លោក កើត សារ៉ាយ ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ (KSILA) បានបដិសេធការចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិទាក់ទងនឹងជម្លោះដីធ្លីនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ នេះបើយោងតាមអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលបានចូលរួមសវនាការកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែតុលា។
លោក សាន ប៊ុនធឿន ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញមានប្រសាសន៍ថា កាលបរិច្ឆេទប្រកាសសាលក្រមមិនទាន់កំណត់ទេ ប៉ុន្តែនឹងជូនដំណឹងនៅពេលក្រោយ។
លោក អ៊ី រិន្ទ អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានទេ។
លោក កើត សារ៉ាយ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី៥ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បន្ទាប់ពីជួបប្រជាពលរដ្ឋ ដែលមានជម្លោះដីធ្លីដ៏អូសបន្លាយនៅឃុំស្រយ៉ង់ ស្រុកគូលែន ដែលអ្នកស្រុកជាច្រើនបានភៀសខ្លួនទៅជ្រកកោនក្នុងព្រៃដោយបារម្ភខ្លាចកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចាប់ខ្លួន។
លោកមេធាវី អ៊ឹម ផាណា បានអំពាវនាវឲ្យតុលាការសម្រេចឱ្យលោក សារ៉ាយ រួចខ្លួន ព្រោះ «គ្មានធាតុផ្សំ» ដែលបង្ហាញពីបទល្មើសពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពរបស់លោកជាមួយអ្នកភូមិនោះទេ។
លោកមេធាវីបានថ្លែងថា៖ «គាត់បានទទួលស្គាល់ថា បានសរសេរនិងបង្ហោះសារ ប៉ុន្តែមិនមានអ្វីដែលនាំឲ្យមានការញុះញង់ដាក់បុគ្គលណាម្នាក់ឬ [អ្វីដែលមាន] ចេតនាទុច្ចរិតនោះទេ។ ខ្ញុំមិនឃើញមាន [បទល្មើសទេ]»។
លោក ផាណា មានប្រសាសន៍ថា៖ «គាត់គ្រាន់តែបានទៅសួរសុខទុក្ខពលរដ្ឋហើយបានផ្តល់ជំនួយ [ក្នុងហេតុផលមនុស្សធម៌] ខណៈពលរដ្ឋប្រឈមមុខនឹង [វិវាទដីធ្លី] ហើយរត់គេចពីការចាប់ខ្លួន។ចឹងការចាប់ខ្លួន វាមិនមែនជាធាតុផ្សំបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌទេ។ [យើង] មិនឃើញមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដាក់បន្ទុកលើគាត់ទេ»។
ជម្លោះដីធ្លីបានកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១១ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនចម្ការកៅស៊ូ Seladamex ទទួលបានសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចចំនួន ៩ ០០០ហិកតានៅក្នុងឃុំស្រយ៉ង់ និងឃុំភ្នំត្បែងII។ កាលពីខែមីនា ឆ្នាំនេះ មនុស្ស២៥នាក់ក្នុងចំណោម៣៦ នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់ពីបទ «កាប់រាននិងកាន់កាប់ដីព្រៃ»។ ពួកគេត្រូវបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំបណ្តោះអាសន្ន បន្ទាប់ពីការស៊ើបអង្កេតរកឃើញថា ពួកគេចាញ់បោកមេខ្យល់។
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកចាត់ការទូទៅនៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ដែលបានចូលរួមសវនាការបានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាននៅខាងក្រៅតុលាការថា លោក កើត សារ៉ាយ បានបដិសេធការចោទប្រកាន់នេះ។
លោកបាននិយាយថា៖ «រូបភាព និងវីដេអូត្រូវបានបង្ហាញជាភស្តុតាង [ប៉ុន្តែ] មិនមានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីចោទប្រកាន់លោក សារ៉ាយ ពីបទញុះញង់បង្កឲ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គមនោះទេ។ ការជួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋមិនមែនជាបទល្មើសទេ វាមិនមែនជាសកម្មភាពខុសច្បាប់ទេ»។
ក្នុងចំណោមភស្តុតាងដែលតំណាងអយ្យការបង្ហាញ អំឡុងសវនាការកាលពីថ្ងៃពុធ គឺជាបទសម្ភាសន៍របស់លោក កើត សារ៉ាយ ជាមួយវិទ្យុអាស៊ីសេរី និងរូបភាពរបស់គាត់ពេលជួបជាមួយពលរដ្ឋ ដែលត្រូគាត់បានបង្ហោះលើគេហទំព័រសមាគមរបស់លោក។
លោកបានឱ្យដឹងថា សកម្មភាពរបស់លោក សារ៉ាយ គឺដោយសារតែបារម្ភចំពោះសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងស្ថានភាពរស់នៅ បន្ទាប់ពីការបណ្ដេញពួកគាត់ចេញពីដីដែលមានជម្លោះនៅក្នុងខេត្តព្រះវិហារ។
លោក កើត សារ៉ាយ ធ្លាប់ប្រឈមមុខនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់កន្លងមក។ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២១ គាត់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ ហើយត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២០ខែជាមួយនឹងមនុស្ស១០នាក់ផ្សេងទៀតដោយសារការចូលរួមក្នុងការតវ៉ាដោយសន្តិវិធីមួយ ដើម្បីគាំទ្រលោក រ៉ុង ឈុន ជាមេដឹកនាំសហជីព ដែលកាលនោះ កំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារ។
កាលពីខែសីហា ការិយាល័យសមាគមយុវជន KSILA ត្រូវបានបិទ បន្ទាប់ពីសមាជិកជាច្រើននាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចំពេលដែលមានគម្រោងប្រមូលផ្តុំមួយ ដើម្បីប្រឆាំងនឹងតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Phnom Penh Court Hears Human Rights Defender Koet Saray’s Case, Lawyer Calls For His Acquittal