ខណៈពេលផ្លូវល្បឿនលឿនលើកដំបូងរបស់កម្ពុជាចាប់ផ្តើមលេចចេញជារូបរាង ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់មួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញបានរងប៉ះពាល់ដែលកើតចេញពីការអភិវឌ្ឍនេះ។
កាលពីសប្តាហ៍មុន ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៣០គ្រួសារត្រូវបានបណ្តេញចេញទាំងបង្ខំដោយមានការជូនដំណឹងជាមុនក្នុងរយៈពេលខ្លី ដើម្បីបើកផ្លូវសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ខេត្តព្រះសីហនុ។ មិនយូរប៉ុន្មានបន្ទាប់ពីត្រូវបានប្រាប់ឲ្យចាកចេញ ប្រជាពលរដ្ឋបានត្រឹមតែឈរមើលកម្លាំងកម្មករនិងមន្ត្រីប្រមាណ២០០នាក់ធ្វើការវាយកម្ទេចផ្ទះរបស់ពួកគាត់នៅតាមបណ្តោយមហាវិថីឈ្នះ ឈ្នះ ក្នុងសង្កាត់សំរោងក្រោម ខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ។
ផ្ទះទាំងនោះគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលបដិសេធមិនព្រមទទួលយកសំណងជាថ្នូរនឹងការដកហូតយកអចលនទ្រព្យរបស់ពួកគាត់។ សំណងនេះត្រូវបានផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាល ដែលជំទាស់ទៅនឹងតួលេខនៃគ្រួសារដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញទាំងនោះ ហើយអះអាងថា មានតែ១០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ។
ឥឡូវនេះ គ្រួសារមួយចំនួនក្នុងចំណោមគ្រួសារទាំងនេះ ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងតង់ក្បែរគំនរបាក់បែកនោះ មានការបារម្ភថា ពួកគេប្រហែលជាមិនបានទទួលសំណងពេញលេញសម្រាប់ផ្ទះដែលត្រូវបានគេវាយកម្ទេចចោលនោះទេ បន្ទាប់ពីពួកគាត់ត្រូវបានបណ្តេញចេញរួចហើយនោះ។
គ្រួសារមួយដែលឥឡូវនេះ កំពុងបោះតង់នៅក្បែរគំនរផ្ទះបាក់បែករបស់ពួកគាត់ ដែលត្រូវបានវាយកម្ទេចកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែតុលានោះ បានបដិសេធមិនផ្តល់បទសម្ភាសន៍ទេ។ គ្រួសារផ្សេងទៀតបានយល់ព្រមនិយាយជាមួយខេមបូចា ប៉ុន្តែពួកគាត់សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ដោយសារតែបារម្ភទាំងសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួននិងខ្លាចថា អាជ្ញាធរនឹងមិនផ្តល់សំណងសម្រាប់ផ្ទះដែលបានបាត់បង់ជាថ្នូរនឹងការសងសឹក។
បុរសវ័យ៦៤ឆ្នាំម្នាក់ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថា ផ្ទះរបស់គាត់ពីមុនមានទំហំសរុប២៦០ម៉ែត្រការ៉េ។ ឥឡូវនេះ ប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃទំហំនោះ ត្រូវបានគេវាយកម្ទេចចោល ដោយទុកឲ្យគាត់ត្រឹមតែ១៣៦ម៉ែត្រការ៉េប៉ុណ្ណោះ។
បុរសរូបនេះបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិដី ហើយខ្ញុំមិនដែលគិតថា នឹងជួបថ្ងៃនេះទេ»។
លោកបានបន្តថា ប៉ុន្មានថ្ងៃមុនការវាយកម្ទេច អាជ្ញាធរបានមកបង្ខំប្រជាពលរដ្ឋឲ្យទទួលយកការផ្តល់សំណង។ ក្រុមមន្ត្រីនិយាយថា បើគ្រួសារពលរដ្ឋមិនព្រមទទួលយកសំណងទេ ពួកគេនឹងចាត់វិធានការរដ្ឋបាល។
លោកបាននិយាយថា៖ «ពួកគេគ្រាន់តែគំរាមយើងឲ្យទទួលយកសំណងតែប៉ុណ្ណោះ។ យើងមិនទាន់ទទួលបានសំណងណាមួយនៅឡើយទេ»។
លោកបាននិយាយថា អ្នកភូមិមិនជំទាស់នឹងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវការសំណងប្រសើរជាងអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ជូន។ លោកបាននិយាយថា បើទោះជាតម្លៃដីនៅលើទីផ្សារបច្ចុប្បន្នគឺប្រហែល ១.២០០ដុល្លារក្នុង១ម៉ែត្រការ៉េក៏ដោយ ក៏ក្រុមមន្ត្រីបានផ្តល់តម្លៃត្រឹមតែ៣៥០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ។
កូនស្រីរបស់បុរសវ័យ៦៤ឆ្នាំរូបនេះបានប្រាប់ខេមបូចាតាមទូរសព្ទថា នាងកំពុងរស់នៅជាមួយមិត្តភក្តិរបស់នាង។ ម្ដាយនិងបងប្អូនស្រីរបស់នាងស្នាក់នៅផ្ទះសាច់ញាតិបណ្តោះអាសន្នក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។
នាងបាននិយាយថា៖ «សំណងមិនសមរម្យទេ ត្រឹមតែ៩ម៉ឺនដុល្លារប៉ុណ្ណោះ។ ខ្ញុំបាត់បង់ផ្ទះនិងមុខរបររបស់ខ្ញុំ។ នៅទីនេះ ផ្ទះនិងដីថ្លៃ ព្រោះវានៅមិនឆ្ងាយពីរាជធានី ដូច្នេះគេមិនបានផ្តល់តម្លៃតាមទីផ្សារទេ»។
នាងបន្តថា កម្លាំងប្រមាណ២០០នាក់បានមកដល់ប្រហែលម៉ោង៣ទៀបភ្លឺ ថ្ងៃទី២៧តុលា ដើម្បីបិទផ្លូវមុននឹងវាយកម្ទេចផ្ទះចោល។ នាងបាននិយាយថា ផ្ទះពីរជាន់របស់នាងត្រូវបានបំផ្លាញអស់ពាក់កណ្តាល។
ស្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា៖ «បន្ទាប់ពីខ្ញុំភ្ញាក់ពីដំណេក ខ្ញុំបានរៀបចំធ្វើការដូចធម្មតា ហើយពួកគេបានមកឡោមព័ទ្ធផ្ទះខ្ញុំនិងភូមិខ្ញុំ។ ខ្ញុំឃើញពួកគេវាយកម្ទេចផ្ទះអ្នកជិតខាងខ្ញុំ»។
នាងបន្ថែមទៀតថា៖ «ខ្ញុំរន្ធត់ចិត្តជាខ្លាំងដែលឃើញនគរបាលទាំងនោះនៅជុំវិញភូមិរបស់យើង ធ្វើដូចយើងជាឧក្រិដ្ឋជន។ ខ្ញុំគ្មានពាក្យនឹងថ្លែងពីអារម្មណ៍របស់ខ្ញុំ ជាពិសេសពេលឃើញត្រាក់ទ័រកម្ទេចផ្ទះរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានត្រឹមតែយំទាំងឈឺចាប់ហើយស្រណោះផ្ទះរបស់យើង»។
នាងបាននិយាយថា ផ្ទះរបស់នាងមានពីរជាន់ ហើយក្រៅពីជាកន្លែងស្នាក់នៅសម្រាប់គ្រួសារ ក៏មានតូបលក់គ្រឿងអគ្គិសនី និងហាងជួលចំនួនពីរទៀត ដែលផ្តល់សេវាលាងរថយន្តនិងអាហារផងដែរ។ កន្លែងជួលទាំងនោះ រកចំណូលបានប្រហែល៦០០ដុល្លារក្នុងមួយខែ។
ស្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា៖ «គ្រួសារខ្ញុំក៏មិនចង់ឲ្យខ្ញុំនិយាយច្រើនដែរ ព្រោះពួកគាត់បារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់យើង។ អាជ្ញាធរអាចបង្កកសំណងរបស់យើង ព្រោះយើងជាពលរដ្ឋធម្មតាមិនអាចតវ៉ាប្រឆាំងពួកគេបាន»។
អ្នកនាងបានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពិចារណាឡើងវិញនូវសំណងសមរម្យ ជាជាងបង្ខំឲ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលយកសំណងតិចតួច។
លោក ហែម ដារិទ្ធ អភិបាលខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ និងលោក ប៉ាង លីដា ជាអភិបាលរងខណ្ឌបានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយដោយបង្វែរសំណួរទៅសាលារាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ម៉េត មាសភក្តី អ្នកនាំពាក្យសាលារាជធានីភ្នំពេញបានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលផ្តោតលើការស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់គ្រួសារដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា នៅរាជធានីភ្នំពេញ មានប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះប្រហែល ៥០០គ្រួសារ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងអស់បានយល់ព្រមទទួលយកសំណងរួចហើយលើកលែងតែប្រជាពលរដ្ឋ១០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ។
លោក មាសភក្តី បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រសិនបើលោកប្រៀបធៀបជាភាគរយ ពួកគាត់មិនលើសពីមួយភាគរយទេ» ដោយលោកបានបន្ថែមថា គណៈកម្មការអន្តរក្រសួងបានចរចាជាមួយគ្រួសារនៅសេសសល់ច្រើនលើកមកហើយ។
លោក មាសភក្តី បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាមិនមែនជាពេលវេលាល្អនោះទេដែលយើងត្រូវរង់ចាំតទៅទៀត ព្រោះសំណង់ភាគច្រើនកំពុងត្រូវបានសាងសង់ ហើយតំបន់ខ្លះត្រូវបានបញ្ចប់ហើយ។ ចំណែកឯកន្លែងនៅសល់ដែលគ្មានជម្រើស យើងត្រូវបង្ខំចិត្តចាត់វិធានការរដ្ឋបាល»។
លោកបដិសេធមិនពន្យល់ឲ្យបានច្បាស់ពីរបៀបនៃការផ្តល់សំណងដល់គ្រួសារដែលរងផលប៉ះពាល់ ដោយបញ្ជាក់ថា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ (MEF) កំពុងដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
ផ្ទុយទៅវិញ លោកបញ្ជាក់ថា ផ្លូវល្បឿនលឿនជាផ្លូវដំបូងគេមិនធ្លាប់មាននៅកម្ពុជា ហើយនឹងជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
ការសាងសង់ផ្លូវល្បឿនលឿនដែលកំពុងត្រូវបានសាងសង់ក្រោមឆ័ត្រដ៏ទូលំទូលាយនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់និងផ្លូវរបស់ចិន ហើយនឹងតភ្ជាប់ពីរាជធានីភ្នំពេញទៅខេត្តព្រះសីហនុបានចាប់ផ្តើមកាលពីខែមីនា។ ផ្លូវនេះនឹងលាតសន្ធឹងប្រវែង១៩០គីឡូម៉ែត្រដែលមានទទឹង២៤,៥ម៉ែត្រ។ មានគំនូសកណ្តាលពណ៌បៃតងនិងរនាំងសងខាង ដើម្បីការពារមនុស្សនិងសត្វមិនឲ្យឆ្លងកាត់។
គម្រោងនេះនឹងចំណាយថវិកាប្រមាណ២ពាន់លានដុល្លារ ដែលផ្តល់ដោយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មផ្លូវនិងស្ពានរបស់ប្រទេសចិន តាមរយៈក្រុមហ៊ុន Cambodian PPSHV Expressway។
ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវល្បឿនលឿនមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ ប៉ុន្តែប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋរបស់ចិន Xinhua បានរាយការណ៍កាលពីខែមេសាថា ផ្លូវនេះកំពុងត្រូវបានសាងសង់តាមគំរូហិរញ្ញប្បទានសាងសង់អាជីវកម្មនិងផ្ទេរ។ ក្រោយពីបញ្ចប់ការសាងសង់ ការធ្វើដំណើររវាងទីក្រុងភ្នំពេញទៅខេត្តព្រះសីហនុនឹងប្រើពេលប្រមាណ២ម៉ោង បើធៀបនឹងរយៈប្រហែល៥ម៉ោងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោក វ៉ាន់ សុផាត អ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងធុរកិច្ច និងសិទ្ធិមនុស្សនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បានរិះគន់ចំពោះការប្រើប្រាស់វិធានការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ និងវាយកម្ទេចផ្ទះដោយគ្មានសំណងសមរម្យ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងចាត់ទុកការវាយកម្ទេចផ្ទះរបស់ពួកគាត់ គឺជាសំណងមិនយុត្តិធម៌ ដែលផ្ទះខ្លះត្រូវបានសាងសង់ដែលមានតម្លៃរហូតដល់ ១០ម៉ឺនដុល្លារ»។
លោក សុផាត បានបន្តថា៖ «យើងបានឃើញសកម្មភាពនោះ គឺអមនុស្សធម៌ ហើយវាគួរឲ្យសោកស្ដាយ»។
លោក សុផាត បានចង្អុលបង្ហាញថា ការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំ គឺផ្ទុយនឹងច្បាប់អស្សាមិករណ៍របស់កម្ពុជាដែលចែងថា ការផ្តល់សំណងដោយត្រឹមត្រូវនិងយុត្តិធម៌គឺត្រូវតែមានសម្រាប់អចលនទ្រព្យរបស់បុគ្គលណាម្នាក់ ដែលត្រូវបានរឹបអូសសម្រាប់ការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ឬស្តារឡើងវិញ ដើម្បីផលប្រយោជន៍សាធារណៈនិងជាតិ។
លោក សុផាត បានមានប្រសាសន៍អំពីដំណើរការបណ្តេញចេញសម្រាប់សាងសង់ផ្លូវល្បឿនលឿនថា៖ «វាជាការរំលោភសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់ពួកគាត់ចំពោះដីធ្លី និងលំនៅដ្ឋាន»។
លោកបានបន្តថា CCHR បានសង្កេតឃើញមានពលរដ្ឋរាប់រយគ្រួសារមិនពេញចិត្តនឹងផលប៉ះពាល់ដោយសារផ្លូវល្បឿនលឿនមកលើអចលនទ្រព្យរបស់ពួកគាត់។
លោក សុផាត បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ឥឡូវនេះ ប្រជាពលរដ្ឋភ័យខ្លាចក្នុងការសម្តែងមតិ» ដោយបន្ថែមថា អំពើហិង្សានិងសម្ពាធផ្លូវច្បាប់ដែលដាក់ទណ្ឌកម្មដោយរដ្ឋបានបំបិទមតិជំទាស់។
លោក វ៉ា ស៊ីមសូរិយា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនមានប្រសាសន៍ថា ផ្លូវល្បឿនលឿននេះ សាងសង់បានប្រហែល៦៧ភាគរយ ហើយគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅត្រឹមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២។
លោក ស៊ីមសូរិយា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមិនមានរបាយការណ៍នៃដំណោះស្រាយសម្រាប់គ្រួសារដែលរងផលប៉ះពាល់នោះទេ» ។ លោកក៏បានពន្យល់ផងដែរថា ក្រសួងសាធារណការមិនមានតួលេខបែបនេះទេ ព្រោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អន្តរក្រសួងក្នុងការសាងសង់ផ្លូវល្បឿនលឿននេះ គឺដឹកនាំដោយក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកសុំមិនធ្វើការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញការបណ្តេញគ្រួសារប្រជាពលរដ្ឋនៅភ្នំពេញនោះទេ។
លោក វ៉ី សំណាង អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺបានពិនិត្យមើលពីផលប៉ះពាល់និងអត្ថប្រយោជន៍នៃផ្លូវល្បឿនលឿននេះ។
សរុបមក លោកជឿជាក់ថា គម្រោងដែលឆ្លងកាត់ខេត្តរបស់លោកនឹងក្លាយជាគម្រោងប្រកបដោយផ្លែផ្កា។
លោក សំណាង បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ផលប៉ះពាល់មិនអាចជៀសផុតនោះទេ ប៉ុន្តែវាតូចជាងអត្ថប្រយោជន៍ ដូច្នេះយើងត្រូវទទួលយកផលប៉ះពាល់នេះ ហើយព្យាយាមឲ្យអស់ពីសមត្ថភាពរបស់យើង»។
លោកបន្តថា គម្រោងនេះបានលាតសន្ធឹងកាត់ដីស្រែរបស់កសិករ និងប៉ះពាល់៦គ្រួសារ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សំណងតាមតម្លៃទីផ្សារជូនពួកគាត់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ជាទូទៅ តម្លៃដីនៅកំពង់ស្ពឺមានតម្លៃថោកជាងតម្លៃដីនៅភ្នំពេញ ប៉ុន្តែលោក សំណាង មិនបានបង្ហាញពីអត្រាតម្លៃពិតដែលផ្តល់ជូនពលរដ្ឋសម្រាប់ថ្លៃដីនោះទេ។
លោកបានបន្តថា៖ «អ្វីក៏ដោយមិនអាចធ្វើឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាសប្បាយចិត្តនោះទេ ហើយការផ្តល់សំណងក៏ដូចគ្នាដែរ ។ ពួកគាត់ភាគច្រើនទទួលយក ប៉ុន្តែមានចំនួនតូចដែលជឿលើការឃោសនានយោបាយ និងការលោភលន់។ ពួកគាត់ចង់បានច្រើនជាងអ្វីដែលសំណងផ្តល់ឲ្យ» ។
លោក សំណាង បានបន្ថែមថា៖ «ឧទាហរណ៍ ដីរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃ១ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ប៉ុន្តែពួកគាត់ចង់បានរហូតដល់១០ដុល្លារ ដែលធ្វើតាមអ្នកញុះញង់»៕ (រាយការណ៍បន្ថែមដោយ សំ សុពេជ្រ)
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Families forcibly evicted for expressway development reluctant to speak out for fear of losing compensation
