យោងតាមកម្មវិធីបរិស្ថានសហប្រជាជាតិ បានឱ្យដឹងថា បរិមាណប្លាស្ទិកដែលស្មើនឹងរថយន្តផ្ទុកសំរាមប្លាស្ទិកពេញចំនួន ២០០០ គ្រឿង ត្រូវបានគេចាក់ចូលសមុទ្រនៅទូទាំងពិភពលោកជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
ខណៈពេលដែលការបំពុលទឹកសមុទ្រ គឺជាវិបត្តិសកល បណ្តាប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេស ដែលបំពុលបរិស្ថានខ្លាំងបំផុត ដោយសារការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកគ្រប់ទីកន្លែងនិងគ្រប់គ្រងមិនបានត្រឹមត្រូវនៅក្នុងតំបន់នេះ។
បរិមាណនៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិចសរុបនៅទូទាំងពិភពលោកបានកើនឡើងដល់៨,៣ ពាន់លានតោន ដោយក្នុងនោះ ជាង ៨លានតោនបានហូរចូលក្នុងសមុទ្រជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
កាកសំណល់ភាគច្រើនត្រូវបានហូរនាំតាមដងទន្លេធំៗចំនួន១០ ដែលមួយក្នុងចំណោមនោះ គឺទន្លេមេគង្គ ដែលហូរនាំប្លាស្ទិកប្រហែល ៤០ ០០០តោនចូលទៅក្នុងមហាសមុទ្រពិភពលោករៀងរាល់ឆ្នាំ។
ដោយឡែកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញ ដែលមានទន្លេប្រវែងប្រហែល៤៨០ គីឡូម៉ែត្រ ការរៀបចំក្រុង និងការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ បានធ្វើឱ្យមានការកើនឡើងនូវសំណល់រឹង និងសំណល់ប្លាស្ទិក។
ដោយសារតែបញ្ហានេះ ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួន បានចាប់ផ្តើមសហការជាមួយកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDP) និងអង្គការដទៃទៀតក្នុងឆ្នាំ២០២១ ដើម្បីបង្កើតកម្មវិធីមួយចំនួន ក្នុងគោលបំណងសម្រួលដល់វិស័យគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ និងកាត់បន្ថយសំណល់ប្លាស្ទិកតាមផ្លូវទឹក។
ប៉ុន្តែទោះបីជាមានការចូលរួមពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងក្រុមបរិស្ថានក្នុងស្រុកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការបំពុលបរិស្ថានដោយប្លាស្ទិក តាមរយៈការរៀបចំក្រុមសម្អាត និងយុទ្ធនាបង្កើនការយល់ដឹងក៏ដោយ ការខកខានមិនបានអនុវត្តគោលនយោបាយ និងការកើនឡើងនៃកាកសំណល់ជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ បានធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាពន្យារពេលកំណត់របស់ខ្លួន ក្នុងការសម្រេចបាននូវប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចវិលជុំ និងទឹកស្អាត។
គ្រាន់តែរាជធានីភ្នំពេញមួយ បច្ចុប្បន្នមានសំរាមប្រមាណ ៣ ០០០តោនក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលក្នុងនោះមានតែ ២០ ភាគរយប៉ុណ្ណោះត្រូវបានគេកែច្នៃ នេះបើយោងតាមក្រសួងបរិស្ថាន។
ប្លាស្ទិក ដែលគេបោះចោលមានចំណែក ២១ភាគរយ នៃកាកសំណល់ប្រចាំឆ្នាំរបស់ទីក្រុងភ្នំពេញ។
ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តពីយុទ្ធនាការប្រឆាំងការបំពុលបរិស្ថានដូចជាគំនិតផ្តួចផ្តើម «កុំប្រើ កាត់បន្ថយ ប្រើឡើងវិញ និងកែច្នៃយកមកប្រើប្រាស់» ក៏ដោយ ក៏ភាគច្រើននៃកាកសំណល់នេះ នៅតែត្រូវបានគេបោះចោលនៅទីសាធារណៈ ដុតចោលនៅកន្លែងមួយចំនួន ដែលគ្មានសេវាប្រមូលសំរាម ឬបោះចោលទៅក្នុងទន្លេនៅរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក នូ សុវណ្ណ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសំអាតទន្លេ សមុទ្រ (ROC) ដែលជាអង្គការការពារបរិស្ថាន មានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានប្រាប់ខេមបូចាថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០មក អង្គការរបស់លោកបាននិងកំពុងសម្អាតកាកសំណល់ ជាពិសេសផលិតផលប្លាស្ទិកចេញពីទន្លេសំខាន់ៗនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំង ទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់។
លោក សុវណ្ណ បានមានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ អង្គការ ROC បានប្រមូលសំរាមផ្សេងៗពីទន្លេចំនួន ១ ៨៦០តោន ហើយបានបញ្ជូនសំរាមភាគច្រើនទៅក្នុងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងកាកសំណល់វិលជុំ។ លោកបានបន្ថែមថា សំរាមដែលអង្គការរបស់លោកតែងតែប្រមូលមានដូចជា ដប ថង់ប្លាស្ទិក សម្លៀកបំពាក់ និងកាកសំណល់ផ្ទះបាយ។
នាយកប្រតិបត្តិរូបនេះបានអះអាងថា អង្គការ ROC ប្រមូលសំរាមបានចន្លោះពី៥០ ទៅ៦០តោនតាមទន្លេជារៀងរាល់ខែ។
ខណៈពេលដែលលោក សុវណ្ណ មានទំនុកចិត្តលើសមត្ថភាពរបស់អង្គការ ROC ក្នុងការប្រមូលសំរាមដែលអណ្តែតលើផ្ទៃទន្លេ លោកកត់សម្គាល់ថា បញ្ហានៃសំណល់ដែលកប់យូរឆ្នាំនៅបាតទន្លេកំពុងធ្វើឱ្យអង្គការរបស់លោកប្រើប្រាស់ធនធានអស់យ៉ាងច្រើន។
សំណល់ចាស់ៗដែលកប់ជ្រៅនៅបាតទន្លេ និងនៅបាតសមុទ្របានបន្តផុសឡើងវិញជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដែលធ្វើឱ្យសំរាមនៅលើផ្ទៃទឹកបន្តកើនឡើង ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងម្តងហើយម្តងទៀតរបស់អង្គការ ROC ដែលតំបន់មួយចំនួនត្រូវបានសម្អាតរហូតដល់ប្រាំដងក៏ដោយ ក៏សំណល់ទាំងនេះនៅតែបន្តកើតមាននៅតាមផ្លូវទឹកនានានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក សុវណ្ណ ប៉ាន់ប្រមាណថា ចំណាយពេលយ៉ាងតិចប្រាំមួយឆ្នាំ ជាមួយនឹងមូលនិធិគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីប្រមូលសំណល់ចាស់ៗទាំងនោះចេញពីផ្នែកនៃទន្លេមេគង្គ ទន្លេសាប និងទន្លេបាសាក់របស់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការគាំទ្រពីក្រុមហ៊ុនឯកជន និងម្ចាស់ជំនួយ គឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ទាំងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងសម្ភារៈ ដើម្បីពន្លឿនការប្រមូលសំណល់ចាស់ៗ។
សំណើសុំជំនួយបន្ថែមទៀតកើតមានចំពេលដែលអង្គការ ROC ព្រមានថា ការបំពុលទឹកទន្លេជាបន្តបន្ទាប់នេះ នឹងរឹតត្បិតលទ្ធភាពទទួលបានទឹកស្អាត ប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសមុទ្រ និងធ្វើឱ្យទឹកជំនន់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅរដូវវស្សា។
លោក មី ណាក់ ប្រធានគម្រោងគ្រប់គ្រងសំណល់ប្លាស្ទិកសមុទ្រនៅកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ (UNDP) ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា បាននិយាយនៅក្នុងផតខាស៍ថ្មីៗ ដែលចុះផ្សាយដោយទីភ្នាក់ងារនេះថា កាកសំណល់ប្លាស្ទិកដែលគ្រប់គ្រងមិនបានល្អនៅកម្ពុជា បង្កហានិភ័យមួយចំនួនដល់សុខភាព និងបរិស្ថាន។
លោក មី ណាក់ បានលើកឡើងពីបញ្ហានៃវត្តមានរបស់មីក្រូប្លាស្ទីកនៅក្នុងចំណីអាហារ ហើយត្រីនឹងស៊ីមីក្រូប្លាស្ទិកក្នុងទឹក ដែលបណ្តាលមកពីការបំពុលដោយប្លាស្ទិកនៅតាមផ្លូវទឹកនៅកម្ពុជា។ បន្ទាប់មក សារធាតុពុលទាំងនេះនឹងបន្តចូលក្នុងខ្លួនមនុស្សនៅពេលមនុស្សទទួលទានត្រីនោះ។
លោក ណាក់ បានព្រមានថា កម្ពុជាត្រូវការយុទ្ធសាស្ត្រទូលំទូលាយជាងនេះ ក្រៅពីកម្មវិធីដែលមានស្រាប់ ដើម្បីដោះស្រាយការបំពុលដោយប្លាស្ទិកឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
លោកបានបន្ថែមថា ក្រៅពីបទប្បញ្ញត្តិដ៏តឹងរ៉ឹង និងការកំណត់ការនាំចូលកាកសំណល់ប្លាស្ទិកពីប្រទេសផ្សេងៗ យុទ្ធនាការអប់រំ និងការលើកទឹកចិត្តពន្ធសម្រាប់ជម្រើសផ្លាស្ទិកគួរតែជាអាទិភាពកំពូល។
កញ្ញា មាន លីសា សកម្មជនបរិស្ថាន ដែលតែងតែធ្វើដំណើរទៅខេត្តកោះកុង ដើម្បីសិក្សាពីបញ្ហាបរិស្ថាន បានប្រាប់ខេមបូចាថា ពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋានជាច្រើនបោះចោលសំរាមដោយផ្ទាល់ចូលទៅក្នុងសមុទ្រ។
កញ្ញា លីសា បាននិយាយថា៖ «ពលរដ្ឋមិនបានដឹងពីផលប៉ះពាល់នៃការបោះចោលសំរាមទៅក្នុងទឹកទេ ហើយការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនិងការអនុវត្តច្បាប់របស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននៅមានកម្រិត បានធ្វើឱ្យការពង្រាយសំរាមនៅបន្តកើតមាន»។
លោក ហែម សុភេម ជាស្ថាបនិករបស់ក្រុមនិស្សិតប្លាស្ទិក ដែលជាក្រុមសម្អាតសំរាមជាប្រចាំតាមប្រឡាយទឹកស្អុយ ក៏បានកត់សម្គាល់ពីបញ្ហាសហគមន៍ជនបទដែលខ្វះការយល់ដឹង។
លោកបាននិយាយថា៖ «បន្ទាប់ពីធ្វើការប្រមូលសំរាមពីកន្លែងមួយ សំរាមនឹងមកស្ទះឡើងវិញនៅកន្លែងដដែលតែប៉ុន្មានសប្តាហ៍ក្រោយ ដោយសារប្រជាពលរដ្ឋបន្តបោះចោលសំរាមតាមប្រឡាយ និងក្នុងលូ»។
បច្ចុប្បន្ននេះ ក្រសួងបរិស្ថានមានគោលនយោបាយមួយចំនួនសម្រាប់សកម្មភាពនាពេលអនាគត ដែលរៀបចំឡើង ដើម្បីស្តារឡើងវិញនូវវិស័យកែច្នៃរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងកម្រិតការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកដែលផលិតថ្មីៗ។
ប៉ុន្តែគោលនយោបាយទាំងនេះនៅខ្វះខាតនៅពេលគេនិយាយអំពីការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ និងការបង្កើតប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងកាកសំណល់ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៅតំបន់ជនបទ និងតំបន់ក្រីក្រក្នុងទីក្រុង នេះបើយោងតាមភាគីពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមសម្អាតបរិស្ថាន។
ក្រសួងបរិស្ថានមិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះសំណួររបស់ខេមបូចា ទាក់ទងនឹងការកែសម្រួលភាពខ្វះចន្លោះដែលអាចមាននៅក្នុងគោលនយោបាយរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់នោះទេ។
ទោះបីជាមិនទទួលបានជោគជ័យក៏ដោយ ក៏កម្ពុជានៅតែបន្តទទួលបានជំនួយអន្តរជាតិសម្រាប់កែលម្អលើចំណុចទាំងនេះ។
ការគាំទ្រថ្មីៗបំផុតបានធ្វើឡើងកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ នៅពេលដែលធនាគារពិភពលោកបានយល់ព្រមផ្តល់ឥណទានចំនួន៦០លានដុល្លារអាមេរិកពីសមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ ដើម្បីជួយកម្ពុជាលើកកម្ពស់សមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការគ្រប់គ្រងលំហូរនៃសំណល់ និងលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចវិលជុំ។
ជំនួយនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការផ្តល់ជំនួយជាបន្តបន្ទាប់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ ដើម្បីគាំទ្រកិច្ចប្រឹងប្រែងក្នុងការទប់ស្កាត់ការបំពុលសមុទ្រដោយប្លាស្ទិក។
ខណៈពេលដែលកាកសំណល់របស់កម្ពុជាត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងបន្តកើនឡើងជាមួយនឹងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងកំណើនប្រជាជននោះ ភាពជោគជ័យរបស់កម្ពុជាក្នុងការរក្សាទឹកទន្លេគ្មានប្លាស្ទិក និងសំណល់រឹងនោះ នឹងពឹងផ្អែកលើការប្រើប្រាស់ជំនួយពហុភាគី។ នៅកម្រិតមូលដ្ឋាន អង្គការបរិស្ថានក្នុងមូលដ្ឋាននៅតែប្រកាន់ខ្ជាប់ក្នុងការបង្កើនការយល់ដឹងនៅតាមសហគមន៍ និងសម្អាតអ្វីដែលពួកគេអាចធ្វើបាន៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Despite Concerted Efforts, Cambodian Rivers Are Still Rife With Plastic
