សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

ផ្ទៃដីតំបន់ការពារធម្មជាតិជិតមួយលានហិកតាត្រៀមកាត់ជាកម្មសិទ្ធិឯកជន

មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សកំពុងដើរល្បាតក្នុងព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។ (ខេមបូចា/បញ្ញា ឆព័ណ្ណ)
មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សកំពុងដើរល្បាតក្នុងព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តព្រះវិហារ កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។ (ខេមបូចា/បញ្ញា ឆព័ណ្ណ)

ដីសាធារណៈ​របស់​រដ្ឋ​ជាង​ ៩៣០ ០០០​ហិកតា​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារធម្មជាតិត្រៀមធ្វើអនុប្រយោគ និង​បែង​ចែក​សម្រាប់​កម្មសិទ្ធិ​ឯកជន​ នេះ​បើ​តាម​អនុក្រឹត្យ​មួយ​ដែល​ចុះហត្ថលេខា​ដោយ​ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ហ៊ុន សែន កាលពី​ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា កន្លង​មក​។​

ប្រ​ជា​ពល​រដ្ឋរស់​នៅ​តំបន់​ការពារធម្មជាតិ​ក្នុង​ខេត្ត​ចំនួន​១៥ នៅពេល​នេះនឹង​​បាន​ទទួល​សិទ្ធិ​កាន់​កាន់​ដីជា​លក្ខណៈឯកជន ខណៈ​ដែល​អាជ្ញាធរខេត្ត និង​ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​ជា​អ្នក​កំណត់​អត្តសញ្ញាណ​។ នេះ​បើ​តាម​អនុក្រឹត្យ​ដដែល និង​សេចក្ដី​សម្រេច​របស់​ទីស្ដីការគណរដ្ឋមន្ត្រី​ចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ខែ​មិថុនា​។​

អនុក្រឹត្យលេខ​២៤៥ នឹង​ផ្ដល់​ដី​កម្មសិទ្ធនេះ​ទៅ​កាន់​សហគមន៍ និង​អ្នក​ដែល​បាន​រស់​នៅ​ក្នុង​តំបន់​អភិរក្ស​នោះ​ជាយូរ​មកហើយ​ ដែល​កន្លង​មក​អ្នក​ទាំង​នេះ​មិន​ត្រូវ​បាន​អនុញ្ញាឲ្យ​មាន​កម្មសិទ្ធិលើ​ដីដែល​កំពុង​រស់​នោះទេ​។ នៅពេល​នេះអ្នក​ទាំង​នោះ​មាន​សិទ្ធិ​ស្រប​ច្បាប់​លើ​ដី​ដែល​ខ្លួន​បាន​កាន់​កាប់ និង​មាន​ប្លង់កម្មសិទ្ធិ​ត្រឹម​ត្រូវ​ផង​ដែរ​។​

យ៉ាងណា​ក្រុម​អ្នក​អភិរក្ស​នៅ​តែបារម្ភថា​អនុក្រឹត្យ​នេះ​នឹង​មិន​ត្រូវ​បាន​អនុវត្ត​តាម​ត្រឹមត្រូវ ដោយ​អាច​ឲ្យ​មន្ត្រី​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើ​ឲ្យ​ស្រប​ច្បាប់​នូវ​ដី​ដែល​គេ​ចូល​កាន់​កាន់​ក្រោយៗ​ក្នុង​តំបន់​នោះ ក៏​ដូច​ជា​ផ្ដល់​ដី​ទាំង​នោះ​ទៅ​អ្នក​មាន​ប្រាក់ មាន​អំណាយ ឬ​សែស្រឡាយ​របស់​ខ្លួន​។​

លោក Alejandro Gonzalez-Davidson សហស្ថាបនិក​អង្គការ​មាតាធម្មជាតិ​លើក​ឡើង​ថា៖ «ទោះ​បី​ជា​ប្រ​ជា​សហគមន៍​ទាំងនោះ​អាច​ទទួល​បាន​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិដី​ធ្លី​នោះ​មែន​ក៏​ដោយ វា​គ្រាន់​តែល្អ​មើល​នៅ​លើ​ក្រដាស តែតាមពិត​ភាគ​ច្រើន​នៃ​ប្រ​ជា​សហគមន៍​ទាំងនេះ​នឹង​ត្រូវ​រង​ការគាម​សង្កត់​ ឬ​ត្រូវ​គេ​បោក​បញ្ឆោត​ឲ្យ​លក់​ដីទាំង​នោះ»​។​​

​ជាង​ ៤០​ភាគ​រយ​នៃ​ផ្ទៃ​ដី​របស់​កម្ពុជា ឬ​ប្រហែល​ ៧,៥​លាន​ហិកតា ត្រូវ​បាន​បែង​ចែក​ជា​​តំបន់​ការពារធម្មជាតិ​ក្នុង​ចំណោម​តំបន់​ការពារ​៥៣​ផ្សេង​ទៀត។ នេះ​បើ​តាម​របាយការណ៍​របស់​អង្គការ Client Earth។​ ភាគ​ច្រើន​នៃ​តំបន់​ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​ «ការពារ» តែ​ឈ្មោះ​ប៉ុណ្ណោះ និង​បាន​រងគ្រោះដោយ​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​គិត​តាំងពី​ការ​កាប់​ឈើ​ខុស​ច្បាប់ជា​លក្ខណៈ​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ និង​ការ​ចូល​ទៅ​រស់​នៅ​កាន់​កាប់​បង្កើត​ជា​ភូមិមក​ជា​ច្រើនទសវត្ស​ដូច​ជា​ករណី​នៅ​តំបន់អភិរក្សដែនជម្រកសត្វព្រៃនៅព្រៃឡង់​ជា​ដើម​។​

អនុក្រឹត្យ​នេះ​នឹង​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​មាន​អំណាច​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ ដែល​នឹង​អាច​ដំណើរ​ការឡើង​វិញ​នូ​ដី​មិន​បាន​ប្រើ​ប្រាស់​ដែល​កន្លង​មក​ត្រូវ​គេ​ដោះដូរ​សម្រាប់​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ទាំ​ង​នោះ។​ ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​នឹង​បង្កើត​គណៈកម្មការ​ថ្មី​មួយ​ដោយ​មាន​សមាសភាព​ពី​ក្រ​សួង​ការពារ​ជាតិ និងក្រ​សួង​មហាផ្ទៃ​ផង ដើម្បី​កំណត់ទី​តាំង​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​សម្រាប់​មូល​ដ្ឋាន​កងទ័ព សន្តិសុខព្រំ​ដែន និង​ប៉ុស្តិ៍​នគរបាល​ជា​ដើម​។​

ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​ក៏​នឹង​មាន​អំណាច​ក្នុង​ការ​កំណត់​ព្រំ​ប្រទល់​ថ្មី និង​អាច​បង្កើត​​តំបន់​សហគមន៍​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារធម្មជាតិ​ ៩៣៣ ៥៧៧​ហិកតា និង​បង្កើត​ផ្លូវរបៀងអភិរក្ស​ជីវចម្រុះ​សម្រាប់​តភ្ជាប់​តំបន់​ទាំង​នោះ​ផង​ដែរ​។​

ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​នៅ​មិន​ទាន់​បង្ហាញ​ព័ត៌មាន​ជា​សាធារណៈ​ជាក់​លាក់​នៅ​ឡើយ​ទាក់​ទង​នឹង​​ «បុគ្គល ឬក្រុម​ហ៊ុន​ស្រប​ច្បាប់» ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​អនុក្រឹត្យ​ ដែល​បុគ្គល ឬ​ស្ថាប័នទាំង​នេះ​មាន​សិទ្ធិទទួល​បាន​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ទាំង​នេះ​។​ ផែន​ទី​កម្ពុជា​ចំនួន​ពីរ​ដែល​ភ្ជាប់​ជាមួយ​អនុក្រឹត្យ​នេះ​​​បាន​កំណត់​ពី​ព្រំ​ប្រទល់ និង​តំបន់​ការពារ​ ហើយ​មាន​ការ​ខ្វះ​ចន្លោះ​ក្នុង​ការ​បង្ហាញ​កូអរដោនេ​ ប៉ុន្តែ​បាន​បង្ហាញ​ឲ្យ​ឃើញ​ពី​ការ​រីករាល​ដាល​យ៉ាង​ខ្លាំង​នៃ​តំបន់​​សហគមន៍។​

Courtney Work នរវិទូ​ដែលបាន​ធ្វើ​ការ​ច្រើន​ក្នុង​តំបន់​អភិរក្ស​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​នៅ​ព្រៃឡង់ មាន​ប្រ​សាសន៍​ថា​៖ «​តើ​នេះ​មាន​ន័យ​ថា​យើង​នឹង​បាន​ឃើញ​ប្រ​ជាពល​រដ្ឋ​ដែល​បាន​រស់​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ​រាប់​ជំ នាន់​បាន​ទទួល​កម្មសិទ្ធិ? យើង​មិន​ដឹង​ដូច​គ្នា…នេះ​ជា​សំណួរ​ដែល​យើង​រង់ចាំ​មើល​ដូច​គ្នា»។​

ផែនទីឧបសម្ព័ន្ធ​បង្ហាញ​ពី​ការ​កែ​ប្រែ​ព្រំប្រទល់​របស់​សហគមន៍​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិដែល​ទទួល​បាន​ការ​យល់​ព្រម​ពី​រដ្ឋាភិបាល​កាលពីថ្ងៃទី​៣០​ ខែវិច្ឆិកា​។​

រដ្ឋលេខាធិការ​ទីស្ដីការគណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី លោក កែន សត្ថា ដែល​ជា​អ្នក​ចុះ​ហត្ថលេខា​ស្នើ​ដល់​ក្រ​សួង​បរិស្ថានកែ​សម្រួលព្រំប្រទល់តំបន់​ការពារ មានប្រសាសន៍​ថាលោក​មិន​បាន​ដឹង​លម្អិតពី​តំបន់​ជាក់​លាក់​ដែល​នឹង​ត្រូវ​ចេញ​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ ឬតំបន់​ការពារ​ដែល​នឹង​ត្រូវ​ដាក់​បញ្ចូល​ទៅ​តំបន់​សហគមន៍​នោះ​ទេ​។​

លោក​បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំ​មិន​ដឹង​ ពីព្រោះ​ខ្ញុំ​មិន​មែន​ជា​មន្ត្រី​ជំនាញ ខ្ញុំ​គ្រាន់តែ​បាន​យល់ព្រម​តាម​គោលការណ៍​របស់​រដ្ឋាភិបាល»។ លោក​បាន​បដិសេធផ្ដល់​ព័ត៌​មាន​ច្រើន​ជាង​នេះ។ លោកថា៖ «​សូម​សួរ​ទៅ​កាន់​ក្រ​សួង​បរិស្ថាន»។​

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​លោក នេត្រ ភក្រ្តា មិន​បានឆ្លើយ​តបទៅ​នឹង​សំណួរ​ទាំង​នេះ​ទេ​។​

ការ​ធ្វើ​អនុប្រយោគ​តំបន់​ការពារធម្មជាតិ​

គម្រោង​ចុង​ក្រោយ​បំផុត​ក្នុង​ការ​កែ​ប្រែ​ដី​តំបន់​ការ​ពារធម្មជាតិ​ជា​របស់​ឯក​ជន​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​ឡើង​កាលពី​ខែ​កក្កដា ឆ្នាំ​២០២០​។​

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បាន​ស្នើ​ទៅ​កាន់​ក្រ​សួង​បរិស្ថាន ក្រ​សួង​កសិកម្ម និង​ក្រ​សួង​រៀបចំ​ដែន​ដី ឲ្យសហការជាមួយ​អាជ្ញាធរ​មូល​ដ្ឋាន​ក្នុង​ការ​ផ្ដល់​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ​ដល់​ប្រ​ជា​ពល​រដ្ឋ​ដែល​បាន​រស់​នៅ​ និង​ធ្វើ​កសិកម្ម​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ «រយៈពេល​យូរ»។ នេះ​បើ​តាម​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍របស់​ទីស្ដី​ការគណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី​។​

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ស្នើ​ឲ្យ​ក្រ​សួង​ពាក់ព័ន្ធ​កាត់​ដី​​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ ១០​ភាគរយ​ដើម្បី​ឲ្យសហគមន៍​ប្រើ​ប្រាស់។ នេះ​បើ​តាម​លិខិត​ចេញពី​​ទីស្ដីការគណៈ​រដ្ឋមន្ត្រី​។​

តំបន់​ការពារ ដែល​គ្រប់​គ្រង​ដោយ​ក្រសួង​បរិស្ថាន ត្រូវ​បាន​បែង​ចែក​ជា​បួន​តំបន់ គឺ​តំបន់​ស្នូល ដែល​ជា​តំបន់​មាន​តម្លៃ​លើ​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី​បំផុត។ មួយ​ទៀតគឺ​តំបន់​អភិរក្ស ដែល​ជា​តំបន់ទ្រនាប់​នៅ​ជុំវិញ​តំបន់​ស្នូល។ ទីបីគឺ​តំបន់​ប្រើប្រាស់​ដោយចីរភាព ដែល​អាច​នុញ្ញាត​ឲ្យប្រ​ជាសហគមន៍​ចូលប្រមូល​ធនធានធម្មជាតិ​បាន និង​​ទី​បួន គឺ​តំបន់​សហគមន៍​ ដែល​ប្រជា​សហគមន៍ ឬ​សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើមភាគតិចអាច​រស់​នៅ ធ្វើ​ស្រែចម្ការ ​តាម​រយៈកិច្ចព្រម​ព្រៀង​ ១៥​ឆ្នាំ​ជាមួយ​ក្រ​សួង​បរិស្ថានដើម្បី​គ្រប់​គ្រង «តំបន់​ការពារ​សហគមន៍»។​​

នៅ​ឆ្នាំ​២០១៧ ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​បាន​បង្កើត​ឲ្យ​មាន​ច្រក​របៀងអភិរក្ស​ជីវៈចម្រុះ​ ដែល​មាន​ផ្ទៃដី​ប្រហែល​ ១,៥​លានហិកតា ដើម្បី​តភ្ជាប់​ទៅ​នឹង​តំបន់​ការពារ​នានា​។​

កោះកុង ជា​ខេត្ត​ដំបូង​គេ​ដែល​បាន​ផ្ដល់​ដី​តំបន់​ការពារធម្មជាតិ​ទៅ​ជា​កម្មសិទ្ធិឯកជន បន្ទាប់ពី​សេចក្ដី​ថ្លែង​ការណ៍​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​​កាលពី​ខែកក្កដា ឆ្នាំ​២០២០​។ អនុក្រឹត្យ​ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២១ ​បានធ្វើអនុប្រយោគដី​តំបន់​ការពារ​ចំនួន​ ១២៦ ៩២៨​ហិកតា​ យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​ដែល​នាំ​ឲ្យ​ដី​មួយ​ភាគ​ធំ​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល​យក​ទៅ​ឲ្យ​ឈ្មួញ​ដី និង​មន្ត្រី​មាន​អំណាច​។ នេះ​បើ​តាម​របាយការណ៍​ស៊ើប​អង្កេត​របស់​ Mongabay។​

Gonzalez-Davidson​ លើក​ឡើងថា៖ «គ្រប់ពេល​ដែល​យើង​បាន​ឮ​ពី​ការ​កែ​សម្រួល​ព្រំប្រទល់​តំបន់​ការពារ យើង​បាន​ឃើញ​ថា​ទំហំព្រៃ​ការពារ​ក្នុង​ប្រទេស​ត្រូវ​បាន​ថយ​ចុះ និង​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​បន្ថែមទៀត និង​បានឃើញ​ថា​ឧកញ៉ាមានឥទ្ធិពល ឬគ្រួសារ​បក្សកាន់​អំណាចបាន​ទទួល​ដី​សម្បទាន​កាន់​តែ​ច្រើន ហើយ​ប្រ​ជា​សហគមន៍​វិញ​លំបាក​ជាង​មុន​ទៅទៀត»។​

ក្រុម​ការងារ​មួយ​ត្រូវ​បាន​រៀបចំឡើង​កាលពី​ខែ​មិថុនា តាម​បញ្ជា​របស់​ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ ដែល​ដឹក​នាំដោយក្រ​សួង​បរិស្ថាន និង​ក្រ​សួង​កសិកម្ម ដើម្បី​ពិនិត្យ​លើ​តំបន់​ការពារ និង​ច្រករបៀងអភិរក្ស​ជីវៈចម្រុះ​ក្នុង​ខេត្ត​ចំនួន​១៥ ក្នុង​ចំណោម​ខេត្ត​ទាំង​២៥​របស់​កម្ពុជា។ ខេត្ត​ទាំង​នោះ​មាន​ត្បូងឃ្មុំ ក្រចេះ មណ្ឌលគិរី រតនគិរី ស្ទឹង​ត្រែង កំពង់ធំ សៀមរាប ព្រះវិហារ ឧត្តរមានជ័យ បន្ទាយមានជ័យ ពោធិ៍សាត់ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ កំពត និង​តាកែវ​។​​

រដ្ឋលេខាធិការក្រ​សួងកសិកម្ម លោក អ៊ុង សំអាត លើក​ទុរសព្ទ​ប៉ុន្តែ​មិន​បាន​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​សំណួរ​របស់​អ្នកសារព័ត៌មាន​ខេមបូចានោះទេ។

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​កសិកម្ម  អ៊ឹម រចនា មិន​ឆ្លើយ​តប​ពេលទាក់ទង​សុំអត្ថាធិប្បាយ​។​

តើ​នេះជា​ «រលកទីបី» នៃ​ការ​បំផ្លាញព្រៃឈើ ឬ​ក៏​ជា​ការ​ជំរុញ​ការ​ដោះ​ស្រាយ​វិវាទដី​ធ្លី?​

សកម្មជនបរិស្ថាន​យូរ​ឆ្នាំ​​ម្នាក់ គឺ​លោក Marcus Hardtke មាន​ប្រសាសន៍​ថា​លោក​​បាន​មើល​ឃើញ​ថា​ការ​កំណត់​ជាថ្មី​នៃ​ដី​ក្នុង​តំបន់ការពារ គឺ​ជា​ដំណាក់​កាល​ថ្មី​បំផុត​មួយ​នៃ​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា​។​

ដំណាក់​កាល​ទី​មួយ​នៃ​ការ​កាប់​ឈើ​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​នៅ​កម្ពុជា​គឺ​នៅទសវត្សឆ្នាំ​១៩៨០ និង​១៩៩០ ដែល​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​គម្របព្រៃឈើ​កម្ពុជា​ថយ​ចុះ ប្រហែល​ជា​៤០​ភាគ​រយ​។ ក្រោយ​មក​ទៀត​នៅ​ចុង​ទសវត្ស​ឆ្នាំ​១៩៩០ រដ្ឋាភិបាល​បាន​ផ្ដល់​ដី​សម្បទានសេដ្ឋកិច្ច​ជាង​មួយ​លាន​ហិកតា រហូត​មាន​ការ​ប្រកាស​ផ្អាក​ផ្ដល់​សម្បទាន​បែបនេះ​នៅ​ឆ្នាំ​២០១២​។ 

លោក  Hardtke ដែល​បាន​តាម​ឃ្លាំ​មើល​ការ​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ​នៅ​កម្ពុជា​តាំងពី​ទសវត្ស​ឆ្នាំ​១៩៩០ មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «​ខ្ញុំ​សូម​ហៅ​រឿង​នេះ​ថា​ជា​រលក​ទី​បី​នៃ​ការ​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ»។​

​យ៉ាងណា​លោក​ថា ការអនុវត្ត​តាម​អនុក្រឹត្យ​ទើប​តែស្ថិន​នៅ​ដំណាក់​កាល​ចាប់​ផ្ដើម​ ហើយ​លទ្ធផល​បែប​ណា​នោះ​នៅ​មិន​ទាន់​បាន​ដឹង​នៅ​ឡើយ​។​

កាល​ពី​មួយ​ទសវត្ស​មុន ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​ក៏​បាន​ដឹក​នាំ​ជំរុញ​ឲ្យ​មាន​ការ​បង្កើត និង​លក់​កាបូន​ក្នុង​គម្រោងរេដបូក (​REDD+) ដែល​សំដៅ​ដល់​ការ​កាត់​បន្ថយ​ការ​កាប់​បំផ្លាញ​ព្រៃឈើ និង​ការ​ថយ​ចុះ​នៃ​ព្រៃ​ឈើ​ នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ ដូច​ជា​នៅ​តំបន់​អភិរក្សសត្វព្រៃនៅព្រៃឡង់ និង​កែវសីមា ក្នុង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី។ គម្រោង​នេះ​ អនុញ្ញាត​ឲ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​នានា​បង់​ថ្លៃ​លើ​ការ​ការពារ​ព្រៃ​ឈើ ជា​ថ្នូរទៅ​នឹង​ការ​បញ្ចេញ​ឧស្ម័ន​ផ្ទះ​កញ្ចក់​របស់​ពួកគេ​ ហើយ​គម្រោង​នេះ​ក៏ទំនង​ជា​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​ចុះបញ្ជី​ដី​ធ្លី​នៅ​ក្នុង​តំបន់ និង​ដី​នៅ​ជុំវិញ​តំបន់​ការ​ពារ​ផង​ដែរ​។​

អង្គការ​អភិរក្ស​អន្តរជាតិ ដែល​គ្រប់​គ្រង​គម្រោង​ REDD+ នៅ​ព្រៃឡង់ និង​ Wildlife Conservation Society​ ដែលគ្រប់​គ្រង​លើ​គម្រោង REDD+ នៅ​កែវសីមា មិនបាន​ឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹង​សំណួរ​អ្នក​សារព័ត៌មាន​​មុនការ​ចេះ​ផ្សាយ​នេះ​ទេ​។​

ប្រធានក្រុមការងាររេដបូក និងជាអគ្គលេខាធិការ លោក ជួប បារីស៍ បដិសេធនិយាយជាមួយ​អ្នកសារព័ត៌មាន ដោយ​លោក​ថារាល់សំណួរ​ទាំង​នេះគួរតែ​ប្រគល់​ទៅ​លោក នេត្រ ភក្រ្តា អ្នក​នាំពាក្យក្រ​សួងវិញ​។​

អ្នក​សម្រប​សម្រួល​អង្គការ​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច​កម្ពុជា លោក សំប៉យ ចាន់សុភា មាន​ប្រសាសន៍ថា​ លោកបាន​ឮពីផែនការផ្លូវការ​ក្នុង​ការ​វាស់វែង​ដី​សម្រាប់សហគមន៍​ក្នុង​ខេត្ត​រតនគិរី និង​មណ្ឌលគិរី ទាក់ទង​នឹង​អនុក្រឹត្យ​នេះ​។​

លោក​មាន​ប្រសាសន៍​ដែរថា ការ​ចេញ​ប្លង់កម្មសិទ្ធិ​ជូន​សហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិច ដែល​កន្លង​មក​ថា​មាន​ដីជាន់គ្នា​ជាមួយ​តំបន់ការពារ គួរតែ​ចេញ​ប្លង់ជា​លក្ខណៈសហគមន៍​ដែ​លរួម​មាន​ទាំង​ទីសក្ការបូជា និង​ដី​កសិកម្ម​ប្រពៃណី ជាជាង​ចេញ​កម្មសិទ្ធិ​ដល់​បុគ្គល​ម្នាក់ៗ​។​

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «​យើង​នឹងស្នើ​ទៅ​កាន់អាជ្ញាធរ​ឲ្យ​ដាក់​ប្លង់​ដី​ជា​ប្លង់សមូហភាព មិន​មែន​ជា​ប្លង់កម្មសិទ្ធិ​ឯកជន​ទេ»។ បើ​មិន​ដូច​នេះ លោក​បារម្ភ​ថា​អ្នក​ដែល​មាន​ប្លង់​កម្មសិទ្ធិ​ដាច់ៗ​ជាលក្ខណបុគ្គល​​នឹ​ងអាច​លក់​ដីទាំង​នោះ​។​

លោក  Tim Frewer ជាអ្នកស្រាវ​ជ្រាវ​មួយ​រូប​បាន​ទទួល​ស្គាល់ថា​វិស័យ​ឯកជន​នឹង​ទទួល​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ច្រើនពី​អនុក្រឹត្យ​នេះ។​ ប៉ុន្តែ​លោក​នៅ​តែ​មាន​សុទិដ្ឋិនិយម​ថា​វា​ក៏​ជា​ការ​ផ្ដល់នូវ​ដំណោះស្រាយ​មួយ​ស្រប​ច្បាប់​ទៅ​កាន់​សហគមន៍​ដើម្បី​បញ្ចប់​ជម្លោះ​ជាមួយ​ក្រ​សួង​បរិស្ថាន​លើ​ដី​ចម្ការដែលពួកគាត់​មាន​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ។

លោក​មានប្រសាសន៍ថា៖ «​ខ្ញុំ​មិន​គិត​ថា​វា​ជា​ការ​ទន្រ្ទានយក​ដី​របស់អ្នកមាន​ប្រាក់ ឬ​អ្នក​មាន​អំណាច​ទេ បើ​សិន​ជា​វាបានជួយ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​រវាង​កសិករ​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ ដែល​កន្លង​មក​ជម្លោះមាន​ការ​កើត​ឡើង​ច្រើន»។​ លោក​ថា៖ «វា​គឺ​អាស្រ័យលើ​ថា​តើ​ការអនុវត្ត​ដោយ​របៀប​ណា»។​

លោក​បន្ថែម​ថា៖ «​ការណ៍​នេះ​ពិត​ជា​បាន​ផ្ដល់​ឲ្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាននូវ​អំណាច​យ៉ាង​ច្រើន​បំផុត។ ក្រ​សួង​បរិស្ថាន ឥឡូវ​នេះ​មាន​ដី​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ការ​គ្រប់​គ្រង​របស់​ខ្លួន​ជាច្រើន ក៏​ដូច​ជា​មាន​អំណាច​ក្នុង​ការ​កំណត់​ថា​ដី​នោះ​នឹង​ត្រូវ​ប្រើ​ប្រាស់​បែបណា​ផង​ដែរ»។​

(រាយការណ៍បន្ថែមដោយ៖ ឃួន ណារីម, សុវណ្ណ ស្រីពេជ្រ និង​ ស៊ន សារ៉ាត)

ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Nearly One Million Hectares of Protected Conservation Area Now Eligible for Privatization

1,276 views

ព័ត៌មានទាក់ទង

ព័ត៌មានថ្មីៗ

អត្ថបទពេញនិយម