បើទោះបីជាអាជ្ញាធរបានអះអាងពីការទប់ស្កាត់បាននូវការកាប់រុករានដីព្រៃលិចទឹក ហើយអាជ្ញាធរទន្លេសាបក៏កំពុងបន្តចុះផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកាកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣ក្តី ក៏ប្រជាសហគមន៍នៅតែមានការបារម្ភពីការបាត់បង់ព្រៃលិចទឹកដោយសារតែមានករណីភ្លើងឆេះព្រៃ និងការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកនៅតែកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់។
ភ្លើងឆេះព្រៃលិចទឹកបានកើតឡើងជាហូរហែនៅក្នុងរដូវប្រាំង បូករួមទាំងការកាប់រុករានដីព្រៃលិចទឹកនាពេលកន្លងមកបានធ្វើឱ្យវិសាលភាពនៃព្រៃលិចទឹកនៅបឹងទន្លេសាបដែលជាជម្រកត្រីពងកូនបានរួមតូចជាងមុន។
ព្រៃលិចទឹករួមតូចជាងមុន បូករួមនិងការនៅតែបន្តកើតមានការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ត្រូវបានប្រជាសហគមន៍នៅបឹងទន្លេសាប លើកឡើងថា គឺជាដើមហេតុដែលធ្វើឱ្យធនធានត្រីថយចុះ។ នៅពេលដែលធនធានត្រីថយចុះគឺធ្វើឱ្យប្រជានេសាទជួបការលំបាកខាងជីវភាព ខណៈដែលផលដំណាំដែលពួកគាត់ដាំក៏ពិបាករកទីផ្សារថែមទៀត។
លោក សួន សុផល ជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅសង្កាត់ចុងឃ្នាស ក្រុងសៀមរាប ខេត្តសៀមរាប ដែលជាអ្នកប្រកបរបរបើកបរទូកស្មាច់ដឹកភ្ញៀវទេសចរទស្សនាបឹងទន្លេសាបបានត្អូញត្អែរថា បច្ចុប្បន្នមុខរបររបស់លោកកាន់តែលំបាកទៅៗដោយសារមិនសូវមានភ្ញៀវទេសចរទៅទស្សនាបឹងទន្លេសាបដូចមុននោះទេ។
បុរសដែលមានកូន៥នាក់ក្នុងបន្ទុករូបនេះបានថ្លែងប្រាប់ ខេមបូចា នៅថ្ងៃទី១០ខែឧសភាថា៖ «កាលពីឆ្នាំមុនមានភ្ញៀវទេសចរច្រើនគួរសមមកទស្សនាបឹងទន្លេសាប ធ្វើឱ្យខ្ញុំអាចរកប្រាក់បានគួរសម។ ប៉ុន្តែចូលដល់ឆ្នាំនេះ មិនសូវមានភ្ញៀវទេសចរមកជួលទូកខ្ញុំជិះទស្សនាបឹងទន្លេសាបទេ»។ លោក សុផល បន្តថា៖«ឥឡូវជួនកាល១អាទិត្យដឹកភ្ញៀវបានតែ២ជើងទេ ខណៈកាលពីមុន១ថ្ងៃបាន២ជើង៣ជើងក៏មាន ដូច្នេះធ្វើឱ្យគ្រួសារខ្ញុំជួបការលំបាកខាងជីវភាពពីព្រោះខ្ញុំមានកូន៥នាក់សុទ្ធតែនៅរៀន»។
មិនមែនតែលោក សួន សុផល នោះទេដែលជួបការលំបាកខាងជីវភាព អ្នកភូមិផ្សេងទៀតក្នុងឃុំចុងឃ្នាសដែលភាគច្រើនប្រកបរបរនេសាទក៏ជួបការលំបាកផងដែរដោយសារតែការនេសាទត្រីមិនសូវបានដូចកាលពីមុន។
បុរសអ្នកបើកបរទូកស្មាច់ដឹកភ្ញៀវរូបនេះនិយាយថា៖«ឥឡូវបឹងទន្លេសាបយើងមិនសូវមានត្រីច្រើនដូចកាលពីមុនទេ គឺពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំត្រីកាន់តែខ្សត់ទៅៗ ហើយការនេសាទត្រីមិនសូវបាននេះហើយជាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យជីវភាពរបស់ប្រជាជនយើងកាន់តែជួបការលំបាក»។
អ្នកស្រី ជា ស្រីដា ពលរដ្ឋរស់នៅសង្កាត់ចុងឃ្នាសម្នាក់ទៀត ដែលប្រកបរបរនេសាទត្រីជាមួយប្តីបានត្អូញត្អែរថា បច្ចុប្បន្ននៅបឹងទន្លេសាបគឺពុំសូវមានត្រីនោះទេ។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា កាលពី៣-៤ឆ្នាំមុន ពួកគាត់ធ្លាប់តែនេសាទត្រីបានរាប់ស៊ឹបគីឡូក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ មានថ្ងៃខ្លះនេសាទបានដល់ជាង១គីឡូក្រាមក៏មាន។ ស្ត្រីដែលមានកូន៣នាក់ក្នុងបន្ទុករូបនេះនិយាយថា៖«ឥឡូវជាមធ្យមក្នុង១ថ្ងៃធ្វើការនេសាទត្រីមិនបាន១០គីឡូផង ដូច្នេះកាន់តែធ្វើឱ្យមានការលំបាកខ្លាំងឡើងខាងជីវភាព»។
អ្នកស្រី ជា ស្រីដា និងលោក សួន សុផល បានលើកឡើងដូចគ្នាថា ការថយចុះយ៉ាងគំហុកនៃទិន្នផលត្រីនៅបឹងទន្លេសាបនេះ គឺបណ្តាលមកពីនៅតែបន្តកើតមានការប្រើឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់និងការកាន់តែរួមតូចទៅនៃព្រៃលិចទឹកដែលជាជម្រកសម្រាប់ត្រីពងកូន។អ្នកទាំង២លើកឡើងថា ការរួមតូចនៃព្រៃលិចទឹកគឺដោយសារតែមានការកាប់រុករានយ៉ាងច្រើននាពេលកន្លងមក និងមានភ្លើងឆេះព្រៃ ដែលបានកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់។
ជាមួយគ្នានេះលោក សួន សុផល បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នមិនឃើញមានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកទៀតទេ ប៉ុន្តែការកើតឡើងជាហូរហែនូវភ្លើងឆេះព្រៃក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ ក៏ជារឿងដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភផងដែរពីការបាត់បង់ព្រៃលិចទឹក។
លោកនិយាយថា៖ «កាលពី២ថ្ងៃមុន(ថ្ងៃទី៨ខែឧសភា)មានករណីភ្លើងឆេះព្រៃដ៏ធំមួយនៅក្នុងតំបន់ចុងឃ្នាសបណ្តាលឱ្យឆេះអស់ព្រៃជាច្រើន។ ខ្ញុំនិងអ្នកភូមិផ្សេងទៀតក៏បានទៅចូលរួមជួយពន្លត់ផងដែរហើយក្រោយមកក៏មានឡានទឹកមកពីក្រុងសៀមរាបបានមកបាញ់ទឹកពន្លត់ ប៉ុន្តែកន្លែងខ្លះឡានទឹកចូលទៅអត់ដល់វាពិបាក។ កាលពីសប្តាហ៍មុនក៏មានភ្លើងឆេះព្រៃផងដែរ»។
លោក សួន សុផល បានអះអាងថា ការកើតមានភ្លើងឆេះព្រៃនេះគឺបណ្តាលមកពីកក្តាធម្មជាតិមិនមានអ្នកណាទៅដុតនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «នៅក្នុងព្រៃហ្នឹងវាមានអំបែងដប អំបែងកែវ ដល់ពេលកំដៅថ្ងៃវាក្តៅខ្លាំងវាធ្វើឱ្យមានចំណាំងផ្លាតចាំងទៅចំស្លឹកឈើឬស្មៅដែលងាប់ក្រៀមហើយក៏វាឆេះចេញជាអណ្តាតភ្លើងឆាបឆេះរាលដាលសន្ធោសន្ធៅទៅ»។
លោក នួន ពុទ្ធារ៉ា អភិបាលក្រុងសៀមរាបបានប្រាប់ខេមបូចា នៅថ្ងៃទី១១ខែឧសភាថា ពិតជាមានករណីភ្លើងឆេះព្រៃមែនកាលពីថ្ងៃទី៧ទី៨ខែឧសភា គឺឆេះរយៈពេល២ថ្ងៃ ដោយឆេះអស់ព្រៃប្រមាណជាង២០ហិកតា។ ភ្លើងបានរលត់ទៅវិញបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាបបានប្រើឡានទឹក៥គ្រឿងនិងមានការចូលរួមជួយពន្លត់ពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនិងពីប្រជាពលរដ្ឋ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងខិតខំទប់ស្កាត់មិនឱ្យមានភ្លើងឆេះព្រៃ។ វាមានមូលហេតុច្រើនរឿងដែលបណ្តាលឱ្យកើតមានភ្លើងឆេះព្រៃ មានដោយសារអាកាសធាតុក្តៅផង ហើយពេលខ្លះប្រជាពលរដ្ឋគាត់ទៅរកឃ្មុំ។ ហីព្រៃនោះមែនទែនទៅចូលអត់ចុះទេ។ ដំបូងយើងប្រើម៉ាស៊ីនបូមទឹកបាញ់ពន្លត់ទេ ទាល់តែចាំបាច់ណាស់បានយើងប្រើឡាន ប្រើឡានទាល់តែឈូសដើម្បីយើងកាត់កុំឱ្យរីករាលដាល ឆ្នាំនេះក្តៅខ្លាំង។ យ៉ាងណាកន្លងមកបើទោះបីមានឆេះយើងទប់ស្កាត់មិនឱ្យរីករាលដាលធំទេ»។
អាជ្ញាធរខេត្តសៀមរាបមិនមានគម្រោងដាំដុះកូនឈើឡើងវិញនៅកន្លែងព្រៃលិចទឹកដែលឆេះនោះទេ ដោយលោក នួន ពុទ្ធារ៉ា ពន្យល់ថា ព្រៃលិចទឹកក្រាស់ណាស់ វាឆេះតែផ្នែកខាងលើទេ ហើយជាធម្មតាក្នុងរយៈពេលតែ២ឬ៣ឆ្នាំទេវាដុះក្រាស់ឡើងវិញហើយ។
បន្ថែមពីនេះលោកអភិបាលក្រុងសៀមរាបបានអះអាងថា រហូតមកដល់ពេលនេះពុំមានករណីលួចកាប់ឈូសឆាយដីព្រៃលិចទឹកទៀតទេ ពីព្រោះសូម្បីកាលពី១សប្តាហ៍មុនមានប្រជាពលរដ្ឋបានប្រើគ្រឿងចក្រឈូសយកផ្លូវទឹកក៏អាជ្ញាធរបានទប់ស្កាត់ទាន់ពេលដែរដោយសារតែអាជ្ញាធរបារម្ភខ្លាចមានការចាប់ផ្តើមកាប់រុករានទន្ទ្រានយកដីព្រៃដោយខុសច្បាប់គឺអត់បានដាច់ខាត។
លោក ពុទ្ធារ៉ា បានលើកឡើងទៀតថា៖ «ព្រៃលិចទឹកសំខាន់ណាស់។ ទី១វាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជីវៈចម្រុះនៅបឹងទន្លេសាបហ្នឹងវាជារឿង១ហើយ។ រឿង១ទៀតព្រៃលិចទឹកនៅបឹងទន្លេសាប នេះវាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងព្រៃនៅភ្នំគូលែនឯណោះ ពីព្រោះយើងដឹងហើយថា វាមានប្រឡាយស្ទឹងពីភ្នំគូលែនកាត់មកអង្គរយើងហើយចុះទៅក្រោមហើយខ្សែទឹកនិងព្រៃលិចទឹកនោះបានធ្វើឱ្យមានលំនឹងតំបន់អង្គរ»។ លោកបន្តថា៖«នេះបើតាមខ្ញុំស្តាប់អ្នកជំនាញហើយថា ប្រព័ន្ធទឹកភ្លៀងក៏វាមានពាក់ព័ន្ធជាមួយព្រៃនៅខាងលើ និងព្រៃនៅខាងក្រោមនេះដែរ»។
លោកអភិបាលក្រុងរៀមរាបក៏បានលើកឡើងដែរថា៖«ដូចលោកបានដឹងហើយសម្តេចធិបតីហ៊ុន ម៉ាណែតបានដាក់បទបញ្ជាដាច់ខាតគឺត្រូវតែការពារឱ្យបានព្រៃលិចទឹកតំបន់៣នេះ។
សូមបញ្ជាក់ថា មានខេត្តចំនួន៦ដែលស្ថិតនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបក្នុងនោះមានខេត្តសៀមរាប បន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ កំពង់ឆ្នាំង និងខេត្តកំពង់ធំ។អ្នកស្រី រឿន ចន្ថា តំណាងក្រុមស្ត្រីសហគមន៍នេសាទអន្លង់តាអួរ ក្នុងឃុំកោះជីវាំង ស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបងបានប្រាប់ខេមបូចានៅថ្ងៃទី១០ខែឧសភាថា បច្ចុប្បន្នធនធានត្រីនៅបឹងទន្លេសាបមានការថយចុះដោយសារកក្តាមួយចំនួន។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ការប្រើឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ផ្សេងៗជាពិសេសឧបករណ៍ឆក់ និងការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកដែលជាជម្រកត្រីពងកូននៅតាមតំបន់មួយចំនួននៃបឹងទន្លេសាបរួមទាំងការនេសាទច្រើនហួសប្រមាណដោយសារតែកំណើនប្រជាជនគឺជាមូលហេតុដែលធ្វើឱ្យធនធានត្រីថយចុះ»។
បន្ថែមពីនេះ អ្នកស្រីលើកឡើងឡើងថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលធ្វើឱ្យទឹកឡើងស្រកខុសរដូវនិងការគោករីងនៅតំបន់ខ្លះក៏បានរួមចំណែកធ្វើឱ្យធនធានត្រីថយចុះផងដែរ ខណៈប្រភេទត្រីមួយចំនួនជាពិសេសអន្ទង់លែងឃើញមានតែម្តង។
អ្នកស្រីនិយាយថា ការថយចុះធនធានត្រីបានធ្វើឱ្យជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលពឹងអាស្រ័យទៅលើការនេសាទជួបការលំបាកខាងជីវភាពដោយសារធ្វើការនេសាទមិនសូវបាន។
ដោយសារតែមើលឃើញពីសារសំខាន់នៃព្រៃលិចទឹកនៅបឹងទន្លេសាបដែលជាជម្រកត្រីពងកូន ក្រុមការងារមន្រ្តីបច្ចេកទេសអគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃអាជ្ញាធរទន្លេសាប បាននិងកំពុងបន្តចុះផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកាកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣។
ក្រុមការងារនេះបានបញ្ចប់សកម្មភាពចុះផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកាកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់ ៣ នៅក្នុងសប្តាហ៍ទី១នៃខែឧសភា ក្នុងភូមិសាស្រ្តខេត្តពោធិ៍សាត់ ចំនួន១៤៦ចំណុច និងខេត្តបាត់ដំបង ចំនួន១៧១ចំណុច ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ចំនួន៤៧ចំណុច និងខេត្តសៀមរាបបានចំនួន២៩៩ចំណុច។
ខេមបូចា បានផ្ញើសារ និងបានព្យាយាមទាក់ទងស្នើសុំការអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមពីថ្នាក់ដឹកនាំអាជ្ញាធរទន្លេសាបលើដំណើរការនិងគោលបំណងនៃការចុះផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកាកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣នៅបឹងទន្លេសាបនេះកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ប៉ុន្តែពុំមានការឆ្លើយតបនោះទេដោយមន្ត្រីដែលទទួលទូរសព្ទរបស់ស្ថាប័ននេះបានប្រាប់ថា លោកគ្រាន់តែជាមន្ត្រីខាងផ្នែករដ្ឋបាលប៉ុណ្ណោះ មិនមែនជាមន្ត្រីបច្ចេកទេសដែលអាចធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះបានទេ។ទោះយ៉ាងណាលោកថ្លែងថា ចាំលោកផ្តល់ព័ត៌មាននេះទៅថ្នាក់ដឹកនាំដើម្បីពិភាក្សាលើសំណើរស្នើសុំព័ត៌មាននេះដោយលោកថា នៅពេលនេះអាជ្ញាធរទន្លេសាបមិនទាន់មានការតែងតាំងមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនៅឡើយទេ។ រហូតមកដល់ម៉ោងចុះផ្សាយព័ត៌មាននេះ ខេមបូចានៅពុំទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបពីអាជ្ញាធរទន្លេសាបនៅឡើយទេ។
យ៉ាងណាក្តី លោក មិញ ប៊ុនលី ប្រធានសម្របសម្រួលគម្រោងទន្លេសាបនៃសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផល (FACT) បានប្រាប់ ខេមបូចា នៅថ្ងៃទី១៤ខែឧសភាថា មិនមែនតែប្រជាសហគមន៍នោះទេ អង្គការជាតិ អន្តរជាតិនានា រួមទាំងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ រដ្ឋបាលជលផលក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលក៏មានកង្វល់ខ្លាំងណាស់ដែរចំពោះការបន្តបាត់បង់ព្រៃលិចទឹកនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ព្រៃលិចទឹកជាប្រភពជីវៈចម្រុះ មានព្រៃលិចទឹកមានត្រីមានជីវៈចម្រុះ អស់ព្រៃលិចទឹកអស់ជីវៈចម្រុះអស់ត្រី ហើយនៅពេលអស់ត្រីជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបដែលពឹងអាស្រ័យទៅលើការនេសាទក៏ធ្លាក់ចុះដែរ»។
លោកបន្តថា ដោយសារតែមើលឃើញពីសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងនៃព្រៃលិចទឹកនៅបឹងទន្លេសាប ទើបអង្គការជាតិ និងអន្តរជាតិ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន រដ្ឋបាលជលផល និងរដ្ឋាភិបាលបានរួមគ្នាធ្វើការងារជាច្រើន ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបំផ្លាញព្រៃលិចទឹក ក្នុងនោះសមត្ថកិច្ចបានធ្វើការអនុវត្តច្បាប់យ៉ាងតឹងតែងក្នុងការទប់ស្កាត់ការកាប់រានឈូសឆាយទោះក្នុងករណីតូចតាចក៏ដោយ។
លោក ប៊ុនលី បានលើកឡើងថា៖ «គ្រឿងចក្រដែលធ្វើការឈូសឆាយត្រូវបានរឹបអូស ហើយជនល្មើសត្រូវបានចាប់ខ្លួនបញ្ជូនទៅតុលាការ។ ក្រៅពីនេះ អង្គការពាក់ព័ន្ធ និងអាជ្ញាធរដែលទទួលបានថវិកាពីប្រភពផ្សេងៗក៏បានចុះធ្វើការអប់រំប្រជាពលរដ្ឋនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាបពីវិធានការទប់ស្កាត់ភ្លើងឆេះព្រៃផងដែរ»។
យ៉ាងណាក្តីលោក មិញ ប៊ុនលី មិនមានតួលេខពីចំនួនព្រៃលិចទឹកដែលត្រូវបានភ្លើងឆេះនោះទេ ប៉ុន្តែលោកថា ដោយសារតែមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អនិងមានការយកចិត្តទុកដាក់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការការពារព្រៃលិចទឹកបានធ្វើឱ្យមានការថយចុះករណីភ្លើងឆេះព្រៃបើទោះបីជារដូវប្រាំងឆ្នាំនេះអាកាសធាតុបានឡើងកំដៅយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ។
លោកឱ្យដឹងទៀតថា បន្ថែមពីនេះអង្គការពាក់ព័ន្ធ និងអាជ្ញាធរក៏បានសហការបង្កើតថ្នាលបណ្តុះកូនឈើដើម្បីយកទៅដាំឡើងវិញនៅកន្លែងព្រៃលិចទឹកដែលត្រូវបានភ្លើងឆេះ ឬក៏ត្រូវបានឈូសឆាយកាលពីពេលកន្លងមកផងដែរ។
លោក ខ្វៃ អាទិត្យា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានមិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើរសុំធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះទេ កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា។
ប៉ុន្តែរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៃគណៈប្រតិភូក្រសួងបរិស្ថាន និងសហភាពអឺរ៉ុបនៅបឹងទន្លេសាបនៃភូមិសាស្រ្តខេត្តបាត់ដំបង កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ បានលើកឡើងថា មានការរកឃើញបញ្ហាប្រឈមចំនួន៣ ដែលកំពុងបំផ្លិចបំផ្លាញដល់បឹងទន្លេសាប។
លោករដ្ឋមន្ត្រីមានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាប្រឈមខ្លាំងដែលបង្កជាហានិភ័យដល់បឹងទន្លេសាប គឺបញ្ហាភ្លើងឆេះព្រៃ ការទន្ទ្រានព្រៃយកដី និងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ លោក អ៊ាង សុផល្លែត បានថ្លែងនៅពេលនោះថា ដំណើរទស្សនកិច្ច នាពេលនេះ ក្នុងគោលបំណងដើម្បីសិក្សាស្វែងយល់អំពីបឹងទន្លេសាប ដោយធ្វើយ៉ាងណាធានាកិច្ចការពារបរិស្ថានផង អភិរក្សធនធានធម្មជាតិផង និងសំដៅជួយដល់ប្រជាសហគមន៍នៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យពួកគាត់មានជីវភាពល្អប្រសើរប្រកបដោយនិរន្តភាព។
យោងតាមហ្វេសប៊ុករបស់អាជ្ញាធរទន្លេសាបបានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងសប្តាហ៍ទី២នៃខែឧសភានេះ ក្រុមមន្ត្រីបច្ចេកទេសកំពុងបន្តចុះផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកាកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣ក្នុងភូមិសាស្រ្តខេត្តកំពង់ធំ ចំនួន៣៤៦ចំណុច និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំងចំនួន២១៥ចំណុច។
បើតាមអាជ្ញាធរទន្លេសាប សកម្មភាពចុះផ្ទៀងផ្ទាត់និយាមកាកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣ដែលបាននិងកំពុងចុះអនុវត្តតាមបណ្តាខេត្តទាំង ៦ ជុំវិញបឹងទន្លេសាបគឺជាជំហានសកម្មភាពពិនិត្យទីតាំងជាក់ស្តែងក្នុងការផ្ទៀងផ្ទាត់បញ្ជាក់ភាពត្រឹមត្រូវ និងបញ្ចៀសនូវរាល់ទំនាស់ផ្សេងៗ បន្ទាប់ពីមន្រ្តីបច្ចេកទេសផែនទីនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរទន្លេសាបបានសិក្សាវិភាគលើទិន្ន័យព័ត៌មានដែលមានស្រាប់និងបានកំណត់ដៅតាមSatellite Imagesក្រោយពីធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពផែនទីកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣ឡើងវិញបន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការកាត់ឆ្វៀលជូនប្រជាពលរដ្ឋកាលពីឆ្នាំ២០២២-២០២៣ សម្រាប់លំនៅដ្ឋាន អាស្រ័យផល និងទុកជាតំបន់ទ្រនាប់ការពារ។
អ្នកស្រី រឿន ចន្ថា មានជំនឿថា បន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរទន្លេសាបបានកំណត់ដែនព្រៃលិចទឹកតំបន់៣បានត្រឹមត្រូវនិងអាចទប់ស្កាត់បាននូវការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព បន្តធ្វើការដាំកូនឈើឡើងវិញ រួមទាំងការបន្តធ្វើការបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់ឱ្យបានជាប់ជាប្រចាំនោះធនធានត្រីនៅក្នុងបឹងទន្លេសាបនឹងមានកំណើនឡើងវិញ។
ស្ត្រីតំណាងសហគមន៍នេសាទអន្លង់តាអួររូបនេះ បានឱ្យដឹងទៀតថា បច្ចុប្បន្ននៅក្នុងសហគមន៍របស់អ្នកស្រីមិនមានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃលិចទឹកទៀតទេ ហើយការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់ក៏មានការថយចុះដែរដោយសារប្រជាជនក្នុងមូលដ្ឋានមានការយល់ដឹងច្រើនអំពីផលប៉ះពាល់នៃការកាប់រុករានដីព្រៃលិចទឹក និងការប្រើប្រាស់ឧបករណ៍នេសាទខុសច្បាប់។
អ្នកស្រីនិយាយបន្តថា៖«ក្រៅពីប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងក៏ឃើញមានមន្ត្រីបរិស្ថាននិងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានពាក់ព័ន្ធក៏បានរួមសហការគ្នាដាក់ប៉ុស្តិ៍យាមនិងប្រើកម្លាំងចុះល្បាតនិងចុះបង្ក្រាបញឹកញាប់នៅតាមតំបន់ព្រៃលិចទឹក និងនៅតាមតំបន់នេសាទជាប់ជាប្រចាំផងដែរ»។
នៅពេលផលនៃការនេសាទត្រីមានការថយចុះ ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងឃុំកោះជីវាំង ស្រុកឯកភ្នំ ក៏បានដាំដំណាំនិងបន្លែផ្សេងៗនៅរដូវទឹកស្រក និងក៏បានកែច្នៃទិដ្ឋផលត្រីដែលនេសាទបានធ្វើជាប្រហុកផ្អកលក់ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូលផងដែរ។ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាអ្នកស្រី រឿន ចន្ថានិយាយថា ការដាំដំណាំនិងការកែច្នៃត្រីដែលនេសាទបានធ្វើជាប្រហុកផ្អកលក់របស់អ្នកភូមិមិនសូវទទួលបានប្រាក់កម្រៃច្រើនទេដោយសារតែអត់មានទីផ្សារ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖«ផលដំណាំផ្សេងៗដែលអ្នកភូមិយើងដាំបានជាពិសេសត្រឡាច ត្រសក់ ត្រប់ គឺគ្មានឈ្មួញចុះមកទិញទេ ដោយសារតែផលដំណាំយើងមានចំនួនតិច ហើយបើយើងដឹកឡើងទៅលក់នៅឯផ្សារធំ គ្រាន់តែថ្លៃធ្វើដំណើរអស់បាត់ទៅហើយ»។
អាជ្ញាធរទន្លេសាបបានដកស្រង់ការចុះផ្សាយរបស់ Alpha Water & Electric Supply កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ថាវិសាលភាពបឹងទន្លេសាប មានការប្រែប្រួលតាមរដូវកាល ដោយនៅក្នុងរដូវប្រាំងទឹកបឹងទន្លេសាបមានជម្រៅពី១ម៉ែត្រទៅ២ម៉ែត្រ មានផ្ទៃក្រឡាប្រមាណ ២៥០ ០០០ហិកតា និងនៅរដូវវស្សាមានជម្រៅពី៨ម៉ែត្រទៅ១១ម៉ែត្រមានផ្ទៃក្រឡាប្រមាណ ១ ៥០០ ០០០ហិកតា ។
ទំហំទឹកបឹងទន្លេសាបប្រែប្រួលប្រមាណពី ៤ ៥០០លានម៉ែត្រគូប នៅរដូវប្រាំងទៅ ១៣៥ ០០០លានម៉ែត្រគូប នៅរដូវវស្សា។ទឹកក្នុងបឹងទន្លេសាបនៅរដូវវស្សាបានមកពីទន្លេមេគង្គ ៦២% និង៣៨% ទៀតបានមកពីបណ្តាស្ទឹងធំៗទាំង ១១ ជុំវិញបឹងទន្លេសាប ។
ទឹកជំនន់មកពីទន្លេមេគង្គ មានឥទ្ធិពលទាំងបរិមាណ និងគុណភាពទឹក ដោយហូរចាក់ទៅក្នុងបឹងទន្លេសាប បាននាំមកនូវដីល្បាប់ភក់ផ្តល់នូវជីជាតិយ៉ាងសម្បូរបែបសម្រាប់វាលទំនាបព្រៃលិចទឹកជុំវិញបឹងទន្លេសាប ដែលជាជម្រកត្រីពងកូន និងបង្កជាចំណីដល់ជីវៈចម្រុះគ្រប់ប្រភេទព្រមជាមួយធនធានជលផលផ្សេងៗទៀតផងដែរ៕
