មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអះអាងថា លទ្ធផលក្រៅផ្លូវការសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក និងខណ្ឌ ដែលខ្លួនទទួលបាន គឺបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានសំឡេងជាង៨៥ភាគរយនៃចំនួនអង្គបោះឆ្នោតសរុបជាង១ម៉ឺននាក់ ខណៈបក្សប្រឆាំងផ្សេងៗបានតិចតួច។
ប្រទេសកម្ពុជា បានរៀបចំការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក និងខណ្ឌ សម្រាប់នីតិកាលទី៤ នៅថ្ងៃនៅទី២៦ ខែឧសភា ដោយធ្វើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាសរុបជាង៤ពាន់នាក់ ហើយគណបក្សនយោបាយចំនួន៥បានចូលរួមប្រកួតប្រជែង។
បន្ទាប់ពីបញ្ចប់ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅល្ងាចនៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា លទ្ធផលក្រៅផ្លូវការដែលលោកទទួលបាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបានសំឡេង ១០ ០៥២ ស្មើ៨៥,៩២ភាគរយ គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបានសំឡេង ១ ៣៩៤ ស្មើ ១១,៩២ភាគរយ គណបក្សកម្លាំងជាតិ ទទួលបានសំឡេង២៣៤ស្មើ២ភាគរយ និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ទទួលបានសំឡេង១៩ស្មើ ០,១៦ភាគរយ។ ដោយឡែកគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ លោកថា មិនបានដឹងអំពីចំនួនឡើយ។
មន្រ្តីបក្សកាន់អំណាចរូបនេះ អះអាងថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាលើកនេះ ក៏ដូចជាការបោះឆ្នោតផ្សេងៗកាលពីកន្លងទៅដែរ ដោយមានលក្ខណៈសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
លោក ថ្លែងថា៖ «ដំណើរការបោះឆ្នោតលើកនេះក៏នៅតែដំណើរការដោយ ត្រឹមត្រូវ សេរី និងយុត្តិធម៌ដដែល ជាពិសេសយើងទាំងអស់គ្នាសុទ្ធដឹងហើយ អត់មានអំពើហិង្សា អត់មានភាពមិនប្រក្រតីណាមួយគួរឱ្យកត់សម្គាល់ទេ»។
ក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សានេះ មានអង្គបោះឆ្នោតជាក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ចំនួន ១១,៦២២ ដោយបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាចំនួន៤២០០នាក់ ក្នុងនោះមាន សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ចំនួន៥៥៩ និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ ចំនួន ៣ ៦៤១ និងការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅទូទាំងប្រទេសចំនួន២០៩។
អង្គបោះឆ្នោតជាកូតាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានចំនួន ៩ ៣៧៦ គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ មានអង្គបោះឆ្នោតរបស់បក្សភ្លើងទៀនចំនួន ២ ១៩៨ គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចមាន១៩ និងគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិមាន១១។
អ្នកនាំពាក្យ គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត លោក ហង្ស ពុទ្ធា ថ្លែងថា ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ មិនមានគណបក្សនយោបាយណាមួយដាក់ពាក្យប្ដឹងនោះទេ។ យ៉ាងណា លោកថា មានអង្គបោះឆ្នោតចំនួន២៤រូប អវត្តមាន ខណៈអ្នកចេញទៅបោះឆ្នោតបាន ៩៩,៧៧ ភាគរយ។
លោក ពុទ្ធា បន្តថា អង្គបោះឆ្នោតដែលអវត្តមានទាំងនោះ ដោយសារ មួយចំនួនកំពុងជាប់ឃុំ មួយចំនួនទៀតចេញទៅក្រៅប្រទេស អ្នកខ្លះអត់មកបោះឆ្នោត ដោយមិនបញ្ជាក់មូលហេតុ និងខ្លះទៀត មិនមានលិខិតបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណដូចជា អត្តសញ្ញាណបណ្ណ ឬបណ្ណសម្គាល់ភាពជាក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ក្នុងមុខតំណែងជាដើម។
បើតាមលោក ពុទ្ធា ឱ្យដឹងថា គជប នឹងចាក់ផ្សាយលទ្ធផលបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាបឋម នាវេលាម៉ោង ៧:៣០នាទី ថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា តាមទូរទស្សន៍ជាតិកម្ពុជា។
អគ្គលេខាធិការគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ លោក គង់ មុនីកា ថ្លែងថា គណបក្សរបស់លោកមិនទាន់ទទួលបានលទ្ធផលគ្រប់បណ្ដាលការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅឡើយទេ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ លោក មុនីកា ថ្លែងថា ការចាប់ខ្លួនបេក្ខជនឈរឈ្មោះរបស់បក្សឆន្ទៈខ្មែរ និងការបំភិតបំភ័យ ការលួងលោម អង្គបោះឆ្នោតរបស់បក្សភ្លើងទៀន បានជះឥទ្ធិពលដល់បរិយាកាសនៃការបោះឆ្នោតនេះ។ ករណីនេះ លោកថា បានបណ្ដាលឱ្យសំឡេងឆ្នោតរបស់បក្សឆន្ទៈខ្មែរមានការថយចុះ។
លោក និយាយថា៖ «មានករណីមួយចំនួន ដែលយើងយល់ឃើញថា វាជះឥទ្ធិពលដល់បរិយាកាសនៃការបោះឆ្នោត ដូចជាការចាប់ខ្លួនបេក្ខជនរបស់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរមួយចំនួន មានការបំភិតបំភ័យមួយចំនួនទៅដល់អង្គបោះឆ្នោតនៃគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់គេចខ្លួនមិនអាចមកចូលរួមបោះឆ្នោតបាននៅថ្ងៃបោះឆ្នោតនេះ»។
ប្រធានប្រតិបត្តិគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក សុខ គឹមសេង អះអាងថា បើតាមលទ្ធផលបឋមដែលទទួលបានពីអ្នកសង្កេតការណ៍របស់បក្ស ឱ្យដឹងថា បក្សកម្លាំងជាតិទទួលបានអាសនៈចំនួន៨ នៅក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត ក្នុងនោះមានក្រុមប្រឹក្សាខេត្តព្រះវិហារ ចំនួន១អាសនៈ ខេត្តកណ្ដាល ចំនួន១អាសនៈ ខេត្តសៀមរាប ចំនួន៣អាសនៈ និងខេត្តកំពង់ធំ ចំនួន៣អាសនៈ។
លោក បន្តថា ចំណែកក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ បក្សកម្លាំងជាតិទទួលបានចំនួន៧៧អាសនៈ។
លោក ជា មុនី អនុប្រធានគណបក្សកម្លាំងជាតិ អះអាងថា សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់មួយចំនួន បោះឆ្នោតជូនបក្សកម្លាំងជាតិ ដោយមើលឃើញថា បក្សកម្លាំងជាតិ ជាបក្សមានប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ ហើយមេដឹកនាំជាមនុស្សជំនាន់ថ្មី និងមានបទពិសោធន៍ការងារសង្គម រួមទាំងការលះបង់ និងការតស៊ូរហូតប្រធានបក្សត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅមុនការបោះឆ្នោតនេះ។
បន្ថែមពីលើនេះ លោកថា នៅមុនការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សា អង្គបោះឆ្នោតបានរងការគំរាមកំហែង និងការណែនាំឱ្យបោះឆ្នោតជាសញ្ញារបៀបនេះ ឬរបៀបនោះ ហើយអង្គបោះឆ្នោតមួយចំនួនទៀត ត្រូវបានគេព្រមាននឹងដកចេញពីតួនាទី ប្រសិនបើមិនបោះឆ្នោតគាំទ្របក្សរបស់គេ។
លោកលើកឡើងថា៖ «អ្នកខ្លះគេប្រាប់អំពីគំនូស អ្នកខ្លះ បើមិនបោះឱ្យគេទេ គេនឹងដកចេញ ដកអីចឹង។ មុនការបោះឆ្នោតមានការគំរាមកំហែង និងការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំគណបក្សកម្លាំងជាតិ ហើយព្រឹត្តិការណ៍នៃការបោះឆ្នោតនេះ យើងមើល មុនមួយថ្ងៃ មានសំឡេងបែកធ្លាយ ជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងឱ្យធ្វើគំនូសធ្វើអី គំរាមកំហែងមិនបោះមិនអី និងដកចោលចឹង នេះហើយជាព្រឹត្តិការណ៍មួយដែលយើងទទូចថា វាមិនមានសេរី»។
លោកស្រី ចៅ រតនៈ ចៅសង្កាត់រងទី២ កូតាបក្សភ្លើងទៀន នៅសង្កាត់ប៉ោយប៉ែត ក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សអ្នកស្រីគាំទ្របានទទួលអាសនៈមួយចំនួននៅក្រុមប្រឹក្សាក្រុងប៉ោយប៉ែត។ បើតាមអ្នកស្រី រតនៈ ឱ្យដឹងថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សានៅមណ្ឌលរបស់អ្នកស្រីបានប្រព្រឹត្តទៅ ក្រោមបរិយាកាសល្អប្រសើរ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកស្រី អះអាងថា នៅមុនការបោះឆ្នោត មានបក្សមួយចំនួនបានប្រាប់ឱ្យអ្នកស្រីបោះឆ្នោតជូនជាថ្នូរក្នុងការដោះលែងឪពុករបស់អ្នកស្រីឱ្យមានសេរីភាព ហើយបក្សផ្សេងទៀតបានលួងលោមថា នឹងប្រគល់តួនាទីជាចៅសង្កាត់រងវិញ ប្រសិនបើបោះឆ្នោតឱ្យគេ បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីត្រូវបានលុបឈ្មោះចេញពីសមាជិកបក្សភ្លើងទៀន ហើយប្រឈមមុខក្នុងការដកតួនាទីពីក្រុមប្រឹក្សាសង្កាត់។
សម្រាប់អ្នកស្រី រតនៈ រំពឹងថា ការបោះឆ្នោតនេះ បក្សកម្លាំងជាតិនឹងទទួលបានអាសនៈនៅគ្រប់ក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក និងខណ្ឌ ទាំងអស់។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «មានឱ្យខ្ញុំបោះឆ្នោតដូរជាថ្នូរច្រើនយ៉ាង អ្នកខ្លះក៏ដូរជាថ្នូរបានសេរីភាពពីឪពុកខ្ញុំ បក្សខ្លះក៏ដូរជាថ្នូរទទួលតួនាទីមកវិញ ដែលត្រូវគណបក្សលុបឈ្មោះចេញចឹង»។
លោក ហង្ស សុខុម ចៅសង្កាត់រងទី២ កូតាបក្សភ្លើងទៀនមួយរូបទៀត នៅសង្កាត់ទឹកថ្លា ខណ្ឌសែនសុខ រាជធានីភ្នំពេញ សង្ឃឹមថា បេក្ខភាពក្រុមប្រឹក្សាដែលបានជាប់ឆ្នោតនឹងបម្រើប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋាន រួមទាំងពិនិត្យមើលគម្រោងនានាឱ្យល្អិតល្អន់ មុននឹងសម្រេចអនុវត្ត។
លោកឱ្យដឹងថា៖ «យើងសង្ឃឹមជឿទុកចិត្តបេក្ខភាពគណបក្សដែលយើងបោះឱ្យ ពួកគាត់នឹងទទួលភារកិច្ចពីការជាប់ឆ្នោតហ្នឹង ដើម្បីជួយបម្រើប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងមូលដ្ឋាន»។
លោក សេង ស៊ីវ៉ាន់ថា ចៅសង្កាត់រងទី១ កូតាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នៅសង្កាត់ស្ទឹងមានជ័យ២ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ មានប្រសាសន៍ថា ដំណើរការបោះឆ្នោតនៅមណ្ឌលរបស់លោក បានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន។
លោក បន្តថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់លើគណបក្សដែលខ្ញុំស្រឡាញ់ ខ្ញុំជឿជាក់លើបេក្ខភាពក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ក្រុមប្រឹក្សាខណ្ឌ ជឿជាក់លើពួកគាត់បានខ្ញុំសម្រេចបោះឆ្នោតជូន»។
លោក សំ គន្ធាមី នាយកប្រតិបត្តិអង្គការនិកហ្វិក និង លោក កន សាវាង្ស មន្ត្រីសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិនៃអង្គការខុមហ្វ្រែល(Comfrel) បដិសេធក្នុងការផ្ដល់អត្ថាធិប្បាយ ដោយសារមិនបានដាក់អ្នកសង្កេតការណ៍នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សានេះ។
ដោយឡែក ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សា កាលពីអាណត្តិទី៣ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ សម្រាប់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានអាសនៈចំនួន៥៥០ គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច ទទួលបានអាសនៈចំនួន៣ និងគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិទទួលបានអាសនៈចំនួន៦។ សម្រាប់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានអាសនៈចំនួន ៣៤៨៤ គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចទទួលបានអាសនៈ៣៣ និងគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិទទួលបានអាសនៈ៣៨។
សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា កាលពីខែកុម្ភៈ ដែលអង្គបោះឆ្នោតរួមមានសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ជាង១ម៉ឺននាក់និងតំណាងរាស្រ្ត១២៥រូបទាំងអស់ក្នុងមុខតំណែង ជាលទ្ធផល គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបានអសនៈនៅព្រឹទ្ធសភាតិចជាងការរំពឹងទុក ដោយសារអង្គបោះឆ្នោតរបស់បក្សភ្លើងទៀនលើសលប់ដែលជាបក្សក្នុងសម្ព័ន្ធភាពបានបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សផ្សេង៕
