ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍បឹងតាមោកប្រមាណ៤០នាក់ បានដើរហែក្បួនចេញពីផ្សាររាត្រីឆ្ពោះទៅព្រះបរមរាជវាំង ដើម្បីដាក់ញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ ឲ្យជួយអន្តរាគមន៍លើការអភិវឌ្ឍនៅបឹងតាមោក ដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផ្ទះសម្បែង និងជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់។
នៅម៉ោងប្រហែល ២ រសៀលថ្ងៃចន្ទ អ្នកភូមិមានទាំងឪពុកម្តាយ និងកូនតូចៗបានចាប់ផ្តើមដើរជាពីរជួរ ខណៈកាន់ព្រះឆាយាលក្ខណ៍ព្រះមហាក្សត្រនរោត្តម សីហមុនី និងសម្តេចម៉ែ។ ពួកគាត់ដើរបណ្តើរនិងស្រែកបន្ទរពាក្យស្លោកតាមឧឃោសនសព្ទថា «បឹងតាមោកគឺជីវិត បឹងតាមោកគឺសេដ្ឋកិច្ច»។
នៅពេលពួកគាត់មកដល់ផ្សារកណ្តាល មន្ត្រីខណ្ឌបានព្យាយាមរារាំងពួកគាត់តែមិនបានសម្រេច។ អ្នកភូមិបន្តដើររហូតដល់ព្រះបរមរាជវាំង ខណៈដែលមន្ត្រីខណ្ឌ និងអាជ្ញាធរព្រះបរមរាជវាំងឃ្លាំមើលក្បួនរបស់ពួកគាត់។ បន្ទាប់ពីរង់ចាំរយៈពេល១០នាទី នៅជិតសួនច្បារវត្តបទុម មន្ត្រីបរមរាជវាំង៤នាក់ និងមន្ត្រីសាលាខណ្ឌដូនពេញ បានមកនិយាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានទទួលយកញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រទេ។ ពួកគេបាននិយាយថា ព្រះមហាក្សត្រមិនមានព្រះរាជតួនាទីក្នុងមុខងារសាធារណៈទេ ដូច្នេះហើយព្រះអង្គមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគាត់បានទេ។ អ្នកភូមិត្រូវបានស្នើឲ្យទាក់ទងទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធវិញ បើទោះបីជាយ៉ាងណាពួកគេមិនបានប្រាប់ឈ្មោះមន្ត្រីទទួលបន្ទុកជាក់លាក់ដល់អ្នកភូមិនោះទេ។
មន្ត្រីព្រះបរមរាជវាំងម្នាក់ទៀតគឺលោក ឈុំ ឬទ្ធី បានថ្លែងថា ព្រះមហាក្សត្រមិនអាចទទួលញត្តិរបស់ពួកគាត់បានទេ ព្រោះព្រះអង្គកំពុងស្ថិតនៅប្រទេសចិននៅពេលេនេះ។ លោក ឬទ្ធី ស្នើឲ្យអ្នកភូមិបង្ហោះញត្តិនេះតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ឬគេហទំព័រ ដើម្បីឲ្យព្រះមហាក្សត្រទតឃើញព័ត៌មាននេះ។
លោក ឬទ្ធី បាននិយាយថា៖«សូមជម្រាបថា ព្រះបរមរាជវាំងមិនអាចទទួលយកញត្តិបានទេ។ ដើម្បី [ដាក់ញត្តិ] បងប្អូនអាចទៅសាលាក្រុង ឬខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ តាមខ្ញុំដឹង ព្រះបរមរាជវាំងមិនទទួល [ញត្តិ] ទេ។ ប្រសិនបើបងប្អូនមិនយល់ពីអ្វីដែលខ្ញុំចង់និយាយ ខ្ញុំក៏មិនដឹងដែរ»។
ដោយឡែក មន្ត្រីសាលាខណ្ឌដូនពេញម្នាក់បាននិយាយថា៖«អ្វីដែលខ្ញុំយល់ពីខុទ្ទកាល័យព្រះបរមរាជវាំង គឺថា បញ្ហាទាំងនេះពាក់ព័ន្ធនឹងក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្មនិងសំណង់ សាលាក្រុង និងរដ្ឋាភិបាល។ [ប្រសិនបើ] បងប្អូនចង់ឲ្យព្រះមហាក្សត្រទទួលញត្តិ នេះមិនមែនជាវិធីត្រឹមត្រូវទេ»។
ទោះបីជាមានការអះអាងពីអាជ្ញាធរក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិនៅតែបន្តជឿថា មានតែព្រះមហាក្សត្រទេដែលអាចធ្វើអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយបញ្ហារបស់ពួកគេបាន ខណៈដែលពួកគាត់បាន «ប្រើគ្រប់មធ្យោបាយដែលមាន» ដើម្បីស្វែងរកជំនួយ។ ពួកគាត់ថា ពួកគាត់បានស្វែងរកជំនួយពីស្ថាប័នរដ្ឋ ប៉ុន្តែបែរជាទទួលបានការកោះហៅពីអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅទៅវិញ។
ដូច្នេះ ការដាក់ញត្តិទៅព្រះមហាក្សត្រ គឺដោយសារអាជ្ញាធររដ្ឋមិនបានដោះស្រាយ ឬរកយុត្តិធម៌ជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការអភិវឌ្ឍបឹងតាមោក។ពលរដ្ឋនិយាយថា៖«បើយើងមិនពឹងលើព្រះមហាក្សត្រ តើយើងគួរពឹងអ្នកណា? យើងនឹងមិនទទួលយកគោលនយោបាយដោះដូរដីនេះទេ»។
អ្នកស្រី សៀ ដាវី មកពីភូមិសំរោងត្បូងនៅតំបន់បឹងតាមោក បាននិយាយថា ទោះបីជាមន្ត្រីព្រះបរមរាជវាំងមិនបានទទួលញត្តិក៏ដោយ ក៏យ៉ាងហោចណាស់គាត់អាចថតញត្តិ ហើយផ្ញើទៅថ្វាយព្រះមហាក្សត្រ។ នៅក្នុងញត្តិនោះ ប្រជាពលរដ្ឋបានលើកឡើងថា អ្នកមានអំណាចបានច្រានចោលសិទ្ធិអ្នកភូមិដែលរស់នៅលើដីនោះ ហើយកាត់បឹង (បែងចែកតំបន់បឹង) ដើម្បីប្រគល់ទៅឲ្យ «ក្រុមហ៊ុនដែលមានអំណាច និងឧកញ៉ា»។
អ្នកស្រី ដាវី បាននិយាយថា៖«ខ្ញុំមិនអាចទទួលយកបានទេ ព្រោះរាល់ពេលដែលខ្ញុំមកដាក់ញត្តិ ពួកគាត់ [អាជ្ញាធរ] ព្យាយាមបញ្ឈប់យើង ហើយនិយាយថា ព្រះមហាក្សត្ររបស់យើងមិនមានសិទ្ធិ និងអំណាចក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះទេ»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា ពួកគេកំពុងស្វែងរកព្រះរាជអន្តរាគមន៍ពីព្រះមហាក្សត្រ ព្រោះអ្នកភូមិបឹងតាមោកបានព្យាយាមអស់ពីសមត្ថភាព ដើម្បីទទួលបានដំណោះស្រាយពីអាជ្ញាធរ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានទេ។
អ្នកស្រី ដាវី បាននិយាយថា៖«តើខ្ញុំគួរសុំជំនួយនៅឯណា? ខ្ញុំត្រូវពឹងលើព្រះមហាក្សត្ររបស់យើងដើម្បី [ការពារផ្ទះនិងដីរបស់យើង] ព្រោះយើងប្រឈមនឹងការបដិសេធសិទ្ធិរបស់យើង [លើដីនោះ] ដោយសារអាជ្ញាធរព្រែកព្នៅ»។
អ្នកភូមិសំរោងត្បូងម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ត្រយ សំណាង អាយុ៣៨ឆ្នាំ បាននិយាយថា អ្នកស្រីបានរស់នៅក្នុងតំបន់បឹងតាមោកតាំងពីឆ្នាំ២០០០ មកម្ល៉េះ។ ដូច្នេះហើយការស្វែងរកដំណោះស្រាយពីព្រះមហាក្សត្រ ដោយសារពួកគាត់កំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់ផ្ទះសម្បែងដោយសាររដ្ឋាភិបាល «យកបឹងទៅឲ្យអ្នកមាន មិនមែនសម្រាប់អ្នកក្រទេ»។
អ្នកស្រី សំណាង បាននិយាយថា៖«យើងរស់នៅទីនេះយូរមកហើយ។ យើងមិនមែនជាអ្នកមកពីតំបន់អនាធិបតេយ្យនោះទេ» ដោយកត់សម្គាល់ថា របៀបដែលអាជ្ញាធរប្រព្រឹត្តមកលើពួកគាត់គឺអយុត្តិធម៌។ អ្នកស្រី សំណាង បានបន្ថែមថា «យើងខ្លាចថា ថ្ងៃណាមួយពួកគេ [អាជ្ញាធរ] នឹងកាយដីជុំវិញផ្ទះរបស់យើង។ ហេតុនេះហើយបានជាយើងមកទីនេះ ដើម្បីដាក់ញត្តិថ្វាយព្រះមហាក្សត្រយើង»។
បឹងតាមោក ឬបឹងកប់ស្រូវ គឺជាបឹងធម្មជាតិដ៏ធំបំផុតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានផ្ទៃដីសរុប ៣ ២៣៩,៧ហិកតា។ ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៣០០គ្រួសាររស់នៅជុំវិញបឹង ដែលភាគច្រើនប្រកបរបរនេសាទត្រី ដាំដំណាំ ចិញ្ចឹមត្រី និងបើកអាជីវកម្មខ្នាតតូចសម្រាប់ចិញ្ចឹមជីវិត។
យោងតាមអង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT) ចន្លោះខែមករា ដល់ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ ប្រជាពលរដ្ឋ៧១គ្រួសារកំពុងប្រឈមមុខនឹងការបណ្តេញចេញ ដោយមានពី១៥ទៅ២៥គ្រួសារប្រឈមហានិភ័យខ្ពស់នៃការបណ្តេញចេញ និងហោចណាស់ប្រជាពលរដ្ឋ២០៤គ្រួសារប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការបណ្តេញចេញនាពេលអនាគត។
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាជុំវិញសហគមន៍បឹងតាមោក គឺទាក់ទងនឹងជម្លោះដែលកំពុងបន្ត និងបណ្តឹងផ្តើមចេញពីការអភិវឌ្ឍដីធ្លី។ ដំណោះស្រាយរបស់រដ្ឋាភិបាលមិនបានដំណើរការល្អ ឬមិនមែនជាដំណោះស្រាយល្អទេ។ អាស្រ័យហេតុនេះ ចុងក្រោយ ដំណោះស្រាយធ្លាក់ទៅក្នុងដៃរបស់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ និងមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល ដែលជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះសហគមន៍។
លោក អំ សំអាត មានប្រសាសន៍ថា៖«តាមទស្សនៈរបស់សង្គមស៊ីវិល [យើង] ចង់ឃើញការដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ដោយមានញត្តិស្វែងរកព្រះរាជអន្តរាគមន៍ពីព្រះមហាក្សត្រ។ វាជាសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការស្នើសុំព្រះរាជអន្តរាគមន៍ពីព្រះមហាក្សត្រ»។
កាលពីពាក់កណ្តាលខែមករា មន្ត្រីខណ្ឌមួយរូបបានដាក់ពាក្យប្ដឹងបុគ្គលប្រាំមួយនាក់ក្នុងចំណោមប្រាំពីរនាក់ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទហិង្សាដោយចេតនា ការបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិ និងបទប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធារណៈ។
អ្នកស្រី សំណាង បាននិយាយថា ពួកគាត់គាំទ្រការអភិវឌ្ឍក្នុងប្រទេស ហើយរដ្ឋាភិបាលមិនគួរអភិវឌ្ឍន៍លើដីអ្នកក្រនោះទេ។
អ្នកស្រីបានអំពាវនាវថា៖«យើងមានតែផ្ទះនេះមួយគត់ គ្មានផ្ទះផ្សេងទេ។ គេកាត់ដីឲ្យឧកញ៉ា និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ តែហេតុអ្វីមិនឲ្យអ្នកក្រដូចពួកយើង? ខ្ញុំវេទនាណាស់។ ខ្ញុំក៏ជារាស្ដ្ររបស់ព្រះអង្គដែរ។ សូមមើលទុក្ខលំបាករបស់យើងផង»៕ (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ ពូ សូរាជីនី)
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស Boeung Tamok Residents Desperately Seek King’s Help To Resolve Land Dispute
