សាលាដំបូងខេត្ដតាកែវសម្រេចដោះលែងលោក លួស សេង ចាងហ្វាងកាសែតអនឡាញ LSN និងលោក ឈុន សាវឿន ក្រោយពីឃុំខ្លួនអស់រយៈ២យប់២ថ្ងៃ និងបានសាកសួរពួកគេជុំវិញបញ្ហានៃការចុះផ្សាយផ្ទាល់អំពីពលរដ្ឋខ្វះទឹកធ្វើស្រែនៅស្រុកអង្គរបុរី កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។
តាមការបញ្ជាក់ពីលោក ង៉ែត សាវុធ អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្ដតាកែវបានប្រាប់ ខេមបូចា តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាម កាលល្ងាចថ្ងៃទី១៥ ខែឧសភា ថា ក្រោយពីសាកសួរលើករណីលោក លួស សេង និងលោក ឈុន សាវឿន រួចមក តុលាការ និងស្នងការខេត្ដសម្រេចដោះលែងបុគ្គល២រូបឱ្យមានសេរីភាពវិញ ប៉ុន្ដែលោកបានបញ្ជាក់ថា រឿងធ្វើកិច្ចសន្យា គឺលោកមិនច្បាស់ឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «គេ[តុលាការ]ដោះលែងគាត់តាំងពីថ្ងៃគេឱ្យសម្ភារៈទៅប្រកបមុខរបរវិញអស់ហើយ។ រឿងធ្វើកិច្ចសន្យាបងអត់ដឹងទេ ក្រែងខាងអយ្យការគេធ្វើ បងមិនដឹងដែរ តែគេលែងហើយ»។
លោក លួស សេង ជាចាងហ្វាយកាសែតអនឡាញឈ្មោះថា LSN លួស សេង ញូស៍ និងលោក ឈុន សាវឿន ជាអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានអនឡាញម្នាក់ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចខេត្ដតាកែវបានឃាត់ខ្លួននៅល្ងាចថ្ងៃទី១៣ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ស្ថិតនៅភូមិពួនកក ឃុំបាស្រែ ស្រុកអង្គរបុរីពាក់ព័ន្ធបញ្ហាខ្វះទឹកអាស្រ័យផលពលរដ្ឋ។
ខេមបូចា មិនអាចសុំការបំភ្លឺលោក លួស សេង និងលោក ឈុន សាវឿន បានទេដោយទូរសព្ទត្រូវបានដកទុក។
តែយ៉ាងណាលោក ផាត់ ហ៊ន ចាងហ្វាយកាសែតអនឡាញម្នាក់ បានចាត់ទុកករណីនេះថា គួរប្រើច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មានដោយសំអាងថា ប្រើប្រព័ន្ធតុលាការមុននឹងប្រើច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មាន វាបង្ហាញពីការរឹតត្បិតសេរីភាពរបស់អ្នកសារព័ត៌មាន។ យ៉ាងណាលោកស្នើដល់ក្រសួងព័ត៌មានថា គួរតែផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយដើម្បីឱ្យអាជ្ញាធរបានដឹង និងជាលម្ហសេរីភាពសម្រាប់អ្នកកាសែតផង។
លោកបាននិយាយ៖ «អាជ្ញាធរ សមត្ថកិច្ចមិនយកច្បាប់អ្នកសារព័ត៌មានមកប្រើប្រាស់ កំហុសនៃការផ្សាយក្រោមស្ថាប័នសារព័ត៌មាន ក្រសួងព័ត៌មានជាអ្នកសម្របសម្រួលហៅអ្នកកាសែតមកណែនាំអប់រំ ឬចេញលិខិតណាមួយ។ អាជ្ញាធរ គឺដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការយកតែម្ដង ចឹងសេរីភាពអ្នកកាសែតរឹតត្បិតណាស់»។
លោក រស់ ប៊ុនធឿន អភិបាលស្រុកអង្គរបុរី បានច្រានចោលសំណួរ ខេមបូចា ថា លោកមិនអាចបំភ្លឺបានទេដោយស្នើឱ្យអ្នកសារព័ត៌មាន ខេមបូចា ជួបលោកផ្ទាល់ទើបលោកព្រមបំភ្លឺដោយបារម្ភថា ខ្លាចខុសខ្លឹមសារដែលោកនិយាយ។
លោកថ្លែងថា៖ «អូនអាចចុះមកជួបបងផ្ទាល់បាន បងនិយាយ ព្រោះកន្លងគេយករូបបងទៅកាត់ផុស បងមិនអាចផ្ដល់បទសម្ភាសន៍តាមទូរសព្ទបាន ចុះមកអូនម៉ោងបងធ្វើការ»។
យ៉ាងណា ជុំវិញបញ្ហានេះ រដ្ឋបាលស្រុកអង្គរបុរី តាមរយៈលិខិតចុះថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ បានចេញបកស្រាយ រួមទាំងការចោទប្រកាន់។
សាលាស្រុកអង្គរបុរីចាត់ទុកថា សកម្មភាពពលរដ្ឋបាចទឹកចេញពីប្រឡាយ ជាឈុតឆាករៀបចំ តែមិនបានបញ្ជាក់ឈ្មោះបុគ្គលណាមួយជាអ្នករៀបចំទេ។
ចំណែកការតម្រូវឱ្យកសិករបង់ថ្លៃទឹកដើម្បីបានទឹកធ្វើស្រែកើតមានពិតមែនដោយកសិករត្រូវបង់តម្លៃពី២៤ម៉ឺនរៀលទៅ២៦ម៉ឺនរៀលក្នុង១ហិកតា។
បញ្ហាខ្វះទឹក គឺរដ្ឋបាលស្រុកធ្វើតាមការណែនាំរបស់ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម មិនឱ្យពលរដ្ឋធ្វើស្រែ២ដងក្នុង១ឆ្នាំ ដែលប៉ះពាល់ដល់ភូមិចំនួនពីរ គឺភូមិពួនកក និងភូមិទួលសាំង ។
យ៉ាងណា រដ្ឋបាលស្រុកអង្គរបុរីបញ្ជាក់ថា បញ្ហាខ្វះទឹកត្រូវបានដោះស្រាយ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ចំថ្ងៃដែលអ្នកសារព័ត៌មានបានចុះរាយការណ៍ផ្ទាល់ ពីសកម្មភាពពលរដ្ឋបាចទឹកនេះ ។
ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខេមបូចា បានកត់ត្រាថាមានការយាយីលើអ្នកសារព័ត៌មានយ៉ាងតិចចំនួន៣២ករណីលើអ្នកសារព័ត៌មានចំនួន៥៩រូប ដែលតួលេខនេះថយចុះ៨,៦ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២ ប៉ុន្តែថាចំនួនអ្នកសារព័ត៌មានដែលទទួលរងអំពើនេះមានការកើនឡើង៩,៣ភាគរយ។ វិធានការផ្លូវច្បាប់ ឬការគំរាមកំហែងប្រឆាំងអ្នកសារព័ត៌មានបានកើនឡើងពីប្រាំពីរករណីក្នុងឆ្នាំ២០២២ ទៅ១៥ករណីក្នុងឆ្នាំ២០២៣ នេះបើតាមទិន្ន័យរបស់ខេមបូចា។
លោក ឈាង ផាន់ណារ៉ា ស្នងការរង និងជាអ្នកនាំពាក្យស្នងការខេត្ដតាកែវ ឆ្លើយយ៉ាងខ្លីថា លោកកំពុងរវល់ មិនអាចឆ្លើយបានទេ។
ចំណែកលោក ទេព អស្នារិទ្ធិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងព័ត៌មាន បានថ្លែងថា ក្រសួងជំរុញឱ្យអាជ្ញាធរយកច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មានមកអនុវត្ដ ព្រោះបញ្ហានេះគឺទាក់ទងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនគ្រប់ជ្រុងជ្រោយប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្ថែមថា ការដោះលែងក្រសួងស្វាគមន៍លើវិធាន ខណៈលោកថា គ្រប់អ្នកសារព័ត៌មានគួរប្រកាន់ភ្ជាប់ក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈមុននឹងចុះផ្សាយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងបានតាមដានករណីនៅខេត្ដតាកែវដោយយកចិត្ដទុកដាក់ណាស់។ សម្រាប់វិធានការអាជ្ញាធរក្រសួងស្នើសុំឱ្យអនុវត្ដច្បាប់របបសារព័ត៌មាន។ ការចុះយកព័ត៌មាន ផលិត និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាននេះធ្វើយ៉ាងណាព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយមានតុល្យភាពព័ត៌មាន ព័ត៌មានពិតដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុងប្រទេស ទាំងពិភពលោក»។
មាត្រា១នៃច្បាប់ស្ដីពីរបបអ្នកសារព័ត៌មានចែងថា ច្បាប់នេះកំណត់របបសារព័ត៌មាន និងធានារ៉ាប់រងសេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពខាងការបោះពុម្ពផ្សាយឱ្យបានសមស្របតាមមាត្រា៣១ និងមាត្រា៤១នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ មាត្រា៤ ចែងថា ការបោះពុម្ពផ្សាយនូវព័ត៌មានផ្លូវការដូចជា សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ ការប្រជុំកំណត់ហេតុប្រជុំ ឬរបាយការណ៍ណាមួយ។ល។ មិនអាចត្រូវឱ្យផ្ដន្ទាទោសបានឡើយ ប្រសិនបើការផ្សាយនោះមានលក្ខណៈសមស្របតាមសភាពពេញលេញ ឬសេចក្ដីសង្ខេបត្រឹមត្រូវតាមរឿងពិត។
អ្នកស្រី ឆន សុគន្ធា នាយិកានៃមជ្ឈមណ្ឌលកម្ពុជាដើម្បីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ បានលើកឡើងថា ករណីជាច្រើនដែលអាជ្ញាធរមិនបានយកច្បាប់ស្ដីពីរបបសារព័ត៌មានមកអនុវត្ដ។ អ្នកស្រីបានបន្តថា ការច្បាប់មិនយកមកអនុវត្ដបញ្ហារបស់អ្នកកាសែត គឺនៅបន្ដរងគ្រោះតាមប្រព័ន្ធតុលាការគ្មានថ្ងៃបញ្ចប់។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «នៅពេលពួកគាត់ហ៊ានក្នុងការរាយការណ៍បញ្ហាសង្គម ឬហ៊ានរាយការណ៍ព័ត៌មានពិតៗ ព័ត៌មានក្ដៅ គឺតែងតែទទួលរងនូវបញ្ហាផ្សេងៗដូចការឃាត់ខ្លួន ធ្វើការចោទប្រកាន់តាមនីតិវិធីតុលាការ។ ជាការរឹតត្បិតសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងព័ត៌មានបានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៣កន្លងមក ក្រសួងបានទទួលដោះស្រាយវិវាទរបស់អង្គភាពសារព័ត៌មាន ចំនួន៤៣លើក និងបានផ្តល់ជំនួយប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ដល់អង្គភាពសារព័ត៌មានចំនួន៥០លើក។ ទន្ទឹមនេះ ក្រសួងព័ត៌មានក៏បាននិងកំពុងបន្តពង្រឹងកិច្ចសហការដែលមានស្រាប់ជាមួយក្រុមការងារមេធាវីរាជរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីផ្តល់ការការពារផ្នែកច្បាប់ដល់អ្នកសារព័ត៌មានដែលប្រតិបត្តិតាមក្រមសីលធម៌វិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវ ក្នុងក្របខណ្ឌនៃការផ្តល់ការគាំពារ និងលើកស្ទួយសេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជា។
ក្រសួងព័ត៌មានក៏បានបង្ហាញរបាយការណ៍អំពីស្ថានភាពសេរីភាពសារព័ត៌មានរបស់ខ្លួនមួយដែរ ដោយថា៧៩,៨ភាគរយនៃអ្នកសារព័ត៌មាន៣៤១នាក់ដែលបានចូលរួមក្នុងការស្ទង់មតិបានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់សេរីភាពសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាថា «ល្អប្រសើរ»។ អ្នកទាំងនោះបានអះអាងថា អ្នកសារព័ត៌មាននៅកម្ពុជាមាន«សេរីភាពពេញលេញ» ដើម្បីបំពេញការងារ ខណៈ៩៥ភាគរយបានយល់ស្របថាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសម្បូរបែបនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នបានរួមចំណែកលើកកម្ពស់សេរីភាពសារព័ត៌មាន និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិ។
យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានចុះនៅថ្ងៃទី១៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ សាលាដំបូងខេត្ដមណ្ឌលគិរី បានសម្រេចចោទប្រកាន់ និងឃុំខ្លួនជនត្រូវចោទចំនួន៦នាក់ជាបណ្ដោះអាសន្ន ដើម្បីបន្ដការស៊ើបសួរតាមនីតិវិធី។ ដោយឡែកជនត្រូវចោទជាស្ដ្រី២នាក់ចៅក្រមស៊ើបសួរបានសម្រេចដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ និងបានដោះលែងឱ្យនៅក្រៅឃុំ ដែលបានប្រព្រឹត្ដនៅភូមិចារ ឃុំស្រែព្រះ ស្រុកកែវសីម៉ា ខេត្ដមណ្ឌលគិរី៕