ជាមួយនឹងសញ្ញាដែលបង្ហាញថាកម្ពុជាកំពុងដើរលើផ្លូវដែលអាចក្លាយជាប្រទេសផលិតគ្រឿងញៀន ក៏ដូចជាប្រទេសឆ្លងកាត់ក្នុងការដឹកជញ្ជូនគ្រឿងញៀន ទាំងមន្ត្រី និងប្រជាពលរដ្ឋបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភស្រដៀងពីផលប៉ះពាល់សង្គមដែលបណ្តាលមកពីបញ្ហានេះ។
កាលពីពាក់កណ្តាលខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ រោងចក្រកែច្នៃគ្រឿងញៀនក្នុងស្រុកដ៏ធំមួយត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ នគរបាល បាននិយាយថាពួកគេបានរឹបអូសបានថ្នាំញៀនប្រភេទកេតាមីន (Ketamine) ជាង ១,៤ តោន និងសារធាតុគីមីផ្សំគ្រឿងញៀនជាង ៨0 តោន ដោយពេលនោះសមត្ថកិច្ចបានចាប់ខ្លួនមនុស្ស១៣នាក់ និងសម្លាប់ជនជាតិតៃវ៉ាន់ម្នាក់ដែលបានប្រើប្រាស់អាវុធបាញ់តបត។ ប៉ូលិសកម្ពុជា និងចិន ត្រូវបានរាយការណ៍ថាបានរួមគ្នាតាមដានទីតាំងនេះ អស់រយៈពេលជាច្រើនខែ មុនពេលធ្វើការវាយឆ្មក់បង្រ្កាប។
អ្នកភូមិបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ ដោយសារទីតាំងកែច្នៃនោះ ស្ថិតនៅខាងក្នុងបរិវេណនៃរោងចក្រកែច្នៃកសិកម្មមួយដែលនៅក្បែរផ្ទះរបស់ពួកគេ។
លោក ឃាង ដុម អាយុ ២៥ ឆ្នាំ បម្រើការនៅរោងចក្រកែច្នៃផ្លែស្វាយមួយកន្លែង ដែលមានទីតាំងនៅខាងក្នុងរោងចក្រនោះ បាននិយាយថាលោកមិនដឹងថាថ្នាំញៀនកំពុងត្រូវបានកែច្នៃនៅក្នុងបរិវេណជាមួយគ្នានឹងកន្លែងលោកធ្វើការឡើយ រហូតដល់មានការឆ្មក់ចូលពីសមត្ថកិច្ច ទើបលោកបានដឹង។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖«ដំបូងគេថានេះជារោងចក្រផលិតស្បែកជើង ហើយអ្នកភូមិជាច្រើននាក់បានដាក់ពាក្យរកការងារធ្វើនៅហ្នឹង ប៉ុន្តែពួកគេមិនដែលរើសកម្មករទេ»។
លោក បានបន្តថា៖«ខ្ញុំធ្លាប់ចូលបរិវេណរោងចក្រដើម្បីសម្អាត ហើយមានក្លិនដូចកាវចេញពីរោងចក្រ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដឹងថា វាត្រូវបានគេប្រើក្នុងគោលបំណងកែច្នៃគ្រឿងញៀនទេ។ ខ្ញុំបានឃើញគេយកធុងជាច្រើនចូលក្នុងរោងចក្រ»។
អនុប្រធានភូមិ ជំនាប់ លោក ជា ផ្លយ អាយុ ៤២ឆ្នាំ មានប្រសាសន៍ថា អ្នកភូមិពីមុនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យដើរដោយសេរីក្នុងបរិវេណរោងចក្រនោះ ខណៈអាជ្ញាធរឃុំក៏អាចចូលទៅពិនិត្យផងដែរ ក្នុងករណីរក្សាទុកកាកសំណល់ស្វាយមិនត្រឹមត្រូវ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បីខែមុនការវាយឆ្មក់ អ្នកខាងក្រៅត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលកន្លែងនោះទេ។
លោក ឡេង សុខ អាយុ៤០ឆ្នាំ មានផ្ទះនៅជាប់រោងចក្រដែលត្រូវបានប្រើជាកន្លែងកែច្នៃគ្រឿងញៀននោះ បានប្រាប់ថា ពីរខែមុនការបង្រ្កាប លោកបានប្រទះឃើញម្សៅខ្មៅមានក្លិនស្អុយបោះចោលនៅខាងក្រោយរោងចក្រ។
លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំដឹងថាវាមិនមែនជាកាកសំណល់ស្វាយទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដឹងថាវាជាអ្វីទេ រហូតដល់មានការបង្រ្កាបគ្រឿងញៀន ទើបខ្ញុំយល់ថាវាទំនងជាកាកសំណល់ថ្នាំញៀន»។
អ្នកស្រី ឡឹម វឿន ដែលមានផ្ទះនៅខាងមុខរោងចក្របាននិយាយថាគាត់បានឃើញកម្មករចិនមករាល់ថ្ងៃទាំងកណ្តាលអធ្រាត្រ។
អ្នកស្រី បានបន្តថា៖«យើងអត់ដឹងអីទេ ទាល់តែប៉ូលិសមកបិទរោងចក្រ។ យើងមិនដែលសង្ស័យអីទេ»។ អ្នកស្រី បានបន្ថែមថា៖«ខ្ញុំមិនបានគិតថាមានរោងចក្រផលិតគ្រឿងញៀនដ៏ធំមួយនៅក្នុងតំបន់ខ្ញុំ ហើយនៅជិតផ្ទះខ្ញុំអ៊ីចឹងទេ។ ខ្ញុំពិតជាពិបាកចិត្តណាស់ចឹងអី»។
ការបង្រ្កាបរោងចក្រកែច្នៃគ្រឿងញៀនកំពង់ស្ពឺនោះ បង្ហាញថាប្រហែលជាកន្លែងផលិតគ្រឿងញៀនធំបំផុតក្នុងប្រទេស ប៉ុន្តែការបង្ក្រាបថ្មីៗនេះក៏បានរកឃើញចលនាកែច្នៃគ្រឿងដ៏ធំផងដែរ។ កាលពីខែតុលា ប៉ូលិសបានចាប់ខ្លួនបុរស៦នាក់ពីបទជួញដូរ និងកាន់កាប់ថ្នាំញៀនជាង ២០០គីឡូក្រាម នៅខេត្តកោះកុង។ កាលពីចុងខែធ្នូ ជនជាតិចិន ៩នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅរាជធានីភ្នំពេញ ពីបទកាន់កាប់ និងជួញដូរថ្នាំញៀនមេតំហ្វេតាមីនជិត ៣៥០គីឡូក្រាម។
កែច្នៃ ប៉ុន្តែមិនមែនផលិត
ករណីបង្រ្កាបរោងចក្រកែច្នៃគ្រឿងញៀននៅកំពង់ស្ពឺដែលត្រូវបានគេជឿថាគ្រប់គ្រងដោយជនជាតិចិន បានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់អាជ្ញាធរ ដែលជាអ្នកជួយក្នុងការបង្រ្កាបនោះដែរ។ អ្នកជំនាញ យល់ថា លំហូរចូលនៃជនជាតិចិនមកកម្ពុជា ក៏មកជាមួយគ្នានឹងការកើនឡើងនៃពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនខុសច្បាប់ ក៏ដូចជាការរត់ពន្ធនិងការកែច្នៃគ្រឿងញៀនក្នុងស្រុកផងដែរ។
របាយការណ៍ឆ្នាំ២០២១ ដែលចេញដោយអង្គការគំនិតផ្តួចផ្តើមសកលប្រឆាំងនឹងឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែន បង្ហាញថា គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនត្រូវបានផ្សាភ្ជាប់ទៅនឹងការកើនឡើងហានិភ័យដែលបណ្តាលមកពីការកើនឡើងនៃពាណិជ្ជកម្មខុសច្បាប់ អំពើពុករលួយ និងឧក្រិដ្ឋកម្ម ជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចទន់ខ្សោយដូចជាកម្ពុជា។
យោងតាមការិយាល័យអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីគ្រឿង និង ឧក្រិដ្ឋកម្ម (UNODC)កម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសឆ្លងកាត់ដ៏សំខាន់សម្រាប់ការជួញដូរគ្រឿងញៀន។ នៅលើគេហទំព័ររបស់ពួកគេ UNODC កត់សម្គាល់ថា «ចំនួនអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ជាពិសេសថ្នាំរំញោចប្រភេទអំហ្វេតាមីន (ATS) – បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង» ។
លោក មាស វីរិទ្ធ អគ្គលេខាធិការនៃអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន (NACD) បានប្រាប់ខេមបូចាថា ការជួញដូរគ្រឿងញៀនបានកើនឡើងក្នុងអំឡុងពេលនៃជំងឺរាតត្បាតសកល។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយលោកថាវាមិនត្រឹមត្រូវនោះទេក្នុងការហៅកម្ពុជាថាជាប្រទេសផលិតគ្រឿងញៀន។ ប៉ុន្តែលោកបន្តថាអាចហៅបានថាជាប្រទេសដែលមាន «ការកែច្នៃ» គ្រឿងញៀនខ្នាតតូចកើតឡើង។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងមិនទាន់ធ្វើការសន្និដ្ឋានថា [កម្ពុជាផលិតថ្នាំញៀនទេ] ព្រោះយើងបានអះអាងថាប្រទេសយើងមានការកែច្នៃថ្នាំញៀនសំយោគ។ យើងទទួលស្គាល់ថាកម្ពុជាមានការកែច្នៃ មិនមែនផលិតទេ»។
ថ្នាំសំយោគដែលត្រូវបានបង្កើតដោយសារធាតុគីមី ដែលអាចពិបាកក្នុងការបង្ក្រាប មានតម្លៃថោកក្នុងការផលិត ហើយអាចផលិតបានស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែង។ លោក វីរិទ្ធ ថាដោយសារតែមូលហេតុទាំងនេះហើយទើបសមត្ថកិច្ចមានលំបាកក្នុងការបញ្ឈប់ការផលិតនិងការរីករាលដាលនៃគ្រឿងញៀនដូចជា មេតំហ្វេតាមីន កេតាមីន(Ketamine) MDMA និងច្រើនប្រភេទទៀត។
ទីតាំងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលតភ្ជាប់យ៉ាងងាយស្រួលទៅកាន់សមុទ្រ និង «ត្រីកោណមាស» បានធ្វើឱ្យប្រទេសនេះក្លាយជាប្រទេសឆ្លងកាត់ដ៏សំខាន់មួយ ដែលករណីនេះបណ្តាលឱ្យមានការរីករាលដាលនៃគ្រឿងញៀនក្នុងប្រទេសនេះកាន់តែច្រើន។
លោកបន្ថែមថា៖ «គ្រឿងញៀនរាលដាលដល់តំបន់ដាច់ស្រយាលដោយសារថ្នាំសំយោគមានតម្លៃថោក ហើយមនុស្សអាចទិញវាបានយ៉ាងងាយស្រួល»។
នាំចូលសម្ភារៈស្របច្បាប់ សកម្មភាពខុសច្បាប់
កាលពីខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង បានបញ្ជាឲ្យអាជ្ញាធរបង្កើនការខិតខំទប់ស្កាត់ការជួញដូរគ្រឿងញៀន។
លោក បានថ្លែងដោយសំដៅដល់ការបង្រ្កាបថ្មីៗដែលធ្វើឡើងនៅរាជធានីភ្នំពេញកាលពីចុងដែរមករាថា៖ «ចុងក្រោយនេះ បានរកឃើញសារធាតុញៀន ដែលគេដឹកចូលមកដោយស្របច្បាប់ មិនមែនលួចលាក់ជាង១០០តោន»។
លោក បានដាក់ជាសំណួរថា៖«អ៊ីចឹងសួរថា នរណាទទួលខុសត្រូវ ក្នុងការនាំសារធាតុញៀនហ្នឹងមក?»។ លោកបន្ថែមថា៖«ខ្ញុំគិតថាយើងត្រូវតែរកអ្នកទទួលខុសត្រូវ»។
លោក ស ខេង កត់សម្គាល់ថា សារធាតុជាច្រើនដែលប្រើសម្រាប់កែច្នៃថ្នាំញៀនត្រូវបាននាំចូលដោយស្របច្បាប់ ដោយថាជាសារធាតុគីមីសម្រាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងថែទាំសុខភាព។ លោកបានជំរុញឱ្យសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធពិនិត្យឲ្យបានហ្មត់ចត់នូវសារធាតុណាដែលអាចប្រើផលិតគ្រឿងញៀនបាន។
ការកើនឡើងនៃផលិតកម្ម និងការជួញដូរគ្រឿងញៀនក្នុងស្រុក បាននាំឱ្យមានការកើនឡើងនៃឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀនក្នុងចំណោមអនីតិជន។ លោកកត់សម្គាល់ថា ក្នុងឆ្នាំ២០២១ មានយុវជនមិនទាន់គ្រប់អាយុចំនួន ១ ៤២២នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ហើយករណីភាគច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រឿងញៀន។
បើតាម លោក ស ខេង អាជ្ញាធរកម្ពុជាបានអនុវត្តការបង្រ្កាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់សរុបចំនួន ៦ ៣០៨ករណី ឃាត់ខ្លួនមនុស្សចំនួន ១៣៩៧៩ នាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ ក្នុងចំណោមអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួននោះ មាន ៣៤ នាក់ ពាក់ព័ន្ធករណីកែច្នៃគ្រឿងញៀន។ លោកបន្តថា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០២១ អាជ្ញាធររឹបអូសបានថ្នាំញៀន៤.៦៨តោន និងសារធាតុគីមីសម្រាប់ផលិតគ្រឿងញៀនចំនួន៨៤តោន ។
ការព្រួយបារម្ភកើនឡើង ខណៈដែលថ្នាំញៀនរីករាលដាលដល់តំបន់ជនបទ
ការចែកចាយគ្រឿងញៀននៅទូទាំងប្រទេសរាប់ទាំងតំបន់ជនបទដាច់ស្រយាល បានកើតមានមុនការបង្រ្កាបរោងចក្រកែច្នៃគ្រឿងញៀននៅកំពង់ស្ពឺយូរណាស់មកហើយ។
អ្នកស្រី វឿន ដែលរស់នៅក្បែររោងចក្រកែច្នៃគ្រឿងញៀននោះ បានឱ្យដឹងប្អូនថ្លៃប្រុសរបស់អ្នកស្រីក៏ញៀនថ្នាំដែរ ហើយថាអ្នកចែកចាយក្នុងភូមិរបស់អ្នកស្រីក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួនមួយចំនួនផងដែរ។
អ្នកស្រី បាននិយាយថា៖«ខ្ញុំមិនដឹងថាថ្នាំញៀនហ្នឹងត្រូវបានចែកចាយនៅក្នុងភូមិនៅពេលណានោះទេ ហើយពួកគេយកថ្នាំញៀនពីណាទេ ប៉ុន្តែខ្ញុំទើបតែដឹងថាប៉ូលសបានចាប់ខ្លួនអ្នកចែកចាយបន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំ២០២១»។
លោក សន ជ័យ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថាកំណើនផលិតកម្ម និងចលនាគ្រឿងញៀនក្នុងស្រុក បានបង្ហាញថារដ្ឋាភិបាលខ្វះយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន។
លោក បន្តថា៖ «វាកំពុងរីករាលដាលដល់សហគមន៍ជនបទដាច់ស្រយាល»។ លោក បន្ថែមថា៖«ទាំងអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងការជួញដូរគ្រឿងញៀនបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ហើយពលរដ្ឋរាយការណ៍ថាការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគាត់នៅតែមានកម្រិតខ្ពស់»។
លោក ជ័យ បានបន្តថា រដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតយន្តការគណនេយ្យភាពទៅវិញទៅមក ដោយមានការចូលរួមពីសហគមន៍ និងអាជ្ញាធរដើម្បីរួមគ្នាដោះស្រាយសកម្មភាពខុសច្បាប់នោះ។ ប៉ុន្តែលោកបារម្ភថាអំពើពុករលួយអាចធ្វើឱ្យពិបាកក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាបានពេញលេញ។
លោក បានលើកឡើងថា៖ «គ្រឿងញៀនជាបញ្ហាស្មុគស្មាញដោយសារកង្វះប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរ។ លោកបានថ្លែងបន្តថា៖ «រឿងនេះពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភអំណាចដោយមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ ដែលជាទម្រង់នៃអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរ»។
លោក ប៉ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា ឧក្រិដ្ឋកម្មទាក់ទងនឹងគ្រឿងញៀន ជារឿយៗពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ។ លោកថា លុះត្រាតែអាជ្ញាធរធ្វើការលុបបំបាត់អំពើពុករលួយ ទើបបញ្ហាគ្រឿងញៀនទំនងជានឹងរលាយបាត់ពីប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅពេលនិយាយពីការជួញដូរគ្រឿងញៀន គេមិនអាចធ្វើតែម្នាក់ឯងបានទេ វាត្រូវធ្វើជាប្រព័ន្ធ»។
លោក បានថ្លែងបន្ថែមថា៖«បើមានការជួញដូរគ្រឿងញៀន សូម្បីតែក្នុងសហគមន៍ជនបទ វាមានន័យថាទំហំនៃអំពើពុករលួយក្នុងចំណោមអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមានទំហំធំ»។
ការស្តារនីតិសម្បទាសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀន
ជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃផលិតផល និងការជួញដូរគ្រឿងញៀន ក៏មានការកើនឡើងនៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនផងដែរ។ យោងតាម NACD នៅប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានមជ្ឈមណ្ឌលស្តារនីតិសម្បទាអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនចំនួន ១៩ ដែលក្នុងនោះមាន ១០ កន្លែងគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ៤ កន្លែងជារបស់ឯកជន និង ៥ទៀតគ្រប់គ្រងដោយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។
ខណៈពេលដែលមជ្ឈមណ្ឌលស្តារនីតិសម្បទាដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋត្រូវបានរងការរិះគន់ពីក្រុមសិទ្ធិមនុស្សថាមានការឃុំខ្លួនខុសច្បាប់ និងការរំលោភបំពានលើរាងកាយ មជ្ឈមណ្ឌលឯកជនកាន់តែមានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងឡើងសម្រាប់គ្រួសារ និងបុគ្គលដែលកំពុងស្វែងរកការព្យាបាល។
លោក ហង្ស ប្រសើរ អនុប្រធានសមាគម អប់រំព្យាបាលជនប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងបណ្តុះបណ្តាលចំណេះដឹង ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលស្តារនីតិសម្បទាឯកជនមួយ បាននិយាយថា ទោះបីជាមានការបង្រ្កាបក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំជាបន្តបន្ទាប់ក៏ដោយ វាមានសញ្ញាតិចតួចពីការថយចុះនៃសកម្មភាពគ្រឿងញៀន។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងបានឃើញការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀនជាទ្រង់ទ្រាយធំ ប៉ុន្តែវាមិនបាននាំឱ្យមានការថយចុះ [ភាពងាយស្រួលក្នុងការរកទិញថ្នាំញៀន]ទេ»។
អ្នកដែលចូលមកក្នុងមជ្ឈមណ្ឌលរបស់លោក ប្រសើរ មករកការព្យាបាលបង្ហាញពីវិសាលភាព នៃអ្នកជំងឺកាន់តែច្រើនមកពីតំបន់ជនបទ។
លោក តុលា អាយុ ៣៧ឆ្នាំ មកពីឃុំអ្នកលឿង ខេត្តព្រៃវែង បានប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនប្រហែលមួយទស្សវត្សរ៍មុននឹងទទួលការព្យាបាលនៅមជ្ឈមណ្ឌលចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៧។ លោកបាននិយាយថា ការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅក្នុងសហគមន៍របស់លោកមានការកើនឡើងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោក បាននិយាយថា៖ «ការចែកចាយថ្នាំញៀនក្នុងសហគមន៍របស់ខ្ញុំបន្តកើនឡើង ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលដែលមានកូវីដ-១៩នេះកើតឡើង»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Drug busts suggest growth in domestic processing
