តុលាការកំពូល នៅថ្ងៃទី២ ខែកញ្ញា បានបើកសវនាការជំនុំជម្រះលើបណ្ដឹងសាទុក្ខរបស់ លោក វន់ ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) ពាក់ព័ន្ធនឹងបទផ្តើមគំនិតឲ្យមានអំពើហិង្សាដោយចេតនា។ តុលាការគ្រោងនឹងប្រកាសសាលដីកានៅថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា។
នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការ ចៅក្រមមួយរូបក្នុងចំណោម៥រូប បានរៀបរាប់អំពីដំណើររឿង ថា លោក វន់ ពៅ ត្រូវបានសាលាដំបូងកាត់ទោសពីបទផ្ដើមគំនិតឱ្យមានអំពើហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស តាមមាត្រា២៨ និង២១៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដោយបានផ្ដន្ទាទោសលោក ពៅ ដាក់ពន្ធនាគារក្នុងរយៈពេល៤ឆ្នាំ៦ខែ តែទោសត្រូវព្យួរចាប់ពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។
សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ បានសម្រេចតម្កល់សាលាក្រមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ តែលើកលែងការពិន័យជាប្រាក់៨លានរៀលលើលោក វន់ ពៅ និងជនចាប់ចោទ៣រូបទៀត។ សំណុំរឿងនេះ បានកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៤ នៅពេលដែលមនុស្សចំនួន១០នាក់ត្រូវបានកាត់ទោសដោយសារជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបាតុកម្ម អំឡុងពេលកម្មករកាត់ដេរធ្វើកូដកម្មទូទាំងប្រទេស។
លោក វន់ ពៅ និងមេធាវីការពារក្ដីរបស់ខ្លួន បានផ្ដល់សក្ខីកម្មក្នុងសវនាការ ថា តុលាការជាន់ទាបបានកាត់ក្ដីដោយយល់ច្រឡំពាក់ព័ន្ធនឹងអង្គហេតុដែលបានកើតឡើង។ ពួកគេបានច្រានចោលការចោទថា លោក ពៅ បានធ្វើសកម្មភាពកាលពីថ្ងៃទី២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៤ នៅពេលដែលមានការតវ៉ាមួយលើផ្លូវវេងស្រេង ក្រោមហេតុផលថា អង្គហេតុជាក់ស្ដែង គឺនៅមុខរោងចក្រយ៉ាកជីន (Yakjin) លើផ្លូវជាតិលេខ៤ ឯណោះ។
មេធាវីការពារចុងចោទ លោក សឺន ជុំជួន ថ្លែងនៅចំពោះមុខចៅក្រម ថា ការប្ដឹងសាទុក្ខនេះ ដោយសារកូនក្ដីរបស់លោក យល់ថា តុលាការជាន់ទាបមិនបានផ្ដល់យុត្តិធម៌ដល់ខ្លួនឡើយ។
លោកបានអះអាងថា នៅថ្ងៃកើតហេតុ កូនក្ដីរបស់លោក គ្រាន់តែព្យាយាមសម្របសម្រួលនិងអំពាវនាវកុំមានការប្រើហិង្សារវាងកម្មករ និងអាជ្ញាធរកើតឡើងប៉ុណ្ណោះ។
លោកលើកឡើងថា៖ «ស្នើឱ្យប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ មោឃភាពទៅលើសាលដីកា សាលាឧទ្ធរណ៍ និងសាលក្រមរបស់សាលាដំបូង ឱ្យកូនក្ដីខ្ញុំរួចផុតពីបទចោទទៅ»។
បើតាមលោកមេធាវី ក្នុងសំណុំរឿងនេះ មានតែលោក វន់ ពៅ មួយរូបប៉ុណ្ណោះដែលដាក់ពាក្យប្ដឹងសាទុក្ខទៅតុលាការកំពូល។
ថ្លែងនៅក្នុងសវនាការ លោក វន់ ពៅ បានឯកភាពចំពោះការលើកឡើងរបស់មេធាវីការពារក្ដីខ្លួន លោក សឺន ជុំជួន។
តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មេធាវីដើមបណ្ដឹង លោក ចេង ប៉េងហាប់ បានស្នើឱ្យតុលាការកំពូលតម្កល់សាលដីកាទុកជាបានការដដែល។ លោកបានតាបបែបចំអកទៅកាន់ លោក សឺន ជុំជួន ដែលថា តុលាការជាន់ទាបកាត់ក្ដីដោយយល់ច្រឡំទាក់ទិននឹងអង្គហេតុ គឺមិនពិត។
លោក ប៉េងហាប់ អះអាងថា លោក វន់ ពៅ ជាបុគ្គលសំខាន់ដែលបានដឹកនាំបាតុកម្មនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីអំឡុងពេលនោះ ហើយបាតុកម្មនៅផ្លូវវេងស្រេង ដែលជាអង្គហេតុក្នុងការដាក់បន្ទុកនៃសំណុំរឿងនេះ គឺបានដឹកនាំដោយលោក វន់ ពៅ នេះតែម្ដង។
លោក បន្ថែមថា នៅថ្ងៃកើតហេតុ លោក វន់ ពៅ បានជិះម៉ូតូដោយមានក្បាលមេក្រូ និងដុំថ្ម ហើយស្រែកឱ្យដោះលែងមនុស្ស៣នាក់ដែលអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួន។ លោកបញ្ជាក់ពីទង្វើរបស់លោក ពៅ ដែលស្រែកឱ្យដោះលែង បានដុតកម្ដៅកម្មករឱ្យប្រើហិង្សា ហើយសមត្ថកិច្ចក៏ឈានទៅចាប់ខ្លួនគាត់តែម្ដង។
មេធាវីរូបនេះ បន្ថែមថា៖ «សំណូមពរ សូមតម្កល់សាលដីកាទុកជាបានការដដែល»។
នៅក្នុងសវនាការ តំណាងអយ្យការ ក៏បានស្នើឱ្យប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះ តម្ដល់សាលដីការបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ទុកជាបានការផងដែរ ក្រោមហេតុផលថា សេចក្ដីសម្រេចរបស់តុលាការជាន់ទាប ស្របតាមអង្គហេតុ។
បន្ទាប់ពីសវនាការបានបញ្ចប់ លោក វន់ ពៅ បានថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន នៅមុខតុលាការកំពូល ថា មេធាវីរដ្ឋាភិបាល បានលើកយកអង្គហេតុ ផ្ទុយពីការពិតដែលបានកើតឡើង។ លោក ថា ការតវ៉ានៅផ្លូវវេងស្រេងដែលកើតឡើងនៅថ្ងៃទី៣ និងទី៤ ខែមករានោះ គឺលោកមិនមានវត្តមានទេ ដោយសារលោកត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួននៅមុខរោងចក្រយ៉ានជីន នៅមួយថ្ងៃមុនការតវ៉ាលើផ្លូវវេងស្រេង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំស្វែងរកយុត្តធម៌នេះ ជាង១០ឆ្នាំ ចឹងពេលនេះ យើងគិតថាល្មមដល់ពេល តុលាការកំពូលផ្ដល់យុត្តធម៌ដល់ខ្ញុំហើយ លើកលែងការចោទប្រកាន់មកលើរូបខ្ញុំមក ដើម្បីឱ្យខ្ញុំរស់ក្នុងប្រទេសមួយដែលជាម្ចាស់ប្រទេសដែលជាប្រជាពលរដ្ឋមួយដែលស្លូតត្រង់ មិនបានប្រព្រឹត្តអីទាល់តែសោះ ឱ្យខ្ញុំរស់ប្រកបដោយភាពយុត្តិធម៌ផង»។
លោក ជ្រុន សារឿន អ្នករត់កង់បីមួយរូប ដែលបានមកគាំទ្រលោក វន់ ពៅ នៅមុខតុលាការកំពូលព្រឹកនេះ ទទូចឱ្យតុលាការទម្លាក់បទចោទ លើលោក ពៅ ដោយសំអាងថា គាត់មិនមានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់នោះទេ។
លោកឱ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំចង់ឱ្យតុលាការទម្លាក់បទចោទលោក វន់ ពៅ ដោយសារគាត់រងចោទប្រកាន់អស់រយៈពេលយូរឆ្នាំណាស់មកហើយ»។
លោក អំ សំអាត នាយកប្រតបត្តិអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថា តាមការសង្កេតរបស់លោក ករណីនេះ ជាការទាមទារដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលរបស់កម្មករ វាមិនគួរមានការចោទប្រកាន់តាមផ្លូវច្បាប់ទេ។
លោក និយាយថា៖ «យើងជាអង្គការសង្គមស៊ីវិល យើងសង្ឃឹមថា តុលាការកំពូលនឹងផ្ដល់យុត្តិធម៌ពេញលេញសម្រាប់លោក វន់ ពៅ និង ២២នាក់ផ្សេងទៀតនៅក្នុងសំណុំរឿងហ្នឹង។ គាត់ (លោក វន់ ពៅ) គ្រាន់តែជាអ្នកឃ្លាំមើលការតវ៉ារបស់កម្មករតែប៉ុណ្ណឹងទេ»។
នៅថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ សកម្មជនមួយចំនួន រួមមាន លោក ថេង សាវឿន, លោក វន់ ពៅ, លោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក និងលោក សុគន្ធ សម្បត្តិពិសិដ្ឋ ត្រូវបានសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ រកឃើញពិរុទ្ធភាពពីបទផ្តើមគំនិតឱ្យមានអំពើហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស យោងតាមមាត្រា២៨ និង២១៨ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
ចំណែកសកម្មជនផ្សេងទៀត រួមមាន លោក រ៉េត រដ្ឋា, លោក ណាគ្រី វ៉ាន់ដា, លោក យ៉ុង សំ, លោក ឈឹម ធឿន, លោក តេង ចន្ធី និងលោក ឡន សាន ត្រូវបានរកឃើញពិរុទ្ធភាពពីបទហិង្សាមានស្ថានទម្ងន់ទោស។
អ្នកទាំងនោះ ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររហូតដល់៤ឆ្នាំកន្លះ ប៉ុន្តែទោសរបស់ពួកគាត់ទាំងអស់គ្នាត្រូវបានព្យួរ និងត្រូវបានដោះលែងក្រោយសវនាការនៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤។ កាលនោះ មនុស្ស៤នាក់ត្រូវពិន័យជាប្រាក់៨លានរៀល៕
