អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (HRW) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅក្រុងញូវយ៉ក បាននិយាយថា ប្រព័ន្ធតាមដានឌីជីថល «បញ្ឈប់ជំងឺកូវីដ១៩ QR Code » របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា «បង្កឲ្យមានការព្រួយបារម្ភធ្ងន់ធ្ងរពីឯកជនភាព និងសិទ្ធិមនុស្សដទៃទៀត»។ អង្គការនេះបានជំរុញឲ្យមានការប្រើប្រាស់នូវវិធានការមិនសូវប៉ះពាល់ដល់ឯកជនភាពផ្សេងទៀត ស្របពេលកម្ពុជាកំពុងទប់ស្កាត់រលកថ្មីនៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩។
ដោយត្រូវបានដាក់ចេញឲ្យប្រើប្រាស់កាលពីខែកុម្ភៈ ប្រព័ន្ធនេះបានតម្រូវឲ្យអតិថិជន បុគ្គលិក និងអ្នកចូលកន្លែងណាមួយឲ្យ ស្កែន QR Code នៅពេលចូលក្នុងទីតាំងនោះ។ ការណ៍នេះអនុញ្ញាតឲ្យមានការតាមដានប្រសិនបើមានការរកឃើញថា មានការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ នៅទីតាំងនោះ។ ប៉ុន្តែក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ក៏បាននិយាយផងដែរថា ប្រព័ន្ធនេះអាចឲ្យរដ្ឋាភិបាលដឹងប្រសិនបើបុគ្គលណាម្នាក់បានរំលោភបំពានបទបញ្ជាចត្តាឡីស័ក ដែលការបំពាននេះអាចជាប់ក្នុងបទចោទប្រកាន់តាមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌថ្មី ដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយ។
ដូច្នេះមកទល់ពេលនេះ ភោជនីយដ្ឋាន រង្គសាល រោងចក្រ ការិយាល័យ សណ្ឋាគារ និងកន្លែងដទៃទៀតជាង ១៦៥.០០០ កន្លែងបានចុះឈ្មោះជាមួយនឹងក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ដើម្បីទទួលបាន Q R Code ហើយមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ១៣.៣០០នាក់បានស្កែនលើប្រព័ន្ធនេះ។ នេះបើយោងទៅតាមទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ក្រសួងប្រៃសណីយ៍។
លោក Phil Robertson នាយករងប្រចាំតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស បាននិយាយថា ប្រព័ន្ធតាមដាន QR Code គឺ «អំណោយផលសម្រាប់ការរំលោភបំពានសិទ្ធិផ្សេងៗ ពីព្រោះប្រព័ន្ធនេះខ្វះការការពារឯកជនភាពសម្រាប់ទិន្នន័យបុគ្គល»។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ការព្រួយបារម្ភទាំងនេះគឺ ត្រូវបានធ្វើឲ្យកាន់ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយការពង្រឹងការតាមដានតាមប្រព័ន្ធអនឡាញរបស់រដ្ឋាភិបាលមកលើពលរដ្ឋកម្ពុជា ចាប់តាំងពីការកើតមានវិបត្តិនៃការរាតត្បាតជំងឺ ដោយធ្វើឲ្យក្រុមអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល និងសកម្មជនមានការប្រឈមកាន់តែខ្លាំង»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស បានបន្ថែមថា ក្រសួងគួរតែពន្យល់៖ «ពីបែបផែនដែលទិន្នន័យប្រមូលបានតាមរយៈប្រព័ន្ធ QR Code ត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ អ្នកដែលមានលទ្ធភាពទទួលបានទិន្នន័យទាំងនេះនិងសម្រាប់ហេតុផលអ្វី វិធានការធ្វើឡើងដើម្បីការពារទិន្នន័យ ក៏ដូចជារយៈពេលដែលទិន្នន័យត្រូវបានរក្សាទុក»។
មកទល់ថ្ងៃទី០៦ ខែមេសា កម្ពុជាមានករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ ចំនួន ២.៨២៤ករណី និងការស្លាប់ចំនួន ២២ករណី។ ករណីឆ្លងជាបន្តបន្ទាប់គឺផ្តើមចេញពីព្រឹត្តិការណ៍ សហគមន៍ ២០ កុម្ភៈ។ មុនព្រឹត្តិការណ៍នេះ កម្ពុជាមិនមានការស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ១៩នោះទេ ចាប់តាំងពីមានការរាតត្បាតជំងឺជាសាកល។ ដើម្បីទប់ទល់នឹងការឆ្លងជំងឺនេះ អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញ និងអាជ្ញាធរតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនបានដាក់ចេញជាបម្រាមគោចរចាប់ពីម៉ោង ៨យប់ ដល់ម៉ោង ៥ព្រឹក។
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍លោក ជា វ៉ាន់ដេត បដិសេធសុំមិនអធិប្បាយនៅពេលទាក់ទងតាមទូរសព្ទ ហើយបានស្នើឲ្យមានការដាក់លិខិតបញ្ជូនមកក្រសួងវិញ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បាននិយាយថា ប្រព័ន្ធ QR Code គឺធ្វើឡើងដើម្បីការពារអាយុជីវិតប្រជាជនពីការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ។ លោកបានបន្តថា អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សគួរតែផ្តោតលើវិធានការនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ និងការស្លាប់ច្រើនជាងបំផុតនៅលើពិភពលោក។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ពួកគាត់មានសិទ្ធិនិយាយដូច្នេះ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្តល់អាទិភាពដល់ការការពារអាយុជីវិតពលរដ្ឋកម្ពុជា ហើយយើងបានប្រើប្រាស់នូវគ្រប់វិធានការដើម្បីទប់ស្កាត់ការឆ្លងជំងឺនេះ។ យើងចង់ឲ្យពិភពលោកទទួលស្គាល់ថាកម្ពុជាអាចធ្វើបាន»។
នាពេលថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលបានអនុម័តនូវច្បាប់ដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយ មានគោលដៅទប់ស្កាត់ការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ដែលនឹងដាក់ទោសទណ្ឌធ្ងន់ធ្ងរចំពោះអ្នកដែលមិនគោរពតាមវិធានការសុខាភិបាល រួមមានការផ្តន្ទាទោសជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់ទៅ ២០ឆ្នាំ។ ច្បាប់នេះត្រូវបានរិះគន់ដោយអង្គការគាំពារសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជា អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។
លោកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលមានកាតព្វកិច្ចផ្លូវច្បាប់នៅក្នុងការគោរព និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិឯកជនភាព និងសិទ្ធិទទួលបានការគាំពារសុខភាពសាធារណៈ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ការមិនមានបញ្ញត្តិច្បាស់លាស់លើប្រព័ន្ធ QR Code នេះគឺជា រឿងគួរឲ្យបារម្ភមួយ ខណៈមិនមានការការពារណាមួយត្រូវបានដាក់ឡើងដើម្បីបញ្ចៀសការរឹតត្បិតទៅលើសិទ្ធិឯកជនភាពតាមរយៈការពិនិត្យ ឬរក្សាទុកទិន្នន័យដែលមិនចាំបាច់»។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវធានានូវគោលនយោបាយវិធានការបង្ការជំងឺកូវីដ១៩ ឲ្យមានតុល្យភាពរវាងសិទ្ធិទទួលការគាំពារសុខភាព និងសិទ្ធិឯកជនភាព។
According to Access Now, governments around the world have been using data and technology in their efforts to contain the spread of the virus since late 2019.
យោងទៅតាមប្រព័ន្ធទិន្នន័យ (Access Now) រដ្ឋាភិបាលនៅជុំវិញពិភពលោកកំពុងប្រើប្រាស់ទិន្នន័យ និងបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីការពារការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ចាប់តាំងពីចុងឆ្នាំ ២០១៩ មកម៉្លេះ។
លោក ង៉ែត ម៉ូសេ អ្នកឯកទេសបណ្តុះបណ្តាលផ្នែកសុវត្ថិភាពប្រព័ន្ធឌីជីថល និងអ្នកសរសេរប្លុកមួយរូប បាននិយាយថា ជាការសំខាន់ក្នុងការដាក់ចេញនូវប្រព័ន្ធឌីជីថលដើម្បីប្រមូលព័ត៌មានសុខភាពសំខាន់ៗអំឡុងពេលការរាតត្បាតជំងឺ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «នៅពេលដែលវិធាន manual contact tracing (វិធីសាស្ត្រតាមដាន) មិនមានប្រសិទ្ធភាព ខណៈករណីឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ កាន់តែមានវិសាលភាពធំទៅៗជាងរៀងរាល់ថ្ងៃ គេត្រូវប្រើបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីជួយនៅក្នុងការប្រមូលទិន្នន័យក្នុងទំហំមួយធំ»។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែកំណត់ថាអ្នកណាដែលអាចមានសិទ្ធចូលទៅមើលទិន្នន័យទាំងនោះបាន ឧទាហរណ៍ មានតែ អាជ្ញាធរសុភាពសាធារណរបស់រដ្ឋប៉ុណ្ណោះដែលចូលទៅមើលទិន្នន័យនោះបាន ហើយអាចចូលបានត្រឹមកម្រិតណាទៀត។
លោកបានថ្លែងបន្តថា៖ «គេត្រូវធានាថា ទិន្នន័យត្រូវបានរក្សាទុកនៅកន្លែងមានសុវត្ថិភាព និងត្រូវមានលក្ខខណ្ឌចងមួយគឺ Sunset clause (លក្ខខណ្ឌពេលវេលាជាក់លាក់) ដើម្បីបញ្ចប់ការប្រមូលទិន្នន័យ ហើយលុបទិន្នន័យចោលនៅពេលដែលពេលវេលាដល់កំណត់»។
លោក សុខ ហាំងឃាង និស្សិតឆ្នាំទីបីនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បាននិយាយថា លោកគិតថា ប្រព័ន្ធ QR Code គឺចាំបាច់ ដើម្បីឲ្យរដ្ឋាភិបាលអាចគ្រប់គ្រងការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩។ ប៉ុន្តែលោកចង់ដឹងថាតើឯកជនភាពរបស់លោកត្រូវបានការពារតាមរបៀបណា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថាជារឿងល្អ ពីព្រោះវាជួយរក្សាកំណត់ត្រាចំនួនអ្នកចេញចូលពីកន្លែងមួយ ហើយក៏ងាយស្រួលសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីតាមដានជំងឺកូវីដ១៩ដែរ»។ ប៉ុន្តែលោកមានការព្រួយបារម្ភពីឯកជនភាព។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ប៉ុន្តែខ្ញុំក៏បារម្ភដែរថា នៅពេលដែលយើងស្កែន វាមិនត្រឹមតាមដាននូវទីតាំង ប៉ុន្តែថែមទាំងតាមដានទិន្នន័យដទៃទៀតផងដែរ ដូចជាគេអាចដឹងថាយើងកំពុងប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមណាមួយ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ HRW raises privacy concerns over the government’s ‘Stop Covid-19’ QR code system
