មន្ត្រីសវនកម្មជាតិ៣រូបបានបង្ហាញខ្លួននៅឯទីស្នាក់ការមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស ហៅកាត់ សង់ត្រាល់ កាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទ ដើម្បីធ្វើសវនកម្មទៅតាមការគ្រោងទុក នៅចំពេលដែលមានអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួនអំពាវនាវសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលលុបចោលការអនុវត្តសវនកម្មនេះវិញ។
អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីរបស់សង់ត្រាល់ លោក ឃុន ថារ៉ូ បានលើកឡើងថា នៅក្នុងអំឡុងពេលនៃការធ្វើសវនកម្មថា កិច្ចពិភាក្សារយៈពេលបីម៉ោងត្រូវបានធ្វើឡើងស្របទៅតាមការងារបច្ចេកទេសដែលស្នើសុំដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ និងស្របទៅតាមច្បាប់ពាក់ព័ន្ធ ដូចដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងលិខិតមួយដែលចេញដោយអាជ្ញាធរសវនកម្មជាតិ ។
លោក ថារ៉ូ បានបន្តថា៖ «ដំណើរការ និងនីតិវិធីអនុវត្តទៅតាមគោលការណ៍នៃការធ្វើសវនកម្ម ។ ក្រុមការងារសង់ត្រាល់នឹងធ្វើការសហការដោយវិជ្ជាជីវៈ និងក្រមសីលធម៌ ដើម្បីធានាតម្លាភាព និងទំនួលខុសត្រូវខ្ពស់»។
សវនកម្មនេះធ្វើឡើងតាមសំណើរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ បន្ទាប់ពីក្រសួងបានជូនដំណឹងឱ្យ សង់ត្រាល់ ផ្ដល់ព័ត៌មានអំពីគណនីធនាគារកម្ពុជាទាំងអស់របស់ សង់ត្រាល់ ក្នុងរយៈពេល ៣០ថ្ងៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា តទៅ ។
នៅថ្ងៃទី១២ ខែកក្កដា សមាជិកនៃសមាគមក្រុមហ៊ុនផលិតសម្លៀកបំពាក់ និងស្បែកជើងអាមេរិក (AAFA) និងសមាគមការងារយុត្តិធម៌ (FLA) បានរួមគ្នាទាមទារ«ដោយប្រើពាក្យធ្ងន់ៗ»ឱ្យប្រទេសកម្ពុជាលុបចោលជាបន្ទាន់នូវវិធានការសវនកម្មនោះ។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បង្ហាញថា៖ «ពេលវេលានៃសវនកម្មដែលកើតឡើងភ្លាមៗក្រោយពេលដែលសង់ត្រាល់ចេញផ្សាយរបាយការណ៍កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ធ្វើឱ្យគេមើលទៅហាក់ដូចជាគោលបំណងតែមួយគត់នៃសវនកម្មនេះ គឺដើម្បីសងសឹកទៅលើអង្គការសង់ត្រាល់»។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមដដែលក៏បានស្នើសុំឱ្យរដ្ឋាភិបាលជៀសវាងការចាត់វិធានការណាមួយដែល«អាច ហើយនឹងអាចត្រូវគេយល់ឃើញថាជាការបំភិតបំភ័យ និងការបៀតបៀនទៅលើអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយនេះ ឬអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតណាមួយឱ្យសោះ»។
សមាគមទាំងពីរខាងលើបានបន្តថា៖ «ដោយសារតែឈ្មោះ«កម្ពុជា»ត្រូវបានបោះពុម្ពកាន់តែច្រើនឡើងនៅលើផលិតផលរបស់ម៉ាកយីហោសមាជិករបស់យើង សកម្មភាពរបស់អ្នកប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់មកលើគុណតម្លៃ កេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងកាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់របស់ម៉ាកយីហោនៃសមាជិករបស់យើង»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុខៈ បាននិយាយថា អាជ្ញាធរសវនកម្មជាតិធ្វើការស្របទៅតាមច្បាប់ ដោយលោកបន្តថា៖ «បើសិនជាមិនមានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយនោះ គឺយើងក៏មិនអាចចាត់នីតិវិធីទៅតាមច្បាប់ទៅធ្វើប្រតិបត្តិការ [សវនកម្ម] ដែរ»។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា៖ «អ្វីៗគឺយើងធ្វើតាមច្បាប់ទេ មិនមែនជាការបំភិតបំភ័យនោះឡើយ។ […] កម្ពុជា គឺជារដ្ឋអធិបតេយ្យ ជារដ្ឋឯករាជ្យ។ រាល់ការដាក់សម្ពាធ ដាក់លក្ខខណ្ឌពីបណ្តាតួអង្គ អង្គការអន្តរជាតិ និងបរទេសអីនេះ គឺថាវាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យរបស់ជាតិមួយជាសមាជិកនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ។»
លោក សុខៈ បានបន្ថែមថា បញ្ជាពីខាងក្រៅមកលើកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា គឺជា«ការខុសច្បាប់»នៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ ដោយលោកស្នើឱ្យអង្គការអន្តរជាតិពិនិត្យឡើងវិញនូវច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់អន្តរជាតិ ។
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ សហព័ន្ធសហជីពរក្សាសិទ្ធិកម្មករកម្ពុជា (CWPUC) បានចោទប្រកាន់លោក ថារ៉ូ ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ និងពីបទញុះញង់ឱ្យមានការរើសអើង និងបានទាមទារសំណងជំងឺចិត្ត១០០លានរៀល (ប្រហែល ២៤ ០០០ដុល្លារ) ។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយវិទ្យុ អាស៊ីសេរី កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ លោក ថារ៉ូ ត្រូវគេចោទថា បាននិយាយពាក្យ«យកសហជីពក្លែងក្លាយឱ្យវាយប្រហារសហជីពឯករាជ្យ និងការប្រើប្រាស់យុវជន ឬសង្គមស៊ីវិលក្លែងក្លាយឱ្យវាយប្រហារយុវជន និងសង្គមស៊ីវិលឯករាជ្យ»។
លោក ថារ៉ូ បាននិយាយថា លោកបានត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ជាមួយមេធាវី ដើម្បីចូលទៅបំភ្លឺនៅមុខតុលាការ ប៉ុន្តែ លោកថា រហូតមកដល់ពេលនេះ លោកមិនទាន់ទទួលបានដីកាពីតុលាការនៅឡើយទេ។ លោកបន្តថា៖ «រឿងការចោទប្រកាន់មកលើរូបខ្ញុំយ៉ាងណានោះ ខ្ញុំកំពុងរង់ចាំការកោះហៅពីតុលាការដើម្បីចូលបំភ្លឺក្នុងនាមចុងចម្លើយ ហើយក្រុមមេធាវីរបស់ខ្ញុំនឹងធ្វើការសិក្សាលើសំណុំរឿងនេះ ដោយខ្ញុំបានប្រគល់សិទ្ធិឱ្យពួកគាត់រួចរាល់ហើយ»។
កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ប្រធាន CWPUC លោក ហង្ស រ៉ាវី បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទីពីរប្រឆាំងនឹងលោក ថារ៉ូ និងគូកនលើហេតុផលដដែល ដោយលើកនេះទាមទារសំណងជំងឺចិត្ត១ពាន់លានរៀល (ប្រហែល ២៣៤ ០០០ដុល្លារ) ។
លោក រ៉ាវី បានបញ្ជាក់អំពីការដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនោះថា ពិតមែន ប៉ុន្តែបដិសេធការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមដោយសារថាលោកកំពុងជាប់ប្រជុំ។ ចំពោះពាក្យបណ្ដឹងរបស់ CWPUC លោក មឿន តុលា បានគាំទ្រការលើកឡើងរបស់លោក ថារ៉ូ ដោយនិយាយថា ពួកគេនៅមិនទាន់បានទទួលពាក្យបណ្ដឹងនៅឡើយទេ។ លោក តុលា បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា លោកបានដឹងអំពីបណ្ដឹងនេះតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយតែប៉ុណ្ណោះ ។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងមិនបានទាន់ឃើញបណ្តឹងហ្នឹងឱ្យច្បាស់នៅឡើយ ដោយសារតែយើងឃើញតាមសារព័ត៍មាន ហើយខាងយើងក៏អត់ទាន់បានទទួលដីកាកោះហៅពីតុលាការដែរ»។
លោកក៏បានបដិសេធឃ្លាប្រយោគដែលបានចុះផ្សាយដោយវិទ្យុអាស៊ីសេរី នោះដែរ ដោយលោកកត់សម្គាល់ថា ប្រយោគនោះមិនមែននិយាយដោយលោក ឃុន ថារ៉ូ ទេ។ លោក តុលា បានបន្តថា៖ «បើផ្អែកទៅលើព័ត៌មានដែលយើងឃើញការផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសង្គម។ល។ ហ្នឹងដែលចោទលោក ឃុន ថារ៉ូ ថាបាននិយាយរឿង «សហជីពក្លែងក្លាយ ក្រុមយុវជនក្លែងក្លាយអីហ្នឹង» ខ្ញុំគិតថាអាហ្នឹងគឺជាការយល់ច្រលំទេ អត្ថបទអាស៊ីសេរីហ្នឹង ឃ្លាហ្នឹងមិនមែនជាឃ្លារបស់លោក ឃុន ថារ៉ូទេ» ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ CENTRAL Audited As International Organizations Urge Govt To Cancel The Exercise
