ស្របពេលមានការអនុញ្ញាតជាផ្លូវការចំពោះភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិធ្វើដំណើរការមកកម្ពុជា បុគ្គលិកក្នុងវិស័យបដិសណ្ឋារកិច្ចនិយាយថា ការងើបសេដ្ឋកិច្ចពេញលេញនៅមិនទាន់មានភាពប្រាកដប្រជានៅឡើយ។
និយោជិតនិងមេដឹកនាំសហជីពដែល ខេមបូចា បានសម្ភាសន៍និយាយថាក្រុមហ៊ុនមានឈ្មោះល្បីធំៗមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេស បានកាត់បន្ថយបុគ្គលិកក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីអាចទ្រទ្រង់ដំណើរការអាជីវកម្មអំឡុងពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបានអូសបន្លាយពេលយ៉ាងយូរ។ លើសពីនេះទៀត បុគ្គលិកជ្រើសដោយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ដែលបម្រើការក្នុងវិស័យបដិសណ្ឋារកិច្ច ដូចជា ក្រុមហ៊ុនសម្អាតនិងអនាម័យ HCC Group កំពុងរង់ចាំការវិលត្រឡប់មកវិញរបស់ភ្ញៀវទេសចរ ដើម្បីជំរុញតម្រូវការសម្រាប់សេវាកម្មរបស់ខ្លួន។
បុគ្គលិកម្នាក់នៅក្រុមហ៊ុន HCC គឺលោក ស៊ុន គឹមហ៊ន អាយុ ៣៩ឆ្នាំ និយាយថា ពីមុនមកលោកធ្លាប់ធ្វើការជាចម្បងគឺជូតសម្អាតឥដ្ឋនៅព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ។ ប៉ុន្តែនៅពេលចំនួនភ្ញៀវបរទេសបានធ្លាក់ចុះ ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកបានផ្អាកបុគ្គលិកមួយចំនួន ខណៈបុគ្គលិកដទៃទៀតបានលាឈប់ ដើម្បីស្វែងរកការងារដែលជាប់លាប់ ឬផ្តល់ចំណូលបានច្រើនជាងនេះ។ ប្រាក់ខែរបស់លោកបានធ្លាក់ចុះពី ២០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ សម្រាប់ការងារពេញម៉ោង មកត្រឹមតែ ៦០ដុល្លារ សម្រាប់ការងារតែ ១០ថ្ងៃក្នុងមួយខែ។
លោក គឹមហ៊ន បានថ្លែងថា៖ «ប្រាក់ខែប៉ុណ្ណឹងមិនគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជួយយើងបាននោះទេ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវខ្ចីលុយខ្លះពីសាច់ញ្ញាតិ» ដោយបន្ថែមថា ប្រពន្ធរបស់លោកត្រូវនៅផ្ទះមើលកូនស្រី និងកូនប្រុសទើបនឹងកើត។ លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំពិតជា បាក់ទឹកចិត្ត នៅពេលដែលមិនមានការងារធ្វើ ហើយចំណូលបានទាប។ ខ្ញុំដេកមិនលក់ ហើយចេះតែគិតថា ខ្ញុំត្រូវរកលុយយ៉ាងដូចម្តេច»។
ឥឡូវនេះ ខណៈកម្ពុជាបើកសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ លោក គឹមហ៊ន និយាយថា លោកបានការងារផ្នែកសម្អាតធ្វើចំនួន ២០ថ្ងៃ ហើយទទួលបានប្រាក់ខែ ១២០ ដុល្លារក្នុងមួយខែ។ អ្វីៗបានចាប់ផ្តើមប្រសើរឡើងវិញ ប៉ុន្តែលោកនៅតែមានការលំបាកក្នុងបំពេញតម្រូវការហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់គ្រួសាររបស់លោក។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសបើកទទួលភ្ញៀវទេសចរបរទេសនៅថ្ងៃទី០១ ខែវិច្ឆិកា ដោយបានលុបចោលតម្រូវការក្នុងការធ្វើចត្តាឡីស័កសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរចូលមកក្នុងប្រទេស។ ឥឡូវនេះ ភ្ញៀវទេសចរដែលមកកម្ពុជា ត្រឹមតែតម្រូវឲ្យបង្ហាញភស្តុតាងចាក់វ៉ាក់សាំង និងការធ្វើតេស្តអវិជ្ជមានកូវីដ១៩ ពីម៉ាស៊ីន PCR ដែលត្រូវបានធ្វើឡើងរយៈពេល ៧២ម៉ោងមុនចាកចេញពីប្រទេសដើមរបស់ពួកគេ។ ពេលមកដល់ ពួកគេត្រូវធ្វើតេស្តរហ័សនៅច្រកដែលពួកគេឆ្លងកាត់។ នៅពេលធ្វើតេស្តរកឃើញថា អវិជ្ជមាន ពួកគេអាចធ្វើដំណើរដោយសេរីនៅក្នុងប្រទេស។
ការបើកសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសឡើងវិញនេះគឺជា រឿងដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់មួយ ប៉ុន្តែមិនត្រឹមតែលោក គឹមហ៊ន នោះទេដែលកំពុងប្រឈមនឹងការលំបាកក្នុងការទទួលបានម៉ោងធ្វើការបន្ថែម និងប្រាក់ខែខ្ពស់ជាងមុន។ អាជីវកម្មមួយចំនួននៅក្នុងវិស័យបដិសណ្ឋារកិច្ចដែលបានផ្តល់ការងារដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជាបានផ្អាក ឬបិទដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។
លោក គឹម សេរីរដ្ឋ ប្រធាននាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងសេវាកម្មស្នាក់នៅទេសចរណ៍និងម្ហូបអាហារ បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា សណ្ឋាគារនិងផ្ទះសំណាក់ប្រមាណ ៤០ភាគរយនៅក្នុងប្រទេសបានបិទ អំឡុងពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។ ប៉ុន្តែប្រមាណ ៨០ភាគរយនៃសណ្ឋាគារ និងផ្ទះសំណាក់ដែលបានបិទនោះហាក់ដូចជា បានបើកទ្វារឡើងវិញ ស្របជាមួយនឹងការបើកឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍ទាំងមូល។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ការណ៍នេះពិតជាជួយដល់វិស័យទេសចរណ៍ នៅពេលរដ្ឋាភិបាលប្រកាសបើកឡើងវិញ។ នៅពេលអាជីវកម្មអាចដំណើរការឡើងវិញ បុគ្គលិកបម្រើការមានប្រាក់ខែ និងការងារនឹងនរ»។
អស់រយៈពេលពីរឆ្នាំមកនេះ បុគ្គលិកមួយចំនួននៅក្នុងវិស័យបដិសណ្ឋារកិច្ច មិនត្រូវបានបញ្ឈប់ពីការងារទាំងស្រុងនោះទេ ប៉ុន្តែពួកគេត្រូវបាននិយោជកកាត់បន្ថយម៉ោងធ្វើការ។ អនុប្រធានសហជីពតំណាងឲ្យបុគ្គលិកសណ្ឋាគារ Raffle Royal និងសណ្ឋាគារ Sofitel ក៏ដូចជា សហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា និយាយថា ការកាត់បន្ថែមម៉ោងធ្វើការនេះបានក្លាយជាបទដ្ឋាននៅក្នុងវិស័យនេះ។
លោក ទូច កុសល ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករនិយោជិតវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា បាននិយាយថា សណ្ឋាគារដែលផ្អាកការងារបុគ្គលិកបានផ្តល់ប្រាក់ ៤០ដុល្លារដល់បុគ្គលិក ជាផ្នែកមួយនៃកម្មវិធីគាំទ្រដោយក្រសួងការងារ។ ប៉ុន្តែបុគ្គលិករយៈពេលវែងនៅតែត្រូវបានបញ្ឈប់ពីការងារដោយមិនមានសំណង ស្របពេលបុគ្គលិកដែលបន្តធ្វើការនៅក្នុងវិស័យសណ្ឋាគារត្រូវទទួលប្រាក់ខែតែ ៥០ភាគរយនៃប្រាក់ខែទូទៅរបស់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ។
លោក កុសល បានថ្លែងថា៖ «វិស័យសេវាកម្មមួយចំនួននៅតែបន្តផ្អាក បើទោះបីជាសណ្ឋាគារបានបើកទ្វារឡើងវិញក៏ដោយ ដូច្នេះប្រាក់ខែចម្បង និងសេវាកម្មផ្សេងៗ មិនមានច្រើនខ្លាំងនោះទេ ដោយសារតែមិនទាន់មានអតិថិជនច្រើន» ដោយលោកបានបន្ថែមថា បុគ្គលិកបម្រើការនៅក្នុងផ្នែកសេវាកម្មកំពុងប្រឈមមុខនឹងការបន្តធ្លាក់ចុះ។
លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំមិនសប្បាយចិត្តនោះទេ នៅពេលឮពីទុក្ខលំបាករបស់ពួកគាត់។ បុគ្គលិកខ្លះបានផ្លាស់ទៅធ្វើការជាកម្មករសំណង់ ឬអ្នកបើកតុកតុក ដើម្បីបំពេញចំណាយប្រចាំថ្ងៃ និងបង់ប្រាក់ខ្ចីធនាគារ ហើយអ្នកខ្លះបានលក់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេ»។
យ៉ាងណាក្តី លោកកុសលបានលើកឡើងថា ការងើបរើឡើងវិញជាបន្តបន្ទាប់នៃវិស័យទេសចរណ៍បរទេសនៅកម្ពុជាជាបោះជំហានទៅមុខមួយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំពិតជាសប្បាយចិត្តនៅពេលឃើញរដ្ឋាភិបាលបើកប្រទេសឡើងវិញ ដើម្បីឲ្យវិស័យសេវាកម្មអាចវិលត្រឡប់មកដំណើរការធម្មតាឡើងវិញ ហើយបុគ្គលិកបម្រើការអាចមានការងារជាមួយនឹងប្រាក់ចំណូលសមស្រប។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា អ្វីៗនឹងប្រសើរជាងនេះពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ»។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គេនៅរង់ចាំមើលថាតើនៅពេលណាលំហូរភ្ញៀវទេសចរនឹងអាចវិលត្រឡប់មកក្នុងកម្រិតមុនពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ៩។
អ្នកស្រីឆាយ ស៊ីវលីន ប្រធានសមាគមទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍កម្ពុជា បាននិយាយថា វិស័យទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកនៅតែមិនទាន់មានលក្ខណៈគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទ្រទ្រង់អាជីវកម្មក្នុងផ្នែកបដិសណ្ឋារកិច្ចនៅឡើយនោះទេ។
អ្នកស្រីបានថ្លែងថា៖ «យើងធ្លាប់តែទទួលបានអ្នកទេសចរបរទេសបីលាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំមកលេងក្រុងសៀមរាប» ដោយអ្នកស្រីបានពន្យល់ថា ការខាតបង់ភ្ញៀវទេសចរនៅក្នុងទំហំដ៏ច្រើននេះមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធំធេងមកលើសេដ្ឋកិច្ច។
អ្នកស្រីបានបន្តថា បុគ្គលិកបម្រើការប្រមាណ ៦ម៉ឺននាក់នៅក្នុងវិស័យទេសចរណ៍បានរងផលប៉ះពាល់ ដូចជា នៅក្នុងផ្នែកដឹកជញ្ជូន កន្លែងស្នាក់នៅ អាហារ និងសេវាកម្មប្រយោលផ្សេងៗទៀត។ ហើយ [បើទោះបី] អាជីវកម្មចំនួន ៣.៥០០បានបិទទ្វារ ការជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ក្នុងស្រុកបានធ្វើឲ្យអាជីវកម្មប្រមាណ ៧០០ ដំណើរការឡើងវិញ។
ទោះជាយ៉ាងណា និយោជិតនៅសណ្ឋាគារមួយចំនួន ដែលបានបន្តដំណើរការនៅអំឡុងពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ បានប្រឈមនឹងការកាត់បន្ថយប្រាក់ចំណូលយ៉ាងច្រើន បើទោះបីជាពួកគេអាចរក្សាការងារក៏ដោយ។
លោក សូ សាវុន អាយុ ៤៨ឆ្នាំ តំណាងសហជីពបុគ្គលិកសណ្ឋាគារ Raffle Royal បាននិយាយថា សណ្ឋាគារលំដាប់ខ្ពស់បានផ្អាកការងារបុគ្គលិក និងកាត់បន្ថយម៉ោង ដើម្បីអាចបង់ប្រាក់ខែឲ្យបុគ្គលិកដទៃទៀតក្នុងចំនួនប្រមាណ ៥០ភាគរយនៃប្រាក់ខែធម្មតារបស់ពួកគេ។ សណ្ឋាគារក៏បានស្នើឲ្យបុគ្គលិកប្រហែល ៦០នាក់ លាឈប់ដោយស្ម័គ្រចិត្តជាមួយនឹងសំណងកាលពីដើមឆ្នាំនេះ។
បើទោះបីជាសណ្ឋាគារបានផ្តល់ជាសេវាកម្មដទៃទៀតដូចជា ផ្តល់ជាកន្លែងសម្រាប់អតិថិជនជួលដើម្បីរៀបចំជាការប្រជុំ ឬសិក្ខាសាលាក៏ដោយ វិស័យនេះនៅមិនទាន់ងើបរើឡើងវិញពេញលេញនោះទេ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងធ្លាប់រកលុយបានជាច្រើនរាល់ខែ ហើយមិនសូវចាយ [ច្រើន] ឥឡូវនេះយើងមានតិច ហើយតម្រូវការមានច្រើនជាងមុន ស្របពេលថ្លៃទឹកភ្លើងបានឡើងខ្ពស់ជាងមុន» ដោយបន្ថែមថា បុគ្គលិកមួយចំនួនប្រឈមនឹងការលំបាកសម្រាប់ចំណាយប្រចាំថ្ងៃ ស្របពេលត្រូវបង់កម្ចីថែមទៀត។
លោក ផាត សារុន ប្រធានសហជីពបុគ្គលិកសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល (Sofitel) បានរាយការណ៍ពីស្ថានភាពស្រដៀងគ្នានេះនៅសណ្ឋាគាររបស់លោក ជាទីដែលនយោជិតចំនួន ៥៣នាក់ត្រូវបានបញ្ឈប់ពីការងារ ដោយសារតែតម្រូវការទាបអំឡុងពេលវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។ បុគ្គលិកដែលអាចនៅបន្តធ្វើការនិយាយថា ការងាររបស់ពួកគេមានច្រើនជាងមុន ខណៈប្រាក់ខែ និងម៉ោងធ្វើការបានធ្លាក់ចុះ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំតែងតែគិតពីវិធីរកលុយដើម្បីបង់ការ [បំណុល] ហើយជួយគ្រួសារជាមួយនឹងប្រាក់សន្សំតិចតួច និងកាត់បន្ថយចំណាយ។ នេះជាសម្ពាធដ៏ធំមួយ ហើយប្រពន្ធរបស់ខ្ញុំមិនអាចធ្វើការ ដោយសារតែគាត់ត្រូវមើលកូន»។
យ៉ាងណាក្តី លោកសារុនបានបន្តថា ការបើកសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញហាក់ដូចជា បង្ហាញនូវសញ្ញាងើបរើឡើងវិញ ដោយបន្ថែមថា លោកអាចរកប្រាក់បន្ថែមតាមសេវាកម្មផ្សេងៗផ្គត់ផ្គង់ដោយសណ្ឋាគារ។ លោកសង្ឃឹមថា ស្របពេលតម្រូវការកើនឡើង អ្វីៗនឹងបន្តមានភាពប្រសើរឡើង។
ប៉ុន្តែវិស័យនេះនៅមិនទាន់មានភាពប្រាកដប្រជានៅឡើយទេ ហើយការកើនឡើងនូវករណីឆ្លងវីរុសកូវីដ១៩ បំប្លែងថ្មីអូមីក្រុង (Omicron) បានធ្វើឲ្យបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនពិចារណាឡើងវិញចំពោះការអនុញ្ញាតឲ្យមានការធ្វើដំណើរអន្តរជាតិ។
សម្រាប់បុគ្គលិកដទៃទៀតដូចលោក គីមហ៊ន នៅក្រុមហ៊ុន HCC អ្វីដែលពួកគេអាចធ្វើនោះគឺ ត្រឹមតែរង់ចាំមើលអ្វីដែលនឹងកើតឡើងបន្ទាប់។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំពិតជា ព្រួយបារម្ភពីវីរុសកូវីដ១៩ ប្រភេទថ្មីអូមីក្រុង ដែលវាអាចឆ្លង ហើយប៉ះពាល់ការងាររបស់ខ្ញុំ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Though the tourism sector is officially back, hospitality workers are still waiting for full recovery
