ប្រជាពលរដ្ឋជាង១០០នាក់បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅសាលាឃុំអំពិល និងសាលាស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀងនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ ដើម្បីដាក់ញត្តិដោយជំរុញឱ្យជួយពន្លឿនដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីដែលពួកគាត់អះអាងថា ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនមួយបានចូលគ្រប់គ្រងយកជាង១០ឆ្នាំមកហើយក្រោមរូបភាពទទួលបានសិទ្ធិវិនិយោគពីរដ្ឋាភិបាល។
យោងតាម ខ្លឹមសារញត្តិគឺពួកគាត់ជំរុញឱ្យដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគាត់៦៧០ហិកតា ជាកម្មសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋចំនួន៤៤០គ្រួសារ ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនមួយឈ្មោះអិន ខេ វេន ឈ័រ (NKV) ចូលគ្រប់គ្រងតាំងពីឆ្នាំ២០១០។
លោក វ៉ា ភា ជាកសិករម្នាក់ក្នុងចំណោមកសិករដែលប្រមូលផ្តុំគ្នានៅព្រឹកនេះ ថ្លែងថា លោកអាស្រ័យផលលើដីនោះតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ ក្រោយសម័យខ្មែរក្រហម។ លោកថា ក្រោយពេលដែលក្រុមហ៊ុនចូលកាន់កាប់កាលពីឆ្នាំ២០១០មកលោកជួបការលំបាក ព្រោះមិនមានដីបង្កបង្កើនផល។
លោក វ៉ា ភា ថ្លែងថា ៖«ជួបការលំបាកបាត់បង់ចំណូលចិញ្ចឹមគ្រួសារ បាត់បង់ដីធ្វើកសិកម្ម»។
កសិករម្នាក់ទៀត លោក ចាន់ ផន ថ្លែងថា កាលពីឆ្នាំ២០១០ អាជ្ញាធរហៅពលរដ្ឋទៅប្រជុំនៅស្នាក់ការបក្សប្រជាជននៅស្រុករមាសហែក ដោយប្រាប់ថា ដីរបស់ពួកគាត់ត្រូវប្រគល់ឱ្យក្រុមហ៊ុនហើយ ដោយមិនបានសួរយោបល់ ឬដោះស្រាយសំណងឱ្យពួកគាត់នោះទេ។
លោក ចាន់ ផនបាននិយាយថា៖«អត់ដឹងអីផងអាជ្ញាធរខេត្តគេហៅទៅប្រកាសប្រាប់នៅមន្ទីរបក្សស្រុកហ្នឹង។ គេហៅថា ទៅប្រជុំនៅស្រុក ដល់ទៅដល់គេប្រកាសប្រាប់ថា ដីហ្នឹងឱ្យទៅក្រុមហ៊ុនហើយ»។
អ្នកស្រី មុំ សារ៉ាយ ជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត ដែលចូលរួមប្រមូលផ្តុំនៅព្រឹកនេះដែរ អះអាងថា ដីរបស់គាត់ត្រូវក្រុមហ៊ុនចូលគ្រប់គ្រងយកចំនួនជាង២ហិតកា។ អ្នកស្រីថ្លែងថា ទាំងរូបគាត់ និង អ្នកភូមិផ្សេងទៀតជួបការលំបាក ក្រោយបាត់បង់ដីធ្វើកសិកម្មដោយអ្នកខ្លះឱ្យកូនឈប់រៀន អ្នកខ្លះធ្វើចំណាកស្រុក ដើម្បីរកការងារធ្វើបានចំណូលចិញ្ចឹមជីវិត។
អ្នកស្រី មុំ សារ៉ាយបាននិយាថា៖«ស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលជួយពន្លឿនការដោះស្រាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ផង។ កសិកររស់ដោយសារដី បើអត់មានដីគាត់អត់ដឹងថា ពឹងអីចឹង ពលរដ្ឋខ្វះជីវភាពកូនៗក៏រៀនមិនបានច្រើនដែរ ព្រោះត្រូវចេញទៅធ្វើការរកស៊ីជួយគ្រួសារ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ មេឃុំអំពិលលោក ជា សារ៉ន ថ្លែងថា លោកបានដឹងពីសំណើ និងទុក្ខលំបាករបស់ពួកពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែលោកថា ជាដីវិនិយោគរបស់រដ្ឋាភិបាលទើបនៅថ្នាក់ឃុំមិនហ៊ានចេញមុខដោះស្រាយទេ មានតែបញ្ជូនបញ្ហានេះទៅថ្នាក់ស្រុក។
លោក ជា សារ៉ន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ដីនេះជាដីស្ថិតនៅក្នុងគម្រោងវិនិយោគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលជាដី ស ជ ណ ដីក្រសួងកសិកម្ម ចឹងឃុំអត់ហ៊ាន អត់ហ៊ានលូកដៃព្រោះវាទាក់ទិនត្រង់ថា ពេលឃុំទទួលព័ត៌មានពីពលរដ្ឋហើយនឹងធ្វើជាស្ពានបញ្ជូនទៅឱ្យស្រុកជួយ»។
លោកមេឃុំរូបនេះ បញ្ជាក់ថា ដើមឡើយនៅប្រមាណ៣០ឆ្នាំមុនដីនេះជាដីរបស់រដ្ឋ ប៉ុន្តែដោយសារជាដីព្រៃនៅទំនេរអាជ្ញាក៏ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបង្កបង្កើនផលបណ្តោះអាសន្ន ហើយនៅឆ្នាំ២០១០នៅពេលរដ្ឋាភិបាលយកដីនេះវិនិយោគឱ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនក៏ផ្ទុះជម្លោះឡើង។
នៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ ប្រធានរដ្ឋបាលសាលាស្រុកលោក ហម ហឿនបានទទួលយកញត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនេះ ដែលលោកថា ការសម្រេចយ៉ាងណានោះមិនមាននៅឡើយទេព្រោះអភិបាលស្រុកជាប់បេសកកម្មមិននៅកន្លែង។
លោក ហម ហឿន មានប្រសាសន៍ថា៖«ពាក់ព័ន្ធការងារហ្នឹងខ្ញុំក៏មិនទាន់ដឹងថា យ៉ាងម៉េចដែរ ទាល់តែពេលខ្ញុំយកញត្តិហ្នឹងជូនអភិបាលស្រុករួចហើយ លោកអភិបាលស្រុកគាត់ប្រជុំសម្រេចយ៉ាងម៉េចអីចាំខ្ញុំជូនដំណឹងបន្ថែមទៅបងវិញ»។
វណ្ណ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ថ្លែងថា ការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីជូនពលរដ្ឋហាក់ដូចជា មិនសូវសកម្មទេ ហើយផ្ទុយទៅវិញបែរជាមានការបង្ក្រាប ឬចាប់ខ្លួនពលរដ្ឋដែលជនរងគ្រោះទៅវិញ។ លោកមើលឃើញថា ការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីនៅកម្ពុជាមិនចប់ទេ ដោយសារតែបច្ចុប្បន្នមានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការដោះស្រាយ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបង្កើតបញ្ហាថ្មីៗបន្ថែមទៀត។
លោក វណ្ណ សុផាត បានមានប្រសាសន៍ថា៖«ការដោះស្រាយមិនទាន់ចប់ផង បង្កើតរឿងថ្មីបន្ថែមទៀត ដូចជានៅស្វាយរៀង នៅព្រលានយន្តហោះថ្មី ដូចជាគម្រោងសាងសង់ផ្លូវល្បឿនលឿនពីភ្នំពេញទៅកំពង់សោម ឥឡូវហ្នឹងក៏មានឮគម្រោងជីកប្រឡាយពីទន្លេមេគង្គដល់ខេត្តកែបទៅទៀត។ ប្រជាពលរដ្ឋ អង្គការសង្គមស៊ីវិល សហគមន៍អន្តរជាតិក៏មិនជំទាស់ជាមួយការអភិវឌ្ឍ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍកុំឱ្យមានទឹកភ្នែករាស្ត្រ»។
លោក ចាន់ ផន ថ្លែងថា បញ្ហាដីធ្លីនេះ លោក និងអ្នកភូមិផ្សេងទៀត បានប្រឹងប្រែងរកដំណោះស្រាយពីស្ថាប័នជាច្រើនទាំងនៅភ្នំពេញ និងនៅថ្នាក់ខេត្តនៅពេលកន្លងមក ប៉ុន្តែហាក់មិនមានដំណោះស្រាយអ្វីទេ។
លោក ចាន់ ផន បន្ថែមថា៖«បើស្នើទៅស្រុកប្រហែល៥ដងហើយ បើស្នើទៅក្រសួងប្រហែល៦ទៅ៧ដងហើយ។ ទៅក្រសួងសំខាន់ៗទាំងអស់នៅស្រុកខ្មែរ ក្នុង១ក្រសួងទៅ៤ទៅ៥ ឯកសារគរដល់ចង្កេះហើយ»។
កសិករទាំងជាង១០០នាក់នេះ ក្រោយដាក់ញត្តិនៅសាលាឃុំអំពិល និងសាលាស្រុកហែកនៅព្រឹកថ្ងៃអង្គារនេះ ហើយក៏នាំគ្នាថ្លែងសារថាមហ្វេសប៊ុករបស់«សមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC Cambodia) ដោយបញ្ជាក់ថា ដីគឺជាជីវិតរបស់ពួកគាត់បើមិនមានដំណោះស្រាយគឺពួកគាត់មិនឈប់តវ៉ានោះទេ៕
