សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានបដិសេធមិនឲ្យលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សប្រឆាំងចាកចេញពីប្រទេសទៅចូលរួមសន្និសីទនៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់នៅសប្តាហ៍ក្រោយនេះ ខណៈដំណើរការជំនុំជម្រះក្តីនៅតុលាការលើសំណុំរឿងក្បត់ជាតិរបស់លោកដំណើរការទៅមុខយឺត។
អំឡុងពេលសវនាការកាលពីថ្ងៃពុធ តុលាការបានពិភាក្សាដេញដោលសំណើរបស់មេធាវីការពារលោក កឹម សុខា ដែលស្នើឲ្យព្យួរការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការជាបណ្តោះអាសន្ន ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យលោកបានទៅចូលរួមក្នុងជំនួបកំពូលដំណោះស្រាយសកលនៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង។
កាលពីខែកុម្ភៈ ស្ថាប័នគំនិតផ្តួចផ្តើមដំណោះស្រាយសកល( Global Solutions Initiative ) បានអញ្ជើញលោក កឹម សុខា ឲ្យចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២៨និង២៩ ខែមីនា និងធ្វើបាឋកថាអំពីបញ្ហាប្រឈមដែលប្រទេស G20 និង G7 កំពុងជួបប្រទះ។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ កូយ សៅ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «តុលាការសម្រេចបដិសេធសំណើសុំព្យួរការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ» ប៉ុន្តែបានបញ្ជាក់ ថា លោក កឹម សុខា មានសិទ្ធិចូលរួមសន្និសីទតាមអនឡាញពីកម្ពុជា។
លោក កឹម សុខា ត្រូវបានដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ចាប់តាំងពីលោកត្រូវបានដោះលែងពីការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩។ ក្រោមលក្ខខណ្ឌនៃការត្រួតពិនិត្យនេះ លោកមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា ហាមធ្វើសកម្មភាពនយោបាយនិងត្រូវតែបង្ហាញខ្លួននៅពេលតុលាការកោះហៅ។
សវនាការជំនុំជម្រះក្តីរបស់លោក ដែលបានចាប់ផ្តើមក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ត្រូវបានពន្យារពេលម្តងហើយម្តងទៀត ដែលបណ្តាលឲ្យមានការថ្កោលទោសពីក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស។ ចាប់តាំងពីបន្តសវនាការឡើងវិញកាលពីខែមករា ឆ្នាំ ២០២២ តុលាការបានធ្វើការជំនុំជម្រះត្រឹមមួយលើកក្នុងមួយសប្តាហ៍និងមានរយៈពេល៤ម៉ោងក្នុងសវនាការនីមួយៗ។
លោក កឹម សុខា អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ និងត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទសមគំនិតជាមួយមហាអំណាចបរទេសដែលតាមចោទថា បានធ្វើការជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ លោក កឹម សុខា បានអះអាងថា លោកធ្វើសកម្មភាពស្របច្បាប់និងតម្លាភាព ដើម្បីព្យាយាមឈ្នះការបោះឆ្នោត។
គណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយតាមដីការបស់តុលាការកំពូលក្នុងឆ្នាំ២០១៧ ដែលតាមចោទប្រកាន់ថា ប៉ុនប៉ងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ដូចគ្នា។ ជាផ្នែកនៃសេចក្តីសម្រេចនេះ សមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាង១០០នាក់ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ។
លោក ចាន់ ចេន សហមេធាវីការពារក្តីបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីសវនាការកាលពីថ្ងៃពុធថា លោកសោកស្ដាយចំពោះការសម្រេចចិត្តនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងខកចិត្តដែលតុលាការបានបដិសេធមិនឲ្យលោក កឹម សុខា ចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះព្រោះវត្តមានលោក កឹម សុខា នៅទីក្រុងប៊ែរឡាំងនឹងបម្រើផលប្រយោជន៍សកល រួមទាំងផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ» ។
លោក ចាន់ ចេន បានមានប្រសាសន៍ថា កិច្ចប្រជុំកំពូលសកលនេះចង់ឲ្យលោក កឹម សុខា ចូលរួមកិច្ចប្រជុំនេះដោយផ្ទាល់ ព្រោះមានជំនួបតូចមួយចំនួនទៀត ដែលមេដឹកនាំអាចចែករំលែកមតិយោបល់ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា។
ថ្លែងអំឡុងពេលសវនាការ លោក កឹម សុខា មានប្រសាសន៍ថា លោកចង់ចូល រួមដោយផ្ទាល់ ព្រោះ «វាជាប្រធានបទសំខាន់ដែលគេចង់បានវត្តមានរបស់ខ្ញុំនៅទីនោះ» ដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈមប្រទេស G7 និង G20 និងស្វែងរកដំណោះស្រាយរួមគ្នា។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកព្រះរាជអាជ្ញារង ប្លង់ សុផល បានស្នើឲ្យលោកចៅក្រមបដិសេធសំណើនេះ ដោយលោកថ្លែងថា ជនជាប់ចោទត្រូវតែនៅក្នុងប្រទេសដោយសារនេះគឺជាបទឧក្រិដ្ឋ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «សំណើសុំព្យួរការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការមិនមានចែងក្នុងនីតិវិធីទេ» ដោយកត់សម្គាល់ថា លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទសន្និដ្ឋិភាពជាមួយបរទេសដែលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខ និងស្ថិរភាពជាតិ។ លោកបន្ថែមថា ការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការនឹងនៅជាធរមានដដែលរហូតដល់មានសាលក្រមស្ថាពរ។
ជាការឆ្លើយតប លោក ផេង ហេង មេធាវីការពារក្តីមានប្រសាសន៍ថា វាមិនចាំបាច់ទុកកូនក្តីរបស់លោកឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការទៀតទេ ព្រោះគាត់បានសហការយ៉ាងពេញលេញជាមួយតុលាការ ជាពិសេសការចូលរួមក្នុងសវនាការ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើកផ្លូវឲ្យលោក កឹម សុខា គឺដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំដែលជាប្រយោជន៍សង្គមរបស់យើង រួមទាំងទំនាក់ទំនងល្អរវាងសហគមន៍អន្តរជាតិនិងកម្ពុជា»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកមានប្រសាសន៍ថា ស្ថានការណ៍នយោបាយនឹងប្រសើរឡើង ប្រសិនបើលោក កឹម សុខា មានសេរីភាពក្នុងការចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិ ដែលនឹងបង្ហាញមុខមាត់ដ៏ល្អសម្រាប់កម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការចែករំលែកយោបល់ជាមួយប្រទេស G20។ ទីពីរ វាគឺជារូបភាពល្អមួយក្នុងការស្តារភាពតានតឹងផ្នែកនយោបាយនៅកម្ពុជាឡើងវិញ»។
ដោយឡែក លោកចៅក្រម កូយ សៅ បានប្រកាសថា តុលាការបានទទួលយកភស្តុតាងថ្មីទាំងអស់ដែលបានដាក់ជូនទាំងពីតំណាងអយ្យការនិងមេធាវីការពារក្តី។ សវនាការនឹងបន្តនៅថ្ងៃពុធទី៣០៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Kem Sokha denied permission to leave country to attend international conference
