ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួននៅតែបន្តជ្រើសរើសការព្យាបាល និងពិនិត្យសុខភាពនៅក្រៅប្រទេស ខណៈមន្ទីរពេទ្យខ្លះនៅកម្ពុជា រងការរិះគន់អំពីគុណភាពនៃការព្យាបាល រួមទាំងក្រមសីលធម៌ និងវិជ្ជាជីវៈរបស់គ្រូពេទ្យមួយចំនួន មិនទាន់អាចឆ្លើយតបតាមតម្រូវការចាំបាច់របស់ពលរដ្ឋបានពេញលេញ យោងតាមការលើកឡើងរបស់ពលរដ្ឋមួយចំនួន។
កញ្ញា ជ័យ ស្រីណេត ដែលបានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ក្នុងចំណោមមនុស្ស១១នាក់ផ្សេងទៀតលើកឡើងថា រូបនាង និងក្រុមគ្រួសារតែងចេញទៅព្យាបាល និងពិនិត្យសុខភាពនៅស្រុកថៃជាប្រចាំ។ មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តសៀមរាប តែបច្ចុប្បន្នរស់នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ស្រីណេត ឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលរូបគេត្រូវបង្ខំចិត្តទៅរកសេវាព្យាបាលជំងឺ និងពិនិត្យសុខភាពនៅក្រៅប្រទេសនេះ ដោយសារចំណាយតិចនៅទីនោះ តែគុណភាពនៃការព្យាបាលគួរឱ្យទុកចិត្ត និងមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
កញ្ញាបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំនិយាយតាមត្រង់ដោយសារនៅស្រុកខ្មែរពេលដែលយើងទៅពិនិត្យជំងឺទៅ គេពិនិត្យជំងឺយើងអត់ច្បាស់លាស់។ ទីមួយគេថា យើងឈឺអ៊ឈឺ ហើយគេឱ្យថ្នាំយើងមកច្រើនៗអ៊ីចឹងហ្អា។ បើទោះជាគេឱ្យថ្នាំមកច្រើនៗ និងដាក់សេរ៉ូមដាក់អីហើយក៏ដោយក៏អត់បាត់ដែរ តែបើបាត់គឺបាត់មួយភ្លែតៗ»។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ដល់អ៊ីចឹងទៅបានម៉ាក់ខ្ញុំសម្រេចថា យកខ្ញុំទៅថៃតែម្តងទៅ ដោយសារពេលហ្នឹងជំងឺខ្ញុំរាងខ្លាំងហើយដែរ។ នៅពេលទៅដល់ទីនោះ(ថៃ) ពេទ្យគេគ្រាន់តែមើលយើងតិចតួច ហើយពិនិត្យឈាមពិនិត្យអីមួយតួរខ្លួន ហើយក៏ពេទ្យគេឱ្យថ្នាំយើងតែបីខែ។ ប៉ុន្តែថ្នាំគេហ្នឹងលេបម្តងតែ២គ្រាន់អីអញ្ចឹងទេ។ គេឱ្យថ្នាំយើងហ្នឹងគឺឱ្យច្បាស់ចំជំងឺយើងហ្នឹង។គេឱ្យថ្នាំមកយើងមិនដូចយើងណេះទេ(ស្រុកខ្មែរ)ឱ្យណេះឱ្យណោះវាអត់ចំជំងឺយើងទេ ហើយវាប្រើរយៈពេលយូរទៀត»។
ប្រភពដែលផ្តល់បទសម្ភាសន៍យល់ឃើញថា ក្នុងរយៈពេលជិត១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ សេវាសុខាភិបាលកម្ពុជារង់ការរិះគន់ថា មិនទាន់ធ្វើទំនើបកម្មឱ្យមានស្តង់ដារ ជាពិសេសទាក់ទងក្រមសីលធម៌ និងវិជ្ជាជីវៈរបស់គ្រូពេទ្យ។ ជាងនេះទៅទៀត សេវាព្យាបាលស្ថិតក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ ដែលនាំឱ្យអ្នកជំងឺមានចំណូលក្រោមមធ្យម គ្មានលទ្ធភាពចំណាយទៅលើថ្លៃព្យាបាលរួច។ បន្ថែមពីលើនេះ អ្វីដែលរង់ការតិះទៀនពីសាធារណជន គឺទាក់ទងក្រមសីលធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវរបស់គ្រូពេទ្យ ដែលបម្រើការនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋមួយចំនួន។
មិនខុសគ្នាទេ លោក លី ប៉ុន ជាពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត ក៏ឯកភាពដែរថា បញ្ហាសេវាសុខាភិបាលនៅកម្ពុជា ពិតជានៅមានភាពខ្វះខាតលើផ្នែកខ្លះ ដូចវិធីព្យាបាលនៅមិនទាន់ចំជំងឺ និងក្រមសីលធម៌របស់គ្រូពេទ្យជាដើម។ លោកបន្តថា សមាជិកគ្រួសាររបស់លោក ទើបតែត្រឡប់ពីយកសាច់ញាតិទៅព្យាបាលនៅប្រវៀតណាមថ្មីៗនេះ។
បើតាមលោក លី ប៉ុន ថ្លៃព្យាបាលនៅប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសថៃដែលលោកធ្លាប់ទទួលសេវា និងបន្តទៅទៀត អះអាងថា របៀបនៃការព្យាបាលនៅប្រទេសជិតខាងទាំងពីរនេះ គឺគួរឱ្យទុកចិត្ត និងមានភាពច្បាស់លាស់ ប្រាកដប្រជា។ របៀបនៃការព្យាបាលរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ និងវេជ្ជបណ្ឌិតខុសពីគ្រូពេទ្យខ្លះនៅកម្ពុជា។ ការផ្តល់ថ្នាំតិចតួច បើរកឃើញថាមានជំងឺហើយ ព្យាបាលបានលឿន មិនរបៀបចិញ្ចឹមជំងឺទេ។ មួយវិញទៀត បើទោះជាថ្លៃបន្តិចនៅក្នុងស្រុកថៃ បើធៀបនឹងវៀតណាម និងកម្ពុជាប៉ុន្តែរបៀបនៃការព្យាបាលនៅទីនោះ មានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបន្តថា៖ «ទាក់ទងនឹងការព្យាបាលនៅក្នុងស្រុក បើសិនណាជាការព្យាបាលមួយដែលអាចជឿទុកចិត្តបាននោះយើងមិនចង់ទៅទេ ព្រោះវាឆ្ងាយខាតសោហ៊ុយ និងខាតពេលវេលា។ ប៉ុន្តែការព្យាបាលនៅក្នុងស្រុកយើងប្រៀបដូចរកគ្រូមើលហុងស៊ុយអ៊ីចឹង។ មើលហុងស៊ុយគ្រូមួយថា អញ្ចេះល្អ គ្រូមួយចុះល្អដូច។ ហើយដូចពេទ្យយើងអ៊ីចឹងនៅកន្លែងឃើញអញ្ចេះ ហើយពេទ្យផ្សេងឃើញអ៊ីចឹងដូចគ្នា និងមានលក្ខខណៈបច្ចេកទេសដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែវាមានលក្ខខណៈខុសគ្នាអ៊ីចឹង។ ដល់ពេលអញ្ចឹងយើងអត់អាចទុកចិត្តបាន»។
លោកបានរៀបរាប់ថា ភាគច្រើនដូចករណីកូនរបស់លោក ពេលហ្នឹងគាត់មានបញ្ហាសុខភាពផ្ទៃពោះទេ។ នៅពេលមានផ្ទៃពោះទៅពិនិត្យសុខភាពស្រាប់តែពេទ្យថា គាត់មានដុំគីសនៅក្នុងស្បូនអីណា មិនអាចទុកកូនហ្នឹងបានទេ បើសិនទុកកូនហ្នឹងដល់រយៈពេល៤ខែឡើងទៅ វានឹងធ្វើទុកនាំឱ្យចុក ហើយទុកនៅមិនបានត្រូវតែវះយកកូនចេញ។ គ្នាការយូរហើយមិនទាន់មានកូនផង ដល់ពេលគ្នាមានអ៊ីចឹងគ្នាអរណាស់។ ដល់លឺអ៊ីចឹងទៅគ្នាភ័យ គ្នាអត់ហ៊ានវះភ្លាមទេ។ គាត់ក៏សាកល្បងទៅពិនិត្យសុខភាពនៅប្រទេសថៃ។ នៅពេលទៅដល់ថៃគេពិនិត្យ(ពេទ្យ)ទៅគេថា អត់មានអីផងធម្មតា។ នៅក្នុងស្បូនអ៊ីចឹងកាលណាកូនវានៅតូចអ៊ីចឹងដុំទឹកវានៅធំ។ នៅពេលវាធំទៅ អាដុំទឹកហ្នឹងវារួមៗ ហើយនៅពេលវាកើតទៅ ដុំទឹកហ្នឹងវាទៅជាដុំទឹកភ្លោះវិញទេ។
ក្រៅពីនេះ លោក លី ប៉ុន ឱ្យដឹងថា នៅពេលយកអ្នកជំងឺចូលដល់មន្ទីរពេទ្យ ពួកគេតែងតែតម្រូវឱ្យអ្នកជំងឺសម្រាកនៅពេទ្យជានិច្ច។ លោកបន្តថា ការធ្វើដូចនេះខាងមន្ទីរពេទ្យលើកឡើងថា ដើម្បីងាយស្រួលតាមដានជំងឺ។ ចំណែកបន្ទប់សម្រាកវិញ ក្នុងមួយយប់គិតតម្លៃគ្រែ៣៥ដុល្លារ ទៅ៧០ដុល្លារ។ តម្លៃគ្រែដេកនេះ ប្រែប្រួលទៅតាមបន្ទប់ធម្មតា ឬបន្ទាប់វីអាយភី។
នៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះពលរដ្ឋដែលជួបបញ្ហារឿងការព្យាបាល បង្ហាញប្រតិកម្មជាបន្តបន្ទាប់ ទាក់ទងការទទួលខុសត្រូវ និងភាពព្រងើយកន្តើយរបស់បុគ្គលិកពេទ្យខ្លះចំពោះអ្នកជំងឺ។
កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ មានគណនីហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះថា Zey LeakII បានបង្ហោះសារទាក់ទងការឈឺចាប់ដោយសារម្តាយរបស់ខ្លួនត្រូវបាត់បង់ជីវិតនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ។ តាមរយៈសំណេរដ៏វែងអន្លាយនៅលើគេហទំព័រហ្វេសប៊ុក បង្ហាញថា ស្រ្តីឈ្មោះ ចាន់ ស្រីណុច បានចូលទៅសម្រាកព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ ការចូលទៅរកសេវាព្យាបាលរបស់មន្ទីរពេទ្យរដ្ឋនេះ ប្រភពបញ្ជាក់ថា ដោយសារម្តាយរបស់ខ្លួនមានអាការៈឈឺពោះសម្រាលកូនមុនកំណត់ ដែលមានកូនក្នុងផ្ទៃ៨ខែ។ ប៉ុន្តែដោយសារការធ្វេសប្រហែស និងការខ្ជីខ្ជារបស់បុគ្គលិកពេទ្យ បណ្តាលឱ្យស្រ្តីវ័យ៤៤ឆ្នាំរូបនេះ ត្រូវស្លាប់នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យតែម្តង។
ប្រភពបន្តថា៖ «នៅម៉ោង១១ថ្ងៃត្រង់ខ្ញុំបានទៅប្រាប់ពេទ្យថាលោកគ្រូអ្នកជំងឺបន្ទប់ VIP C4គាត់ឈឺពោះតិចៗគាត់ចេញចូលបន្ទប់ទឹកញាប់ ពេទ្យក៍បានអោយថ្នាំមូលៗពណ៌ផ្កាឈូកប៉ុនមេដៃមកខ្ញុំ2គ្រាប់ដល់ម៉ោង១២កន្លះខ្ញុំបានដើររទៅប្រាប់ពេទ្យម្តងទៀតថា លោកគ្រូម៉ាក់ខ្ញុំឈឺពោះអត់បាត់ទេ គេក៏ស្រែកស្តីឱ្យខ្ញុំ[…] បានប្រហែលតែ៥នាទីទេខ្ញុំក៍រត់ទៅប្រាប់គេម្តងទៀតថា លោកគ្រូម៉ាក់ខ្ញុំឈឺពោះកូនគាត់សម្រុកចុះក្រោម។ ស្រាប់តែលោកគ្រូពេទ្យគាត់ភ្ញាក់ថា ហា៎ក!អ្នកជំងឺទំងន់ បន្ទប់ណាមិញយកឯកសារមក[…] អ្វីដែលខ្ញុំឆ្ងល់ ហេតុអ្វីឱ្យថ្នាំអ្នកជំងឺលេបមិនបើកឯកសារពិនិត្យពេលអ្នកជំងឺប្រាប់ពីអាការៈ ហេតុអីមិនយកចិត្តទុកដាក់ស្តាប់ »។
ករណីមួយផ្សេងទៀត ក៏មានស្ថានភាពស្រដៀងគ្នានេះដែរ។មានគណនីហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ Sreypich Thou បានបង្ហោះសារកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយចោទប្រកាន់ថា «មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ សូវៀតសម្លាប់ប៉ាខ្ញុំ»។ ម្ចាស់គណនីហ្វេសប៊ុក ដែលត្រូវជាកូនស្រីរបស់បុរសម្នាក់ដែលស្លាប់ បានសរសេរថា នៅម៉ោង២ទៀបភ្លឺឪពុករបស់ខ្លួនមានអាការៈសន្លប់បាត់បង់ស្មារតី និងត្រូវបញ្ជូនមកសង្រ្គោះបន្ទាន់នៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ឬហៅថាមន្ទីរពេទ្យរុស្ស៊ី។ ក្រោយដឹកអ្នកជំងឺដល់មន្ទីរពេទ្យ និងខ្វះបុគ្គលិកផង អ្នកជំងឺត្រូវទុកចោល ប៉ុន្តែតម្រូវជាចាំបាច់ត្រូវបង់លុយថ្លៃព្យាបាលមុន។ អំឡុងពេលនៃការរង់ចាំបង់លុយមុននេះ ក្រុមគ្រួសាររបស់នាង ត្រូវប្រើពេលជាង៤០នាទី។
ភាពចម្រូងចម្រាសនេះ ស្រីពេជ្រ បញ្ជាក់នៅក្នុងសំណេរថា ទម្រាំដោះស្រាយបានចប់ស្រេចបាច់ ត្រូវប្រើពេលដល់ម៉ោង៨ព្រឹក ហើយក៏ជាពេលដែលឪពុករបស់នាង បានស្លាប់ហើយដែរ។ ក្រៅពីនេះ ហេតុផលដែលក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួន បង្ខំចិត្តរកសេវាឡានសាមុយពីខាងក្រៅ ដោយសាររថយន្តសង្រ្គោះរបស់មន្ទីរពេទ្យរបស់រុស្ស៊ី មានតម្លៃថ្លៃមួយគុណនឹងពីរ បើធៀបនឹងតម្លៃឡានសង្រ្គោះនៅខាងក្រៅ។
កញ្ញាបន្តថា៖ «រឿងដែលហួសចិត្តជាងនេះទៅទៀត នៅពេលដែលខ្ញុំយកប៉ាចេញពីពេទ្យ ទៅព្យាបាលបន្តនៅវៀតណាម ខាងឡានសាមុយរបស់ពេទ្យរុស្ស៊ីបានស្កាត់ឡានសាមុយដែលមកយកប៉ាខ្ញុំ ដោយមិនឱ្យចូលដោយនិយាយថាមន្ទីរពេទ្យមិនអនុញ្ញាតឱ្យឡានខាងក្រៅដឹកអ្នកជំងឺចេញទេ ទាំងដែលខ្ញុំផ្តិតមេដៃសុំអនុញ្ញាតយកប៉ាចេញព្យាបាលជាមួយហើយក៏ដោយ។មិនមែនខ្ញុំមិនចង់យកឡានពេទ្យរុស្ស៊ីទេតែតម្លៃខាងគាត់ថ្លៃគុណនឹងពីរ បើធៀបនឹងឡានសាមុយខាងក្រៅ» ។
ចំណែកកញ្ញា ហែម វណ្ណដា ដែលមានទីលំនៅក្នុងសង្កាត់ទួលទំពូង រាជធានីភ្នំពេញប្រាប់ថាក្រុមគ្រួសាររបស់នាង តែងទៅរកសេវាព្យាបាលនៅប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាជាដ៏រាប។ប្រភពនបន្តថា ការចេញទៅព្យាបាលនៅក្រៅប្រទេស ដោយសារគ្មានជម្រើសណាដែលល្អជាងនេះ។ជាការសង្កេត វណ្ណដា អះអាងថា គុណភាពនៃការព្យាបាលនៅក្នុងស្រុកមិនអាចជឿទុកចិត្តបាន ហើយគួបផ្សំនឹងក្រមសីលធម៌របស់គ្រូពេទ្យខ្លះទៀតដែលពិបាកនឹងទទួលយក។
ប្រភពបន្តថា៖ «សំខាន់ពេទ្យគេល្អ ព្យាបាលឆាប់ជាតម្លៃសមរម្យ។ហើយអាចនឹងសមរម្យជាងក្នុងស្រុកទៀត។ចំពោះថ្នាំគេពេលដែលប្រើប្រាស់គឺល្អមែនទែន។បើសម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំព្យាបាលនៅហ្នឹង(ស្រុកក្រៅ)គឺខ្ញុំបាត់។ មូលហេតុនេះបានខ្ញុំកម្រពិនិត្យសុខភាពនៅស្រុកណាស់។ យូរៗម្តងខ្ញុំពិនិត្យសុខភាពនៅស្រុកយើង តែលុះត្រាតែចាំបាច់ណាស់ បើមិនអ៊ីចឹងទេ គឺខ្ញុំទៅស្រុកក្រៅហើយ ព្រោះវាល្អសម្រាប់ខ្ញុំ»។
មន្ទីរពេទ្យជប៉ុន មុននឹងប្រតិបត្តិការលើសេវាវេជ្ជសាស្រ្តនៅកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ២០១៦។ មន្ទីរពេទ្យឯកជនមួយនេះ ធ្លាប់បានធ្វើអង្កេត និងសិក្សាស្រាវជ្រាវដោយល្អិតល្អន់ ហើយរកឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជាង២១ម៉ឺននាក់ ចេញទៅព្យាលបាល និងពិនិត្យសុខភាពនៅក្រៅប្រទេស ក្នុងមួយឆ្នាំៗ។ របាយការណ៍បន្តថា ចំពោះប្រទេសដែលពលរដ្ឋខ្មែរតែងទៅទទួលសេវាព្យាបាល រួមមានប្រភេទវៀតណាម ថៃ និងសិង្ហបូរី។ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងនោះ វៀតណាមប្រមាណ១សែន ៦ម៉ឺនាក់ ស្មើនឹង៧៦ភាគរយ ប្រទេសថៃប្រមាណ៤ម៉ឺននាក់ស្មើនឹង១៩ភាគរយ និងប្រទេសសិង្ហបុរី ចំនួន៦ពាន់៣រយនាក់ស្មើនឹង៣ភាគរយ។
ផ្ទុយពីការរកឃើញនេះ អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសុខាភិបាល លោក ម៉ម ប៊ុនហេង ធ្លាប់បដិសេធថា តាមពិតទៅពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលទៅស្វែងរកសេវាព្យាបាល និងពិនិត្យជំងឺនៅក្រៅប្រទេសមានចំនួន១ភាគរយទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាល ធ្លាប់អះអាងពីការងើបឡើងវិញ នៃប្រព័ន្ធវេជ្ជសាស្រ្តកម្ពុជា ហើយមិនសូវមានពលរដ្ឋខ្មែរចេញទៅព្យាបាលនៅស្រុកក្រៅប្រទេសក្តី គេសង្កេតឃើញនៅតាមច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ និងកម្ពុជា-វៀតណាម រួមទាំងតាមជើងហោះហើរផង ពលរដ្ឋតម្រង់ជាជួរៗ រង់ចាំវ៉ៃលិខិតឆ្លងដែនជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
កញ្ញា ហែម វណ្ណដា ដែលធ្លាប់ទៅទទួលសេវាពិនិត្យសុខភាព និងព្យាបាលជំងឺជាញឹកញាប់នៅប្រទេសថៃ លើកឡើងថា ក្នុងមួយថ្ងៃៗពិតជាមានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចេញទៅប្រទេសថៃក្រោមហេតុផលដំណើរកំសាន្តផង និងពិនិត្យជំងឺផង ដែលរូបគេបានជួបមានជាហូរហែ។ ប្រភពបន្តថា អ្នកដែលចេញទៅរកការព្យាបាលជំងឺក្រៅស្រុកសុទ្ធតែបានលើកឡើងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ព្រោះតែគ្មានជំនឿលើការព្យាបាលនៅក្នុងស្រុក។ មួយវិញទៀត តម្លៃនៃការព្យាបាលថ្លៃ មិនថាពេទ្យរដ្ឋ ឬឯកជនទេ។ បន្ថែមពីលើនេះ ក្រមសីលធម៌ និងវិជ្ជាជីវៈរបស់ពេទ្យ ពិបាកទទួលយក ហើយមានពេលខ្លះសំដីរបស់គ្រូពេទ្យគ្រោតគ្រាត និងអសុរសថែមទៀត។
កញ្ញាបន្តថា៖ «ពេទ្យនៅស្រុកខ្មែរអូយ! ខ្ញុំអត់ហ៊ាននិយាយទេ។ ប៉ុន្តែមិនមែនទាំងអស់ទេ។ ពេទ្យមានតែពេទ្យឯកជនទេ ដែលសេវារបស់គេដូចរាងគ្រាន់បើ លឿនដាក់យើង។ តែបើតាមរដ្ឋវាដូចមិនសូវ ណាបង។ ទាល់តែយើងមានលុយមានអីអ៊ីចឹងទៅបានសេវាកម្មគេល្អខ្លះ។ ហើយបើតាមពេទ្យរដ្ឋភាគច្រើនក៏យើងពិបាកពិគ្រោះយោបល់ដែរ»។
អតីតរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសុខាភិបាល លោក ម៉ម ប៊ុនហេង ធ្លាប់ទទួលស្គាល់ថា សេវាសុខាភិបាលកម្ពុជា ពិតជាដើរមិនទាន់ដល់ចំណុចដែលពលរដ្ឋចង់បាន។ ប៉ុន្តែស្របពេលដែលខ្វះខាតនេះ ផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តក្នុងស្រុក ក៏បានដើរតួនាទីក្នុងការបំពេញតម្រូវការចាំបាច់ បម្រើឱ្យការព្យាបាលរបស់ពលរដ្ឋបានល្អប្រសើរហើយដែរ។
ចំណែក លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងការពារកាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅស្រុកកោះធំ ខេត្តកណ្តាលថា នៅចំពោះមុខនេះ កម្ពុជាបានពង្រឹងវិស័យសុខាភិបាលទាំងលើផ្នែកជំនាញបច្ចេកទេស បរិក្ខារពេទ្យ និងការធ្វើទំនើបកម្មផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តនេះ។ ប៉ុន្តែបើទោះជារដ្ឋាភិបាល បានព្យាយាមប្រឹងប្រែងបំពេញភាពខ្វះចន្លោះយ៉ាងណាក្តី ក៏ការរិះគន់ពីភាពខ្វះខាតដោយអន្លើ នៅតែបន្តកើតមានដែរ។ ក្នុងន័យនេះ បើតាមលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បើធៀបការព្យាបាល និងពិនិត្យសុខភាពនៅក្នុងស្រុក និងអ្នកចេញទៅក្រៅ ក៏ចំនួនពលរដ្ឋរកសេវាកម្មក្នុងស្រុកមានទិន្នន័យខ្ពស់ជាងដែរ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្តថា៖ «អ្នកខ្លះគេថាកម្ពុជា ឃើញតែថាពង្រឹងវិស័យសុខាភិបាល ប៉ុន្តែហេតុអីបានជាប្រជាជនខ្មែរទៅព្យាបាលនៅក្រៅប្រទេសច្រើនម្ល៉េះ។ ខ្ញុំថាទៅព្យាបាលនៅក្រៅ បើគិតជាភាគរយនៃប្រជាជនដែលព្យាបាលនៅក្នុងស្រុកតិចទេ ពេទ្យនៅក្នុងស្រុកយើងព្យាបាលមនុស្សរាប់លាននាក់ក្នុងមួយឆ្នាំ»។
បើទោះជាមានការថ្លែងសារនយោបាយរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី អំពីភាពខ្លាំងនៃសេវាវេជ្ជសាស្រ្តកម្ពុជា ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នថា បានបំពាក់ឧបករណ៍ទំនើបៗជាបន្តបន្ទាប់យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ។ គេសង្កេតឃើញថា ភាពមិនប្រាដកប្រជានៃការព្យាបាលក្នុងករណីខ្លះមិនដិតដល់នេះ សឹងបង្កើតទៅជាជំងឺសង្គមមួយដែលដោះមិនចេញទៅហើយ។
កាលពីដើមខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ លោក ហុង ចំរើន អាយុ៣៤ឆ្នាំ និងកូនប្រុសអាយុ៤ឆ្នាំ ត្រូវបង្ខំចិត្តបញ្ចប់ជីវិតខ្លួនឯង ដោយសារគ្មានលទ្ធភាពបង់លុយ លើសេវាព្យាបាលជំងឺខូចក្រលៀន។ ករណីដាច់ដោយឡែកមួយទៀត កម្មការិនីរោងចក្រមួយ ក្នុងខេត្តកណ្តាលឈ្មោះ សឿន ស្រីអូន អាយុ២២ឆ្នាំ ត្រូវពេទ្យឆ្មបដែលគ្មានជំនាញ នៅគ្លីនិកឯជនមួយកន្លែងឈ្មោះដើមអង្គ្រង ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ កាត់ពោះវៀនច្រឡំថាជាដៃស្បូន ត្រូវស្លាប់ចោលកូន និងប្តី។
ក្រៅពីនេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី ត្រូវក្រសួងសុខាភិបាលប្តឹងទៅតុលាការ ក្រោយពីអតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តីលោក ហ៊ុន សែន ប្រតិកម្មនៅពេលលោករិះគន់ពេទ្យខ្មែរ១០នាក់ដែលលោកបានជួប មាន៩នាក់ហើយដែលឈ្លើយ និងគ្មានសមត្ថភាពពិតប្រាកដ។
ឆ្លើយតបបញ្ហានេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត លី សុវ៉ាន់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោកទទួលស្គាល់ថា ចំពោះភាពឆ្គាំឆ្គង ខ្វះក្រមសីលធម៌ និងវិជ្ជាជីវៈតាមពិតទៅនោះ គឺជាកំហុសរបស់បុគ្គលិកផ្នែកខ្លះ ដូចជាអ្នកទទួលព័ត៌មាន ឬផ្នែកផ្សេងទេ។ ដោយឡែក ចំពោះគ្រូពេទ្យហាក់បានកែប្រែឥរិយាបថ និងមានក្រមសីលធម៌ជាអ្នកបម្រើសេវា ប្រសើរជាងមុនហើយ មកដល់ពេលនេះ។ ប៉ុន្តែលោកនៅតែជំរុញឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធបន្តជួយកែលម្អបន្ថែមទៀត ដូចជាត្រូវដៅឱ្យចំឈ្មោះអ្នកប្រព្រឹត្តកំហុស ក្នុងវិជ្ជាជីវៈផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តនេះ ជាជាងធ្វើឱ្យខូចពេទ្យដែលគេអនុវត្តបានល្អហើយ។
លោកបន្តថា៖ «បាទក្រសួងសុខាភិបាលតែងចេញគោលការណ៍ណែនាំជានិច្ច និងជាញឹកញាប់ហើយសូមឱ្យគោរពក្រមសីលធម៌គ្រូពេទ្យ។ តាមពិតគ្រូពេទ្យមិនប៉ុន្មានទេ ជួនកាលច្រើនតែអ្នកបម្រើសេវាទទួលភ្ញៀវ និងទទួលអ្នកជំងឺ។ ពួកគាត់មានការថ្លោះធ្លោយ។ បើបានជួបគ្រូពេទ្យជំនាញត្រឹមត្រូវ គឺគាត់ធ្វើបានល្អច្រើនណាស់ឥឡូវនេះ ពួកគាត់ធ្វើបានល្អ។ អ៊ីចឹងហើយបានមានអ្នកជំងឺ ឬអតិថិជនគាត់ច្រើនចូលមករកសេវានៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ។ សព្វថ្ងៃនេះមន្ទីរពេទ្យពេញៗ គ្រែពេញៗអស់ហើយ។ យើងនៅមានចំណុខ្វះខាតតិចតួច ដែលយើងនាំគ្នាគាំទ្រជួយកែលម្អគ្នាទៅ»។
មានករណីដាច់ដោយឡែកមួយផ្សេងទៀត ដែលសាធារណៈចាត់ទុកថា ក្រមសីលធម៌ពេទ្យនៅស្រុកខ្មែរធ្លាក់ចុះ គឺក្នុងហេតុការណ៍ ស្រ្តីអនាថាម្នាក់ត្រូវឡានម៉ាក ហាយឡែនដឺ(Highlander) បើកបុកបណ្តាលឱ្យរងរបួសធ្ងន់ ស្ថិតតាមបណ្តោយផ្លូវសហព័ន្ធ រុស្ស៊ី ក្នុងសង្កាត់កាកាបទី១ ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ហើយព្យាយាមបើករត់គៀចខ្លួនបាត់។
ដោយឡែក មានករណីប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះកើតលើកុមារីម្នាក់ ដែលមានអាយុ៧ឆ្នាំនៅខេត្តស្វាយរៀង។ ស្រ្តីជាម្តាយឈ្មោះ ហូ ស៊ីណា អាយុ៣៦ឆ្នាំ បញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា ក្រោយកូនស្រីរបស់ខ្លួនត្រូវឱម៉ាល់ទិញប្រមាណ១០០មេ កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២២ ក៏ប្រញាប់ប្រញាល់បញ្ជូនមកមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តស្វាយរៀង ដើម្បីជួយសង្រ្គោះ។ ប៉ុន្តែភ្លាមៗ ក្រុមគ្រូពេទ្យមិនបានពិនិត្យដោយដិតដល់ និងសង្រ្គោះកុមារីទេ បែរជាបញ្ចូលសេរ៉ូមមួយកំប៉ោក និងទុកតាមដានសិន។ ក្រោយឃើញអាការៈកុមារី កាន់តែធ្ងន់ ធ្ងរទើបនិយាយថា បើមានលទ្ធភាពបញ្ជូនក្មេងស្រីនេះទៅភ្នំពេញចុះ។ ដោយមិនបង្អង់យូរឪពុកក្មេងស្រីឈ្មោះ ខៀវ ថេត ត្រូវបង្ខំចិត្តជាមួយនិងភរិយាជួលរថយន្តសង្រ្គោះឯកជន ដឹកកូនស្រីមកមន្ទីរពេទ្យគុន្ធបុប្ផា នៅភ្នំពេញ។ ប៉ុន្តែដោយសារឡានមានសភាពចាស់ទ្រុឌទ្រោម បើកមិនបានលឿនពេលបញ្ជូនអ្នកជំងឺដល់ភ្នំពេញ ក៏ស្លាប់នៅលើឡានតែម្តង។
ជុំវិញរឿងនេះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល លោក លី សុវ៉ាន់ ទទួលស្គាល់ថា ភាពអសកម្មសម្រាប់វិស័យវេជ្ជសាស្រ្តកម្ពុជា ពិតជាមានបញ្ហាបែបនេះមែន នៅតាមតំបន់ខ្លះ ឬផ្នែកខ្លះនៃការផ្តល់សេវាសាធារណៈ។ លោកបន្តថា ដើម្បីរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហានេះ ឬកាត់បន្ថយបញ្ហានេះឱ្យរួមតូច សម្រាប់ថ្ងៃអនាគត គឺគ្មានជម្រើសណាផ្សេងក្រៅពីត្រូវរួមគ្នាក្នុងសំឡេងតែមួយនោះទេ។ម្យ៉ាងវិញទៀត ដើម្បីរុញបញ្ហានេះឱ្យកាន់តែប្រសើរជាងនេះ គឺនៅតាមមណ្ឌលសុខភាព ឬនៅតាមមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋ និងទីសាធារណៈ ក្រសួងសុខាភិបាល បានដាក់ចេញនូវគោលការណ៍ប្រអប់ ឬមតិរិះគន់ក្នុងន័យស្ថាបនារួចហើយដែរ។ ក្នុងន័យនេះ គឺជាការលើកទឹកចិត្តដល់ពលរដ្ឋដែលជួបបញ្ហា លើកដោយចំៗដាក់ក្នុងប្រអប់សារ ងាយស្ថាប័នជំនាញដោះស្រាយ។
លោកបន្តថា៖ «នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យយើងមានប្រអប់ផ្តល់មតិ ហើយនៅទីសាធារណៈយើងក៏មានអង្គភាពដែលមានប្រអប់ដែរ ដែលដាក់ថា មតិសាធារណជន។ ដូច្នេះគាត់អាចសរសេរ ហើយដាក់ឈ្មោះមន្ទីរពេទ្យ ឬក៏គ្រូ ឬក៏គិលានុបដ្ឋាក គិលានុបដ្ឋាយិកា ឬក៏អ្នកអនាម័យអីអ៊ីចឹងទៅ។ ការធ្វើដូចនេះ យើងងាយស្រួលកែតម្រូវគ្នា។ យើងមិនត្រូវទិតៀនលគ្នាទេ យើងត្រូវតែកែសង្គមយើងទាំងអស់គ្នា។ ជួយទាំងអស់គ្នា ដើម្បីឱ្យសង្គមយើងកាន់តែល្អទៅៗបាទ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍ដែលរកឃើញដោយមន្ទីរពេទ្យជប៉ុន ឬហៅថាមន្ទីរសាន់រ៉ាយ ធ្លាប់បង្ហាញថា នៅចំពោះមុខនេះ អ្នកដែលមានទ្រព្យធនស្តុកស្តម្ភ តែងទៅរកសេវាព្យាបាល និងពិនិត្យសុខភាពនៅសិង្ហបុរី។ ដោយឡែក អ្នកមានជីវភាពមធ្យម ឬលើសនេះតែងចេញទៅព្យាបាល និងពិនិត្យសុខភាព នៅថៃ ឬវៀតណាម។ ក្រៅពីនេះ ចំពោះអ្នកមានជីវភាពមធ្យមខ្លះ ឬក្រោមមធ្យម តែងទទួលការព្យាបាល និងពិនិត្យសុខភាពនៅក្នុងស្រុក៕
