ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី បានចេញព្រះរាជក្រមប្រកាសឱ្យប្រើច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៣៣នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ដែលច្បាប់នេះអនុញ្ញាតឱ្យមានការដកសញ្ជាតិខ្មែរ តាមការកំណត់ក្នុងច្បាប់។ ព្រះរាជក្រមនេះ ត្រូវបានព្រះមហាក្សត្រឡាយព្រះហត្ថលេខាមួយថ្ងៃក្រោយព្រឹទ្ធសភាបានអនុម័តវិសោធនកម្មនេះ។
ច្បាប់នេះត្រូវបានប្រកាសជាសាធារណៈនៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៥ តាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភា លោក ហ៊ុន សែន។
មាត្រា៣៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញដែលបានធ្វើវិសោធនកម្មរួចហើយចែងថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមិនអាចត្រូវបាននិរទេស ឬចាប់បញ្ជូនខ្លួនទៅឱ្យប្រទេសក្រៅណាមួយ ឡើយ លើកលែងតែមានកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយគ្នាទៅវិញទៅមក។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅឯបរទេសត្រូវបានរដ្ឋគាំពារ។ ការទទួលសញ្ជាតិខ្មែរ និងការបាត់សញ្ជាតិខ្មែរ ដោយរួមទាំងការដកសញ្ជាតិ ត្រូវ កំណត់ក្នុងច្បាប់»។
មុនពេលត្រូវបានធ្វើវិសោធនកម្ម រដ្ឋធម្មនុញ្ញបានចែងថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ«មិនអាចត្រូវបានដកសញ្ជាតិ» ដែលពេលនេះចំណុចនេះត្រូវបានដកចេញ។
វិសោធនកម្មនេះត្រូវបានស្នើឡើងដោយ លោក ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃទី២៧ ខែមិថុនា ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យដកសញ្ជាតិខ្មែរពីអ្នកដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាបានឃុបឃិតជាមួយបរទេសដើម្បីបំផ្លាញផលប្រយោជន៍ជាតិ។ សេចក្តីស្នើនេះត្រូវបានអនុម័តជាឯកច្ឆន្ទដោយរដ្ឋសភានៅថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា និងបានអនុម័តដោយព្រឹទ្ធសភានៅថ្ងៃទី១៤ ខែកក្កដា ដោយមានសំឡេងគាំទ្រ ៥៨ លើ ៦០ សំឡេង។
សមាជិកព្រឹទ្ធសភាពីរនាក់មកពីគណបក្សប្រឆាំង គឺ ឆន្ទៈខ្មែរ គឺ លោក គង់ ម៉ូនីកា និង លោកសេង ម៉ារឌី មិនបានលើកដៃគាំទ្រការអនុម័តកែច្បាប់នេះឡើយ។ ក្នុងអំឡុងសម័យប្រជុំនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានគំរាមចាប់វាយខ្នោះសមាជិកព្រឹទ្ធសភាទាំងពីរនាក់ ប្រសិនបើពួកគេប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ ដោយលោកបញ្ជាក់ថាទោះបីសញ្ជាតិខ្មែរពួកគេមិនទាន់ត្រូវបានដកហូតក៏ដោយ ក៏សមត្ថកិច្ចនៅតែអាចចាប់ខ្លួនពួកគេបានឱ្យតែហ៊ានក្បត់ជាតិ។
លោក គង់ ម៉ូនីកា បានប្រាប់ខេមបូចាថា បន្ទាប់ពីធ្វើវិសោធនកម្មមាត្រា៣៣ រដ្ឋាភិបាលត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកែសម្រួលច្បាប់ស្តីពីសញ្ជាតិផងដែរ។ ទោះបីជាព័ត៌មានទាក់ទងនឹងច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៣៣ មិនទាន់ចែងលម្អិតច្បាស់ក៏ដោយ លោកបានចោទសួរថា តើរដ្ឋាភិបាលនឹងកំណត់លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យសម្រាប់ការដកសញ្ជាតិយ៉ាងដូចម្តេច?
លោក ម៉ូនីកា បានអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរអនុវត្តច្បាប់ដោយយុត្តិធម៌ និងគ្មានការរើសអើង។
លោកបានលើកឡើងថា៖ «ក្នុងនាមជាគណបក្សក្រៅរដ្ឋាភិបាលយើងជំរុញឱ្យរាល់ការអនុវត្តច្បាប់ទាំងឡាយត្រូវតែអនុវត្តប្រកបដោយតម្លាភាព និងភាពត្រឹមត្រូវ។ យើងសង្ឃឹមថាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់នៅតែមានសិទ្ធិសេរីភាពទូលំទូលាយតាមច្បាប់ធម្មនុញ្ញ»។
លោកបន្ថែមថា ច្បាប់ទាំងអស់ដែលត្រូវបានអនុវត្តហើយប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ មានន័យថាវាប៉ះពាល់ដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក អំ សំអាត នាយកចាត់ការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថាវិសោធនកម្មនេះបានបង្កើនក្តីបារម្ភ និងបង្កើតភាពមិនប្រាកដប្រជាពីរបៀបដែលច្បាប់ថ្មីនេះនឹងត្រូវអនុវត្ត។
លោកបាននិយាយថា៖ «ច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា៣៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ត្រូវធ្វើឡើងស្របតាមបទដ្ឋានអន្តរជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សដែលប្រទេសកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ន និងទទួលស្គាល់ដែលមានចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ដើម្បីធានាសិទ្ធិ និងសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋស្របតាមបទដ្ឋានទាំងនោះ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Constitution Amended to Permit Cambodian Citizenship Stripping
