កម្ពុជាបង្ហាញអព្យាក្រឹតភាពក្រោយទស្សនកិច្ចប្រធានាធិបតីចិន ខណៈ​អាមេរិក​បញ្ជាក់​ថា​មិន​បង្ខំ​ឱ្យកម្ពុជា​​ជ្រើសរើស​

បន្ទាប់ពីប្រធានាធិបតីចិន លោក ស៊ី ជីនពីង បានបញ្ចប់ដំណើរទស្សនកិច្ចនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដោយបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីចំនួន៣៧ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជាមិនលម្អៀងទៅរកមហាអំណាចណាមួយទេរវាងអាមេរិក និង​​ចិន។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ លោកបាន​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​ស្វែង​រក​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​​មហា​អំណាច​ទាំង​ពីរ ដើម្បី​ពង្រឹង​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​ខ្លួន។

ថ្លែងក្នុងពិធីសម្ពោធកំពង់ផែទេសចរណ៍អន្តរជាតិកំពត កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមេសា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរំលឹកឡើងវិញនូវជម្រើសរបស់កម្ពុជាក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាជាងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា ដោយរក្សាគោលនយោបាយការបរទេសអព្យាក្រឹត។

លោក​បាន​បន្ត​ថា​៖ «​កម្ពុជា​រើសយក​​ទាំង​ពីរ​ [​អាមេរិក​ និង​ចិន​] ដើម្បី​ធានា​សុខភាព​សេដ្ឋកិច្ច​។ នេះ​ជា​ជម្រើស​របស់​រដ្ឋាភិបាល ហើយ​កម្ពុជា​មាន​ឯករាជ្យ និង​អធិបតេយ្យភាព​ក្នុង​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ដោយ​ខ្លួន​ឯង គ្មាន​នរណា​អាច​ដាក់សម្ពាធយើង​បាន​ឡើយ»។

ការអត្ថាធិប្បាយរបស់លោក ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ជីនពីង ពីថ្ងៃទី១៧ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែមេសា គាប់ជួនពេល​ដែល​សហរដ្ឋអាមេរិក​បាន​ពង្រីក​គោល​នយោបាយគាំពារ​និយម ដែលជះឥទ្ធិពលដល់ចិន និង​កម្ពុជា។ បើទោះបីជាកម្ពុជា និងប្រទេសផ្សេងទៀតដែលដាក់ពន្ធបដិការត្រូវបានផ្តល់ការពន្យាររយៈពេល៩០ថ្ងៃ។ ប្រទេសចិនត្រូវបានដកចេញពីការផ្អាកពន្ធ។

ក្នុង​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក ជីនពីង កិច្ចព្រមព្រៀង​ចំនួន៣៧ត្រូវ​បាន​ចុះ​ហត្ថលេខា​លើ​វិស័យ​នានា​រួម​មាន​ពាណិជ្ជកម្ម អប់រំ ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ទេសចរណ៍។ លើសពីនេះ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មរវាងឯកជន និងឯកជន និង រដ្ឋជាមួយឯកជនមួយចំនួនក៏ត្រូវបានប្រកាសផងដែរ រួមទាំងការគាំទ្រដល់គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានច្រានចោលការអះអាងរបស់ក្រុមប្រឆាំងនៅក្រៅប្រទេសថា កម្ពុជាបានប្រគល់ស្វ័យភាពលើសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខរបស់ខ្លួនទៅឱ្យប្រទេសចិន។ យោង​ទៅ​លើ​សេចក្តីថ្លែងការណ៍​រួម​ដែល​បាន​ចេញ​ក្នុង​អំឡុង​ទស្សនកិច្ច​របស់​លោក ជីនពីង លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ថ្លែង​ថា កម្ពុជា និង​ចិន​បាន​បញ្ជាក់​ឡើង​វិញ​នូវ​ការ​គោរព​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​ចំពោះ​អធិបតេយ្យភាព​ជាតិ និង​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​ជ្រៀតជ្រែក​របស់​បរទេស​ក្នុង​កិច្ចការ​ផ្ទៃក្នុង។

លោក​បាន​បន្ថែម​ថា​៖ «​យើង​ធ្វើ​មិត្ត​គ្រប់បណ្ដាប្រទេស​ទាំង​អស់  យើងមិនយកប្រទេសណាធ្វើជាសត្រូវនោះទេ»។

ឆ្លើយតបនឹងការរិះគន់ថា កម្ពុជាកំពុងពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការវិនិយោគរបស់ចិននោះ លោកបាននិយាយថា នៅឆ្នាំ២០២៣ ការវិនិយោគរបស់ចិននៅសហរដ្ឋអាមេរិកមានទំហំ២៨ពាន់លានដុល្លារ និងនៅតំបន់អាស៊ានមានទំហំសរុបចំនួន២៥ពាន់លានដុល្លារ។ ប្រទេសសិង្ហបុរីទទួលបានការវិនិយោគរបស់ចិនច្រើនជាងគេនៅក្នុងតំបន់ដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន១៣ពាន់លានដុល្លារ ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជានៅលេខរៀងទី៨ ដែលមានត្រឹមតែ៣០០លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជំទាស់នឹងការលើកឡើងថា ការវិនិយោគរបស់ចិនធ្វើឱ្យបាត់បង់អធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដោយបង្ហាញថា សហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួនឯងបានទទួលការវិនិយោគពីចិនចំនួន២៨ពាន់លានដុល្លារ។ លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការវិនិយោគបរទេសមិនបានធ្វើឱ្យបាត់បង់អធិបតេយ្យភាពនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញគួរតែចាត់ទុកជាយន្តការសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរួមគ្នាដែលជំរុញផលប្រយោជន៍ជាតិ។

លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជាចំពោះកិច្ចសហប្រត្តិបត្តិការពហុភាគី កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសន្តិសុខ ដោយលើកឡើងពីពិធីសម្ពោធមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ដែលត្រូវបានធ្វើទំនើបកម្មដោយជំនួយរបស់ចិនកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមេសា។ បន្ទាប់មកក៏មានដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់នាវាកងទ័ពជើងទឹកជប៉ុននៅថ្ងៃទី១៩ ខែមេសា ដែលបង្ហាញពីការបើកចំហរបស់កម្ពុជាក្នុងការធ្វើការជាមួយដៃគូទាំងអស់។

ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏មានប្រសាសន៍ដែរថា កម្ពុជានឹងប្រឹងប្រែងចរចាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក លើបញ្ហាពន្ធ ព្រោះកម្ពុជានឹងប្រឈមមុខនឹងការតម្លើងពន្ធជាថ្មី។ ការបន្ធូរបន្ថយបណ្តោះអាសន្ននេះ បានផ្តល់ឱកាសសម្រាប់ការចរចាលើការស្នើរសុំពន្ធ ៤៩ភាគរយលើទំនិញកម្ពុជា ដែលជាតម្លៃខ្ពស់បំផុតនៅក្នុងតំបន់។

មួយថ្ងៃមុនពេលលោក ជីនពីង មកដល់ទីក្រុងភ្នំពេញ មន្ត្រីកម្ពុជាបានជួបប្រជុំទ្វេភាគីតាមប្រព័ន្ធវីដេអូពីចម្ងាយជាមួយតំណាងពាណិជ្ជកម្មសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីស្វែងរកមធ្យោបាយពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម។ ការ​ពិភាក្សា​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​បន្ទាប់​ពី​មាន​លិខិត​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ផ្ញើ​ជូន​លោក​ប្រធានាធិបតី Donald Trump។ ភាគីទាំងពីរបានសន្យារក្សាការសន្ទនាបើកចំហ និងបន្តការចរចា។

អំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ជីនពីង បើទោះបីជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការជាច្រើន ប៉ុន្តែគ្មានជំនួយ ឬកម្ចីណាមួយត្រូវបានប្រកាសសម្រាប់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗនោះទេ។ ឯកសារចំនួនប្រាំត្រូវបានចុះហត្ថលេខាសម្រាប់គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ជាមួយក្រុមហ៊ុនរដ្ឋរបស់ចិន ទោះបីជាព័ត៌មានលម្អិតស្តីពីកិច្ចព្រមព្រៀងវិស័យឯកជនមិនត្រូវបានបង្ហាញក៏ដោយ។

បើទោះបីជាមិនមាន​ជំនួយ ឬ​កម្ចីណាមួយ​មែន តែលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ច្រាន​ចោល​ការ​លើកឡើងដែលថា ចិន​ដក​ជំនួយជាថ្មីម្ដងទៀត ហើយ​ថា កម្ពុជា និងចិន បានចចារគ្នាតាំងពីដើម ហើយជំហរមិនដែលប្រែប្រួលទេ។

លោក ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «មិនដែលមានពេលដែលរដ្ឋាភិបាលចិនបដិសេធមិនគាំទ្រគម្រោងនេះទេ។»

នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន លោក Wang Wenbin ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ភាគីចិនគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងការកសាង គម្រោងធារាសាស្រ្តចម្រុះហ្វូណនតេជោ ដោយស្របតាមគោលការណ៍លទ្ធភាពនិងចីរភាព។

ឆ្លើយតបទៅនឹងសារព័ត៌មានខេមបូចាតាមរយៈអ៊ីម៉ែល ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលរបស់ពួកគេបានគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធ និងសមិទ្ធផលរួមគ្នាក្នុងរយៈពេលបីទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។ សម្លឹងឆ្ពោះទៅមុខ ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនសង្ឃឹមថានឹងឃើញការវិវត្តក្នុងន័យស្ថាបនាក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយទីក្រុងភ្នំពេញ។

ស្ថានទូតបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមិនបានស្នើឱ្យកម្ពុជាជ្រើសរើសរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនទេ»។

លោក រ៉ូ វណ្ណៈ អ្នកវិភាគនយោបាយបានប្រាប់សារព័ត៌មានខេមបូចាថា ការយល់ឃើញដែលថាកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើប្រទេសចិន គឺជាកង្វល់ចម្បងក្នុងចំណោមអ្នកសង្កេតការណ៍សេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងនយោបាយ។

លោកបានលើកឡើងពីជំហរលម្អៀងរបស់កម្ពុជាស្របទៅនឹងរបៀបវារៈភូមិសាស្ត្រនយោបាយ​របស់ប្រទេសចិនក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ ជាពិសេសការគាំទ្ររបស់ខ្លួនសម្រាប់ទីក្រុងប៉េកាំងនៅក្នុងវេទិកាតំបន់។

ថ្មីៗនេះ ក្នុងដំណើរទស្សនៈកិច្ចប្រធានាធិបតីចិន រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះគោលនយោបាយ «ចិនតែមួយ»។ លោកបានកត់សម្គាល់ថាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសចិនធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាងាយរងគ្រោះទៅនឹងសម្ពាធភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដោយសារកម្ពុជាជាប្រទេសដែលមានទំហំតូច បើប្រៀបនឹងឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងរបស់ប្រទេសចិន។

ក្នុងនាមជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ប្រទេសចិន ប្រទេសកម្ពុជា​ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានសារៈសំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ទីក្រុងប៉េកាំង។ សហរដ្ឋអាមេរិកតែងតែមើលប្រទេសកម្ពុជាតាមកញ្ចក់នៃឥទ្ធិពលរបស់ចិន ដែលជាការចាប់អារម្មណ៍ដែលថា ទោះបីជាមិនមានភាពត្រឹមត្រូវទាំងស្រុងក៏ដោយ លោកថាវាបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំងឡើងរបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។

លើស​ពី​នេះ​ទៅ​ទៀត លោក​ថា ការ​មើល​ប្រទេស​កម្ពុជា​តាម​ភ្នែក​របស់​ប្រទេស​ចិន គឺ​មិន​ល្អ​សម្រាប់​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ឬ​ប្រជាជន​កម្ពុជាឡើយ។

លោកបន្តថា៖ «ការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្រ្តនយោបាយរវាងចិន នឹងអាមេរិកចំពោះតែស្រួចស្រាលខ្លាំង។ ដូច្នេះប្រទេសតូចងាយនឹងរងគ្រោះក្នុងល្បែងភូមិសាស្រ្តនយោបាយរបស់មហាអំណាច»។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក វណ្ណៈ យល់ឃើញថា ការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ឲ្យមានតុល្យភាពរវាងមហាអំណាចទាំងពីគឺសមហេតុផល ប៉ុន្តែលោកស្នើឱ្យកម្ពុជាបន្ត «យុទ្ធសាស្ត្រការការពារហានិភ័យ» ដើម្បីរក្សាអព្យាក្រឹតភាព និងបញ្ចៀសសម្ពាធពីភាគីណាមួយ។

ការ​លើក​ឡើង​នោះ លោក​បាន​សង្កត់​ធ្ងន់​ថា៖ «សម្តី​ត្រូវ​តែ​បង្ហាញឱ្យឃើញតាមរយៈ​​សកម្មភាព»។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីកំពុងបង្ហាញសញ្ញានៃការធ្វើពិពិធកម្ម និងជំរុញឱ្យកម្ពុជាធ្វើជាស្ពាននៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក តាមរយៈការជំរុញកិច្ចសន្ទនា ពាណិជ្ជកម្ម និងការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌។

លោក​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​យុទ្ធសាស្រ្តការការពារហានិភ័យ​បម្រើ​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា​។ វាអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសរក្សាអធិបតេយ្យភាព ទាក់ទាញការវិនិយោគពីមហាអំណាច និងជៀសវាងការមើលឃើញថាជាការគំរាមកំហែងដល់ផលប្រយោជន៍យុទ្ធសាស្ត្ររបស់នរណាម្នាក់»។

ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកលែងចាត់ទុកកម្ពុជាជា «កូនអុក» របស់ចិន វាអាចបើកទ្វារទទួលអត្ថប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនពីទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន ដែលអាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្តង់ដារនៃការរស់នៅនៅកម្ពុជា។ លោកថា ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យ កម្ពុជាក៏ត្រូវពង្រឹងសមត្ថភាពស្ថាប័នរបស់ខ្លួន និងលើកកម្ពស់នីតិរដ្ឋផងដែរ៕

ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Cambodia Upholds Neutrality Amid Chinese Deals; U.S. Affirms It’s Not Forcing a Choice