណាចាប់ផ្តើមគម្រោងនេះដោយមិនបានប្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានដឹងច្បាស់ពីវានោះទេ។
លោកអឿង បានសម្ដែងការមិនពេញចិត្តចំពោះអាកប្បកិរិយារបស់ក្រុមអាជ្ញាធរក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។ ប្រជាពលរដ្ឋនឹងមានទំនុកចិត្ត និងជឿជាក់លើសំណងប្រសិនបើមានព័ត៌មានបន្ថែម។
លោកអឿង បានចង្អុលបង្ហាញពីបញ្ហាផ្សេងទៀតថា៖ «អាជ្ញាធរនិយាយថា ពួកគេនឹងមិនសងសំណងទេ ព្រោះយើងបានសង់ផ្ទះនៅលើដីរដ្ឋ ប៉ុន្តែខ្ញុំមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិ ដែលជាប្លង់រឹង»។ ដោយលោកបន្ថែមថា៖ «យើងមិនដឹងថាអ្នកណាជាអ្នកទទួលខុសត្រូវទេ ហើយក៏មិនមានការប្រជុំដែរ។ ការងារបានចាប់ផ្តើមភ្លាមៗ។ ប្រជាជនអត់ដឹងអីទេ ដូចបញ្ហាដីព្រលានយន្តហោះថ្មីអ៊ីចឹង»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតឈ្មោះ អឿង សារី ចង់ឲ្យអាជ្ញាធរបង្ហាញឆន្ទៈក្នុងការផ្តល់សំណងសមរម្យជូនប្រជាពលរដ្ឋ ព្រោះពួកគេមិនបានរស់នៅដោយខុសច្បាប់លើដីរបស់រដ្ឋដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។ អ្នកស្រីសារី ក៏បាននិយាយដែរថា អាជ្ញាធរគួរយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែមទៀតដល់ពួកគេ ជាជាងដាក់បន្ទុកលើការអភិវឌ្ឍ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «យើងមិនដែលជំទាស់នឹងការអភិវឌ្ឍនោះទេ ប៉ុន្តែប្រសិនបើមានសំណងសមរម្យក្នុងការផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅ ប្រជាជននឹងរីករាយជាមួយការអភិវឌ្ឍ»។
បើយោងតាមមេភូមិប្រាសាទ លោក ព្រឿង ហេង វ័យ ៦៨ឆ្នាំ ឱ្យដឹងថាផ្ទះប្រហែល១០ខ្នង នឹងរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះនៅក្នុងភូមិរបស់លោក បើទោះបីជាដីរបស់រដ្ឋមានត្រឹមតែ ១៦ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះត្រូវបានកំណត់ក្នុងផែនការសម្រាប់ការពង្រីកប្រឡាយ។
នៅពេលត្រូវបានចោទសួរអំពីសំណង មេភូមិរូបនេះបានប្រកែកថា លោកមិនមានព័ត៌មានច្បាស់លាស់។ លោកអះអាងថា៖ «ពួកគេមិនបានប្រាប់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានទេ ពួកគេគ្រាន់តែយកអេស្កាវ៉ាទ័រមកប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំមិនដឹងពីគម្រោងនេះទេ ហើយវានឹងទៅជាយ៉ាងណានៅថ្ងៃអនាគតនោះ»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ មេឃុំបឹងខ្យាង លោក ណៃ ចាន់ឌី មានប្រសាសន៍ថា មិនទាន់មានការបញ្ជាក់ច្បាស់ថាផ្ទះមួយណានឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះទេ ដោយសារក្រសួងកំពុងវាស់វែងពីទំហំនៃផលប៉ះពាល់ ដូច្នេះលោកមិនអាចផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតដល់ ខេមបូចា បានទេ។
លោក ចាន់ឌី បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថាតើវាប៉ះពាល់ដល់ផ្ទះ ឬអត់ទេព្រោះ [យើង] កំពុងរង់ចាំខាង[ក្រសួង] បញ្ចប់ការវាស់វែង ទើបខ្ញុំអាចឆ្លើយថាដីមួយណាជារបស់រដ្ឋ»។
អភិបាលរងខេត្តកណ្តាល លោក ឌឹម បូរ៉ា និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម លោក ចាន់ យុត្ថា មិនបានលើកទូរសព្ទទេនៅពេលដែល ខេមបូចា បានទាក់ទងទៅពួកលោកកាលពីថ្ងៃ
សុក្រ។
ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋបាលសាលាខេត្តកណ្តាល បានចេញលិខិតមួយដោយបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្របង្វែរទឹកជន់លិចក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ហៅថា «ផែនការវិនិយោគ
ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងប្រព័ន្ធលូរំដោះទឹក ដើម្បីបញ្ចៀសការជន់លិចក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ» ដែលធ្វើឡើងក្រោមក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម។
ចំពោះផលប៉ះពាល់លើផ្ទះ និងស្រែចំការ គឺរដ្ឋាភិបាលនឹងផ្តល់សំណងនៅពេលដែលក្រុមការងារបញ្ចប់ការអង្កេត និងស្រង់របាយការណ៍លម្អិតលើផលប៉ះពាល់ និងប្រមូលទិន្នន័យនៅស្ទឹងតូច ក្នុងឃុំរលាំងកែន ឃុំរកា និងឃុំដើមឬស ក្នុងស្រុកកណ្តាលស្ទឹង។
តំបន់មួយចំនួនទៀតនៅស្ទឹងក្រោម គឺទន្លេបាទី កំពង់តាឡុង និងភូមិស្រុកចេក ក្នុងឃុំបឹងខ្យាង នៃស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ក៏ត្រូវបានដាក់បញ្ចូលក្នុងគម្រោងនេះផងដែរ។
យោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹងឱ្យដឹងថា៖ «គោលការណ៍ដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ និងសំណងជូនប្រជាពលរដ្ឋ គឺស្របតាមនីតិវិធី និងឯកសារច្បាប់ ដែលអគ្គនាយកដ្ឋានដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ដោយសារគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ក្រោមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាអ្នកទទួលបន្ទុក»។
លោក វ៉ាន់ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា យោងតាមគោលការណ៍ច្បាប់ និងក្រមបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិ ផលប៉ះពាល់បរិស្ថានលើសង្គមដែលបណ្តាលមកពីការអភិវឌ្ឍន៍របស់រដ្ឋ ឬឯកជនត្រូវតែមានការវាយតម្លៃ។ បើនិយាយពីនីតិវិធី ការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋានត្រូវតែធ្វើឡើង។
លោកនិយាយថា៖ «សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី រដ្ឋត្រូវប្រើប្រាស់ច្បាប់ដីធ្លីដើម្បីដោះស្រាយសំណងសមរម្យសម្រាប់អ្នកភូមិដែលរងគ្រោះ។ ប្រជាពលរដ្ឋក៏មានសិទ្ធិសួរព័ត៌មានដើម្បីរកដំណោះស្រាយផងដែរ»។
កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំមុន របាយការណ៍របស់សមាគមធាងត្នោតបានបង្ហាញពីករណីនៃការបណ្តេញចេញចំនួន១២ករណី នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល និងខេត្តតាកែវ ដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ ហើយមិនទទួលបានសំណងគ្រប់គ្រាន់៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Kandal Villagers In The Dark About 88 Canal Project, Seek More Information From Authorities
