ចាប់តាំងពីខែមករា ឆ្នាំ២០២០ ដល់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍(IOM) បានត្រួតពិនិត្យលើពលករចំណាកស្រុកកម្ពុជាចំនួន ១៥ ០៣៤នាក់ ដើម្បីរកមើលជំងឺរបេង។ អង្គការអន្តជាតិនេះ ថាមានតែពលករចំនួន ១ ៥១៩នាក់ប៉ុណ្ណោះបានធ្វើតេស្តរកជំងឺរបេង និងថាក្នុងនោះមានពលករសរុប ៣៤២នាក់ មានស្រី ១៦៦នាក់ មានវិជ្ជមានជំងឺរបេង និងបានបញ្ជូនទៅព្យាបាលនៅមណ្ឌលសុខភាព។
អ្នកស្រី ឌុំ ច័ន្ទធីតា មន្ត្រីគម្រោងថ្នាក់ជាតិរបស់អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា ប្រាប់ខេមបូចាថា ក្នុងចំណោមពលករដែលបានត្រួតពិនិត្យទាំងអស់ មាន២ ២៧១នាក់មានរោគសង្ស័យថាមានជំងឺរបេង ក្នុងនោះដែរពលករចំនួន២ ០២៧នាក់បានថតសួត និងចំនួន ១ ៥១៩នាក់ផ្សេងទៀតបានធ្វើតេស្ត Gene Xpert រកជំងឺរបេង។
អ្នកស្រី ឲ្យដឹងទៀតថា ជំងឺរបេងជាជំងឺគ្រោះថ្នាក់មួយក្នុងចំណោមជំងឺគ្រោះថ្នាក់ទាំង១០ ដែលងាយធ្វើឲ្យអ្នកជំងឺបាត់បង់ជីវិត បើមិនបានព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាអ្នកជំងឺ[របេង] មិនទៅរកការព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ ពួកគាត់[អាចនឹង]ប្រឈមនឹងការស្លាប់»។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងដែរថា ជំងឺរបេងសម្ងំមានអត្រាឆ្លងទាប ប៉ុន្តែបើសិនជាអ្នកជំងឺមានចេញរោគសញ្ញាដូចជាក្អក និងឈឺទ្រូង ហើយមិនស្វែងរកការព្យាបាល អត្រាឆ្លងអាចនឹងខ្ពស់ ពិសេសសម្រាប់អ្នករស់នៅក្នុងគ្រួសារតែមួយ។ ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកស្រី បានលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀតកុំខ្លាចនឹងជំងឺមួយនេះ ព្រោះថាអាចព្យាបាលជាសះស្បើយ។
អ្នកស្រីបន្តថា អ្នកជំងឺរបេងតែងត្អូញត្អែរអំពីរយៈពេលព្យាបាលយូរ ដែលមានរហូតដល់ប្រាំមួយខែ ហើយថែមទាំងមានផលរំខានរបស់ថ្នាំទៀតផង។ អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា៖ «អ្នកជំងឺខ្លះបានបោះបង់ការប្រើប្រាស់ថ្នាំព្យាបាល ដោយសារតែពេលពួកគាត់ប្រើដំបូងៗ មិនមានអ្នកលើកទឹកចិត្ត»។
កម្មវិធីត្រួតពិនិត្យរកជំងឺរបេងលើពលករចំណាកស្រុករបស់អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ បានធ្វើឡើងតាំងពីមុនឆ្នាំ២០១២ រហូតដល់ឆ្នាំ២០១២ នៅពេលដែលក្រុមការងារស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថា ពលករខ្មែរភាគច្រើនដែលធ្វើការខុសច្បាប់នៅប្រទេសថៃ ជួបការលំបាក និងមិនមានស្ថិរភាពក្នុងការរស់នៅ ដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការទទួលបានសេវាសុខាភិបាល។ យ៉ាងណា គម្រោងនេះក៏បានផ្អាកដំណើរការវិញដែរ ដោយសារតែមិនមានជំនួយជាថវិកាបន្តទៀត រហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២០ ខណៈវិបត្តិកូវីដ–១៩ បានស្រាកស្រាន្តបន្តិច គម្រោងនេះក៏ចាប់ដំណើរការជាថ្មី ដោយមានជំនួយថវិកាថ្មីមកដល់។
អង្គការន្តរជាតិមួយនេះ ក៏បានអំពាវនាវឲ្យអង្គការជាដៃគូពង្រីកគម្រោងរបស់ខ្លួនទៅកាន់ខេត្តផ្សេងៗទៀតតាមបណ្ដោយព្រំដែនកម្ពុជា–ថៃដែរ ប៉ុន្តែថាថវិកាមានកម្រិត។ អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សម្រាប់គម្រោងជំងឺរបេងដែលគាំទ្រដល់ពលករចំណាកស្រុកពីឆ្នាំ២០២២ ដល់ឆ្នាំ២០២៤ នេះ យើងនៅតែធ្វើក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យដដែល ពីព្រោះយើងមិនអាចពង្រីកទៅកាន់ខេត្តផ្សេងបានទេ»។
Inside 1: មន្ត្រីអង្គការIOMសម្ភាសន៍ពលករចំណាកស្រុកខ្មែរដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ នៅក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១។ រូបភាពផ្តល់ឲ្យ
អ្នកស្រី សាវ៉េត វ័យ ៣៨ឆ្នាំ ជាពលករចំណាកស្រុកម្នាក់រស់នៅក្នុងស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានឲ្យដឹងថា អ្នកស្រីតេស្តវិជ្ជមានជំងឺរបេងជិតបីខែមកហើយ បន្ទាប់ពីអ្នកស្រី និងស្វាមី បានត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃវិញ កាលពីចុងឆ្នាំ២០២០។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «មូលហេតុដែលខ្ញុំឲ្យមន្ត្រីសុខាភិបាលតេស្តរកជំងឺរបេង ក៏ព្រោះតែខ្ញុំតែងតែឈឺដើមទ្រូង និងបែកញើសខ្នង ហើយខ្ញុំពេលខ្លះមានក្អកទៀតផង។ ខ្ញុំបានទិញថ្នាំលេបដែរ ប៉ុន្តែមិនជាសោះ»។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ពេលកំពុងធ្វើការសំណង់នៅប្រទេសថៃរយៈពេលពីរឆ្នាំ អ្នកស្រីចាប់ផ្ដើមមានអាការៈឈឺទ្រូង និងបានទិញថ្នាំប្រើដោយខ្លួនឯង ដែលអាចជួយបំបាត់អាការៈបានមួយរយៈខ្លី រួចក៏ចាប់ផ្តើមឡើងវិញ។ អ្នកស្រីថា ខ្លួនជួបផលរំខានមួយចំនួនចំពោះថ្នាំព្យាបាលជំងឺរបេងនេះ តែថាអ្នកស្រីនៅតែបន្តប្រើថ្នាំនេះ ដោយថាខ្លួនពិតជាចង់ជាសះស្បើយជាខ្លាំង។
ក្នុងរយៈពេលនោះដែរ អ្នកស្រីបានរស់នៅដាច់ដោយឡែកពីគ្រួសារ មិនថាទាំងការហូបចុក និងគេងនោះទេ ព្រោះថាអ្នកស្រីបារម្ភថាអាចឆ្លងជំងឺនេះទៅសមាជិកគ្រួសារផ្សេងទៀត។ ស្វាមី និងកូនបីនាក់របស់អ្នកស្រី មិនទាន់បានធ្វើតេស្តរកជំងឺរបេងនៅឡើងទេ ហើយក៏មិនបានប្រើប្រាស់ថ្នាំការពារជំងឺរបេងដែរ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំសំណូមពរដល់រាជរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជួយផ្ដល់ជាថវិកាខ្លះៗដល់អ្នកជំងឺរបេង ពីព្រោះថាពួកយើងមិនអាចធ្វើការធ្ងន់បានទេ»។ ការណ៍នេះមានន័យថា អ្នកជំងឺរបេងមិនអាចធ្វើការដោយប្រើកម្លាំងដូចអ្នកធម្មតាបានទេ ដោយសារតែអ្នកទាំងនោះមានកម្លាំងខ្សោយ ដូច្នេះពួកគាត់មិនអាចរកប្រាក់បានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារបានទេ។
លោក ផល វិមាន មន្ត្រីអង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ប្រចាំខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា គម្រោងនេះសម្រាប់ពលករខ្មែរដែលធ្វើដំណើរត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃតាមច្រកនានាក្នុងខេត្តមន្ទាយមានជ័យ ហើយថា អ្នកដែលតេស្តវិជ្ជមានជំងឺរបេងច្រើនជាកម្មករសំណង់។
លោក ពន្យល់ថា៖ «ពេលខ្លះ ពួកគាត់ធ្វើការថែមម៉ោង ហើយហូបមិនគ្រប់គ្រាន់ ធ្វើឲ្យខ្សោយ និងងាយឆ្លងជំងឺរបេង។ មួយវិញទៀត ពួកគាត់បានស្រូបធូលីនៅការដ្ឋានសំណង់ផងដែរ»។
ពីដំបូងឡើង លោកថា អង្គការបានសហការជាមួយមន្ត្រីសុខាភិបាលខេត្តធ្វើតេស្តពលករនៅច្រកអន្តរជាតិអូរបីជាន់ និងច្រកប៉ោយប៉ែត ប៉ុន្តែថាគម្រោងនេះបានប្រែប្រួលពេលពលករត្រូវតេស្តឃើញថាមានវិជ្ជមានវីរុសកូវីដ–១៩ និងត្រូវធ្វើចត្តាឡីស័ក។ លោកបន្ថែមថា៖ «យើងបានប្ដូរយុទ្ធសាស្រ្តចុះទៅពិនិត្យពលករទាំងនោះនៅតាមសហគមន៍ពួកគាត់វិញ បន្ទាប់ពីចប់ចត្តាឡីស័ក»។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា សម្រាប់ពលករនៅខេត្តផ្សេងមានវិជ្ជមានជំងឺរបេង មន្ត្រីសុខាភិបាលនឹងចេញលិខិតបញ្ជាក់ឲ្យពួកគាត់ទៅទទួលការព្យាបាលនៅឯស្រុកកំណើត។ ភាគច្រើននៃពលករដែលធ្វើដំណើរត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញតាមច្រកអន្តរជាតិក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មិនត្រឹមតែអ្នកខេត្តនេះទេ តែក៏មានអ្នកខេត្តសៀមរាប កំពង់ធំ និងបាត់ដំបងផងដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «វិធានការការពារជំងឺរបេង គឺប្រហាក់ប្រហែលគ្នានឹងវិធានការការពារវីរុសកូវីដ–១៩ ដែរ ត្រូវពាក់ម៉ាស រក្សាគម្លាត និងលាងសម្អាតដៃជាមួយអាល់កុល»។
Inside 2: មន្ត្រីសុខាភិបាលអប់រំគ្រួសារពលករដែលធ្វើចំណាកស្រុកអំពីជំងឺរបេង ក្នុងស្រុកម៉ាឡៃ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២១។ រូបភាពផ្តល់ឲ្យ
លោក ស៊ឹង សុខភាព អនុប្រធានប្រតិបត្តិក្រុងប៉ោយប៉ែត នៃមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា ពលករភាគច្រើនដែលរកឃើញមានកើតជំងឺរបេង ជាកម្មករសំណង់ ហើយក៏ជាក្រុមងាយប្រឈមជាងគេដែរ។ លោកបន្តថា៖ «យ៉ាងណា យើងបានរកឃើញ [ត្រឹមតែ] មួយចំនួនតូចនៃពលករចំណាកស្រុក ដែលមានជំងឺរបេង»។
ជាទូទៅ លោកថា មន្ត្រីសុខាភិបាលបានរកឃើញអ្នកជំងឺរបេងថ្មីចំនួនពី ៥០០ ទៅ៦០០នាក់ក្នុងមួយឆ្នាំក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត មុនពេលមានវិបត្តិកូវីដ–១៩ ប៉ុន្តែថាចំនួននេះ ក៏បានជាសះស្បើយវិញនៅពេលជាមួយគ្នានេះដែរ។
លោក បញ្ជាក់ថា៖ «ម្យ៉ាងវិញទៀត យើងបានរកឃើញអ្នកជំងឺរបេងថ្មីជាង ៣០០នាក់ក្នុងឆ្នាំ២០២១»។ លោកបន្ថែមថា ចំនួននេះបានថយចុះ ដោយសារតែមានការរាលដាលជំងឺកូវីដ–១៩ ដែលធ្វើឲ្យសកម្មភាពមួយចំនួន ដូចជាសកម្មភាពសំណង់ បានផ្អាក។ មិនថាក្នុងករណីណា លោកបានអំពាវនាវឲ្យសាធារណជនស្វែងរកការធ្វើតេស្តដោយខ្លួនឯង បើសិនជាសង្ស័យថាមានជំងឺរបេង ដោយថាការពិនិត្យរកជំងឺរបេងបានចាប់ផ្ដើមវិញហើយ។
លោក រឿន សុធី អនុប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា មន្ទីរបានសហការជាមួយអង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ ដើម្បីពិនិត្យតាមដានពលករត្រឡប់ពីប្រទេសថៃ និងបានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានជាច្រើនពីជំងឺរបេង។
លោកលើកឡើងថា៖ «ជំងឺរបេងច្រើនតែត្រូវគេមើលរំលង ប៉ុន្តែវាជាជំងឺឆ្លង។ បើសិនជាយើងមិនខិតខំរកអ្នកមានជំងឺរបេងសកម្ម ឲ្យមកទទួលការព្យាបាលទេ វានឹងឆ្លងរាលដានកាន់តែច្រើន»។ លោកបន្ថែមទៀតថា់៖ «ដូចនេះយើងត្រូវធ្វើការស្រាវជ្រាវច្រើនទៀតលើជំងឺនេះ និងធ្វើឲ្យប្រាកដថាអ្នកជំងឺបានទទួលការព្យាបាលទាន់ពេលវេលា កាត់បន្ថយការឆ្លងថ្មី»។
លោក ហួត ចាន់យុដា ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់រោគរបេង និងហង់សិន មានប្រសាសន៍ថា គម្រោងត្រួតពិនិត្យជំងឹរបេងលើពលករចំណាកស្រុករបស់អង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ បានផ្ដល់អត្ថប្រយោជន៍ច្រើនដល់កម្មវិធីជាតិ ដែលមានគោលបំណងប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដើម្បីប៉ាន់ស្មានចំនួនអ្នកជំងឺរបេងក្នុងចំណោមពលករចំណាកស្រុកកម្ពុជា។
លោកឲ្យដឹងថា ក្នុងវិបត្តិកូវីដ–១៩ នេះ សកម្មភាពផ្សេងៗក្នុងគម្រោងរបស់មជ្ឈមណ្ឌល បានរងផលប៉ះពាល់ ពេលដែលរដ្ឋាភិបាលមានវិធានការបិទខ្ទប់តំបន់មួយចំនួនក្នុងប្រទេស។ លោកបន្ថែមថា៖ «យើងមិនអាចទៅដល់គោលដៅដែលបានកំណត់ រួមទាំងវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល និងសិក្ខាសាលា ពីព្រោះតែការរាលដាលជំងឺកូវីដ–១៩»។
ប៉ុន្តែលោកមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ក្នុងឆ្នាំ២០៣០ នឹងមិនមានបញ្ហាជំងឺរបេងទៀតទេ ហើយវានឹងមិនមានអត្រាខ្ពស់ ឬធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រឈមនឹងការស្លាប់ខ្ពស់ដែរ។ យ៉ាងណា លោកក៏ឱ្យដឹងដែរថា វិបត្តិកូវីដ–១៩ បានធ្វើឲ្យមានការលំបាកក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធី និងបានស្នើឲ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់រួមគ្នាដើម្បីឲ្យសម្រេចគោលដៅរួមនេះ។
លោកបន្ថែមទៀតថា៖ «ឥឡូវនេះយើងស្ថិតក្នុងបរិបទថ្មី[កូវីដ–១៩] ដូចនេះយើងត្រូវបង្ការការឆ្លងជំងឺរបេងតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។ យើងត្រូវពាក់ម៉ាស រក្សាអនាម័យ និងរក្សាគម្លាត ដូចដែលយើងការពារកូវីដ–១៩ ដែរ ពីព្រោះថាជំងឺរបេងក៏ឆ្លងតាមរយៈការក្អក កណ្ដាស់ ដូចកូវីដ–១៩ ដែរ»។
លោក ជួប សុខចំរើន នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាណា (KHANA) មានប្រសាសន៍ដែរថា បើតាមរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលជាតិកំចាត់រោគរបេង និងហង់សិន ករណីឆ្លងរោគរបេងនៅកម្ពុជាមានការប៉ាន់ប្រមាណថា ករណីឆ្លងកើតមាន២៧៤ ក្នុងចំណោមមនុស្ស ១០០ ០០០នាក់។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា ការត្រួតពិនិត្យរបស់រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលលើជំងឺរបេងមិនមានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ទេក្នុងវិបត្តិកូវីដ–១៩ នេះ។ ផ្អែកតាមការស្រាយស្រាវរបស់អ្នកទាំងនោះ លោកថាមានការប៉ាន់ប្រមាណថាអ្នកជំងឺរបេងមានប្រហែល ៣៥ ០០០ករណី តែថារកឃើញអ្នកវិជ្ជមានប្រហែល ៣០ ០០០ករណី ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ខណៈឆ្នាំទៅលោកថា មានការរកឃើញអ្នកកើតជំងឺរបេងតែជាង ២០ ០០០ករណី។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ដើម្បីលុបបំបាត់ការឆ្លងជំងឺរបេងនៅឆ្នាំ២០៣០ យើងត្រូវធ្វើការទ្វេដងដើម្បីស្រាវជ្រាវ និងស្វែងរកករណីជំងឺរបេង»។ លោកបន្តថា៖ «យ៉ាងហោចណាស់យើងត្រូវការរកករណីអ្នកឆ្លងរបេងចន្លោះពី ៣៥ ០០០ ទៅ ៤០ ០០០ករណី»។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា កម្មវិធីថ្នាក់ជាតិ សហការជាមួយអង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ត្រួតពិនិត្យពលករខ្មែរត្រឡប់ពីប្រទេសថៃក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ហើយអង្គការផ្សេងទៀតមិនបានធ្វើលើកម្មវិធីនេះទេ។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការធ្វើតេស្ដពលករចំណាកស្រុកត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃវិញ ហើយលោកថា អង្គការ KHANA ក៏ពិនិត្យលើពលករដែលពួកគេបានត្រឡប់មករស់នៅក្នុងស្រុកភូមិរបស់ពួកគេវិញផងដែរ ប៉ុន្តែមិនបានធ្វើនៅតាមច្រកព្រំដែននោះទេ។
លោក បន្ថែមថា៖ «យើងអាចលុបបំបាត់ការឆ្លងជំងឺរបេងបាន ប៉ុន្តែទាល់តែគ្រប់ភាគីទាំងអស់ធ្វើការរួមគ្នា រួមទាំងអាជ្ញាធរ និងអ្នកជំងឺរបេងផងដែរ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Over 300 Cambodian migrant workers returned from Thailand during pandemic positive for tuberculosis
